Stad en Lokale Politie Antwerpen hebben de ambitie om de opportuniteiten van drones in stedelijke context actief op te volgen. Recent keurde het college op 4 mei 2018 ook de ondersteuning goed voor het projectvoorstel 'SAFIR' , een demonstratieproject voor drones binnen het Connecting Europe Facility programma van de Europese Commissie (jaarnummer 4039).
Voor de Lokale Politie Antwerpen biedt deelname aan het EIP de kans om via de toegang tot industriële partners de vereiste technologie voor de volautomatische inzet van drones versneld te testen en aan te schaffen. Vanuit de Brandweer Zone Antwerpen werd dezelfde nood op vlak van beeldvorming onderschreven.
Ook vanuit de stedelijke diensten is er concrete interesse om het potentieel van drones actief op te volgen. De kennisdeling met de andere deelnemende steden en de betrokkenheid van institutionele partners zoals Belgocontrol en het Europees Agentschap voor de Veiligheid van de Luchtvaart zal het opbouwen van expertise binnen de stad versnellen en inzicht verschaffen in de technologische en juridische drempels bij de inzet van drones in een stedelijke context. Een bijkomende motivatie om het initiatief vanuit de stad te ondersteunen is de activiteit van verschillende Antwerpse bedrijven en startups in de drone sector. Deelname aan het EIP-initiatief biedt de kans om een Antwerps ecosysteem rond drones te versterken en de link naar internationale bedrijven en Europese financiering te ondersteunen.
Het toetreden tot het initiatief veronderstelt de ondertekening van een Intentieverklaring (Manifesto of Intent). In deze Intentieverklaring is opgenomen:
Een vereiste van het EIP-SCC is dat steden de trekker zijn van de lokale demonstratieprojecten. Het opzetten van het demonstratieproject zal worden geleid door Lokale Politie Antwerpen. Ook brandweer zone Antwerpen neemt deel als partner en zal de mogelijkheden rond beeldvorming zo actief opvolgen. De stedelijke betrokkenheid zal gecoördineerd worden vanuit de dienst Strategische Coördinatie/Technologie en Innovatie. De afdeling Stadsontwikkeling/Mobiliteit zal het project mee opvolgen vanuit de stuurgroep. Ook de bedrijfseenheden Ondernemen en Stadsmarketing, Maatschappelijke Veiligheid en mogelijke andere geïnteresseerden zullen actief betrokken worden bij mogelijke opportuniteiten en kennisdeling binnen dit initiatief. De dienst Strategische Coördinatie/Fondsen/Eurodesk begeleidt het toetredingsproces tot het EIP en de zoektocht naar bijkomende middelen om het demonstratieproject te (co-)financieren.
Het document dat in deze fase ondertekend wordt, betreft slechts een intentieverklaring en verbindt de stad of andere partners niet tot het opstarten van een concreet project, noch tot de financiering hiervan. Indien deelname aan het initiatief leidt tot een Memorandum of Understanding waarin de modaliteiten van een concreet project worden vastgelegd, zal dit opnieuw worden voorgelegd aan het college ter goedkeuring.
Het European Innovation Partnership on Smart Cities and Communities (EIP-SCC) is een platform dat werd opgericht door de Europese Commissie om steden en regio's te verbinden met bedrijven, kennisinstellingen en andere stakeholders. Via het opzetten van een 'marktplaats' waarbinnen de verschillende partijen contacten leggen en gezamenlijk projecten opzetten, wil het EIP-SCC de ontwikkeling en implementatie van innovatieve oplossingen (vanuit de industrie) voor stedelijke uitdagingen versnellen.
Het EIP-SCC bestaat uit verschillende actieclusters, elk rond één van de thema's binnen smart cities. De actiecluster rond Sustainable Urban Mobility (Duurzame Stedelijke Mobiliteit) brengt steden en andere smart city belanghebbenden samen rond innovatieve mobiliteitsoplossingen. Eén van de acties binnen deze cluster is 'Urban Air Mobility' (Stedelijke luchtmobiliteit). Deze actie heeft tot doel om aan stedelijke mobiliteit bij te dragen door via de samenwerking tussen industrie en steden een aantal demonstratieprojecten op te zetten die moeten leiden tot een strategie voor de volgende generatie mobiliteitsoplossingen via het luchtruim. Airbus is door de Europese Commissie aangesteld om het UAM-initiatief te leiden en zowel steden als luchtvaartautoriteiten te benaderen om de opportuniteiten van mogelijke partnerschappen te verkennen. De focus ligt hierbij op de inzet van drones in stedelijk gebied.
De lokale politie Antwerpen en stad Antwerpen werden door Airbus uitgenodigd tot het uitdrukken van een intentie om binnen het EIP een lokaal demonstratieproject rond drones op te zetten. Het demonstratieproject dat vanuit Antwerpen naar voor wordt geschoven is de ontwikkeling van een volautomatisch dronesysteem dat kan worden ingezet voor beeldvorming voor politiedoeleinden. Deze technologie is vandaag nog niet op de markt beschikbaar. Tot dusver werd door Lokale Politie Antwerpen niet geïnvesteerd in piloot bestuurde drones vanwege de hoge kosten verbonden aan opleiding en permanente beschikbaarheid van personeel. Andere mogelijke voordelen van de inzet van volautomatische drones bij incidenten zijn onder meer de onmiddelijke beschikbaarheid van de beelden, minder meteorologische inzetbeperking ten opzichte van helikoptervluchten, minimale personeelskost en de multidisciplinaire mogelijkheden (bijvoorbeeld warmtebeelden en sensoren).
Naast de Antwerpse partners (stad, politie en brandweer) hebben de volgende partners reeds in deze fase hun steun hebben toegezegd aan het Antwerpse demonstratieproject: Belgocontrol, Eurocontrol, het Federaal Ministerie voor Mobiliteit, de Europese Commissie (Directoraat-Generaal Move), het Europees Agentschap voor de Veiligheid van de Luchtvaart (EASA) en de Europese en nationale coördinatoren van het EIP-SCC-UAM (Airbus - Streamovations - Drone Think Do). De volgende lokale potentiële projectpartners hebben ook reeds hun steun aan het project formeel bevestigd: Federale politie (luchtsteun), Digipolis, iMec, Universiteit Antwerpen, Havenbedrijf, Droneport, EUKA (Vlaamse koepelorganisatie drones), Unifly en Helicus. Vanuit de dialoog met deze partners kan het beoogde demonstratieproject ook nog verder uitgebreid worden qua toepassingsgebied en qua consortium.
Aan deelname is geen subsidiëring verbonden. In een eerste fase worden een projectconsortium gevormd en wordt er een projectvoorstel uigeschreven. In deze fase wordt ook de financiering van het demonstratieproject onderzocht. Hiervoor wordt gekeken naar de budgetten van de partners zelf, investeerders zoals de Europese Investeringsbank en ook Europese subsidieprogramma's. Wanneer deze fase met succes wordt afgerond, wordt er een Memorandum of Understanding opgesteld. Pas dan is er een formeel en contractueel engagement tussen de consortiumpartners. Bedoeling is om het demonstratieproject in 2019-2020 te gaan uitvoeren.
Andere bevestigde steden die toetreden tot het EIP-SCC-UAM initiatief met de intentie om tot een demonstratieproject te komen zijn voorlopig: Hamburg (Duitsland), Genève (Zwitserland), Ingolstadt (Duitsland), Plovdiv (Bulgarije), Brussel en Gent (België).
Het college keurt de deelname aan het European Innovation Partnership - Smart Cities and Communities - Urban Air Mobility goed en ondertekent hiertoe de intentieverklaring.