2018_CBS_08976 - Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan 'Oudebaan', district Wilrijk - Definitieve vaststelling - Goedkeuring

Artikel 2.2.14 §1 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) dat zegt dat de gemeenteraad het ontwerp-RUP definitief vaststelt.

Advies GECORO

De GECORO bracht volgend advies uit op de ingediende adviezen:

- Naar aanleiding van het advies omtrent overeenstemming met het Ruimtelijk Structuurplan Provincie Antwerpen (RSPA) en het strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (s-RSA) adviseert de GECORO om het s-RSA aan te passen aan het voortschrijdend inzicht met betrekking tot retailfunctie in dat gebied. Dit betekent het laten uitdoven van de functie retail en in te zetten op nieuwe productievormen. De GECORO adviseert om ook overgangsbepalingen voor de huidige retail op te nemen en deze evolutie ook bij een herziening van het ruimtelijk structuurplan/beleidsplan mee op te nemen.

Het college stelt dat het RUP Oudebaan in overeenstemming is het met het s-RSA. Het RUP maakt het mogelijk de bestaande grootschalige handelscluster te optimaliseren zonder structurele uitbreiding, rekening houdend met bedrijvigheid. Om gedeeltelijk tegemoet te komen aan het advies van de GECORO stelt het college volgende aanpassingen aan het RUP voor :

• Artikel 1. Zone voor gemengde functies (Ge1) (Bedrijf – detailhandel) : Schrappen van de mogelijkheid tot verhoging van de bruto-vloeroppervlakte van categorie 3 en 4 tot 10.000 m² na stopzetting van de detailhandelsactiviteiten van categorie 1 – verkoop van voeding. Hierdoor blijft de totale bruto-vloeroppervlakte voor retailontwikkeling in zone Ge1 beperkt tot 3.500 m².
• Artikel 3. Zone voor gemengde functies (Ge3) (Bedrijf – detailhandel) :  Bij stopzetting van de bestaande autonome kantoorfunctie wordt de mogelijkheid geschrapt om extra bruto-vloeroppervlakte (4.610 m²) van categorie 3 en 4 te realiseren. Kantoren zijn wel toegestaan voor zover ze ondergeschikt en gekoppeld zijn aan de activiteit van de individuele bedrijven en geen loketfunctie en autonome activiteiten betreft.

- Naar aanleiding van het advies dat bijkomende activiteiten in grootschalige detailhandel ziet als rechtstreekse concurrentie voor bestaande kleinhandelszaken en aanverwante commerciële horeca-activiteiten in de dorpskernen van Aartselaar en Wilrijk, stelt de GECORO eveneens voor de functie retail uit te doven en in te zetten op nieuwe productievormen. De GECOROR wenst wel de huidige supermarkt (= categorie 1: verkoop van voeding) te behouden in zone Ge1 van het RUP. Retail van categorie 1 wordt toegestaan omwille van de nabijheid van de woonkern van Wilrijk (en de bereikbaarheid voor fietsers en voetgangers). Dit is de meest aangewezen zone om een supermarktfunctie in onder te (blijven) brengen.

Het college gaat akkoord met betrekking tot het toelaten van categorie 1 in zone Ge1. Aanvullend merkt het college op dat in dit RUP in functie van de complementariteit met het kernwinkelgebied een minimale oppervlakte voor winkels is opgelegd. Namelijk ≥ 1500 m² bruto-vloeroppervlakte en ≥ 1000 m² netto-handelsoppervlakte. Ook wordt er in het RUP de mogelijke assortimenten beperkt aan de hand van de Locatus-branching.

- In de adviezen is een grote bezorgdheid omtrent de te grote verkeersgeneratie van detailhandelszaken zelfs mits toelating van enkel de categorieën 3 en 4 op basis van de Locatus-branching. De GECORO adviseert daarom uitdoving van de functie retail. 

Het college verwijst naar de overkoepelende plan-MER waarin de verkeersgeneratie en inwisselbaarheid van verschillende types van retailfuncties werden beoordeeld. Ook schrapt het college extra uitbreidingsmogelijkheden in zone Ge1 en in zone Ge3 (zie hoger). Zo is er geen kans voor te grote verkeersgeneratie van detailhandelszaken en blijft de mobiliteitsimpact van retail in dit RUP binnen de marges van het programma dat in het plan-MER is beoordeeld. De Locatus-branches voor categorie 3 en 4 worden wel behouden.

- In de adviezen wordt gesteld dat de bepaling ‘In zone Ge1, Ge2 en Ge3 wordt zonevreemde grootschalige detailhandel van categorie 2 mogelijk, namelijk 100m² bruto vloeroppervlakte van deze categorie kan worden gerealiseerd in vervanging van 350m² van categorie 3 of 4’ indruist in tegen de doelstellingen van het RUP omdat retail van categorie 2 voor een grotere mobiliteitsgeneratie zorgt. De GECORO stemt in met de conclusie detailhandel van categorie 2 niet te herlokaliseren binnen het plangebied.

Het college gaat akkoord met het schrappen van deze bepaling in de voorschriften.

- In de adviezen wordt gesteld dat de bepaling ‘In zone Ge1 kan retail van categorie 1-verkoop van voeding (de huidige supermarkt Aldi) verbouwd worden binnen het huidige volume of verplaatst worden of vervangen worden door nieuwbouw’ indruist tegen de doelstellingen van het RUP omdat retail van categorie 1 voor een grotere mobiliteitsgeneratie zorgt. De GECORO wenst retail van categorie 1 wel te behouden in zone Ge1 met als onderbouwing: de voorschriften van Ge1 maken het mogelijk om dit volgens een hedendaags concept optimaal in te passen in de herontwikkeling van het gebied en op die manier deze functie beter ruimtelijk te integreren in het geheel met een verbeterde ontsluiting via de N177 in plaats van via de Moerelei. Een supermarktfunctie in deze zone is eveneens wenselijk omwille van de nabijheid van de woonkern van Wilrijk (en de bereikbaarheid voor fietsers en voetgangers). Dit is conform de doelstelling uit het decreet Integraal handelsvestigingsbeleid: het waarborgen van een toegankelijk aanbod voor consumenten; alle burgers moeten toegang hebben tot een voldoende aanbod, in het bijzonder basisaanbod voeding, om te voorzien in hun behoeften. De afstand en bereikbaarheid van kleinhandelsbedrijvigheid ten opzichte van de bevolkingsconcentraties staat hierbij centraal.

Het college gaat akkoord met het behoud van categorie 1 in zone Ge1 en stelt voor om de argumentatie van de GECORO als onderbouwing op te nemen in de toelichtingsnota.

- In de adviezen wordt gesteld: ‘De juridisch mogelijke oppervlakte aan grootschalige detailhandel (12.585 m² bruto-vloeroppervlakte) is meer dan het dubbel van de in het plan-MER mogelijke toename (6.000 m² bruto-vloeroppervlakte)’. Er wordt gevraagd of dit niet te veel is voor de plaatselijke verkeersafwikkeling en – doorstroming. De GECORO adviseert hierin uitdoving van de functie retail en in te zetten op nieuwe productievormen.

Het college schrapt naar aanleiding van dit advies extra uitbreidingsmogelijkheden in zone Ge1 en in zone Ge3 (zie hoger). Zo is er geen kans voor te grote verkeersgeneratie van detailhandelszaken en blijft de mobiliteitsimpact van retail in dit RUP binnen de marges van het programma dat in het plan-MER is beoordeeld.

- Naar aanleiding van het advies dat de berekening van de oppervlakte aan bedrijvigheid in vraag stelt, merkt de GECORO op dat het RUP bepaalt dat bij elke vergunningsaanvraag een inrichtingsstudie dient te worden opgemaakt die o.a. de draagkracht van de omgeving waarborgt alsook de goede ontsluiting op het omliggende wegennet.

- Naar aanleiding van het advies dat het onderzoek in het plan-MER naar lucht en geluid in vraag stelt, verduidelijkt de GECORO dat de impact op gezondheid in het plan-MER onderzocht is volgens de goede praktijk die beschreven in het MER richtlijnenboek en dat als milderende maatregel geen bijkomende woningen in het plangebied worden toegestaan. Het advies van de GECORO om toelichtend de maatregelen die bij bestaande woningen op projectniveau kunnen worden genomen om het gezondheidsklimaat te verbeteren, is in de toelichtingsnota opgenomen.

- Naar aanleiding van het advies dat de klimaatbestendigheid van het RUP in vraag stelt, verduidelijkt de GECORO dat in het RUP hittestress wordt tegengegaan en waterbuffering wordt voorzien in opgelegde ontharde deelzones die berekend werden volgens het hoogklimaatscenario. Het advies van de GECORO om toelichtend de klimaatambities te verduidelijken, is in de toelichtingsnota verwerkt.

- Naast de hierboven voorgestelde wijzigingen en bemerkingen met betrekking tot het RUP, geeft de GECORO nog volgende suggesties mee aan het college naar aanleiding van de adviezen :

• De GECORO betreurt dat de procedure van het RUP Oudebaan en Ter Beke Zuid niet gelijkloopt. Vooral het bewaken van de cumulatieve effecten op vlak van mobiliteit is een aandachtspunt. Zij adviseert om de mobiliteitsimpact van het RUP Oudebaan te beperken en tijdens de goedkeuringsprocedure van het RUP Ter Beke Zuid erop toe te zien dat de mobiliteitsimpact van dit RUP gecumuleerd met de verwachte impact van het (op dat moment wellicht goedgekeurde) RUP Oudebaan binnen de marges blijft van het programma dat in het plan-MER is beoordeeld.
• De GECORO benadrukt het belang de Boomsesteenweg als een mutimodale steenweg te ontwikkelen. De Boomsesteenweg is geselecteerd als één van de uit te bouwen HOV-assen en als regionale fietscorridor, dit volgens de visienota Routeplan 2030 Vervoerregio Antwerpen (juni 2018).
• Naar aanleiding van het advies omtrent het gebrek aan bovenlokale aanpak rond de wildgroei van detailhandelszaken langs steenwegen in de perifere gebieden, vraagt de GECORO de principes uit de interprovinciale studie Baanbrekend Winkelen meer bovenlokaal toe te passen.

Milieueffectenrapportage (MER)

De stad maakt zowel een RUP op voor het gebied langs de Boomsesteenweg dat verder omsloten wordt door de Moerelei en de Oudebaan ten noorden, als een RUP ten zuiden door de bedrijfspercelen van Essers een reservatiestrook in het gewestplan, verder het RUP Ter Beke Zuid.
Zowel voor het RUP Oudebaan alsook voor het RUP Ter Beke Zuid werd in een overkoepelend plan-MER de impact op het milieu afgetoetst. Het samennemen van deze twee RUP’s laat toe om cumulatieve effecten in een beweging te behandelen. 

Binnen dit plan-MER worden milderende maatregelen en randvoorwaarden opgesteld voor het RUP Oudebaan. 
Deze kennen een doorwerking en vertaling in het RUP.

Waterparagraaf

De waterparagraaf wordt afgeleid uit de discipline grondwater van de plan-MER voor RUP Oudebaan en Ter Beke Zuid.

Het plangebied is gelegen in het deelbekken ‘Beneden Schelde’ waarbij de Grote Struisbeek (A.S.10, geklasseerd, eerste categorie) instaat voor de voornaamste afwatering van het projectgebied. Deze waterloop bevindt zich niet in het plangebied zelf. Het plangebied bevindt zich niet in de omgeving van een waterwingebied of beschermingszone.

De verschillende watertoetskaarten worden onderstaand besproken:

10.2.1 Hellingenkaart

• Hellingenkaart: Het merendeel van het plangebied kent hellingen < 0,5% of tussen 0,5% - 5%. Beperkte specifieke zones kennen een helling van 5% - 10% en soms zelfs >10%.
• Erosiegevoelige gebied: Het plangebied kent nauwelijks erosiegevoelige gebieden, met een uitzondering in het noorden van het plangebied.
• Winterbed: Het plangebied bevindt zich niet in een winterbed. Het dichtstbijzijnde winterbek bevindt zich op ongeveer 2 km ter hoogte van de Schelde.
• Overstromingsgevoelige gebieden (2017): Binnen het plangebied zijn er geen overstromingsgevoelige gebieden. Onmiddellijk ten zuiden bevindt zich het overstromingsgevoelig gebied ten gevolge van de Grote Struisbeek.
• Infiltratiegevoelige bodems: Het plangebied bestaat volledig uit een infiltratiegevoelige bodem.
• Grondwaterstromingsgevoelige bodems: Het plangebied is matig gevoelig voor grondwaterstroming (type 2).

In de toelichtingsnota is volgende conclusie opgenomen:

Uit de disciplines grondwater, oppervlaktewater en biodiversiteit van het plan-MER blijkt dat er geen significant negatieve effecten op het watersysteem zullen optreden op voorwaarde dat:
Met betrekking tot het beperken van het risico op mogelijke verspreiding van verontreinigingen (VOCL) bij bemaling:

• Werken in gesloten bouwput (bvb met waterkerende wanden, damplanken, onderwaterbeton tot in de Boomse klei, …).
• Beperken van invloedssfeer bemaling door een aangepaste uitvoeringstechniek (bvb retourbemaling).
• Afschermen van de verontreiniging, bijvoorbeeld door een waterkerende wand te voorzien in de richting van de verontreiniging.
• Bij omvangrijke constructies die tot in de ondoorlaatbare Boomse klei reiken is aandacht nodig voor het mogelijke effect op de grondwaterstroming, bijvoorbeeld door onder de ondergrondse constructie ingrepen zoals drainagekoffers, evenwichtsleidingen (drains), … te voorzien, om eventuele opstuwing van grondwater tegen te gaan.

Planbaten

Uit het grafisch register, dat als bijlage bij dit RUP wordt gevoegd, blijkt dat er geen bestemmingswijzigingen voorkomen die mogelijk planbaten kunnen doen ontstaan voor percelen eigendom van de stad en/of dochters.

Data in vet/cursief zijn ramingen

Artikel 2.2.13 en volgende van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) die de procedure vastleggen voor de opmaak van een RUP.

Met de goedkeuring van het besluit betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma’s door de Vlaamse regering op 12 oktober 2007, moet de initiatiefnemer van een plan met - mogelijk - aanzienlijke milieueffecten, zoals bijvoorbeeld ruimtelijke uitvoeringsplannen, deze milieueffecten en eventuele alternatieven in kaart brengen.

Decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, artikel 8, §1 en 2, gewijzigd op 19 juli 2013.
Besluit van de Vlaamse regering van 20 juli 2006 tot vaststelling van nadere regels voor de toepassing van de watertoets, artikel 2 en 4.
Besluit van de Vlaamse regering van 20 juli 2006 tot vaststelling van nadere regels voor de toepassing van de watertoets in bijlage IX tot XV opgenomen kaarten.

Het openbaar onderzoek liep van 15 juni 2018 tot en met 13 augustus 2018. Tijdens deze periode werden geen bezwaarschriften ingediend en waren er 2 adviezen. De Provincie Antwerpen bracht een gunstig advies uit (mits rekening gehouden wordt met enkele opmerkingen) en de Gemeente Aartselaar bracht een ongunstig advies uit (dat ten dele gaat over RUP Ter Beke Zuid en niet over dit RUP). De behandeling van de bezwaren en het advies zijn verwerkt in het advies van de gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening (GECORO).

Het voorliggende RUP is een uitvoering van de principes die in het strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (s-RSA) worden vooropgesteld.

In het beeld Dorpen en Metropool uit het s-RSA worden drie locaties geselecteerd als cluster voor grootschalige detailhandel: Bredabaan (tegen Schoten), Noorderlaan en de Boomsesteenweg. Voor de Boomsesteenweg moet er gestreefd worden naar een optimalisering van de bestaande structuur. Hierbij dient een duurzaam evenwicht te worden nagestreefd tussen bereikbaarheid met openbaar vervoer en autobereikbaarheid. Verder staat optimalisering van de bestaande grootschalige handelsconcentraties voorop: behoud en herstructurering, inbreiding en verdichting, clustering en thematisering. In geen geval worden structurele uitbreidingen van de bestaande grootschalige handelsclusters voorzien. De optimalisering van de grootschalige handelsclusters dient in afweging met bedrijvigheid te gebeuren. Bovenstaande richtlijnen gelden als suggestie aan de hogere overheid. Doelstelling is om op de locaties voor grootschalige detailhandel, de commerciële boulevards, een intensief en slim ruimtegebruik te bekomen. De autogerichtheid van deze activiteiten mag niet ontkend worden maar kan beter georganiseerd worden.

De stad voorziet een verfijning van de belangrijkste zones door middel van het bijzonder plan van aanleg (BPA) Ter Bekehof (autogeoriënteerde retail in omgeving van Autostad; momenteel in herziening als RUP Ter Beke Zuid) en BPA Geleegweg (woongeoriënteerde retail in omgeving van Ikea). Daarnaast kan de driehoek gevormd door de Boomsesteenweg- Moerelei- Oudebaan worden geoptimaliseerd als thematische retailzone. Het voorliggende RUP is dus een letterlijke uitvoering van de principes die in het s-RSA worden vooropgesteld.

Dit RUP heeft als plangebied de driehoek gevormd door de Boomsesteenweg-Moerelei-Oudebaan en heeft als doel om in het gebied grootschalige detailhandel mogelijk te maken. Dit is binnen de huidige bestemming, industriezone, niet mogelijk.

Het RUP houdt rekening met volgende uitgangspunten:

• de grootschalige detailhandel is van dergelijke schaal zodat ze niet verweefbaar is met de bestaande winkelstraten;
• het gevoerde assortiment is complementair met de bestaande winkelstraten;
• de bestaande en nieuwe detailhandel wordt ruimtelijk zo optimaal mogelijk ingepast;
• de verkeersafwikkeling en de verkeersveiligheid komen niet in het gedrang;
• de handelszaken worden onderworpen aan regels inzake beeldkwaliteit en duurzaamheid.