Het Onderzoeksinstituut voor arbeid en samenleving HIVA, van de KULeuven, publiceerde recent een rapport met betrekking tot de woonuitdagingen voor Antwerpen, rapport dat in opdracht van de stad werd opgemaakt met het oog op de actualisering van het strategisch ruimtelijk structuurplan van de stad. De centrale vraag in dit onderzoek was hoe huidige en toekomstige woonuitdagingen een plaats kunnen krijgen in het geactualiseerd s-RSA. Wat moeten de prioriteiten van de stad Antwerpen zijn als bijkomende woningen worden voorzien en hoe moet worden omgegaan met bestaande woningen? In het onderzoek worden de gegevens over vraag en aanbod op de Antwerpse woningmarkt gedetailleerd in beeld gebracht en wordt gezocht naar de fricties: waar schiet het aanbod te kort om op de woonvraag te antwoorden? Het rapport bevat ook een ‘Inspiratienota’, die de vaststellingen in het onderzoek vertaalt naar mogelijke beleidsinstrumenten.
Die inspiratienota bevat heel wat beleidsaanbevelingen die haaks staan op het woon- en stadsontwikkelingsbeleid van de vorige bestuursploeg, maar ook haaks op het bestuursakkoord van de huidige ploeg. Wellicht de reden waarom er door het college nooit enige ruchtbaarheid is gegeven aan deze studie.
Op basis van deze beleidsaanbevelingen in de inspiratienota had ik graag een antwoord gekregen op volgende vragen :
- De studie komt tot de vaststelling dat het wel mee valt met het nijpende tekort aan woningen. De bevolkingsgroei in Antwerpen is een haalbare kaart. Er zijn dan ook veel belangrijkere uitdagingen om aan de woonbehoeftes tegemoet te komen, met name de vraag naar kwaliteitsvolle woningen en woonomgevingen. Daarom moeten nieuwe ontwikkelingen kwaliteit boven kwantiteit (zo veel mogelijk woningen) zetten. Bent u bereid in het licht daarvan ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld de Slachthuissite en de site Pelikaanstraat ter herbekijken en bij te sturen ?
- In de studie wordt geconcludeerd dat de bebouwing in het centrum en 19de eeuwse gordel al dicht genoeg is. Verdichting is een heel goed principe dat absoluut moet gehanteerd worden, op de plekken waar dat kan om tot een kwaliteitsvolle woonomgeving te komen. Dat is niet meer in het centrum en de 19de eeuwse gordel. Bent u bereid uw plannings- en vergunningenbeleid hierop af te stemmen ?
- In het Hiva-rapport komen de onderzoekers tot de vaststelling dat nieuwe sociale woningen nodig zijn. Om verschillende redenen, onder meer om vervangbouw te voorzien voor woningen van heel slechte kwaliteit op de private huurmarkt en om zo te vermijden dat we bewoners de stad uit jagen. Bent u bereid, gelet op deze conclusies, nieuwe bijkomende sociale wonigen te bouwen ?
- Woningen voor alle gezinsvormen zijn nodig. Het huidige woonaanbod sluit redelijk goed aan bij de wensen van starters, maar minder van wie in de stad wil blijven (vooral gezinnen met kinderen). Projectontwikkelaars zijn vaak meer geïnteresseerd in kleine wooneenheden. Omdat hier meer opbrengst kan uit gehaald worden. Maar er zijn dus ook grote woningen nodig. U hebt reeds inspanningen geleverd om het opdelen in appartementen binnen het bestaande woningaanbod tegen te gaan, maar welke inspanningen zal u leveren om er ook voor te zorgen dat in nieuwe woonontwikkelingen er een aanzienlijk aandeel voldoende grote woningen voor gezinnen kunnen aangeboden worden ?
- De studie komt tot de vaststelling dat de Antwerpenaar nieuwe woonvormen wel ziet zitten zoals het delen van buitenruimtes, het autodelen,…en dan zeker gecombineerd met een kwalitatieve publieke ruimte, Dit wordt volgens de conclusie van de onderzoekers een belangrijke hefboom om wonen in de stad aantrekkelijk te maken. Hoe zal dit bestuur concreet inzetten op het structureel realiseren van die nieuwe woonvormen, na de testcases rond co-housing in de vorige bestuursperiode ?
- De onderzoekers pleiten voor een ander mobiliteits- en parkeerbeleid: het is duidelijk wat een aantrekkelijke woonomgeving is: het verkeersvrij maken, afbouwen van parkeerplaatsen ( of groeperen op andere plaatsen), voorzien van meer autodeelstandplaatsen, aanleg van groen. De jonge generaties zien ook veel mogelijkheden in andere verplaatsingsvormen dan de auto. En ze verwijzen bij het uitdrukken van hun woonwensen vooral naar de negatieve aspecten van autoverkeer. Bent u bereid om bijvoorbeeld op vlak van parkeren ontwikkelaars ipv van garages te laten bouwen zoals voorzien in de bouwcode, investeringen te laten doen die de autoafhankelijkheid vermindert ?
- De onderzoekers houden een pleidooi voor de stad als medespeler inzake stadsontwikkeling : de stad zou ook actief strategische grondposities kunnen verwerven, om zo veel meer impact te hebben op welke ontwikkeling op die gronden mogelijk gemaakt kunnen worden. Bent u bereid de stad die rol ook te laten opnemen ?
Raadslid Giebens houdt zijn interpellatie.
Schepen De Ridder geeft antwoord op de vragen.
Raadslid Giebens houdt nog een wederwoord.
Het volledige debat is opgenomen en raadpleegbaar via de website van de stad Antwerpen.