Terug

2018_CBS_08743 - Parochiekerk Sint-Anna ten Drieën, Antwerpen-Linkeroever - Voorlopige bescherming, gunstig advies - Goedkeuring

college van burgemeester en schepenen
vr 28/09/2018 - 09:00 Hofstraat
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Bart De Wever, burgemeester; Koen Kennis, schepen; Caroline Bastiaens, schepen; Ludo Van Campenhout, schepen; Claude Marinower, schepen; Nabilla Ait Daoud, schepen; Fons Duchateau, schepen; Sven Cauwelier, algemeen directeur

Afwezig

Marc Van Peel, schepen; Serge Muyters, korpschef

Secretaris

Sven Cauwelier, algemeen directeur

Voorzitter

Bart De Wever, burgemeester
2018_CBS_08743 - Parochiekerk Sint-Anna ten Drieën, Antwerpen-Linkeroever - Voorlopige bescherming, gunstig advies - Goedkeuring 2018_CBS_08743 - Parochiekerk Sint-Anna ten Drieën, Antwerpen-Linkeroever - Voorlopige bescherming, gunstig advies - Goedkeuring

Motivering

Argumentatie

Achtergrond

De bescherming van de parochiekerk Sint-Anna ten Drieën op Linkeroever is een gevolg van de de herinventarisatie van het twintigste-eeuws erfgoed van de stad Antwerpen. Naar aanleiding van de opmaak van het parochiekerkenplan, de langetermijnvisie over de toekomst van de Rooms-katholieke parochiekerken, voerde de stedelijke dienst monumentenzorg een screening uit naar de erfgoedwaarde van de Antwerpse parochiekerken. Onderzoekers van het agentschap Onroerend Erfgoed maakten daarna een evaluatie op van de 23 naoorlogse parochiekerken.
 
Van de 23 onderzochte naoorlogse parochiekerken werden er 16 weerhouden voor opname in de inventaris van het bouwkundig erfgoed. Wegens de specificiteit van de naoorlogse religieuze architectuur, werden deze kerken ook getoetst aan de Vlaamse context. Uit deze evaluatie kwamen drie Antwerpse parochiekerken naar voor als beschermenswaardig: de kerk Pius X te Wilrijk, de kerk Sint-Anna ten Drieën op Linkeroever en de Onze-Lieve-Vrouw Altijddurende Bijstand te Deurne.

Beschrijving

De parochiekerk Sint-Anna ten Drieën door architect Jos Ritzen uit 1968-1970 te Antwerpen Linkeroever is, naast het belang van het architecturale ontwerp,  weerhouden omwille van het geheel van glas-in-betonramen door de Franse glazenier-kunstenaar Jacques Loire, dat als één van de belangrijkste ensembles naoorlogse glaskunst in België geldt.

Inspiratie voor de architectuur vond architect Ritzen in de 'Bruder Klaus Kirche' in Birsgelden, ontworpen door Herman Bauer, één van de grote vernieuwers van de naoorlogse kerkenhouw in Zwitserland. Ritzen neemt van de plattegrond, de quasi vrijstaande klokkentoren en de waaiervormige opbouw rond het koor en altaar over, maar past de schaal aan. Een belangrijk verschil zijn de glas-in-betonramen die het kerkgebouw zijn bijzondere uitstraling geven. In overleg met Ritzen creëerde Loire een merkwaardig ensemble van abstracte composities, waarvan kleur en patroon een dialoog aangaan met de architectuur, aangepast aan de locatie, de oriëntatie en de gewenste lichtinval in de kerk en de nevenruimten. De Sint-Anna ten Drieënkerk wordt beschermd omwille van de historische, architecturale en de artistieke waarde.

Evaluatie

 De dienst Stadsontwikkeling/Onroerend Erfgoed/Monumentenzorg adviseert het voorliggende voorstel tot bescherming gunstig. Het algemeen belang van de parochiekerk Sint-Anna ten Drieën op Linkeroever wordt uitvoerig gedocumenteerd en de verschillende erfgoedwaarden uitgebreid geduid in de inhoudelijke nota bij het beschermingsdossier, opgemaakt door het agentschap Onroerend Erfgoed. De bescherming maakt het daarnaast mogelijk om bij onderhouds- en of restauratiewerken een erfgoedpremie te bekomen.

De dienst Sociale dienstverlening/Gemeenschapsvorming/Gemeenschapsondersteuning adviseert de bescherming gunstig. De bescherming kan extra ondersteuning bieden om het eredienstgebouw verder mutifunctioneel te gebruiken.

Juridische grond

De bescherming gebeurt op basis van het Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013.

Aanleiding en context

Het agentschap Onroerend Erfgoed bereidt op vraag van de Vlaamse minister bevoegd voor Onroerend Erfgoed de voorlopige bescherming als monument voor van de parochiekerk Sint-Anna ten Drieën te Antwerpen. Op 30 augustus 2018 vroeg het agentschap de stad Antwerpen om advies aangaande de voorlopige bescherming, conform het Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013.

Het agentschap Onroerend Erfgoed vraagt voorafgaand aan de voorlopige bescherming advies aan de betrokken gemeenten, de agentschappen en departementen van de Vlaamse beleidsdomeinen Ruimtelijke Ordening, Wonen en Onroerend Erfgoed, Mobiliteit en Openbare Werken, Leefmilieu, Natuur en Energie en Landbouw en Visserij en aan de Vlaamse Commissie Onroerend Erfgoed. De minister beslist, rekening houdend met deze adviezen tot de voorlopige bescherming. Vervolgens organiseert de gemeente een openbaar onderzoek. Rekening houdend met de bezwaren en opmerkingen uit het openbaar onderzoek beslist de minister al dan niet tot de definitieve bescherming. De periode tussen de voorlopige en de definitieve bescherming duurt maximum negen maanden. De minister kan deze periode eenmalig met drie maanden verlengen.

Adviezen

Sociale dienstverlening/gemeenschapsvorming/gemeenschapsondersteuning Gunstig advies

Toetsing aan de lange termijnvisie in het kerkenbeleidsplan:

Scenario’s:
Rekening houdende met de eigenschappen van het gebouw en de toekomstvisie op het pastorale gebruik komt het kerkgebouw in aanmerking voor de volgende scenario’s:
Valorisatie (behoud eredienstfunctie): mogelijk
Medegebruik (erediensten): mogelijk
Delen in tijd (nevengebruik): voorkeur
Opdelen hoofdruimte: niet wenselijk
Herbestemmen hoofdruimte: niet wenselijk
Sloop: niet wenselijk

Visie: Het gebouw heeft verschillende mogelijkheden die nu reeds worden ingezet. Het kerkbestuur realiseert dit met eigen middelen, onafhankelijk van stedelijke toelagen. De toekomstvisie is om het multifunctioneel gebruik en nevengebruik verder te zetten.

Toetsing:

De bescherming kan hier extra ondersteuning bieden om het eredienstgebouw verder multifunctioneel te gebruiken.

Beleidsdoelstellingen

5 - Bruisende stad
1SBR04 - Antwerpen staat op de kaart als (onroerend) erfgoedstad: onroerend erfgoed is een troef in het ruimtelijk beleid en een hefboom voor stadsontwikkeling
1SBR0401 - Het onroerend erfgoed is gevrijwaard, waar nodig door herbestemming, om het door te geven aan de volgende generatie
1SBR040107 - Beschermingsprocedures zijn gevoerd (wettelijke taak)

Besluit

Het college van burgemeester en schepenen beslist:

Artikel 1

Het college beslist de voorlopige bescherming van de parochiekerk Sint-Anna ten Drieën te 2050 Antwerpen, gunstig te adviseren.

Artikel 2

Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.