De projecten worden gerealiseerd met middelen van vzw CISO.
Het team projecten buurtregie van de bedrijfseenheid samen leven zet in op de realisatie van kortlopende en gebiedsgerichte projecten die bijdragen aan het verhogen van de leefbaarheid en de sociale samenhang in buurten waar nodig. Lokale stedelijke diensten werken daarvoor regelmatig projectvoorstellen uit. De terreinkennis van deze lokale diensten vormt de basis om de noodzaak en het nut van een kortlopend en gebiedsgericht project te kunnen inschatten.
Daarnaast ontwikkelt het team ook acties in het kader van het programma positieve beeldvorming sociale huisvesting. Dit programma behelst een reeks van acties en activiteiten in sociale wooncomplexen en/of in de onmiddellijke omgeving ervan die inzetten op het verhogen van de leefbaarheid en/of sociale samenhang in deze complexen en de buurt.
Het college keurde op 30 januari 2014 (jaarnummer 1290) de planning 2014 voor het team projecten buurtregie goed. Zes projecten uit deze planning zijn nog in uitvoering en worden in de loop van het najaar afgerond.
In de planning voor het najaar 2014 en het voorjaar 2015 worden twaalf nieuwe projecten opgenomen. Vijf projecten situeren zich binnen de sociale huisvesting.
De projectvoorstellen passen in de doelstellingen van het team projecten buurtregie. Allen zijn ze kortlopend en gebiedsgericht en richten zich op het verhogen van de sociale samenhang en de leefbaarheid in de buurt. Ze hebben een concreet en zichtbaar resultaat en/of vormen de start van een langdurig proces dat door de lokale partner op het terrein kan worden verdergezet.
Vijf van deze projecten zijn te situeren in sociale woonwijken. Door de specifieke situatie van sociale woonwijken, een vaak verouderd patrimonium in combinatie met een concentratie van maatschappelijk kwetsbare groepen, staat de leefbaarheid en het samenleven er vaak onder druk. Via de organisatie en ondersteuning van projecten en initiatieven speelt de stad in op de mogelijkheden en inzet van bewoners, verenigingen en organisaties in sociale woonbuurten. Zodoende ondersteunt, stimuleert en/of initieert de stad initiatieven die er de leefbaarheid en het samenleven bevorderen en daarmee ook de beeldvorming ten aanzien van sociale huisvesting verbeteren.
Inhoudelijk zijn de projecten zeer divers: verfraaien van de woonomgeving al dan niet via een sociaal-artistiek traject, inspelen op de wijkidentiteit, ontmoetingskansen creëren via sport en spel, ... Toch streven ze allen een gemeenschappelijke doelstelling na: het ondersteunen van de betrokkenheid van de buurt - bewoners en actoren - op hun omgeving.
PROJECTEN in sociale huisvesting
Europark Noord
Europark Noord is gelegen tussen Charles de Costerlaan, Julius Vuylstekelaan en Gloriantlaan. Dienstverleners op Europark zijn vooral gelokaliseerd in Europark Zuid. De Charles de Costerlaan vormt een sterke fysieke en mentale barrière tussen beide wijkdelen.
De buitenruimtes in Europark Noord kenmerken zich door hun onbestemd karakter: uniforme grasperken zonder specifieke functionaliteit. De buitenruimtes nodigen bijgevolg niet uit tot gebruik, zijn onderbenut en geven weinig aanleiding tot ontmoeting.
Bewoners zijn veelal onbekend met elkaar. Iedereen leeft op zichzelf waardoor er geen lokaal netwerk aanwezig is: het bewonerslokaaltje wordt onderbenut. Er zijn geen Opsinjorenvrijwilligers actief, …
Het team projecten buurtregie zal in samenwerking met sociale huisvestingsmaatschappij ABC, lokale actoren en buurtbewoners een reeks acties uitwerken die het openbaar domein verfraaien, ontmoetingskansen creëren en bewoners toeleiden naar lokale dienstverleners. Concrete voorstellen zijn: het verfraaien van de speeltuin, het creëren van knusse, gezellige zitplekken, het organiseren van enkele ontmoetingsactiviteiten (fotoproject, buurtfeest, …).
Timing: september 2014 - juni 2015
Silverrun
Op 18 juli 2014 (jaarnummer 7506) keurde het college de organisatie van de Silverrun eind mei 2015 goed. De Silverrun is een trappenloop in de Silvertoptorens waaraan mensen van binnen en buiten Antwerpen kunnen deelnemen. Met deze actie wil het driehoeksoverleg sociale huisvesting (een structureel overleg tussen de drie huisvestingsmaatschappijen, de stad en sociale huurders) de positieve beeldvorming ten aanzien van sociale huisvesting versterken.
Essentieel in de organisatie van dit evenement is de inbreng en betrokkenheid van de buurt en haar bewoners. Zij vormen immers de ambassadeurs van de wijk en ruimer ook van de sociale huisvesting in Antwerpen. De projectmedewerker zal samen met de buurt hun rol als gastheer voor dit evenement concretiseren.
Timing: januari 2014 - juni 2015
Kookboek Rozemaai
De wijk Rozemaai is een sociale woonwijk die geïsoleerd ligt. De plaatselijke verenigingen (de parochie, bewonersgroepen, …) steunen al jaren op dezelfde bekende gezichten en bereiken met hun jaarlijks weerkerende activiteiten veelal hun vertrouwde achterban. Een deel van de wijk wordt met andere woorden niet bereikt. Contacten tussen verschillende bevolkingsgroepen zijn ook eerder beperkt.
Door een kookboek samen te stellen met recepten van bewoners uit de wijk aangevuld met verhalen van die bewoners, willen we én de onderlinge contacten stimuleren én de wijk en haar bewoners positief in de kijker plaatsen. Koken is een laagdrempelige activiteit die vele mensen aanspreekt. Het kookboek kan uitgroeien tot een uithangbord voor de wijk waar iedereen trots op kan zijn en kan zo de positieve identiteit van de wijk versterken.
Timing: najaar 2014 – voorjaar 2015
Zuster-der-Armenplein
Het Zusters-der–Armenplein is gelegen in Antwerpen-Noord tussen de Hollandstraat en de Dambruggestraat. Het binnenplein is omringd door woonblokken van Woonhaven en serviceflats van het woon- en zorgcentrum De Olijftak. In dit complex manifesteren zich enkele leefbaarheidsproblemen waaronder binnendringen van onbekenden via de deuren (parlofoon) en verkeerd aanbieden van afval, sluikstort en zwerfvuil.
Voor de afvalproblematiek werken Woonhaven, buurtregie en stedelijk wijkoverleg een reeks van acties uit waaronder een tweewekelijkse poetsactie met de kinderen, informatiepanelen aan de brengcontainers, plaatsen van extra papiermanden op het binnenplein,… Het team projecten buurtregie zet in op de verschillende luiken van het afvalproject. De projectmedewerker overziet het geheel, bekijkt welke acties nog aangevuld moeten worden, stemt af met de verschillende partners, stuurt bij indien nodig en organiseert tussentijdse evaluaties. In samenwerking met de verschillende partners zal de projectmedewerker een winterfeest organiseren, het slotmoment van het afvalproject.
Om onbekenden uit het gebouw te weren, worden door Woonhaven technische maatregelen (verplaatsen van bellen en brievenbussen, …) en communicatieacties uitgewerkt. Politie en buurttoezicht voeren parlofoonacties. Het team projecten buurtregie zet in op acties om kennismaking met en ontmoeting tussen directe buren te bevorderen zodat bewoners weten wie wel/niet in de gang thuis hoort en buren makkelijker kunnen aanspreken bij problemen.
Timing: najaar 2014 – voorjaar 2015
Prekerskazerne in the picture
De sociale woonblokken aan de Prekersstraat en Willem Lepelstraat vormen een eiland in Sint-Andries, een wat afgeschermd gebied rond een groene zone waar veel mensen van verschillende origine wonen. Lokale actoren en bewonersverenigingen melden een groeiende anonimiteit in de blokken. Verenigingen bereiken enkel hun vaste achterban. Vele anderen worden dus niet bereikt en onderlinge contacten zijn dan ook beperkt. Met een gezamenlijke aanpak streeft de buurt naar het verbeteren van sociale contacten en het verhogen van betrokkenheid bij de buurt.
Het opzet is dat het team projecten buurtregie in samenwerking met Woonhaven, lokale partners en bewonersgroepen een actieprogramma uitwerkt:
Deze interventies moeten bijdragen aan een ruimere betrokkenheid, een sterkere sociale samenhang, een aangenamere leefomgeving en een properdere en gezelligere buurt.
Timing: september 2014 - juni 2015
Andere projecten
Speelplaats Trampoline
In september 2013 opende de kleuter- en basischool Go! De Trampoline in de Tweegezusterslaan haar deuren. Vanuit de buurt kwam er veel bezwaar tegen het inperken van openbare ruimte – de school werd ingeplant op een openbaar plein en speeltuin naast de jeugddienst - en de komst van een school in hun achtertuin.
Tijdens het voorbije schooljaar werden verschillende feiten van vandalisme aan de school en de jeugddienst vastgesteld. Ook vanuit de buurt kwamen regelmatig klachten over jongeren die na de schooltijd over de omheining en de tuinmuren klimmen.
De school en dejeugddienst werken een actieplan uit om én de overlastproblemen in te dijken én de buurt positief bij de school te betrekken. De schooldirectie wil alvast de speelplaats in de mate van het mogelijke openstellen voor de buurt en samen met buurtbewoners gebruiksmogelijkheden onderzoeken. Concrete ideeën gaan in de richting van een buurtmoestuin, bijkomende spelgelegenheden, …
Het team projecten buurtregie zet hierbij in op de betrokkenheid van de buurt: bewoners contacteren, bevragen en motiveren om mee vorm te geven aan de speelplaats annex ruimte voor de buurt zodat deze openbare ruimte ook gedragen wordt door de buurt en sociale controle toeneemt.
Timing: najaar 2014 - voorjaar 2015
TUBA-festival
Van oktober 2009 tot april 2013 werd de Turnhoutsebaan heraangelegd. Het uitzicht van de straat is sterk verbeterd en het is er aangenamer wandelen/fietsen/rijden/winkelen. Tijdens de werken is het aantal lege winkelpanden in de straat echter toegenomen. Om de heropleving van deze winkelstraat een extra duwtje in de rug te geven, organiseert CC Deurne het pop-up festival TUBA. Dit festival koppelt het klassieke concept van tijdelijke winkels aan een sterk sociaal-artistiek project dat bewoners en bezoekers bij de Turnhoutse baan betrekt. Pop-up TUBA neemt tijdelijk negen leegstaande panden in gebruik waarin (beginnende) ondernemers, ontwerpers of kunstenaars hun artikelen kunnen verkopen. Daarnaast neemt de initiatiefnemer drie panden zelf in gebruik om een artistiek aanbod te ontplooien samen met de bewoners en bezoekers.
In samenwerking met het CC Deurne geeft het team projecten buurtregie vorm aan het buurtgebonden luik van dit festival. Samen met bewoners, verenigingen en organisaties uit de buurt wordt de mogelijke inbreng van de buurt aan dit festival uitgewerkt. Mogelijkheden zijn: een exporuimte voor lokale kunstenaars, een buurtcafé, …
Timing: september – december 2014
Kijk op de wijk Moretusburg
Moretusburg is een oude arbeiderswijk in Hoboken-West. Deze wijk kent en sterke verjongings- en vernieuwingsbeweging. Jonge gezinnen vinden er betaalbare woningen. Het district investeert in de heraanleg van het openbaar domein. Het Zorgbedrijf opende een jaar geleden een nieuw dienstencentrum in de wijk en Woonhaven bouwde nieuwe sociale appartementen voor senioren.
Moretusburg leent zich door zijn rijke geschiedenis en eigen karakter uitstekend voor een project dat inspeelt op de specifieke historische en culturele eigenheid van de wijk. Tijdens ‘Kijk op de Wijk Moretusburg’ wordt samen met de buurt (bewoners, diensten, organisaties en verenigingen) een evenement georganiseerd waarin de wijk en haar eigenheid in de kijker staan. Door verhalen, foto’s, rondleidingen, het openstellen van betekenisvolle of oude gebouwen, en dergelijke meer komt de identiteit van de wijk en zijn historiek tot leven. Dit is in de eerste plaats belangrijk voor de bewoners van de wijk zelf, waar ouderen bijvoorbeeld herinneringen ophalen en jongeren kunnen leren over de geschiedenis van de wijk. Zo creëert men een verbondenheid tussen de wijkbewoners. Anderzijds is het ook een versterking van de identiteit ten opzichte van de andere wijken en bewoners van Hoboken, en leren andere bewoners ook meer over die specifieke wijk.
Timing: najaar 2014
Themamarkt Berchem
Het district Berchem werkt een actieplan uit voor de herwaardering van de Statiestraat-Driekoningenstraat. Een stuurgroep, samengesteld uit vertegenwoordigers van stads- en districtsbestuur, politie, VOKA, werk & economie, stadsontwikkeling, stedelijk wijkoverleg en buurtregie, geeft vorm aan dit actieplan.
In een eerste fase werd sterk ingezet op het bestrijden van allerlei vormen van overlast (sluikstort, zwerfvuil,…) en een absoluut proper straatbeeld.
In een tweede fase worden winkeliers en handelaars via sensibilisering en nadien handhaving ertoe aangezet de normen met betrekking tot uitstallingen, terrassen, propere gevels, zichtbaarheid van de handelszaken, … na te leven.
Daarnaast wenst de stuurgroep ook acties en activiteiten in te richten die de positieve uitstraling van de straat versterken. Eén van deze acties is de inrichting van een thema- of nichemarkt.
Het team projecten buurtregie gaat op zoek naar lokale samenwerkingsverbanden voor het organiseren van deze markt op lange termijn en brengt een projectstuurgroep samen. Samen met deze stuurgroep en de buurtregisseur werkt het team het projectidee verder uit en gaat op zoek naar de juiste partners voor de uitwerking. De projectmedewerker zorgt voor de praktische afspraken, de uitwerking van de organisatie van de markt en de opstart van de communicatie.
Timing: voorjaar – zomer 2015
Schoolomgeving Stella Maris Merksem
In de buurt van de scholen Stella Marisinstituut, Sint-Elisabeth-Instituut en Groenendaelcollege in Merksem is de concentratie aan zwerfvuil bijzonder hoog. De drie scholen liggen dicht bij elkaar en de leerlingen moeten zich elke dag in dezelfde straten verplaatsen. Verschillende sensibiliserings- en bestraffingsacties vanuit de stad hadden tot op heden weinig resultaat.
Sinds kort is er met de scholen een akkoord voor een gezamenlijke aanpak. School aan de Beurt heeft een traject opgestart om met de scholen en hun leerlingen acties uit te werken. Leerlingen worden tegelijk gemotiveerd voor poetsacties en gesensibiliseerd met ludieke acties (“sing for garbage”, “de groene tornado’s”, …).
Het team projecten buurtregie trekt het project verder open naar de buurt en brengt leerlingen en buurtbewoners samen. Gezamenlijk pakken buurtbewoners en leerlingen een symbolische plek aan: een perkje met een zitbank aan een met graffiti bekladde muur. Door deze plek gezamenlijk te verfraaien willen we niet alleen een hotspot in de buurt aanpakken en het straatbeeld er gevoelig verbeteren, maar ook onderlinge frustraties tussen buurt en school ombuigen in wederzijds begrip en respect.
Timing: najaar 2014 -v oorjaar 2015
Ruilwinkel Berendrecht
Ondanks weinig zichtbaar in het straatbeeld, wijzen statistieken op de aanwezigheid van armoede in het district Berendrecht-Zandvliet-Lillo. De armoede zou zich voornamelijk manifesteren bij jonge gezinnen met kinderen en geïsoleerde ouderen. Het districtsbestuur en de plaatselijke welzijnsorganisaties wensen een project op te zetten om een antwoord te bieden aan deze problematiek.
Het idee is om een ruilwinkel op te starten waarin kledij, speelgoed en huisraad gratis aangeboden worden aan mensen uit het district die het financieel moeilijk hebben. Daarnaast vormt deze winkel ook een ontmoetingsplek waar er tijd gemaakt wordt voor een goed gesprek of waar initiatieven zoals opvoedingsondersteuning georganiseerd kunnen worden. Mensen in armoede kunnen er in contact treden met vrijwilligers of andere inwoners van het district die er komen snuisteren. Welzijnsorganisaties kunnen en willen er informatie en dienstverlening op maat aanbieden.
Het team projecten buurtregie zal de opstart van de ruilwinkel mee realiseren: uitbouw van een vrijwilligerswerking, inkleding, bekendmaking en promotie van het initiatief, praktische uitwerking van het concept (installeren van een ruilsysteem met jetons, afspraken over uitbating, opvolging, …).
Timing: najaar 2014
Sorteerstraten
In het bestuursakkoord van de stad staat: “Het systeem van sorteerstraatjes wordt verder uitgebreid zodat iedereen zijn afval op het gewenste moment kwijt raakt…" (artikel 25).
De introductie van nieuwe sorteerstraten vraagt een weloverwogen traject op maat van de buurt om participatie van en draagvlak door de buurt te creëren. Stadsbeheer en Samen Leven sluiten hiervoor een dienstverleningsovereenkomst af.
Het team projecten buurtregie zal in samenspraak met stadsbeheer, het stedelijk wijkoverleg en de buurtregisseur een actieplan uitwerken op maat van die buurten waar nieuwe sorteerstraten geïntroduceerd worden. Dit actieplan zal deze introductie faciliteren en zal ertoe bijdragen dat bewoners weten hoe het systeem gebruikt moet worden, hoe ze hun afval op een correcte manier kunnen aanbieden en welke de voordelen hiervan zijn.
Het team projecten buurtregie zal ook ondersteunende acties en activiteiten opzetten die de betrokkenheid van de buurt bij de implementatie van sorteerstraten verhoogt, bvb huis aan huis bezoeken, kleine evenementen, verenigingen en bewoners inzetten als ambassadeurs, ….
Timing: vanaf september 2014, einde onbepaald
Het college beslist de planning voor het najaar 2014 - voorjaar 2015 van het team projecten buurtregie principieel goed te keuren.
Het college geeft opdracht aan:
| Dienst | Taak |
| SL/WO/BR |
De projecten opgenomen in de planning verder uitwerken en indien nodig een evenementenaanvraag indienen en het dossier samen met OS/EFP of het bevoegde district verder voorbereiden en een gedetailleerd voorstel aan het college voorleggen. |