2018_CBS_06237 - Herdenking Tweede Wereldoorlog - Bevrijdingsfeesten 2019: Activiteiten voor- en natraject Vredescentrum. Stadsarchief - Goedkeuring

Voor de Verhalendag en de tijdelijke tentoonstelling omtrent 75 jaar bevrijding van Antwerpen ging de stad op zoek naar een geschikte locatie. Zowel de bedrijfseenheid Stadsbeheer, AG VESPA  als de bedrijfseenheid Cultuur, Sport, Jeugd en Onderwijs werden bevraagd naar een mogelijke locatie hiervoor, maar er werd geen geschikte tentoonstellingsruimte gevonden voor een langere periode.

Het FelixArchief/Stadsarchief Antwerpen is de locatie bij uitstek wanneer het gaat om het documenteren van feiten omtrent de geschiedenis van Antwerpen. Het geheugen van de stad wordt immers bewaard in het FelixArchief/Stadsarchief. Het is bijgevolg een logische plek met voldoende expertise, creëert de mogelijkheid om aan herinneringseducatie te doen, is goed bereikbaar voor het grote publiek, goed gekend en zichtbaar. 

De stad Antwerpen stelt daarom de ruimtes op de zesde verdieping van het FelixArchief/Stadsarchief ter beschikking voor de Verhalendag op zaterdag 2 februari 2019 en voor de praktische voorbereiding hiervan op vrijdagavond 1 februari 2019. In de leeszaal en de vergaderruimtes worden tien interviewplekken ingericht. Verder wordt een ontvangst en wachtruimte ingericht en in het auditorium kan een film rond de Bevrijding getoond worden. Het Vredescentrum vraagt de stad om materiaal (laptops, scanners, dictafoons en aansluitingen) te voorzien en de Verhalendag technisch te ondersteunen. Na afloop van de Verhalendag kan het FelixArchief/Stadsarchief instaan voor een duurzame archivering van de getuigenissen.

De dienst Bestuurszaken/Stadsarchief stelt twee medewerkers ter beschikking voor het onthaal en de ontvangst van het publiek op zaterdag 2 februari 2019 van 8.00 uur tot 18.00 uur. Het Vredescentrum kan tegen betaling bijkomend beroep doen op de poolmedewerkers van de stad Antwerpen die worden ingezet bij de organisatie van evenementen. Deze medewerkers hebben kennis van het gebouw, de onthaaltaken, de catering en het materiaal dat gebruikt wordt in de vergaderzalen. 

Voor de tentoonstelling die plaatsvindt van september 2019 tot en met mei 2020 voorziet het Vredescentrum een medewerker voor het archievenonderzoek en de inhoudelijke samenstelling. Het FelixArchief/Stadsarchief stelt de tentoonstellingsruimte, de receptieruimte en de studiekamer ter beschikking. Het auditorium kan bijkomend worden gebruikt voor het organiseren van lezingen, studiedagen, enzovoort die in het teken staan van de tentoonstelling.

Groepen en scholen worden opgevangen in de receptieruimte en de tentoonstellingsruimte op de zesde verdieping. Ze zullen de leeszaal niet bezoeken en de leeszaalwerking niet storen.

De onthaalmedewerkers van het stadsarchief staan samen met de medewerkers van het Vredescentrum tijdens de openingsuren op weekdagen in voor de opvang van groepen en scholen op het gelijkvloers. Het Vredescentrum organiseert de rondleiding en toelichting die groepen krijgen bij de tentoonstelling op de zesde verdieping.Voor mogelijke evenementen en de openstelling van de tentoonstelling op avonden en tijdens het weekend voorziet het Vredescentrum medewerkers die het publiek kunnen opvangen.

Op 31 maart 2017 (jaarnummer 3064) gaf het college de opdracht aan de dienst Bestuurszaken/Stadsarchief een wetenschappelijke adviesraad samen te stellen in het kader van de herdenking van de Tweede Wereldoorlog om de herinnering aan de slachtoffers levendig te houden. 

Op 23 juni 2017 (jaarnummer 5686) keurde het college de samenstelling van een wetenschappelijke adviesraad goed die het stadsbestuur zal adviseren over een totaalvisie op de herdenking van de Tweede Wereldoorlog, de Jodendeportatie en de permanente herdenking van de slachtoffers. De strijd voor de democratische waarden die ons verbinden staat daarbij centraal.

Op 4 mei 2018 stelde de wetenschappelijke adviesraad haar advies voor aan het college.

Op 8 juni 2018 keurde het college de oprichting en samenstelling van de projectgroep ‘Herdenking van de Tweede Wereldoorlog’ goed (jaarnummer 5383).

Naar aanleiding van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog organiseerde het Vredescentrum op 21 april 2013 een Verhalendag. Omwille van het succes van deze editie wenst het Vredescentrum naar aanleiding van de 'Bevrijdingsfeesten 2019' opnieuw een Verhalendag op touw te zetten.

Het voortraject van het project de 'Bevrijdingsfeesten 2019' gaat op zaterdag 2 februari 2019 van start met deze Verhalendag. Deze dag draait volledig rond het verzamelen van historische getuigenissen en objecten. De focus ligt op het ontsluiten van getuigenissen die te maken hebben met Antwerpen en de periode 1940-1945. Markante verhalen die deze dag ten gehore worden gebracht, zullen nog een rol kunnen spelen in deelprojecten en communicatie van het herdenkingsprogramma (bijvoorbeeld in de tijdelijke tentoonstelling over de bevrijding, in het re-entweetment-project of  tijdens het evenementenweekend).

Deze Verhalendag is tevens de officiële start van een reeks initiatieven in Antwerpen rond het thema ’75 jaar einde Tweede Wereldoorlog’. De Verhalendag heeft dan ook als bijkomend doel om met dit eerste promotie-moment het publiek in Antwerpen en omgeving warm te maken en te betrekken bij dit thema.

Het natraject van het project 'Bevrijdingsfeesten 2019' omvat een tijdelijke tentoonstelling over de bevrijding van Antwerpen en de nasleep hiervan. De tentoonstelling loopt van september 2019 tot en met mei 2020. Tijdens het evenementenweekend van 7 en 8 september 2019 kan het complexe verhaal van het einde van de Tweede Wereldoorlog niet volledig aan bod komen. Na september 1944 kreeg Antwerpen het immers nog zwaar te verduren en waren de concentratiekampen nog niet bevrijd. De tijdelijke tentoonstelling wil enkele facetten van deze nasleep beter belichten voor het brede publiek. In lijn met de Verhalendag zullen getuigenissen van mensen uit Antwerpen (of door Antwerpen verbonden) een belangrijke rol spelen in de tentoonstelling. Ook zal een educatief traject voor kinderen en jongeren van 10-18 jaar bij de tentoonstelling worden ontwikkeld.  

De organisatie van de Verhalendag en de tentoonstelling met mogelijke randactiviteiten kan impact hebben op de inkomsten die de bedrijfseenheid Stadsbeheer genereert uit de verhuur van zalen in het Sint-Felixpakhuis. De ruimtes kunnen tijdens deze periode niet verhuurd worden aan derden. Als er hierdoor financiële gevolgen zijn worden deze later door de bedrijfseenheid Stadsbeheer in een collegebesluit in kaart gebracht.