2013_GR_00270 - Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan. Provinciehuis-Harmonie - Definitieve vaststelling - Goedkeuring

Een openbaar onderzoek vond plaats van 12 november 2012 tot en met 10 januari 2013. Tijdens dit openbaar onderzoek werden 9 individuele bezwaarschriften ingediend en 1 bezwaarschrift van een advocaat in opdracht van 277 klanten.

Artikel 2.2.14.§6 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening zegt dat de gemeenteraad het ontwerp van gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan definitief vaststelt.

Aanleiding/doel opmaak RUP: 

• algemene kwaliteitsverbetering in het bouwblok:
• verbeteren kwaliteit en kwantiteit van de groene ruimte;
• aanbieden ontwikkelingsmogelijkheden voor buurtvoorzieningen en nieuwe kwalitatieve woningen;
• beschermen van het historisch erfgoed en beeldkwaliteit voor het bouwblok.

Volgende deelprojecten faciliteren deze algemene kwaliteitsverbetering:

• masterplan Harmonie(park): vernieuwing park, realisatie stille ruimte in Harmoniegebouw, nieuwe invulling oranjerie, nieuwe parkwand Harmoniestraat;
• reconversie van de provinciesite: nieuw provinciehuis, groen park (parkeren ondergronds), verbinding traag verkeer.

Situering

Het bouwblok waarin zowel het provinciehuis als het Harmoniepark zich bevinden situeert zich in de 19^de eeuwse gordel rond de binnenstad, binnen de ring. Het ligt in het zuidelijke gedeelte van deze gordel nabij het Albertpark. 
Het plangebied van het RUP wordt begrensd door de Koningin Elisabethlei, de Jan Van Rijswijcklaan, de Lange Lozanastraat, de Harmoniestraat, de Mozartstraat en de Mechelsesteenweg.

Op 22 oktober 2012 (jaarnummer 1189) stelde de gemeenteraad het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) Provinciehuis-Harmonie voorlopig vast. Hierna volgde het openbaar onderzoek. Na de verwerking van de adviezen en de ingediende bezwaarschriften kan het RUP definitief vastgesteld worden. 

Het college besliste op 5 april 2013 (jaarnummer 3228):

1. om de gemeenteraad voor te stellen het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) Provinciehuis-Harmonie definitief vast te stellen;
2. om kennis te nemen van de drie vragen die de gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening (GECORO) in haar advies formuleert:
   
   • het uitvoeren van een mobiliteitsonderzoek naar de verkeersafwikkeling voor de omgeving van de Koningin Elisabethlei, de Belgiëlei en de Generaal Lemanstraat;
   • het opzetten van gesprekken met het provinciebestuur rond de mogelijkheid om de ondergrondse parking van het provinciehuis voor buurtbewoners open te stellen;
   • bij het provinciebestuur te informeren naar het nut en de noodzaak van het provinciale machtigingsbesluit voor de onteigening van de Villa Herbosch (de vroegere gouverneurswoning);
3. dat:

• de stad Antwerpen in overleg met de buurt geen bouwvergunningen wenst af te leveren aan de zijde van het Harmoniegebouw, zolang de verschillende buurtcomités (vzw Harmoniewijk, Klein Antwerpen en Poppentheater Semini) op een duurzame en constructieve wijze in het weefsel van de buurt verankerd zijn en de staat van de site het toelaten;
• de wijkorganisaties afspraken maken met de bevoegde schepen met betrekking tot het toegestane gebruik van het koetshuis en;
• in oktober 2015 een eerste evaluatie georganiseerd wordt.

Bezwaarschriften/adviezen openbaar onderzoek

1 Harmonie(park):

De voornaamste bezwaren hebben betrekking op de herbestemming van het hoekperceel aan de Harmoniestraat. Onder meer het bezwaarschrift dat namens 277 personen werd opgemaakt, haalt argumenten aan om het hoekperceel in zijn huidige staat te behouden.

De belangrijkste argumenten zijn:

• het perceel waar momenteel het verhard speelveld is ingericht (twee kleine voetbalgoals op een verharde  ondergrond) is van grote waarde voor de buurt omwille van zijn rol als sport-, spel- en ontmoetingsruimte;
• een nieuwbouw op die plaats tast de woonkwaliteit van zowel de naastgelegen woningen als de buurt aan.

De GECORO stelt voor dit bezwaar te weerleggen omwille van de algemene kwaliteitsverhoging die het RUP vooropstelt. De herbestemming van het hoekperceel speelt in op de vergrijzing van de Antwerpse bevolking en een toename van de bevolking in de stad. Om deze groei op te vangen is het nodig voldoende ontwikkelingsmogelijkheden voor buurtvoorzieningen en kwalitatieve woningen aan te bieden. Tegelijk ontstaat een nieuwe volwaardige gevel aan het park wat ruimtelijk te verkiezen is en bovendien voor de levendigheid en sociale veiligheid beter is dan de bestaande wachtgevel of stelplaats.

Voorts stelt GECORO dat het Harmoniepark een goed alternatief biedt voor de spelactiviteiten die nu op het verharde veld plaatsvinden. Langs de zijde van de Harmoniestraat komen twee aangelegde speelterreinen, een voor de jongste kinderen en een voor oudere kinderen. Een derde ruimte nabij de herbestemde zone biedt plaats aan een informelere speelruimte.

Het Harmoniepark biedt daarmee voldoende mogelijkheden en ruimte om de vormen van spel, sport en ontmoeting op te vangen die door nieuwbouw aan de Harmoniestraat wegvallen.

Uit de bewaarschriften voor het RUP blijkt dat de Harmoniewijk een goed georganiseerd gemeenschapsleven kent. Dit wordt bevestigd door vertegenwoordigers van verschillende wijkverenigingen die geregeld activiteiten organiseren ter bevordering van het gemeenschapsleven. Tevens geven deze vertegenwoordigers aan dat het de buurt ontbreekt aan een beschikbaar gebouw voor binnenactiviteiten en dat de huidige stelplaats deze leemte kan opvullen. 

Het beschikbaar stellen van de stelplaats gedurende een periode van drie jaar legt geen hypotheek op de langetermijnvisie van het RUP, en het biedt tegelijk de kans om een samenwerking op te zetten tussen verenigingen die hun buurt- en wijkwerking kunnen verankeren in het gebouw.

2 Provinciesite:

Tijdens het openbaar onderzoek werd in het advies van de dienst Ruimtelijke Ordening Antwerpen van de Vlaamse overheid opgemerkt dat geen exacte bouwhoogte voor het nieuwe provinciehuis is vastgelegd.

De GECORO adviseert om de voorschriften hierover niet aan te passen. De bouwhoogte van het provinciehuis is niet nominatief vastgelegd, wat niet wil zeggen dat een vrijgeleide wordt geboden voor het toekomstig bouwproject.

Tijdens de plenaire vergadering werd besproken dat geen exacte bouwhoogte zou worden vastgelegd, maar dat, in overeenstemming met de  sectorale wetgeving voor de luchtvaart, een gecoördineerd luchtvaartadvies zal aangevraagd worden omwille van de aanvliegroutes voor Deurne. 

3 Bescherming historisch erfgoed en beeldkwaliteit:

Het voornaamste bezwaar dat tijdens het openbaar onderzoek werd geformuleerd is de vraag om voor de Villa Herbosch, ofwel de gouverneurswoning, een afwijking op de voorschriften voor de zone voor wonen toe te laten.

De GECORO weerlegt dit bezwaar en verwijst naar de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening waarin een bepaling voor beschermde monumenten is opgenomen. Deze bepaling laat toe dat bij de beoordeling van een stedenbouwkundige aanvraag voor het pand een afwijking van de stedenbouwkundige voorschriften mogelijk is na een gunstig advies van de afdeling Onroerend Erfgoed van de Vlaamse overheid.

Artikel 2.2.13 en volgende van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) die de procedure vastleggen voor de opmaak van een gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP).

Met de goedkeuring van het besluit betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma’s door de Vlaamse regering op 12 oktober 2007, moet de initiatiefnemer van een plan met – mogelijk – aanzienlijke milieueffecten, zoals bijvoorbeeld ruimtelijke uitvoeringsplannen, deze milieueffecten en eventuele alternatieven in kaart brengen.

Decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, artikel 8, §1 en 2. Besluit van de Vlaamse regering van 20 juli 2006 tot vaststelling van nadere regels voor de toepassing van de watertoets, artikel 2 en 4.
Besluit van de Vlaamse regering van 20 juli 2006 tot vaststelling van nadere regels voor de toepassing van de watertoets in bijlage IX tot XV opgenomen kaarten.

Data cursief en vet weergegeven zijn een raming.

Milieueffectenrapportage (MER) 

Op 9 oktober 2012 besliste de dienst MER (Vlaams gewest, departement Leefmilieu, Natuur en Energie) dat het plan geen aanleiding geeft tot aanzienlijke negatieve milieugevolgen en dat de opmaak van een plan-MER niet nodig is.

Watertoets 

In toepassing van artikel 8 van het decreet betreffende het integraal waterbeleid van 18 juli 2003 moeten alle uitvoeringsplannen worden onderworpen aan een watertoets. Voor dit plan werd de watertoets onderzocht. Het plangebied werd volgens de watertoets afgewogen aan de noodzakelijke kaarten (bijlage IX bij het besluit van de Vlaamse regering van 20 juli 2006 tot vaststelling van nadere regels voor de toepassing van de watertoets). 

Het plangebied is matig gevoelig voor grondwaterstroming. Daarom moet een advies aangevraagd worden bij de bevoegde adviesinstantie indien een ondergrondse constructie gebouwd wordt met een diepte van meer dan 5 m en een horizontale lengte van meer dan 100 m. Het plangebied is tevens infiltratiegevoelig. De nodige infiltratievoorzieningen moeten bijgevolg getroffen worden.