Terug

2018_CBS_11327 - Cultuur. Musea en Erfgoed Antwerpen. Museum Vleeshuis / Klank van de Stad - Organisatie activiteiten eerste jaarhelft 2019 - Kennisneming

college van burgemeester en schepenen
vr 21/12/2018 - 09:00 digitaal
Kennis genomen

Samenstelling

Aanwezig

Bart De Wever, burgemeester; Koen Kennis, schepen; Caroline Bastiaens, schepen; Ludo Van Campenhout, schepen; Claude Marinower, schepen; Marc Van Peel, schepen; Nabilla Ait Daoud, schepen; Fons Duchateau, schepen; Sven Cauwelier, algemeen directeur

Afwezig

Serge Muyters, korpschef

Secretaris

Sven Cauwelier, algemeen directeur

Voorzitter

Bart De Wever, burgemeester
2018_CBS_11327 - Cultuur. Musea en Erfgoed Antwerpen. Museum Vleeshuis / Klank van de Stad - Organisatie activiteiten eerste jaarhelft 2019 - Kennisneming 2018_CBS_11327 - Cultuur. Musea en Erfgoed Antwerpen. Museum Vleeshuis / Klank van de Stad - Organisatie activiteiten eerste jaarhelft 2019 - Kennisneming

Motivering

Argumentatie

Door de doorlopende organisatie van deze verschillende activiteiten kan het Museum Vleeshuis | Klank van de Stad de opdracht om een divers publiek te bereiken waarmaken en de uitstraling van de instelling vergroten. De activiteiten sluiten aan bij de werking van het Museum Vleeshuis | Klank van de Stad die via tentoonstellingen, evenementen en activiteiten de verzameling wil valoriseren en actualiseren, en tevens het onderzoek op de collectie wil bevorderen.

Aanleiding en context

Het Museum Vleeshuis / Klank van de Stad organiseert in de eerste jaarhelft van 2019 verschillende activiteiten.

Duarteproject

Museum Vleeshuis besteedde in 2018 extra aandacht aan de voor Antwerpen belangrijke 17de eeuw, de eeuw van Rubens. In Museum Vleeshuis was dit vooral de eeuw van de Duartes, een van oorsprong Portugese joodse familie van 'conversos' die een belangrijke rol speelde in het culturele leven. Het Duarteproject werd in Museum Vleeshuis zelf in 2018 afgerond, maar extra muros loopt het verder.

Muziekkamers in het Snijders&Rockoxhuis

In het Snijders&Rockoxhuis richtte Museum Vleeshuis twee muziekkamers in, waarin de Duartes, hun leven en hun muziek centraal staan. Deze muziekkamers maken deel uit van de nieuwe vaste opstelling die het Snijders&Rockoxhuis aan het publiek presenteert. De opening was op 22 en 23 februari 2018. De muziekkamers blijven in het Snijders&Rockoxhuis tot 2022.

Klavierklanken

Sinds maart 2017 organiseert Museum Vleeshuis | Klank van de Stad in samenwerking met docent en musicus Bart Rodyns demonstratie-rondleidingen, waarbij de deelnemers live de geschiedenis van het klavier kunnen volgen. De gids loodst de bezoekers al spelend doorheen de tijd, van de barok tot nu. Deze exclusieve rondleidingen zijn bestemd voor groepen jongeren en volwassenen en vinden enkel op afspraak plaats, bij voorkeur op dinsdagen. Er is geen extra personeelsinzet vereist: de aanwezigheid van één erfgoedbewaker tijdens de normale werkuren volstaat.

Woensdagklanken

In 2019 organiseert het Museum Vleeshuis | Klank van de Stad tien concerten in de reeks Woensdagklanken. Elk jaar heeft de concertreeks een overkoepelend thema. Dit thema is ook terug te vinden in de focuspresentaties in de 'schatkamer' van het museum. In 2019 is het thema 'Twee gouden eeuwen'. Alle concerten staan in het teken van de 16de en de 19de eeuw, twee gouden tijdperken van economische en artistieke bloei in de Scheldestad. 

In de eerste jaarhelft staat de 16de eeuw centraal. In 2019 is het precies 500 jaar geleden dat Gilbert van Schoonbeke (1519-1556) werd geboren. Als projectontwikkelaar-urbanist gaf hij het Antwerpen van de 16de eeuw, de 'Gouden Eeuw', vorm. Woensdagklanken 2019 brengt in de eerste jaarhelft muziek die in Antwerpen weerklonk toen de Spaanse omwallingen, het Waterhuis, het Tapissierspand, de Stadswaag, het Oosterhuis of de hoven van plaisantie van de huidige Markgravelei - allemaal projecten van Van Schoonbeke - in de steigers stonden. 

Van januari tot juni 2019 worden zes concerten ingericht. De toegangsprijs bedraagt 5,00 euro. De concerten vinden plaats op de laatste woensdag van de maand, van 14.30 uur tot 16.00 uur. 

Datum

Concert

Uitvoerders

30 januari 2019    

In den gulden Kromhoorn. Lassus, Waelrant, Susato en tijdgenoten.

Oltremontano: Bart Coen, Elisabeth Schollaert, Ben van Nespen, Wim Becu

27 februari 2019

Grounds and Roses. Marchant, Johnson, Playford, Hume, Dowland, Adriaensen

Sweete Devils: Justin Glaie & Maël Pire

27 maart 2019  

'If all the world were paper'. Muzikale smaken en trends in de vroege muziekdruk. Cara, Tromboncino, Hofheimer, Attaignant, Josquin.

Ensemble Isabella: Claire Piganiol, Lisa Dunk, Marie Verstraete

24 april 2019

Ruckers me fecit Antverpiae. De Cabezon, Bull, Sweelinck, Philips, manuscript Van Soldt.

Mario Sarrecchia

29 mei 2019

Salve Antverpia. Adriaenssen, Huet, Phalesius.

La Caccia: Eva Godard, Bernhard Stilz, Patrick Denecker, Miriam Grapp, Wout Schafraet, Philippe Malfeyt

26 juni 2019

Souterliedekens. Susato, Clemens non Papa, Attaignant, Phalesius, Ceuleers.

Cannamella: Sarah van Mol, Aline Hopchet, An van Laethem, Kensuke Tiara, Sofie Vanden Eynde.

Achter de schermen van het Vleeshuis

In de winter van 2016-2017 werden de depots van het Vleeshuis leeggemaakt. Dit betekent dat sindsdien de zolderverdiepingen van het gebouw kunnen worden bezocht en de majestueuze dakconstructie kan worden bewonderd door het publiek. Sinds oktober 2017 kunnen, na reservatie, onder begeleiding van een gids, de normaliter niet voor het publiek opengestelde delen van het Vleeshuis worden bezocht. Deze rondleidingen worden verzorgd door stadsgidsen. De rondleidingen hebben geen personeelsimpact omdat ze geheel tijdens de openingsuren van het museum plaatsvinden. 

Voor individuele bezoekers zijn er vanaf 1 maart 2019 gegidste rondleidingen op zondag, een in de voor- en een in de namiddag (precieze tijdstippen liggen nog niet vast). Deelnemers betalen 9 euro en krijgen daarvoor een rondleiding van maximum 1,5 uur. De prijs voor de rondleiding geeft ook toegang tot de vaste opstelling in het museum. 

Beiaardbespelingen

Zoals elk jaar organiseert Museum Vleeshuis bespelingen op de beiaard van de belforttoren van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal. Er zijn drie bespelingen van een uur per week, telkens maandag-, woensdag- en vrijdagmiddag van 12.00 uur tot 13.00 uur. De bespelingen worden verzorgd door de twee stadsbeiaardiers. De kosten worden gedragen door de vzw Antwerpen Kunstenstad. Normaliter gebeuren de bespelingen het hele jaar door, maar in 2019 zijn ze beperkt tot de maanden januari, februari en maart wegens restauratiewerken aan de kathedraaltoren die in april van start gaan.

Klank van de Stad Revisited

In maart 2018 friste Museum Vleeshuis het eerste deel van de vaste opstelling Klank van de Stad op. In februari 2019 is het tweede deel aan de beurt: de vitrines in de kelder worden herschikt, sommige objecten verdwijnen en worden vervangen door nieuwe, de beteksting krijgt een update en ook de vormgeving van het geheel wordt in een nieuw kleedje gestoken. Om deze makeover mogelijk te maken, is de kelderverdieping van 4 tot 26 februari niet toegankelijk. Op woensdag 27 februari wordt de vernieuwde opstelling geopend met een bescheiden maar feestelijk gebeuren in de voormiddag. Het programma moet nog worden vastgelegd.

Fagotconcert

Op dinsdag 5 maart, om 20.00 uur, brengen Lisa Goldberg (fagot) en Anthony Romaniuk (Graf-pianoforte) in Museum Vleeshuis kamermuziek voor fagot. Op het programma staat muziek van Tuerlinckx (moderne wereldpremière), Devienne, Reicha en Krufft. Centraal in het concert staat een bespeelbare fagot die de Koning Boudewijnstichting (Fonds Léon Courtin – Marcelle Bouché) op vraag van Museum Vleeshuis in 2017 aankocht. Het betreft een vroeg-19de-eeuws instrument met zeven kleppen, vervaardigd door de Belgische instrumentenbouwer Jean Arnold Antoine Tuerlinckx (1753-1827) in zijn atelier te Mechelen. De factuur van het bijzonder verfijnd afgewerkte instrument is sterk geïnspireerd door contemporaine Franse fagotten en van hoge kwaliteit. Dit maakt het uitstekend geschikt voor het spelen van laat 18de- en 19de-eeuws Frans en Italiaans repertoire. Dit concert wordt georganiseerd in samenwerking met de Koning Boudewijnstichting en het Koninklijk Conservatorium Antwerpen.

Voor het goede verloop van het concert zijn 1 erfgoedbewaker (D) en de publiekswerker (A) vereist; hun prestaties worden gecompenseerd binnen het stelsel van de flextijd. Een ticket kost 5,00 euro. 

Benoitconcert

In Museum Vleeshuis wordt de piano van de componist Peter Benoit (1834-1901) bewaard. Behalve componist en theoreticus van de nationalistische beweging in de Vlaamse muziek, was Benoit ook de oprichter van het Nederlands Lyrisch Tooneel, dat later de Koninklijke Vlaamse Opera werd en vandaag Opera Ballet Vlaanderen heet, en vormde hij de Antwerpsche Muziekschool om tot het Koninklijk Vlaams Conservatorium. In de schoot van het conservatorium installeerde hij een Museum voor Speeltuigen, dat de basis vormt van de muziekobjectencollectie van het conservatorium die zich vandaag in Museum Vleeshuis bevindt. De piano van deze ook voor Museum Vleeshuis belangrijke figuur, een Pleyel uit 1884, behoort tot de collectie van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen die in permanent bruikleen aan Museum Vleeshuis is toevertrouwd. Dit belangrijke instrument is aan restauratie toe en kan weer bespeelbaar worden gemaakt. Om deze restauratie te realiseren werken Museum Vleeshuis, het conservatorium en het Benoitfonds samen. De restauratie zou in 2019 moeten aanvatten en zal waarschijnlijk twee jaar duren. Eens gerestaureerd, zal het instrument in de vaste opstelling Klank van de Stad worden getoond en zal het ook een belangrijke rol spelen in de concerten die het museum inricht, in het bijzonder voor de vertolking van muziek uit de late 19de en de 20ste eeuw.

Op dinsdag 12 en woensdag 13 maart, telkens om 20.00 uur, organiseert het Benoitfonds concerten in Museum Vleeshuis om het restauratieproject onder de aandacht te brengen en sponsoring te bewerkstelligen. Vertolkers zijn Jozef de Beenhouwer, die de Guntherpiano bespeelt uit de vaste opstelling Klank van de Stad, en het Spiegel Kwartet. Het programma ligt nog niet vast. Ter gelegenheid van de concerten biedt Museum Vleeshuis een kleine receptie aan. Voor het welslagen van deze twee concertavonden zijn 2 medewerkers niveau A, 1 niveau C en 1 niveau D vereist. De gepresteerde uren worden gecompenseerd via het stelsel van de flextijd.   

Graf-Schubertproject

De pianist Piet Kuijken en de violist Naaman Sluchin wilden in 2018 het integrale werk van Franz Schubert voor viool en piano opnemen in deSingel. Kuijken zou voor de opname het Weense Conrad Graf hammerklavier (1826) bespelen, dat zich in Museum Vleeshuis bevindt (collectie Koninklijk Conservatorium Antwerpen). Aan de totstandkoming van deze integrale ging een voortraject vooraf, met concerten en een workshop. Door omstandigheden ging de opname echter niet door.

Het project loopt nog. Op 1 en 2 april 2019 geeft Piet Kuijken in het kader van het Graf-Schubertproject masterclasses in Museum Vleeshuis. Deze masterclasses vinden plaats tijdens de normale werkuren van het personeel: extra prestaties zijn bijgevolg niet vereist.

Dit project is een samenwerking van Museum Vleeshuis en het Koninklijk Conservatorium Antwerpen.

Studiedag rond de Graf pianoforte

Op dinsdag 30 april 2019 richt het Ruckersgenootschap in Museum Vleeshuis een studiedag in rond de Weense pianoforte (hammerklavier) van Conrad Graf (1826). Medewerking verlenen onder meer Christopher Clarke, Jos van Immerseel en Anima Eterna.

Voor deze activiteit, die de hele dag duurt, is de aanwezigheid van twee personeelsleden niveau A en 2 personeelsleden niveau D vereist. De studienamiddag valt grotendeels binnen de gewone werktijden; extra gepresteerde uren worden gecompenseerd in flextijd.

Erfgoeddag

Op zondag 28 april is het Erfgoeddag. Dit jaarlijks weerkerende evenement staat in 2019 in het teken van de ambachten, met als titel "Hoe maakt u het?" Museum Vleeshuis neemt deel en brengt de tentoongestelde ateliers extra onder de aandacht: het klokkengietersatelier van Sergeys en het koperblaasinstrumentenatelier van Van Engelen. Er wordt ook samengewerkt met het Centrum voor Muziekinstrumentenbouw uit Puurs. Erfgoeddag is een organisatie van FARO en Prospekta. 
 
Erfgoeddag vindt plaats tijdens de reguliere openingsuren van het museum en vergt geen extra personeelsinzet. 

Antwerpen klavecimbelstad

Antwerpen is een stad van klavecimbels. De familie Ruckers-Couchet, gevestigd in Antwerpen, leverde de bekendste en belangrijkste klavecimbelbouwers van de 16de en 17de eeuw. Museum Vleeshuis telt een aantal bijzondere klavecimbels in zijn collectie, niet alleen van de Ruckers-Couchet familie, maar ook van andere bouwers uit Antwerpen en daarbuiten. Er zijn maar liefst twaalf klavecimbels en virginalen van Antwerpse factuur aanwezig in Museum Vleeshuis, waarvan er twee de status van Vlaams topstuk hebben. Het klavecimbel van J.D. Dulcken uit 1747 (eigendom van het Antwerpse conservatorium) is bovendien nog bespeelbaar. Het wordt bespeeld door studenten van de klavecimbelklas van het conservatorium, die er les op krijgen en er hun openbaar examen op afleggen. Het wordt ook bespeeld tijdens concerten en gebruikt voor opnamen van cd's.

Museum Vleeshuis wil de klavecimbelcollectie onder de aandacht brengen van zowel het grote publiek als specialisten. Dit gebeurt via publicaties, concerten, opnames van cd's en studiedagen. Later in 2019 zijn nog concerten gepland, in de eerste jaarhelft staat de opname van een cd op het programma.

Opname van een cd

In mei is de opname van een cd op het Dulckenklavecimbel gepland. Soliste is Aya Hamada. Zij speelt werk van Domenico Scarlatti en François Couperin. De opnames vinden plaats op een sluitingsdag van het museum en grotendeels tijdens de werkuren van het personeel. Indien tot laat wordt opgenomen, is de aanwezigheid van 1 personeelslid niveau A vereist. De gepresteerde uren worden gecompenseerd via het stelsel van de flextijd.

Strijkers XS

Op een zondag in juni (de exacte datum moet nog worden bepaald) geeft het jongerenorkest Strijkers XS een concert in Museum Vleeshuis. In Strijkers XS spelen de allerjongste - de extra small - musici van Jong Symfonisch Antwerpen. Zij zijn met 28, oefenen iedere week heel enthousiast op hun instrumenten en geven per schooljaar een drietal openbare concerten. Eén daarvan vindt plaats in de bijzondere omgeving van Museum Vleeshuis. Het concert is op een zondagvoormiddag en duurt 40-45 minuten. Het is gratis.  

Algemene financiële opmerkingen

De realisatie van het voorgestelde programma wordt verrekend op de begroting van vzw Antwerpen Kunstenstad. 
De realisatie van de concerten van externe partners waarvoor Museum Vleeshuis als gastlocatie optreedt, wordt door deze partners gefinancierd.

Beleidsdoelstellingen

5 - Bruisende stad
Bewoners en bezoekers beleven cultureel erfgoed in Antwerpen als een gedeelde grondstof en waarderen het verleden als een bron van kennis, inspiratie en genot
Cultureel erfgoed biedt verdieping én zet aan tot reflectie, levenslang leren en expertiseontwikkeling
Het erfgoedaanbod zet aan tot levenslang leren en expertiseontwikkeling

Besluit

Het college van burgemeester en schepenen beslist:

Artikel 1

Het college neemt kennis dat het Museum Vleeshuis | Klank van de Stad in de eerste jaarhelft van 2019 volgende activiteiten organiseert:

  • de inrichting van muziekkamers in het Snijders&Rockoxhuis tot 2022;
  • een presentatie over muziek en cultuur in de tijd van Gilbert van Schoonbeke in de Schatkamer van Klank van de Stad tot einde juni 2019;
  • de concertreeks 'Woensdagklanken' met concerten op 30 januari (Oltremontano), 27 februari (Sweete Devils), 27 maart (Ensemble Isabella), 24 april (Mario Sarrecchia), 29 mei (La Caccia) en 26 juni (Cannamella);
  • rondleidingen Klavierklanken voor groepen jongeren en volwassenen op afspraak;
  • rondleidingen Achter de schermen van het Vleeshuis op zondag vanaf 1 maart, op afspraak;
  • beiaardbespelingen op de beiaard van de belforttoren van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in januari-maart, elke week op maandag-, woensdag- en vrijdagmiddag van 12.00 uur tot 13.00 uur;
  • de opening van het opgefriste Klank van de Stad (deel 2) op 27 februari;
  • een fagotconcert met Lisa Goldberg en Anthony Romaniuk op 5 maart, in samenwerking met de Koning Boudewijnstichting; 
  • de opname van het volledig werk voor viool en piano door Piet Kuijken en  Naaman Sluchin in de week van 2 juli 2018 in DeSingel op de Weense Conrad Graf hammerklavier (1826) uit Museum Vleeshuis;
  • een Benoitconcert op 12 en 13 maart, met Jozef de Beenhouwer en het Spiegel Kwartet, in samenwerking met het Benoitfonds en het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen; 
  • masterclasses door Piet Kuijken op het Conrad Graf hammerklavier op 1 en 2 april;
  • een studiedag over het Conrad Graf hammerklavier, georganiseerd door het Ruckersgenootschap;
  • deelname aan Erfgoeddag 2019 op 28 april, met als thema ambachten ("Hoe maakt u het?");
  • de opname van een cd door Aya Hamada op het Dulckenklavecimbel, in de maand mei (precieze datum nog te bepalen);
  • een concert met het jeugdorkest Strijkers XS op een zondag in juni 2019 (precieze datum nog te bepalen).

Artikel 2

Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.