Gepubliceerd op 23/09/2020

Besluit

2020_DRBE_00057 - Over de Ring - Park Brialmont Fase 2 - projectdefinitie - Advies - Goedkeuring

districtsraad Berchem

di 22/09/2020 - 20:00 raadzaal

Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Lieselot Keymis, voorzitter districtsraad; Arnold Peeters, districtsraadslid; Ria Vermeulen, districtsraadslid; Ilse Jacques, districtsraadslid; Evi Van der Planken, districtsburgemeester; Erkan Ozturk, districtsraadslid; Bruno De Saegher, districtsschepen; Geert Brouwers, districtsraadslid; Edwin De Cleyn, districtsschepen; Jan Poppe, districtsraadslid; Kris Gysels, districtsschepen; Buket Karaca, districtsraadslid; Lucienne Verbraeken, districtsraadslid; Luc Van de Weyer, districtsraadslid; Janick Doré, districtsschepen; Willem-Frederik Schiltz, districtsraadslid; David Danssaert, districtsraadslid; Jan Dedecker, districtsraadslid; Henri Van Herpen, districtsraadslid; Conny Budts, districtsraadslid; Evi Cuypers, Districtsraadslid; Yao Issifou, Districtsraadslid; Johan Malcorps, districtsraadslid; Ann De Potter, districtssecretaris; Marieke Janssens, waarnemend districtssecretaris

Afwezig

Ester Torres Falcato Simões, districtsraadslid

Verontschuldigd

Ronny De Bie, districtsraadslid; Clara Willemse, districtsraadslid

Secretaris

Marieke Janssens, waarnemend districtssecretaris

Voorzitter

Lieselot Keymis, voorzitter districtsraad

Motivering

Gekoppelde besluiten

Regelgeving: bevoegdheid

Met de collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges gecoördineerd. Artikel 12 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor de lokale parken en groenaanplantingen.

Op 25 november 2019 keurde de gemeenteraad (jaarnummer 652) de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG VESPA goed. Artikel 6 - 4.4 bepaalt dat AG VESPA publiek domein kan (laten) realiseren. De opdracht aan AG VESPA betreft het plaatsen en uitvoeren van de overheidsopdrachten in eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen. De beleidsbeslissing omtrent het realiseren van het publiek domein ligt bij de stad Antwerpen. De stad Antwerpen legt hierbij tevens het projectbudget vast.

Artikel 138 van het Decreet Lokaal Bestuur stelt dat naast de beslissingsbevoegdheden waarover de districtsraad beschikt op grond van dit decreet, de districtsraad een algemene adviesbevoegdheid heeft voor alle aangelegenheden die betrekking hebben op het district. De districtsraad kan bij reglement die algemene adviesbevoegdheid of delen ervan overdragen aan het districtscollege.

Argumentatie

situering

Het Masterplan Park Brialmont werkt een gezamenlijke toekomstvisie uit voor drie parken in het district Berchem, zijnde De Villegas, Wolvenberg en Brilschans. De ambitie van het Masterplan is om een verenigd park te ontwikkelen in het hart van Berchem, dat bovendien deel uitmaakt van het Bosschagelandschap langsheen de ringzone. Om de samenhang van de drie parkentiteiten te versterken wordt een identiteit naar voor geschoven, gebaseerd op de bestaande sterktes, namelijk erfgoed en natuur. Het Masterplan deelt het park onder in 8 deelzones, inclusief een stadsduct.

In 2017-2018 werden de ontwerpen voor de deelzones Wolvenberg Bis en Entree Grotesteenweg goedgekeurd. Hiermee kon de realisatie van het Masterplan van start gaan. Deze werken werden opgeleverd in het voorjaar van 2020.

projectdefinitie

AG VESPA maakt de projectdefinitie op voor het aanstellen van een ontwerpteam. De projectdefinitie omschrijft het projectgebied, de ontwerpopdracht en de timing voor de verdere uitwerking van het Masterplan Park Brialmont.

Na toewijzing van de opdracht Park Brialmont Fase 2 wordt het volledige ontwerptraject door AG VESPA opgevolgd. De aanleg en onderhoud van het openbaar domein wordt door de projectleider van AG VESPA opgevolgd tot en met de definitieve oplevering.

projectgebied

Het projectgebied bestaat uit een projectcontour uitgebreid met een zoekzone en een visiegebied. De projectcontour omvat de resterende deelzones van het Brilschanspark en Wolvenberg. De grenzen van de projectcontour dienen in overleg met het ontwerpteam van Ringpark Groene Vesten verder gedetailleerd en vastgelegd te worden. Het ontwerpteam maakt een gebiedsdekkend ontwerp voor de afgestemde projectcontour. In de zoekzone op Wolvenberg gaat het ontwerpteam op zoek naar een geschikte locatie voor de inplanting van een educatief centrum voor erfgoed en natuur. Het ontwerpteam maakt geen ontwerp voor de gehele zoekzone, maar enkel voor de landschappelijke inpassing. Voor het visiegebied werkt het ontwerpteam geen ontwerp uit, maar wel een visie die de relatie tussen park en wijk moet verbeteren bij toekomstige ontwikkelingen.

ontwerpopdracht

De ontwerpopdracht bestaat uit de verdere uitwerking van het Masterplan in de overeenkomstige deelzones. Het ontwerpteam geeft duidelijk aan hoe de ambitie bereikt worden, de identiteit geïntegreerd wordt en de ruimtelijke principes gebruikt worden in het ontwerp. Accenten, aanvulling of wijzigingen op het Masterplan worden via onderzoeks- en ontwerpopdrachten vastgelegd in de ontwerpopdracht. In totaal werden er 25 onderzoeksopdrachten geformuleerd, waarvan 9 voor het gehele projectgebied, 11 voor Brilschans en 5 voor Wolvenberg.

Algemene onderzoeksopdrachten:

verenigd park zonder stadsduct op korte termijn;
afstemmen met het Ringpark Groene Vesten;
afstemmen met de Ringstudie Water en Energie;
aansluiten op het ontwerp Fase 1;
incorporeren van erfgoed;
incorporeren van natuur;
uitstippelen van een educatief parcours;
aanleggen van een looproute; en
natuurcompensatie.

Onderzoeksopdrachten voor Brilschans:

benadrukken van het historisch reliëf;
ecologisch inrichten van de vijver;
afbakening speelzone & inrichting schans;
afbakenen van de eventzone
ontsluiten van de Berchembrug;
aanleggen van fiets- en voetpadenstructuur;
versterken van de parkrand;
toegang Henri Prost;
waarborgen van het lokale draagvlak;
afstemmen met wijkprojecten in Nieuw-Berchem; en
inplanten van het horecapaviljoen.

Onderzoeksopdrachten voor Wolvenberg:

opstellen van een natuurbeheerplan;
aanpassen van de padenstructuur;
natuurvriendelijk en ecologisch inrichten;
inrichten van de omgeving onder de Berchembrug; en
inplanten van het Brialmonthuis.

Omwille van de aanwezigheid van waardevolle natuur en cultureel erfgoed binnen het projectgebied wordt een multidisciplinair ontwerpteam gezocht dat beschikt over voldoende ecologische en cultuurhistorische expertise. Een natuurinventarisatie en een archeologische voorstudie worden in de zomer van 2020 reeds opgestart om het ontwerp te ondersteunen.

timing

In de voorgestelde timing wordt in het najaar van 2020 een ontwerpteam aangesteld. Het ontwerpteam werkt tussen het najaar van 2020 en het voorjaar van 2022 aan de ontwerpopdracht (schetsontwerp, voorontwerp en definitief ontwerp). De werken vinden vervolgens plaats in 2023.

Aanleiding en context

Op 4 september 2009 keurde het college van burgemeester en schepenen (jaarnummer 12519) de synthesenota Groene Singel goed.

Op 10 maart 2017 keurde het college van burgemeester en schepenen (jaarnummer 1716) het Masterplan Park Brialmont goed.

Op 8 december 2017 keurde het college van burgemeester en schepenen (jaarnummer 10622) het definitief ontwerp voor de deelzone 'Entree Grotesteenweg' goed.

Op 7 februari 2018 keurde het districtscollege van Berchem (jaarnummer 26) het definitief ontwerp voor deelproject 1 ‘Wolvenberg Bis’ goed.

Op 23 februari 2018 keurde het college van burgemeester en schepenen (jaarnummer 1594) het definitief ontwerp voor de deelzone 'Wolvenberg Bis' goed.

Op 3 april 2020 keurde het college van burgemeester en schepenen (jaarnummer 3084) de opdracht en het budget voor de realisatie van Park Brialmont Fase 2 goed, zodoende treedt AG VESPA op als gedelegeerd bouwheer.

Op 17 augustus 2020 keurde het districtscollege Berchem (jaarnummer 167) de projectdefinitie voor de realisatie van Park Brialmont Fase 2 goed.

Algemene financiële opmerkingen

De realisatie van Park Brialmont Fase 2 is een samenwerking tussen de stad Antwerpen en het district Berchem met een financiële verdeling tussen beide partijen.

Het projectbudget voor Park Brialmont Fase 2 bedraagt 4.601.488,20 euro inclusief btw, waarvan 3.701.488,20 euro inclusief btw afkomstig is van de stad en 900.000,00 euro inclusief btw afkomstig is van het district. Deze middelen zijn in het meerjarenplan 2020-2025 voorzien onder respectievelijk 2WNS020201/PA3711/220/5291630000 en 2BER010501/A00000/220/5014000000.

De opdracht wordt in uitvoering aangestuurd door AG VESPA als gedelegeerd bouwheer van de stad Antwerpen en het district Berchem, met volledige doorfacturatie aan de stad Antwerpen en het district Berchem.

Adviezen

districtscollege Berchem Gunstig onder voorwaarden

Het college keurt het concept goed, mits volgende voorwaarden:

De ecologische meerwaarde van dit park moet op alle fronten doordacht zijn ( klimaatrobuustheid, water, hittestress, biodiversiteit,…), en op alle fronten moet een antwoord terug te vinden zijn in het ontwerp dat tevens gericht moet zijn op de verre toekomst rekening houdende met het gegeven dat Park Brialmont een groen hart moet zijn voor een verstedelijkte regio die te lijden heeft onder hittestress. Dit groen hart moet de leefbaarheid van de buurt enorm verhogen en dit rekening houdende met de klimaatuitdagingen waarmee onze buurten rekening moeten houden in de volgende jaren.
Er moet ten volle ingezet worden op water in dit concept. Dit om ecologische redenen, alsook om geluidsmaskerende redenen.
Het college noteert dat geluidswallen zullen aangelegd worden binnen het project Groene Vesten. Er moet echter ook onderzocht worden of er ook kan geëxperimenteerd worden met andere geluidsmaskerende elementen, zoals bijvoorbeeld muziek in het park, dat tevens kan gebruikt worden om de leefbaarheid in het park te verhogen.
Er moeten sterke ingangen gecreëerd worden. De ingang aan de Stanislas Leclefstraat en eventuele andere ingangen moeten hetzelfde karakter krijgen als deze aan de Grotesteenweg, zodat het concept herhaald wordt en duidelijk leesbaar wordt.
Onderzoeken of, en zo ja, hoe de connectie tussen de Stanislas Leclefstraat en het park kan worden versterkt. Dit punt is immers de natuurlijk ingang van het park. Ter hoogte van de andere zijstraten zal een verkeersplateau liggen en ter hoogte van de Stanislas leclefstraat niet.
De horecavoorziening dient kleinschalig te zijn en passend in de identiteit van Park Brialmont. Mogelijks kan gestart worden met een tijdelijke voorziening als eventuele opstap naar een blijvende voorziening, zo dit wenselijk zou blijken voor uitbater en buurt. De plek voor deze zaak dient dusdanig ingeplant te worden (vb. met taluds rondom rond) zodat er geen geluidshinder voor de buurt ontstaat.
De dreef van bomen aan de kant van Brilschans, evenwijdig met het water en de Marcel Auburtinlaan moet volledig of minstens gedeeltelijk behouden blijven. Er is geen reden dat deze dreef niet in het concept kan ingepast worden, bijvoorbeeld als wandelweg in het park.
Onderzoeken of de fietspaden-en voetpaden niet best gescheiden worden, waarbij het fietspad dan naar de rand van het park gebracht kan worden ter hoogte van de Marcel Auburtinlaan, zodat een gescheiden voet-en fietsverkeer ontstaat met het oog op het vermijden van conflictsituaties.
De harde randen tussen wegenis rondom het park en park wegwerken, zodat het park een aanzuigeffect creëert vanuit de buurten en het groen tot in de straten komt.

Beleidsdoelstellingen

5 - Woonstad

2WNS02 - Stadsontwikkeling

2WNS0202 - Projectwerking

2WNS020201 - Projecten opvolgen tot voltooiing

2WNS020201PA3711 - Park Brialmont fase 2

Besluit

De districtsraad Berchem keurt het volgende besluit goed met:

stemmen VOOR: Evi Van der Planken, Bruno De Saegher, Ilse Jacques, Jan Poppe, Lieselot Keymis, Janick Doré, Jan Dedecker, Henri Van Herpen, Conny Budts, Edwin De Cleyn, Buket Karaca, Willem-Frederik Schiltz, Kris Gysels, Ria Vermeulen, Erkan Öztürk, Lucienne Verbraeken, Yao Issifou, Johan Malcorps, Geert Brouwers,

ONTHOUDINGEN: Arnold Peeters, Evi Cuypers, Luc Van De Weyer, David Danssaert

De districtsraad berchem beslist:

Artikel 1

De districtsraad van Berchem geeft gunstig advies op de projectdefinitie voor Park Brialmont Fase 2 mits volgende voorwaarden:

De ecologische meerwaarde van dit park moet op alle fronten doordacht zijn ( klimaatrobuustheid, opvang en zuivering van water, hittestress, biodiversiteit, bomen die fijn stof capteren, …), en op al deze fronten moet een antwoord terug te vinden zijn in het ontwerp;
Het ontwerp gericht is op de verre toekomst, rekening houdende met het gegeven dat Park Brialmont een groen hart moet zijn voor een verstedelijkte regio die te lijden heeft onder hittestress. Dit groen hart moet de leefbaarheid van de buurt enorm verhogen en dit rekening houdende met de klimaatuitdagingen waarmee onze buurten rekening moeten houden in de volgende jaren;
Er ten volle ingezet wordt op water in dit concept. Dit om ecologische redenen, maar ook om het geluid te verminderen. De districtsraad steunt het experiment met de grindfilters voor het zuiveren van vervuild water afkomstig van de Singel en van wegen in Oud Berchem, maar dringt aan op een nauwgezette monitoring van de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater in het park, zodat er nooit gevaar kan ontstaan voor de gezondheid van de bezoekers of voor de natuur;
Er een aanleg van geluidswallen binnen het project Groene Vesten komt. Dit idee is immers ook ontsproten uit Masterplan Park Brialmont. Ook voor het Brialmontpark moet verder onderzocht worden hoe de geluidsoverlast van omliggende wegen zoveel mogelijk kan gereduceerd worden. Er moet echter niet enkel onderzoek gedaan worden naar geluidsreductie, maar ook naar geluidsmaskerende maatregelen, zoals bijvoorbeeld water;
Er sterke ingangen gecreëerd worden. De ingang aan de Stanislas Leclefstraat en eventuele andere ingangen moeten hetzelfde karakter krijgen als deze aan de Grotesteenweg, zodat het concept herhaald wordt en duidelijk leesbaar wordt;
Er onderzocht wordt of, en zo ja, hoe de connectie tussen de Stanislas Leclefstraat en het park kan worden versterkt. Dit punt is immers de natuurlijk ingang van het park. Ter hoogte van de andere zijstraten zal een verkeersplateau liggen en ter hoogte van de Stanislas leclefstraat niet;
De horecavoorziening kleinschalig is en past in de identiteit van Park Brialmont. Mogelijks kan gestart worden met een tijdelijke voorziening als eventuele opstap naar een blijvende voorziening, zo dit wenselijk zou blijken voor buurt en uitbater. De plek voor deze zaak dient dusdanig ingeplant te worden (vb. met taluds rondom rond) zodat er geen geluidshinder voor de buurt ontstaat;
Er van de plannen om werk te maken van de ontwikkeling van een hoge natuurkwaliteit o.m. via de realisatie van een bosschagelandschap opgenomen worden. Toch vraagt de districtsraad om niet nodeloos bomen te kappen en te kiezen voor het verplanten van bomen waar nodig. De dreef van bomen aan de kant van Brilschans, evenwijdig met het water en de Marcel Auburtinlaan moet zo veel mogelijk behouden blijven. Er is geen reden dat deze dreef niet in het concept kan ingepast worden, bijvoorbeeld als wandelweg in het park;
Er onderzocht wordt om te onderzoeken of de fietspaden-en voetpaden niet best gescheiden worden, waarbij het fietspad dan naar de rand van het park gebracht kan worden ter hoogte van de Marcel Auburtinlaan, zodat een gescheiden voet- en fietsverkeer ontstaat met het oog op het vermijden van conflictsituaties;
De harde randen tussen de wegenis rondom het park en het park zelf weggewerkt worden, zodat het park een aanzuigeffect creëert vanuit de buurten en het groen tot in de straten komt.

Artikel 2

Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.

Bijlagen

20200810_Projectdefinitie_Park Brialmont_F2_DCBE.pdf