2018_GR_00759 - Retributiereglement debiteurenbeheer - Inningskosten fiscale vorderingen - Goedkeuring

Dit reglement zal nieuwe ontvangsten genereren.

De gecoördineerde Grondwet verleent bij artikels 41, 162/2^e, 170/paragraaf 4 en 173 aan de gemeenten fiscale autonomie.

Artikel 42 §3 van het Gemeentedecreet bepaalt dat de gemeenteraad bevoegd is voor de gemeentelijke belastingen en retributies.

In het kader van de invordering van belastingen maakt de stad Antwerpen in de diverse stadia van de invorderingsprocedure administratieve kosten.

De stad Antwerpen wenst deze kosten nu geheel of ten dele door te rekenen aan de wanbetaler. In het verleden gebeurde dit reeds voor niet-fiscale vorderingen.

Verscheidene lokale overheden beschikken over retributiereglementen houdende het aanrekenen van de kost van een tweede aangetekende aanmaning inzake fiscale vorderingen.

Naar aanleiding van het wegvallen van de wettelijke verplichting om een aangetekende aanmaning te versturen in het kader van de invordering van fiscale vorderingen, ontstond onduidelijkheid of het doorrekenen van deze kost nog mogelijk was. Om deze reden werd ook een voorgaand reglement van deze aard, goedgekeurd door de gemeenteraad op 19 november 2013 (jaarnummer 702), door de toezichthoudende overheid afgewezen. De afgelopen jaren voerden evenwel diverse lokale overheden een reglement inzake inningskosten van fiscale vorderingen in en werden deze reglementen tevens goedgekeurd door de respectieve toezichthouders.

Inmiddels was een en ander ook aanleiding tot een parlementaire vraag aan de bevoegde Vlaamse minister.

Het antwoord van de Vlaamse minister van binnenlands bestuur, Liesbeth Homans op vraag nr. 207 van 15 januari 2018 biedt verduidelijking en uitsluitsel:

“1.

De gemeentebesturen zijn in normale omstandigheden nog altijd verplicht om een herinneringsbrief te versturen voorafgaand aan de gedwongen invordering van een belastingschuld, alleen hoeft die herinnering niet langer aangetekend verstuurd te worden.

Enkel als de verjaring van de schuld gestuit moet worden, kan het bestuur niet anders dan aangetekend aanmanen. Een gewone herinneringsbrief  is immers niet verjaringsstuitend, een aangetekende aanmaning is dat wel (zie artikel 443bis, §2, 3° WIB 1992).

Een ander verschil tussen een aangetekende en een gewone betalingsherinnering, is dat het WIB voor de laatste geen rechtsgrond meer voorziet voor het doorrekenen van verzendingskosten op de belastingplichtige.

Dat betekent niet dat het verhalen van de verzendingskost door het gemeentebestuur op de belastingplichtigen verboden is. De gemeente zal zich alleen zelf een rechtsbasis moeten verschaffen. Zij kan bijvoorbeeld in elk  afzonderlijk belastingreglement een bepaling opnemen over de aangerekende kosten wanneer de belastingschuldige zijn schuld niet tijdig kwijt. Of ze kan hiervoor een op zichzelf staand retributiereglement aannemen. Retributiereglementen die aangeven welke administratieve kosten precies aangerekend worden voor de verzending van een niet-fiscale aanmaning, zijn ondertussen een courante praktijk. In de afgelopen maanden hebben meerdere gemeenten die reglementen uitgebreid of afzonderlijke reglementen aangenomen met gelijkaardige bepalingen voor fiscale aanmaningen.

2.

In de regelgeving wordt alleen opgelegd dat de verzending van  de aanslagbiljetten kosteloos moet zijn voor de belastingplichtige (art. 4, §3, derde lid decreet van 30 mei 2008 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillenprocedure van provincie- en gemeentebelastingen). De verzending van de aanslagbiljetten moet m.a.w. gedragen worden vanuit de algemene middelen. Wanneer de belastingplichtige echter in gebreke blijft om de belasting (tijdig) te betalen, kan niet opgelegd worden dat de gemeente en onrechtstreeks andere belastingplichtigen meebetalen voor de extra kosten die de invordering van die schuld vergt.

In dat geval is de aanrekening van bijkomende invorderingskosten op de schuldenaar aanvaardbaar. Naar analogie van artikel 94, tweede lid van het Gemeentedecreet, kunnen die kosten zowel de loutere verzendingskost als een kost voor de administratieve opvolging van de betaling omvatten. Daarvoor kan een forfaitair tarief vastgesteld worden. Voorwaarde luidt dat dat tarief redelijk blijft.

3.

Belangrijk is dat de aangerekende tarieven voor betalingsaanmaningen redelijk zijn. ‘Redelijkheid’ is een rekbaar begrip, maar rekening houdend met materiële kosten en personeelskosten, kan aangenomen worden dat een bedrag van 20 euro redelijk is.”

De stad Antwerpen wil in deze de uitgebreide stappen die zij onderneemt en de kosten die zij maakt verhalen op de belastingplichtige die in gebreke blijft.

De procedures die worden toegepast inzake invordering van fiscale vorderingen worden als volgt opgesomd:

• eerste aanmaning;
• tweede aanmaning;
• rappel (derde aanmaning);
• opmaak dwangschrift;
• aanmaning bij niet-naleven afbetalingsplan;
• fiscaal derdenbeslag;
• nemen hypothecaire inschrijving;
• uitvoerend onroerend beslag;
• uit onverdeeldheid treden gecombineerd met uitvoerend onroerend beslag;
• aanstelling curator onbeheerde nalatenschap;
• indeplaatsstelling bij uitvoerend onroerend beslag;
• grensoverschrijdende invorderingen;
• enzovoort.

Bij dit alles dient te worden benadrukt dat als een burger die van goede wil is betalingsmoeilijkheden ondervindt, deze steeds de kans zal krijgen om een betalingsregeling af te spreken. De financieel directeur is steeds bereid om een afbetalingsplan toe te staan wanneer de debiteur blijk geeft van goede trouw en een redelijke termijn wordt voorop gesteld.

Dit reglement bepaalt de retributies die de administratieve meerkost vergoeden voor de invordering van schulden wanneer de debiteur duidelijk onwillig is. Het betreft vermijdbare kosten die de wanbetaler door eigen nalatigheid of inertie heeft veroorzaakt. Het is evident dat de debiteur zelf de gevolgen draagt van zijn eigen handelen of het gebrek daaraan.

De reële kosten van gerechtsdeurwaarders en aangerekend door andere administraties, bijvoorbeeld voor het nemen van een hypothecaire inschrijving worden op grond van de wettelijk voorziene principes doorgerekend.

Daarnaast geldt evenwel ook de meerkost voor de administratie en dus onrechtstreeks voor de belastingbetaler, bestaande uit materiaal (papier, verzendingskosten, enzovoort) en personeelskost (opzoekingen, opmaak documenten, opvragen attesten, samenstellen adviezen,  enzovoort). Afhankelijk van de toegepaste procedure worden meer complexe, tijdrovende en arbeidsintensieve handelingen van de administratie verwacht. Wanneer de stad Antwerpen dergelijke procedures niet zou voeren, zou dit een gevoel van straffeloosheid tot gevolg hebben dat een doortastend en correct beleid in de weg zou staan.

Er wordt voorzien in volgende tarieven die in verhouding staan tot de complexiteit van de te voeren procedures:

Artikel 11 van het decreet van 30 mei 2008 betreffende de vestiging, invordering en geschillenprocedure van provincie- en gemeentebelastingen.

Artikel 298 § 2 WIB '92 en art. 147 KB WIB '92.