Terug

2017_CBS_05216 - Kempenstraat aanleg openbaar domein - Voorontwerp - Goedkeuring

college van burgemeester en schepenen
vr 09/06/2017 - 09:00 Collegezaal, stadhuis
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Bart De Wever, burgemeester; Koen Kennis, schepen; Caroline Bastiaens, schepen; Ludo Van Campenhout, schepen; Claude Marinower, schepen; Marc Van Peel, schepen; Rob Van de Velde, schepen; Nabilla Ait Daoud, schepen; Fons Duchateau, schepen; Roel Verhaert, stadssecretaris

Afwezig

Serge Muyters, korpschef

Secretaris

Roel Verhaert, stadssecretaris

Voorzitter

Bart De Wever, burgemeester
2017_CBS_05216 - Kempenstraat aanleg openbaar domein - Voorontwerp - Goedkeuring 2017_CBS_05216 - Kempenstraat aanleg openbaar domein - Voorontwerp - Goedkeuring

Motivering

Gekoppelde besluiten

Argumentatie

Start fase definitief ontwerp openbaar domein Kempenstraat.

De opmaak van het definitief ontwerp gebeurt op basis van het goedgekeurde voorontwerp voor het openbaar domein Kempenstraat, mits de integratie van een aantal belangrijke ontwerpdetails zoals hieronder samengevat. Bijgevoegd bij dit besluit bevindt zich de ruimtelijke vertaling van het goedgekeurde ontwerp met plannen en doorsneden.

Beschrijving voorontwerp integraal project openbaar domein Kempenstraat

De ontwikkelingszone voor het ontwerp openbaar domein strekt zicht van West naar Oost uit van de Binnenvaartstraat tot de Asiadok- Oostkaai. Als noordgrens geldt de dokrand, in het westelijke deel (zone A) de dokrand van het Kempisch dok, en in het oostelijke deel (zone B) de dokrand van het Asiadok. Het ontwerp van zone A is sterk bepaald door de aanwezigheid van het ziekenhuis. Zone A eindigt dan ook aan de oostelijke gevel van het ziekenhuis. In zone A wordt de eerder strakke vormgeving van het beeldkwaliteitsplan Eilandje toegepast. In afstemming met de ondergrondse parking is de vormgeving een onmiddellijk gevolg van de aanwezigheid van de parking. Een grote daktuin op de contour van de parking wordt ingericht als parktuin. Zone B is de zone die start net voorbij de verbindingstunnel (connectie met Park Spoor Noord, onder het Hardenvoortviaduct door). In de groenzones van zone B wordt de vormentaal van Park Spoor Noord overgenomen. Beide zones openbaar domein zijn hoofdzakelijk groen. Verharde zones zijn minimaal aanwezig en beperken zich tot de functionele verbindingsassen. De trambaan vormt een hoofdader doorheen het ontwerp. Het gebruik van openbaar vervoer wordt daarbij gesuggereerd als primair transport middel. Dit naast verplaatsingen te voet of per fiets. Voor auto’s is de toegankelijkheid beperkt. Er zijn geen parkeermogelijkheden bovengronds en de rijwegen zijn beperkt tot de in- en uitritten voor de ondergrondse parking en de noodzakelijke circulaties voor de hulpdiensten en leveringen. Het ontwerp houdt rekening met de toekomstige ontwikkeling van het Kempisch eiland.

Specifiek uitgewerkte ontwerpdetails te vermelden bij dit voorontwerp:

Tramperron

Het tramperron kreeg zijn definitieve locatie na afstemming met De Lijn en Tramcontactors Noorderlijn.

Afstemming in- en uitritten

De hulpdiensten hebben een afzonderlijke in/uitrit. Deze rijbaan wordt ook gebruikt voor leveringen. Een tweede in/uitrit wordt voorzien voor de bezoekers van het ziekenhuis en de woontorens. Dit maakt dat er een duidelijk onderscheid moet zijn tussen de rijbaan voorzien voor particulier gebruik en die voor professioneel gebruik. Om dit te bereiken wordt er gebruik gemaakt van een duidelijke Y-splitsing en boven de rijweg worden grote portieken geplaatst met signalisatieborden aan opgehangen.

Veilige oversteekplaatsen

Gezien de aanwezigheid van afzonderlijke rijvakken voor elk type vervoersmiddel krijgen we een reeks aan rijstroken die elkaar opvolgen (trambaan, fietspad, rijweg voor particulier autoverkeer, rijweg voor professioneel autoverkeer). Op vraag van de verkeerspolitie werd de oversteekplaats in zone B, ter hoogte van de Y-splitsing waar al deze rijstroken in één lijn doorkruist moesten worden, weggewerkt. De oversteekplaats bevindt zich nu voor de Y-splitsing.

Ter hoogte van de Asiadok- Westkaai maakt de trambaan een bocht onder het Hardenvoortviaduct door. Deze onderdoorgang is verkeerstechnisch een gevaarlijk punt. Het ontwerp werd zo aangepast dat het gebied er omheen ontoegankelijk is gemaakt. Dit door middel van hekwerk langs de ene zijde van de trambaan, en een landschappelijke barrière langs de andere zijde (wadi’s, niveauverschillen en beplanting).Een gevolg van het afsluiten van de doorgang is een gewijzigde brandweer interventieroute. Om alsnog een doorsteek te kunnen maken naar Hardenvoort zal de brandweer de fietspadenstructuur van Park Spoor Noord gebruiken. Deze wijziging werd doorgevoerd met akkoord van de brandweer.

Sfeer Park Spoor Noord

Ten opzichte van het referentieontwerp van Brabo 2 kreeg het openbaar domein Kempenstraat extra groen. Zo werd er voorbij de verbindingstunnel met Park Spoor Noord (net ten oosten van het ziekenhuis) maximaal vergroend, door de zone tussen het Asiadok en de bouwlijn ‘w3 – skatebowl’ (zone B) aan te leggen overeenkomstig de visie en vormentaal van Park Spoor Noord. Tevens werd beslist om de platanen die zich reeds aan de dokrand bevinden te behouden. De verbindingstunnel met Park Spoor Noord slaat een brug tussen het openbaar domein Kempenstraat en het park aan de andere zijde van het viaduct. De vormentaal vloeit op deze lijn in elkaar over door de typische betonpaden van Park Spoor Noord te laten “stranden” op het openbaar domein Kempenstraat. Twee materialen verzoenen zich, beton enerzijds en de platine Kandla Grey van het openbaar domein Kempenstraat anderzijds.

Opstelplaatsen

Het ontwerp houdt rekening met de toestroom van elke vorm van verkeer. Het voorziet onder andere ook in toegankelijkheid voor leveringen van vrachtwagens voor het ziekenhuis. Om te vermijden dat vrachtwagens de rijweg versperren, wordt er een wachtzone in het ontwerp geïntegreerd. Ook aan standplaatsen voor taxi’s werd gedacht. Deze stellen zich ondergronds in de parking op.

Fietsers kunnen hun fiets op verschillende plaatsen stallen. Om zo min mogelijk plaats in te nemen werd er ook een fietsenstalling voorzien bovenop één van de inritten. Hier wordt gekozen voor een fietsrek van het type ‘NMBS’ omdat deze door hun compacte ontwerp over een zeer grote capaciteit beschikken. De fietsenstalling type NMBS kan 80 fietsen stallen. Ook op andere plaatsen binnen het ontwerp worden fietsenstallingen voorzien. Op die manier wordt voldaan aan het totaal gevraagde aantal fietsstalplaatsen, 210 stalplaatsen, zoals bepaald bij de bouwvergunning ZNA.

Er wordt ook een Velo- station in het ontwerp opgenomen. Deze wordt ingepland ter hoogte van de NMBS fietsenstalling en wordt zo centraal gepositioneerd in het ontwerp. Vanuit de dienst Stadsontwikkeling werd geadviseerd om een opstelling te maken met 36 Velo-locks.

Meubilair

De straatmeubilaris wordt toegepast voor de banken en de verlichting. Naast dit standaard meubilair wordt de groenzone over het ziekenhuis verder uitgebreid met op maat gemaakt zitmeubilair. Dit zitmeubilair is deel van de nooduitgangen van de ondergrondse parking van ZNA. De materiaalkeuze voor de aankleding van deze nooduitgangen, een houten lattenstructuur, zorgt voor een geïntegreerde oplossing met een natuurlijke uitstraling.

Het geïntegreerde ontwerp van de nooduitgangen heeft geleid tot een afwijking op de straatmeubilaris. De stad Antwerpen geeft aan dat de aankleding van de nooduitgangen niet door hen beheerd zullen worden.

Ontwerpaanpassingen in kader van opmaak definitief ontwerp:

In kader van de opmaak van het definitieve ontwerp zullen volgende aanpassingen aan het voorontwerp worden doorgevoerd:

  • hoek in het arduinen pad (west) wordt aangepast naar gebouchardeerde steen;
  • het wandelpad langs de dokken wordt in het oosten aangesloten op het voetpad van Asiadok Oostkaai;
  • de verharding van kasseien met groene voeg onder het viaduct wordt aangepast;
  • plannen heraanleg Bredastraat worden verwijderd van de ontwerpplannen;
  • de informele paden in het centrale veld krijgen bij uitwerking van het definitieve ontwerp een andere materialisatie.

Antwoord op de vragen van de districtsraad tot verdere uitwerking:

Materialisatie

Er gaat grote aandacht naar het materiaalgebruik zodat het ontwerp van het openbaar domein Kempenstraat aansluit bij de context van de directe omgeving. De materialen moeten aansluiten bij het beeldkwaliteitsplan van het Eilandje en er wordt gezorgd voor een duidelijke connectie met Park Spoor Noord. Het Eilandje kenmerkt zich door de aanwezigheid van kasseien, zoals elders op het Eilandje zullen er kasseien worden gebruikt aan de dokrand. Dit is de zone die het minst intensief belopen zal worden. Voor de zones die intensief belopen (of bereden met de fiets gezien de “shared space”) wordt er gekozen voor platines. Platines worden beschouwd als de gebruiksvriendelijke variant van de kassei. Dit omdat platines bovenaan vlak zijn en ze gelijkliggend in het vlak worden ingevoegd met mortel. Dit zorgt voor minimale hoogteverschillen, bovendien hebben platines een textuur (gelaagdheid zoals leisteen) die gladheid bij regenval tegen gaat.
Vanuit de tunneldoorsteek zal een betonnen pad doorlopen tot aan de Kempenstraat, deze betonnen paden zijn typerend voor Park Spoor Noord.

Variatie in materiaalgebruik zal informatie geven aan slechtzienden en blinden. Door het gebruik van betonstroken, of de speciaal ontwikkelde blindengeleidingstegels, kunnen er “sporen” getrokken worden die richting aan geven. Specifiek voor de patiënten van het ZNA ziekenhuis wordt er gezocht naar een materialisering die een vlotte toegang tot het ziekenhuis verzekert. Er wordt extra ingezet op de belangrijkste verbindingsassen, van en naar het ziekenhuis, met extra aandacht voor de tramhalte en oversteek.

Fietsverbindingen en fietsvoorzieningen
Doorheen het openbaar domein Kempenstraat loopt een fietspad. Dit fietspad connecteert op de fietspaden op de oost- en westgrens die in kader van het project Brabo 2 worden aangeled en neemt dezelfde afmeting van 2,50 meter breedte over voor een vloeiende aansluiting. 

Naast deze hoofdfietsverbindingsas zijn er lokale fietsverplaatsingen mogelijk in de “shared space”. De zone voor het ZNA ziekenhuis (en verder) is hierop ontworpen, de breedte van “shared space” is 8,00 meter, wat voor een veilige interactie zorgt tussen de verschillende gebruikers van het openbaar domein.

Ook via de verbindingstunnel onder het Hardenvoortviaduct door zullen mensen het openbaar domein betreden. Fietsers komende uit de tunnel, die deel uitmaken van het doorgaand verkeer, worden naar het centrale fietspad geleid. De tunnel op zich wordt ontwikkeld om een zo vlot mogelijke doorgang te verlenen aan elke vorm van zacht verkeer. Het wordt een obstakel vrije zone met voldoende doorzicht en licht.

Fietsstallingen worden voorzien op diverse locaties binnen het projectgebied. Er wordt gebruik gemaakt van de standaard fietsenstallingen zoals gekend uit de straatmeubilaris. Op vraag van zowel de dienst ‘Stadsontwikkeling – Ontwerp en uitvoering’ als de dienst ‘Stadsontwikkeling – Beheer en onderhoud’ zal hier niet van worden afgeweken. Er wordt onderzocht of er ook fietsenstallingen dichter tegen het ziekenhuis geplaatst kunnen worden.

Beheer en onderhoud
Er is een ondergrondse parking voorzien tussen het ziekenhuis en het dok met inritten en nooduitgangen als gevolg. Het principe voor het beheer en onderhoud van de zone boven de parking is dat alle elementen die onderdeel zijn van de parking zoals de inritten (met borstweringen, portieken, overkappingen), en de nooduitgangen, onder de verantwoordelijkheid van het ziekenhuis vallen. De daktuin bovenop de ondergrondse parking, net als de bestrating van het openbaar domein bovenop de ondergrondse parking, zit wel in het beheer en onderhoud van de stad Antwerpen.
De gehele zone openbaar domein Kempenstraat zal onder bovenlokaal beheer vallen (referentie CB 6 maart 2015, jaarnummer 1791).

Groenaanleg
Het ontwikkelen van het groenconcept gebeurt in overleg met de dienst Stadsbeheer van de stad Antwerpen. Het groenontwerp is op te delen in twee: het deel dat aansluit bij Park Spoor Noord, en het deel bovenop de ondergrondse parking (de daktuin). Het grote aandachtspunt is een goede aanleg van de daktuin, waarbij er voldoende tijd wordt geven voor het volwassen worden van de jonge planten. Tijdens de uitvoeringsfase zal hieraan extra aandacht gegeven worden.

Er wordt voorzien in het ontwerp dat de diensten van de stad steeds een vlotte toegang hebben tot de groenzones.

Fasering

Fase 1 van het integraal openbaar domein project Kempenstraat was de afbakening van het projectgebied met integratie van de Brabo 2, de site van ZNA en het openbaar domein. Fase 2 is de opstart van het ontwerp, deelfase voorontwerp is hierbij afgerond. Het voorontwerp werd aan het coördinatie overleg van 18 april 2017 voorgelegd en goedgekeurd. De volgende fase betreft de opmaak van het definitief ontwerp, wat nu dient aangevat te worden.

De uitvoering van de werken wordt afgestemd op het project Brabo 2 en de bouw van het ZNA ziekenhuis. De aanleg van het openbaar domein zal in de laatste bouwfase van het ziekenhuis worden uitgevoerd.

De werken van de tunnel moeten in functie van de doorstroming op het viaduct eerder worden uitgevoerd. In functie van de continuïteit van de doorstroming op het viaduct, worden de weken voor de tunnel gekoppeld aan de werken van Brabo 2 aan het Hardenvoortviaduct.

Inspraak

Het voorontwerp voor het openbaar domein Kempenstraat dat nu voorligt werd als goed bevonden door het coördinatieoverleg openbaar domein, mits verwerking van de opmerkingen. De toekomstige invulling van het openbaar domein is bij deze in afdoende mate bepaald dat er een informatievergadering kan worden georganiseerd naar de bevolking toe. Die zal plaats vinden nog voor de zomer van 2017.

Het ontwerp is ondertussen dermate afgestemd dat het niet veel ruimte meer overlaat voor interpretatie of wijzigingen. Dit door de randvoorwaarden vooropgesteld, en de timing in functie van het tijdig in uitvoering laten gaan van het ontwerp. De planning werd hierbij afgestemd op de opening van het ZNA ziekenhuis en de werken van Brabo 2.

Aanleiding en context

Op 15 mei 2012 besliste de raad van bestuur van Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA) om een nieuw ziekenhuis te bouwen ter hoogte van de Kempenstraat. ZNA wees de uitvoering toe aan “Kairos – Euro Immo Star”. De stedenbouwkundige ontwikkelingskost werd door de gemeenteraad goedgekeurd op 6 juni 2014 (jaarnummer 577).

Hierbij werd afgesproken welke delen van het openbaar domein aangelegd dienen te worden met de stedenbouwkundige last:

  • zone tussen noordelijke bouwpercelen Kop Spoor Noord en dokrand Asia- en Kempisch dok;
  • noord-zuid straat tussen bouwperceel w2 en w3;
  • ondertunneling Hardenvoortviaduct (verbindingstunnel met Park Spoor Noord ter hoogte van de noord-zuid straat tussen bouwperceel w2 en w3).

In navolging van de samenwerkingsovereenkomst werd een ontwerpteam aangesteld voor het ontwerp en de uitvoering van de aanleg openbaar domein en een studiebureau voor de realisatie van de verbindingstunnel.

Parallel aan het ontwerp en het studiewerk van de hierboven vermelde ontwikkelingsdelen waarvoor AG Vespa de leiding neemt, is er ook de ontwikkeling van het deel openbaar domein met betrekking tot het openbaar vervoer. Dit deel wordt geleid door Brabo 2, context Noorderlijn. AG VESPA heeft de opdracht gekregen om de totaliteit van het openbaar domein Kempenstraat als één integraal project te coördineren. Dit werd beslist door het college op 9 december 2016 (jaarnummer 10758).

In de afstemming van de bouwplannen van Brabo 2 en plannen openbaar domein ZNA werd geconstateerd dat een herontwerp van de ganse zone (wegens onuitvoerbaar) noodzakelijk was. De goedgekeurde bouwaanvraag van Brabo 2 komt momenteel niet overeen met de bouwvergunning van ZNA.

Het voorontwerp voor het integraal openbaar domein project Kempenstraat werd op 15 mei 2017 voorgesteld op de districtsraad van Antwerpen (jaarnummer 102) en goed bevonden mits enkele aanpassingen en een verder uitwerking van bepaalde details. Zo kan er nu verder worden ontwikkeld richting een definitief ontwerp.

Regelgeving: bevoegdheid

Met de collegebeslissing van 6 maart 2015 (jaarnummer 1791) werden de bevoegdheden van de districtscolleges gecoördineerd. Artikel 10 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokale straten en pleinen. Park Spoor Noord en Kempensraat zijn bovenlokaal openbaar domein en vallen onder de bevoegdheid van het college. Het district heeft adviesbevoegdheid.

Adviezen

Coƶrdinatieoverleg openbaar domein Gunstig onder voorwaarden

De opmerkingen opgenomen in het verslag worden verwerkt bij de opmaak van het definitieve ontwerp.

Districtsraad Gunstig onder voorwaarden

De antwoorden op het advies werden opgenomen in het besluit bij goedkeuring voorontwerp.

Beleidsdoelstellingen

1 - Woonstad
1SWN06 - De stad bouwt aan een aantrekkelijke stad en een duurzame, kwaliteitsvolle omgeving waar mensen graag wonen, werken en zich ontspannen
1SWN0601 - De stad realiseert stadsprojecten in eigen regie en in samenwerking met publieke en private partners
1SWN060104 - De realisatie van stadsprojecten binnen het programma stedelijke ontwikkeling draagt bij tot aantrekkelijke wijken, buurten en districten
1SWN060104P07426 - Kop Spoor Noord_ZNA

Besluit

Het college van burgemeester en schepenen beslist:

Artikel 1

Het college beslist om het voorontwerp openbaar domein Kempenstraat goed te keuren.

Artikel 2

Dit besluit heeft in principe geen financiƫle gevolgen.

Artikel 3

Het college geeft opdracht aan:

Dienst

Taak

AG VESPA

Aanpassingen aan voorontwerp opgenomen in besluit doorvoeren bij  opmaak definitief ontwerp.


Bijlagen

  • Bijlage 1_Kempenstraat OD_Voorontwerp.pdf
  • Bijlage 2_COD_20170418_Verslag.pdf
  • Bijlage 3_DRAN_20170515_Advies.pdf