2019_CBS_02367 - Ganterie A. Boon, Lombardenvest 2-4, Antwerpen - Gunstig advies voorlopige bescherming - Goedkeuring

Omstreeks 1884 richtten de gebroeders Ghianda in de Kammenstraat handschoenenwinkel 'Maison T. Ghianda' op. Op een later tijdstip breidden ze de zaak uit naar de aanpalende panden in de Lombardenvest. In het midden van de jaren 1920 nam Arthur Boon de zaak over. In 1929 liet hij de panden aan de Lombardenvest afbreken en vervangen door een woonwinkelhuis in art decostijl naar ontwerp van François Bollekens. De zestiende-eeuwse tongewelfde kelders bleven behouden. Het pand in de Kammenstraat werd afgestoten. De woning met inbegrip van het interieur van de winkel en de private vertrekken bleef sinds de bouw nagenoeg ongewijzigd en de handschoenenzaak wordt nog steeds door verwanten uitgebaat.

Het pand wordt beschermd omwille van zijn historische, architecturale en artistieke waarde:

• Historische waarde. Omstreeks 1900 was de omgeving van de Lombardenvest gekend voor zijn groot- en detailhandel van mode, kledij en aanverwante accessoires. De Ganterie Boon is daarvan een getuige. Het pand is eveneens illustratief voor de ontwikkeling die de bebouwing in dit stadsdeel doormaakte waarbij de middeleeuwse gebouwen in de loop van de negentiende en twintigste eeuw werden aangepast of vervangen. De zestiende-eeuwse kelders van het pand zijn van deze evolutie getuige.
• Architecturale waarde. Ganterie A. Boon is een gaaf bewaard en representatief voorbeeld van een winkelhuis uit het begin van de twintigste eeuw. Het is eveneens exemplarisch voor de schaalvergroting die winkels in de stedelijke centra in deze periode doormaakten. De verzorgde art decovormgeving, de kwaliteitsvolle materialen voor zowel bovenbouw, winkelpui als winkelinterieur visualiseren de exclusiviteit van de zaak. Traditioneel was er een strikte scheiding tussen de publieke winkelruimte en het private woongedeelte. Dit laatste kreeg eveneens een stijlvolle aankleding. Het functionele ruimtegebruik en de optische vergroting door de plaatsing van spiegels in de winkel en op de bovenverdiepingen, versterken de architecturale waarde en illustreren de vakkennis van de architect.
• Artistieke waarde. Het geheel van het exterieur en het interieur van de Ganterie A. Boon heeft een hoge ensemble- en artistieke waarde. De stijlkeuze voor de art deco werd overal doorgetrokken en overal met dezelfde verfijning uitgevoerd. Dit wijst zowel op het grote artistieke talent van de bouwmeester als van het vakmanschap van de ambachtslui. De uitvoering wordt toegeschreven aan de schrijnwerkerij 'Bollekes Frères' van de vader van de architect. Kwaliteitsvolle toevoegingen in de jaren 1950 van onder meer twee luchters doen geen afbreuk aan het oorspronkelijk interieur.

In 2016 gaf de stad Antwerpen opdracht tot de inventarisatie van historische winkelinterieurs in het gebied binnen de Leien. Uit een long list werden toen 27 winkels geselecteerd en ten gronde onderzocht. Deze selectie werd na voltooiing van de inventariserende studie opgenomen op de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed. Uit de 27 geïnventariseerde panden met een historisch winkelinterieur werden er, in samenspraak met het agentschap Onroerend Erfgoed, 2 voor bescherming geselecteerd, in casu Ganterie Boon en Juwelenhuis Ruys in de Sint-Jorispoort 26.

Gelet op bovenstaande evaluatie van de erfgoedwaarde van het pand adviseert de dienst Stadsontwikkeling/Onroerend Erfgoed/Monumentenzorg de bescherming gunstig. Met deze bescherming wordt de erfgoedwaarde van het betrokken pand erkend en wordt de toekomst van het gebouw en zijn interieur veilig gesteld. Niet alleen op het niveau van de stad Antwerpen, maar ook in een bredere Vlaamse context is Ganterie A. Boon een uniek ensemble.

De bescherming gebeurt op basis van het Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013.

Het agentschap Onroerend Erfgoed bereidt op vraag van de Vlaamse minister bevoegd voor Onroerend Erfgoed, de voorlopige bescherming als monument voor van Ganterie A. Boon, Lombardenvest 2-4, Antwerpen. Op 22 februari 2019 vroeg het agentschap de stad om advies aangaande de voorlopige bescherming, conform het Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013.

Het agentschap Onroerend Erfgoed vraagt voorafgaand aan de voorlopige bescherming van een pand advies aan de betrokken gemeenten, de agentschappen en departementen van de Vlaamse beleidsdomeinen Ruimtelijke Ordening, Wonen en Onroerend Erfgoed, Mobiliteit en Openbare Werken, Leefmilieu, Natuur en Energie en Landbouw en Visserij en aan de Vlaamse Commissie Onroerend Erfgoed. De minister beslist, rekening houdend met deze adviezen, tot de voorlopige bescherming. Vervolgens organiseert de gemeente een openbaar onderzoek. Rekening houdend met de bezwaren en opmerkingen uit het openbaar onderzoek beslist de minister al dan niet tot de definitieve bescherming. De periode tussen de voorlopige en de definitieve bescherming duurt maximum negen maanden. De minister kan deze periode eenmalig met drie maanden verlengen.