2019_CBS_10584 - Scheldekaaien Nieuw Zuid - Projectdefinitie park kaaivlakte - Goedkeuring

De goedkeuring van de projectdefinitie voor het bovenlokaal stadsontwikkelingproject ‘heraanleg Scheldekaaien’ is een bevoegdheid van het college volgens het besluit van de gemeenteraad van 29 mei 2017 (jaarnummer 305) waarmee de bovenlokale locaties werden vastgelegd. De Scheldekaaien zijn daarin opgenomen als bovenlokale locatie.

De stad Antwerpen is bezig met een grootschalige heraanleg van de Scheldekaaien. De Scheldekaaien zijn een strook van 6,7 kilometer van het Droogdokkeneiland in het noorden tot Blue Gate Antwerp in het zuiden. De volgende jaren veranderen ze grondig van uitzicht.

De aanleg van de Scheldekaaien ter hoogte van Nieuw Zuid is een volgende stap in de realisatie van het masterplan. Daar waar de Scheldekaaien in de meeste deelgebieden tijdens de opmaak van het masterplan (2010) een duidelijk programma en aangrenzende stadswijk kende, was dit niet het geval ter hoogte van Nieuw Zuid.

Het ontwerp en ontwikkeling van de wijk Nieuw Zuid werd pas nadien opgestart wanneer in 2014 het RUP Nieuw Zuid werd goedgekeurd. De afgelopen jaren heeft De Vlaamse Waterweg nv de stabilisatiewerken in deze zone uitgevoerd. De komende maanden worden deze werken afgerond.

Door de heraanleg van de kaaivlakte Scheldekaaien Nieuw Zuid moet bij uitstek een nieuw park worden gerealiseerd. Waar vroeger het bedrijf Mexiconatie auto’s en goederen stockeerde, moet nu een park ontstaan als rustpunt en verblijfsplek. Een nieuwe publieke ruimte als ontbrekende schakel tussen de nieuw te realiseren Scheldebrug, Blue Gate Antwerp, de Hobokense polder en het stadscentrum en als verbinding van de wijk Nieuw Zuid en de Schelde.

In het zuiden grenst het project aan de onderzoekszone voor de nieuwe Scheldebrug. Het ontwerp van de Scheldebrug wordt de komende maanden opgestart. Op dit moment onderzoeken de stad Antwerpen en De Vlaamse Waterweg nv de technische randvoorwaarden die zullen worden vastgelegd. Uitspraken over de juiste locatie maakt onderdeel uit van verder onderzoek. Het ontwerp van de Scheldebrug en de Scheldekaaien Nieuw Zuid wordt maximaal met elkaar afgestemd.

De projectdefinitie legt de ruimtelijke en functionele randvoorwaarden vast voor het toekomstig ontwerp van de Scheldekaaien Nieuw Zuid.

De projectdefinitie bestaat uit vier delen: de opdracht, context, ambities en ontwerp richtlijnen:

1. opdracht: het deelgebied Nieuw Zuid van de Scheldekaaien is ruimer dan de voorliggende projectdefinitie. Het deelgebied wordt opgedeeld in de rijweg (werken in uitvoering), de zoekzone voor de Scheldebrug en de kaaivlakte voor de woonwijk Nieuw Zuid. De projectdefinitie omvat de randvoorwaarden voor dit laatste;
2. context: er zijn een aantal beleidskaders van toepassing voor het projectgebied. Het masterplan Scheldekaaien, de heraangelegde Scheldekaaien op Sint-Andries en Zuid, de beslissing om de Scheldebrug te realiseren, het masterplan en RUP van Nieuw Zuid, Blue Gate, het planningsproces voor Knoop Zuid en het Beeldkwaliteitsplan Groene Singel;
3. ambities: uit deze bestaande beleidskaders en de visie van het stadsbestuur is de belangrijkste ambitie van het projectgebied dat het een groene publieke ruimte moet worden waarbij de parkruimte maximaal wordt verbreed en het overstroombaar gedeelte wordt beperkt tot een minimum. Waarbij twee à drie paviljoenen met een beperkte hoogte (één à twee bouwlagen) een plek kunnen krijgen in het nieuwe park;
4. ontwerp richtlijnen: deze doen uitspraak over de verschillende programma’s die wenselijk zijn in het nieuwe park. De belangrijkste hiervan zijn:

• kaaimuurstabilisatie: de kaaimuurstabilisatie wordt eind 2019 afgerond, er wordt tijdelijk een onverharde zone voorzien die wordt ingezaaid in afwachting van een definitieve aanleg. Ter hoogte van de Bank Van Breda wordt er een zone in steenslag voorzien van 175 meter lang in functie van tijdelijke programma’s;
• park: er wordt een maximaal aaneengesloten park gerealiseerd met een groenaanleg die de relatie aangaat met de aangrenzende gebieden (Sint-Andries en Zuid, Nieuw Zuid, Groene Singel en Blue Gate);
• paviljoenen: er kunnen twee à drie paviljoenen komen met een maximale hoogte van één of twee bouwlagen. In het verder ontwerptraject wordt de locatie, inplanting en aantal verder onderzocht en bepaald. De paviljoenen worden ingevuld met parkondersteunende functies;
• waterbeheer: het park is grotendeels onverhard en hemelwater wordt ter plaatse gebufferd;
• hitte-eilandeffect en wind: de specifieke ligging en kwaliteit langs de Schelde met zijn open ruimte en weidse zichten wordt enerzijds behouden. Anderzijds worden er ook voldoende plekken in het park voorzien voor verkoeling en beschutting tegen de wind;
• langzaam verkeer: voetgangers en fietsers zijn de hoofdgebruikers van het nieuw park. De hoofdontsluiting is aan de lichtengeregelde kruispunten. Het fietspad van vier meter breed wordt veilig ingericht;
• openbaar vervoer: er wordt een zone voor openbaar vervoer voorzien van zes meter breed naast het fietspad. Hierin wordt in de toekomst mogelijk de zelfrijdende shuttle voorzien;
• gemotoriseerd verkeer: logistiek verkeer, hulpdiensten en dienstvoertuigen krijgen toegang tot het park. De inplanting van de paviljoenen is zo voorzien dat de bereikbaarheid een beperkte impact heeft op het park. De parkeervraag van de paviljoenen moet opgelost worden binnen de bouwcontour van het paviljoenen zelf waarbij één of twee paviljoenen, die logistiek en verkeerskundig het meest optimaal zijn ingepland in functie van de ontsluiting, kunnen voorzien worden van een ondergrondse parking. Een definitieve parkeervraag wordt pas vastgelegd nadat de functies bepaald worden. Zo zijn er verschillende scenario’s mogelijk: geen parking, parking voor de functie van één, twee of drie paviljoenen;
• evenementen: in het park kunnen kleinschalige evenementen die aangepast zijn aan een parkkarakter, gecentraliseerd, een plek vinden met de nodige nutsvoorzieningen;
• sport en spel: er wordt een speelterrein en speelaanleidingen voorzien. Ook voor het sportprogramma wordt aansluiting gezocht met het landschappelijke karakter van het park. Er worden geen grote formele sportvelden voorzien, wel is de mogelijkheid om verschillende stedelijke sporten te voorzien die ingebed liggen in het park. Functies die meer verharding vragen en/of een bovenlokaal karakter hebben kunnen gecombineerd worden met de overgangszone naar de aanlanding van de Scheldebrug.

Tussen 12 juni 2019 en 21 augustus 2019 werd een online bevraging aangeboden. Deze werden voorafgaand geïnitieerd op twee infomomenten. De enquête was gebaseerd op een bevraging over de Scheldebrug, Scheldebalkon en de Scheldekaaien Nieuw Zuid. De resultaten hiervan geven een goed inzicht van de wensen van de bewoners, namelijk een groene, natuurlijke parkinrichting.

Bij de verdere uitwerking van het project wordt in de verschillende fases teruggekoppeld met de buurt. Dit zowel in het schetsontwerp, het voorontwerp als het definitief ontwerp. Na goedkeuring van de projectdefinitie wordt eveneens de buurt geïnformeerd over de volgende stappen.

Het college keurde op 9 juli 2010 (jaarnummer 8556) het “Masterplan Scheldekaaien” goed, als ruimtelijk kader voor de heraanleg van de Scheldekaaien.

Op 20 september 2010 (jaarnummer 1134) keurde de gemeenteraad de principeovereenkomst Scheldekaaien goed. De principeovereenkomst regelt de samenwerking tussen de stad Antwerpen en Waterwegen en Zeekanaal nv met het oog op de inrichting van de Scheldekaaien conform het Masterplan Scheldekaaien.

Op 5 oktober 2012 (jaarnummer 10436) keurde het college de finale versie van het masterplan Nieuw Zuid goed. In het masterplan worden de krijtlijnen vastgelegd die de basis vormen voor de inrichting van het openbaar domein in de nieuwe woonwijk. Het masterplan legt de mobiliteitsprincipes vast en beschrijft het vocabularium van de woonerven, de woonstraten, de paden, de binnenstraat en de groengebieden.

Op 26 mei 2014 (jaarnummer 447) stelde de gemeenteraad het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) Nieuw Zuid, district Antwerpen, definitief vast.

Op 4 december 2015 (jaarnummer 10051) keurde het college het definitief ontwerp van de Scheldekaaien Sint Andries en Zuid goed.

Op 23 juni 2017 (jaarnummer 5701) keurde het college het definitief ontwerp voor de heraanleg van de Ledeganckkaai en de D'Herbouvillekaai, Kaaiweg Zuid, goed.