Detailhandel en horeca hebben een belangrijk effect op de stedelijke economie en op het imago van de stad. De aanwezigheid van een goed functionerende detailhandel en horeca is niet alleen belangrijk voor de consument en de handelaar, ook voor de stad is het van cruciaal belang: het bepaalt immers mee de aantrekkelijkheid van een stad. Hierin speelt de toestand van de handelspanden een belangrijke rol. Handelspanden die niet meer zijn aangepast aan de marktvraag en onaantrekkelijke panden leiden tot een hoge leegstand. Deze leegstand kan leiden tot verloedering van een winkelstraat waardoor investeerders niet meer willen investeren.
Om het investeringspotentieel te verhogen, werkt het stadsbestuur een toelage uit voor de opwaardering van leegstaande panden in de kernwinkelgebieden en de strategische horecakernen. De toelage heeft als doel de leegstaande panden aantrekkelijker te maken voor de immobiliënmarkt. Door minimale ingrepen, op aanraden van een interieurarchitect, verbetert het aanzien van het pand. Hierdoor verhoogt de kans op blijvende inname van de panden door nieuwe commerciële activiteit. De stad Antwerpen promoot zich daarmee als shopping- en horecastad met ruimte en aandacht voor nieuwe en innovatieve concepten. Tevens beïnvloedt dit het straatbeeld, doordat het leegstaande pand niet langer een verlopen indruk geeft. Bovendien wordt leegstand in het kernwinkelgebied en in de strategische horecakernen tegengegaan en investeringen gestimuleerd.
Het opzet is om een interieurarchitect het leegstaande pand te laten analyseren en verbeterpunten aan te reiken aan de eigenaar. Op basis van deze analyse stelt de interieurarchitect minimale ingrepen voor, die dan door de eigenaar worden uitgevoerd.
Door de verfraaiing van het leegstaande pand, kan de interesse van potentiële investeerders worden verhoogd.
De stad Antwerpen duidt een interieurarchitect aan. Deze opdracht zal worden gegund via de wet op de overheidsopdrachten. Als tegenprestatie gaat de eigenaar van het pand het engagement aan om de voorgestelde verbeteringen uit te voeren. 25% van de kosten worden door de eigenaar zelf gedragen, de overige 75% wordt door stad Antwerpen betoelaagd.
Uit de analyse van de interieurarchitect kan blijken dat het pand gebaat is door het uitvoeren van zwaardere structurele ingrepen. In dat geval blijft de keuze aan de eigenaar om deze op eigen kosten uit te laten voeren, waarbij hij voor bepaalde werken beroep kan doen op de bestaande renovatietoelage voor Antwerpse handelspanden, goedgekeurd op de gemeenteraad van 26 september 2016 (jaarnummer 605).
Het reglement moet voldoen aan de wet van 14 november 1983 betreffende de controle op de toekenning en aanwending van sommige toelagen en het gewijzigd stedelijk reglement op de toelagen zoals beslist op de gemeenteraad van 18 december 2006 (jaarnummer 2730).
Uit cijfers van de driejaarlijkse meting van de Antwerpse winkelstraten, goedgekeurd op de gemeenteraad van 19 december 2016 (jaarnummer 789), blijkt dat het percentage commerciële leegstaande panden ten opzichte van alle commerciële panden in de onderzochte winkelgebieden stagneert rond 12,5%. In sommige gebieden zijn er uitlopers tot 28%. Onder de term commerciële panden wordt verstaan zowel handelszaken voor detailhandel als voor horeca-uitbating.
Uit de meting van de strategische horecakernen van 2013, goedgekeurd door de gemeenteraad op 22 september 2014 (jaarnummer 610), blijkt een leegstandscijfer van ongeveer 13%.
In de beleidsnota detailhandel, goedgekeurd door de gemeenteraad op 23 september 2013 (jaarnummer 585), is de aanpak van leegstand één van de speerpunten. De stad Antwerpen stippelt een leegstandsbeleid uit dat in de kernwinkelgebieden en strategische horecakernen ofwel kiest voor de ombouw naar een gemengde woon/handelsstraat ofwel voluit investeert in de invulling van de leegstaande panden met actieve commerciële functies.
Leegstaande panden staan de aantrekkelijkheid en aantrekkingskracht als winkel- en horecastraat in de weg. Bovendien oefent leegstand invloed uit op de toekomstbestendigheid van de nog zittende handelaars.
Een van de mogelijke remedies is om de leegstaande panden – na een grondige opknapbeurt - onder de aandacht te brengen van potentiële huurders/kopers. Hiervoor wordt deze toelage uitgewerkt.
Bovendien blijkt uit de resultaten van het proefproject “winkeldokter”, in het kader van het leegstandsproject Bredabaan van 2016, goedgekeurd op de gemeenteraad van 27 juni 2016 (jaarnummer 349), dat 60% van de deelnemende panden een nieuwe commerciële invulling vond. Van de vijf deelnemende handelspanden, werden er drie opnieuw ingevuld.
Voor 2017 is er binnen het budget van de dienst Ondernemen en Stadsmarketing | Business en Innovatie | Detailhandel en Horeca, maximaal 15.000,00 EUR budget voorzien op 1SLW050302A00000.
Voor 2018 en 2019 zullen bij de budgetopmaak 2018 en 2019 de nodige middelen verschoven worden naar de correcte budgetadressen, namelijk budget positie 6141 voor het advies van de interieurarchitect, en budgetpositie 664600 voor de terugbetaling aan de begunstigde van de toelage.
Op grond van artikel 42 § 3 van het Gemeentedecreet is de gemeenteraad bevoegd om de gemeentelijke reglementen vast te stellen.
De gemeenteraad keurt het reglement voor de toelage voor de opwaardering van leegstaande handelspanden goed.