2019_CBS_01368 - Watertoerisme - Cruiseaanlopen 2019 - Goedkeuring

Artikel 56 §3, 4° van het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017 stelt dat het college van burgemeester en schepenen bevoegd is voor het voeren van de gunningsprocedure, de gunning en de uitvoering van overheidsopdrachten.

Wereldwijd bedroeg het aantal zeecruisepassagiers in 2017 26,75 miljoen. De cijfers van 2018 zijn nog niet gekend, maar de verwachting is dat dit aantal in 2019 zal oplopen tot 30 miljoen. Ook Europa kende de laatste 10 jaar een sterke groei. In 2017 bedroeg het aantal zeecruisepassagiers in Europa zeven miljoen. Hiervan vertrokken ongeveer zesenhalf miljoen passagiers vanuit een Europese cruisehaven. De belangrijkste Europese cruisehavens zijn Barcelona, Civitavecchia, Kopenhagen, Genua, Hamburg, Kiel, Palma de Mallorca, Savona, Southampton en Venetië. Tweederde van alle Europese inschepingen was vanuit één van deze cruisehavens. 

De stad Antwerpen weet zijn positie binnen het luxesegment te handhaven in het aantal aanlopen en passagiers.

De belangrijkste herkomstmarkten voor de stad Antwerpen zijn:

• Duitsland;
• Groot-Brittannië;
• USA;
• Italië;
• Frankrijk;
• Spanje.

Ook de trend van het organiseren van wintercruises houdt aan. Bestemmingen die cultuur, geschiedenis, gastronomie en kerstmarkten aanbieden, zoals de stad Antwerpen, komen hierbij in de kijker aangezien deze troeven niet weersafhankelijk zijn.

Meerdere rederijen breiden hun vloot uit of renoveren hun schepen. In 2019 worden 14 nieuwe schepen opgeleverd. Rederijen zoals Hapag Lloyd, Ponant en Hurtigruten brengen deze nieuwe schepen naar de stad Antwerpen. In 2020 en 2021 worden 46 nieuwe schepen opgeleverd. Rederijen zoals Ponant, Saga en Seabourn hebben nieuwe schepen besteld. Dit betekent een belangrijk potentieel voor de stad Antwerpen.

Antwerp Cruise Port rekent aan de rederijen noch ligplaatsvergoeding, noch passagierstaks aan. Het hanteren van het nultarief is niet zonder belang voor een rederij, die de kosten voor een aanloop in balans met de inkomsten probeert te brengen.

Een voortzetting van de werking van het cruiseoverleg tussen de verschillende betrokken partijen (de stad Antwerpen, Havenbedrijf Antwerpen, Vlaams en Nederlands Loodswezen, scheepsagenten, touroperators, Douane & Accijnzen, Scheepvaartpolitie) blijft noodzakelijk. Het eerste overleg van dit jaar vond plaats op 7 februari 2019 ter voorbereiding van de start van het cruiseseizoen.

Artikel 137 van het Koninklijk Besluit van 15 juli 2011 plaatsing overheidsopdrachten klassieke sectoren bepaalt dat als een raamovereenkomst is gesloten met één enkele deelnemer, de erop gebaseerde opdrachten aan hem worden gegund volgens de in de raamovereenkomst gestelde voorwaarden.

Artikel 43 § 4 van de wet op de overheidsopdrachten van 17 juni 2016 bepaalt dat  als er een raamovereenkomst met één enkele ondernemer wordt gesloten de op die raamovereenkomst gebaseerde opdrachten gegund worden volgens de in de raamovereenkomst gestelde voorwaarden.

Sinds 16 mei 2001 (jaarnummer 4580) neemt het college jaarlijks kennis van de cruiseaanlopen die in de stad Antwerpen gehouden worden als resultaat van de gerichte promotionele acties in het kader van het cruisedossier. Deze acties worden georganiseerd met als doel de stad Antwerpen te promoten als bestemming in het internationale cruisetoerisme.

Op 8 mei 2003 werd de cruiseterminal als onthaalinfrastructuur in gebruik genomen. De cruiseterminal is onderworpen aan de wetgeving van de International Ship and Port Facility Security Code (ISPS) en heeft sinds 15 juni 2004 het benodigde certificaat. Het certificaat werd, na positieve inspectie door de bevoegde overheidsdienst, in juli 2014 verlengd tot 17 juli 2019. De ISPS-norm heeft onder meer tot gevolg dat er een Port Facility Security Officer (PFSO) wordt aangesteld die eindverantwoordelijk is voor de beveiliging van de cruiseterminal.

Het college keurde op 1 juli 2016 (jaarnummer 5862) de gunning goed voor het afsluiten van een raamovereenkomst voor veiligheidspersoneel voor cruiseterminal Antwerpen op basis van bestek GAC/2016/3731 aan Securitas nv. Dit contract loopt af op 31 augustus 2020.

Het college keurde op 21 september 2018 (jaarnummer 8490) de gunning goed voor 'het afsluiten van een raamovereenkomst voor het aanleggen van een pool van leveranciers voor het huren van meubilair voor de inkleding van de cruiseterminal', op basis van bestek GAC_2018_00198, aan Delight Event Design bv.

Zeecruises

Voor 2019 hebben verschillende zeeschepen een ligplaats geboekt via de havenkapiteindienst. Er worden 33 aanlopen, 52 ligdagen en 32.107 passagiers van zeecruises verwacht.
Volgende zeecruiseschepen komen voor de eerste maal naar de stad Antwerpen en komen naar goede gewoonte in aanmerking voor een beleefdheidsbezoek aan de bevelhebber van het schip door een afgevaardigde van het stadsbestuur, het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en het Loodswezen:

• 16 mei 2019: Le Boreal van rederij Ponant;
• 27 mei 2019: Roald Amundsen van rederij Hurtigrutten;
• 19 augustus 2019: Amera van rederij Phoenix;
• 30 augustus 2019: Dumont d’Urville van rederij Ponant;
• 12-14 oktober 2019: Hanseatic Inspiration van rederij Hapag Lloyd. Dit schip wordt gedoopt in Antwerpen op 13 oktober 2019.  

Havenbedrijf Antwerpen zorgt voor een plaquette als aandenken aan het bezoek van deze schepen aan de stad Antwerpen. De stad Antwerpen voorziet een boek over de stad Antwerpen en een typisch Antwerps product (chocolade of Antwerpse handjes) via de stadsdienst Ondernemen en Stadsmarketing/Visit Antwerpen. 

De stadsdienst Ondernemen en Stadsmarketing/Visit Antwerpen coördineert de aanlopen met alle partners en levert de PFSO, die eindverantwoordelijk is voor de beveiliging van de cruiseterminal. Indien de vaste PFSO en zijn plaatsvervanger niet aanwezig kunnen zijn tijdens een aanloop, dan wordt er beroep gedaan op de veiligheidsfirma om een PFSO te leveren.

Riviercruises

De dienst strategische coördinatie/stadshavendienst is met ingang van 1 januari 2016 verantwoordelijk voor nautisch advies, assistentie en ligplaatsbeheer voor riviercruises.
In 2019 worden 671 riviercruises verwacht, goed voor 804 ligdagen en 87.164 passagiers.

Ontwikkelingen:

• riviercruiserederijen boeken hun ligplaats steeds later. Het aantal aanlopen voor 2019 is dus voorlopig en zal nog wijzigen in de loop van het jaar;
• met meer dan 1,36 miljoen passagiers die op de Europese rivieren cruisen zit de riviercruise industrie duidelijk in de lift;
• in 2019 worden 20 nieuwe schepen in de vaart gebracht. Rederijen zoals Ama Waterways, Viking River Cruises en Uniworld brengen nieuwe schepen in de vaart en deze rederijen bezoeken de stad Antwerpen regelmatig.

Voorlopige stand van zaken voor 2019 (zeecruises + riviercruises): 704 aanlopen, 856 ligdagen en 119.271 passagiers.

Havengebonden kosten
Volgens het akkoord van 1998 tussen de stad Antwerpen en het Havenbedrijf Antwerpen over de kostenverdeling met betrekking tot het cruisedossier, worden de uitgaven van de stad Antwerpen voor de helft verrekend met Havenbedrijf Antwerpen en worden de uitgaven van Havenbedrijf Antwerpen op hun beurt gedeeld met de stad. De inkomsten vanuit Havenbedrijf Antwerpen staat initieel ingeschreven op 70.000,00 EUR aan ontvangsten in de begroting. De afrekening gebeurt per kwartaal, bij het voorleggen van de effectief gemaakte kosten aan de hand van ontvangen facturen.

De havengebonden kosten omvatten onder meer:

• de bediening en het onderhoud van de gangway door Havenbedrijf Antwerpen;
• het plaatsen, wegnemen en onderhouden van de fenders door Havenbedrijf Antwerpen;
• de mobiele infrastructuur (het plaatsen van tenten, nadarhekken, vlaggen, gangway op Scheldekaai 19) door Havenbedrijf Antwerpen;
• de elektriciteit voor de gangway;
• de kosten voor veiligheidsinfrastructuur: onderhoudscanner en metaaldetectiepoort;
• kosten voor veiligheidspersoneel;
• het wekelijks onderhouden van de kaaizones Scheldekaai 19, 20, 21 en het ponton;
• de inrichting van de cruiseterminal;
• de nodige vergunningen, heffingen, controles voor de radiocommunicatie en het RX toestel;
• muzikale omlijsting bij aanlopen: het vertrek van zeecruiseschepen wordt naar jaarlijkse gewoonte opgeluisterd door een muziekband vanaf één uur voor de afvaart (uitgezonderd de schepen die na 22.00 uur afvaren);
• de nodige rechten voor het spelen van muziek bij de cruiseaanlopen.

De havengebonden uitgaven van de stad Antwerpen die reeds gekend of geraamd zijn voor het cruiseseizoen 2019 en die reeds goedgekeurd zijn door de adminitratief goedkeurder, zijn als volgt:

De kosten voor de elektriciteit van de gangway en voor de fysische controle op ioniserende stralingen zijn op dit moment nog niet gekend, maar zullen eveneens gedeeld worden met Havenbedrijf Antwerpen.

De gemeenteraad keurde op 24 februari 2014 (jaarnummer 101) de betoelagingsovereenkomst 2014-2019 aan de vzw Werkmmaat goed. De uitbetaling van de toelage gebeurt telkens na voorlegging van een factuur voor geleverde prestaties.

Voor de inrichting van de terminal door Delight Event Design bv wordt op basis van offertes een bedrag vastgelegd van 21.421,97 EUR.

Voor het inzetten van het veiligheidspersoneel wordt op basis van offertes een bedrag vastgelegd van 167.242,38 EUR.

Voor de verrekening van de havengebonden kosten uitgevoerd door Havenbedrijf Antwerpen wordt een geraamd bedrag voorzien van 100.000,00 EUR. Dit bedrag wordt geraamd op basis van het aantal aanlopen en ligdagen.

Toerismegebonden kosten (onthaal en marketing)
De toerismegebonden kosten omvatten de promotiemiddelen die ingezet worden door de stadsdienst Ondernemen en Stadsmarketing/Visit Antwerpen en bestaan uit onder andere advertenties, brochures, deelnames aan vakbeurzen, bezoeken aan en van rederijen, het cruiseoverleg, onthaal van de schepen (stadsplannen, infobrochures, enzovoort).

Deze werkwijze blijft aangehouden in afwachting van verdere beslissingen/afspraken met Havenbedrijf Antwerpen.