Artikel 119 Nieuwe Gemeentewet: de gemeenteraad maakt de gemeentelijke reglementen van inwendig bestuur en de gemeentelijke politieverordeningen.
Artikel 119bis van de Nieuwe Gemeentewet werd gewijzigd door de wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties. Deze wet trad in werking op 1 januari 2014. Het gewijzigde artikel 119bis bepaalt: de gemeenteraad kan gemeentelijke administratieve straffen en sancties opleggen overeenkomstig de wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties.
Artikel 2 §1 van de wet van 24 juni 2013 bepaalt: de gemeenteraad kan straffen of administratieve sancties bepalen voor de inbreuken op zijn reglementen of verordeningen, tenzij voor dezelfde inbreuken door of krachtens een wet, een decreet of een ordonnantie, straffen of administratieve sancties worden bepaald.
Artikel 6 §1 van deze wet bepaalt dat de administratieve geldboete wordt opgelegd door de sanctionerend ambtenaar.
Artikel 45 van deze wet bepaalt dat de schorsing, de intrekking en de sluiting worden opgelegd door het college van burgemeester en schepenen of het gemeentecollege.
A. Eenvormig regelgevend kader
De huidige praktijk om in te grijpen via maatregelen burgemeester voor dit type inrichtingen toont aan dat een eenvormig regelgevend kader onder meer op het vlak van hygiëne, brandveiligheid en moraliteit, zich opdringt. Op deze manier kan op regelmatige basis worden gecontroleerd en gehandhaafd via GAS-sancties.
Gelet op de aard van de activiteiten in seksuitbatingen en de risico’s op ordeverstoringen (zowel op het vlak van gezondheid, veiligheid en rust) dienen dit type inrichtingen te voldoen aan specifieke vereisten inzake hygiëne, (brand)veiligheid, verplichte voorzieningen en moraliteit.
Seksinrichtingen waarin pornografische vertoningen plaatsvinden zoals sekscinema’s en peepshows vallen onder het politiereglement uitbating en vestiging (hierna: uitbatingsreglement voor bepaalde inrichtingen). Deze inrichtingen dienen over een uitbatingsvergunning te beschikken alvorens zij kunnen uitbaten. De uitbatingsvergunning en de toepasselijke reglementering zijn echter enkel gericht op de vertoning of de voorstelling. Dat is ook de reden waarom geen hygiënevereisten gekoppeld zijn aan de toekenning van dit type vergunning. Beeldvorming van het prostitutieteam leert echter dat in veel van dit type inrichtingen meer wordt gedaan dan enkel kijken. Het is daarom van belang dat in deze gevallen ook aan dit type inrichtingen bijkomende hygiënevereisten worden opgelegd. In dat geval zal dit type inrichting moeten voldoen zowel aan het uitbatingsreglement als aan de reglementering inzake seksuitbatingen.
Er wordt voor geopteerd om het uitbatingsreglement voor seksinrichtingen waarin pornografische vertoningen plaatsvinden te behouden. Omwille van de laagdrempeligheid van de inrichtingen waarin vertoningen plaatsvinden, zoals peepshows en sekscinema’s, in tegenstelling tot bijvoorbeeld parenclubs of fetishbars is het nodig om voor deze inrichtingen de vergunningsplicht te behouden. Denk bijvoorbeeld aan groepen jongvolwassenen die in het kader van een vrijgezellenweekend een peepshow bezoeken. Omwille van de laagdrempeligheid van dit type inrichtingen moeten er voorafgaandelijke controles gebeuren vooraleer zij kunnen uitbaten. Voor inrichtingen waar enkel pornografische vertoningen plaatsvinden biedt het uitbatingsreglement aldus voldoende controle- en handhavingsmogelijkheden.
Voor de seksuitbatingen waarin meer gebeurt dan een louter visuele ervaring, wordt niet gewerkt met een voorafgaande vergunning. Zij dienen op het moment van uitbating steeds te voldoen aan de regels inzake hygiëne, inrichtingen van de ruimte, enzovoort die met huidig reglement worden ingevoerd.
B. Toepassingsgebied
Rekening houdend met de materiële bevoegdheid van de gemeente zoals omschreven in artikel 135 § 2 Nieuwe Gemeentewet werd het toepassingsgebied van de in te voeren reglementering beperkt tot publiek toegankelijke inrichtingen. Om de verschillende typen seksuitbating te omvatten werd gekozen voor een ruime omschrijving van seksuele handelingen. Het begrip seksuele handelingen wordt gebruikt omdat het niet enkel gaat over gedragingen tussen twee of meer seksueel meerderjarige (conform artikel 379 Stafwetboek) personen die hiermee, al dan niet tegen betaling, instemmen.
Een seksuitbating is een plaats waar een persoon zijn seksuele begeerte kan vervullen door het toedienen van handelingen op zijn eigen lichaam of waar twee of meer instemmende seksueel meerderjarige personen seks met elkaar hebben, al dan niet tegen betaling. Cruciaal is dat het toepassingsgebied uitdrukkelijk beperkt wordt tot plaatsen waar de seksuele handelingen op vrijwillige basis geschieden. Dit impliceert een vrije en reële toestemming. Zodra er sprake is van strafrechtelijke inbreuken zoals dwang, mensenhandel of minderjarigheid is het parket de bevoegde instantie om op te treden.
Thuisontvangsten worden niet onderworpen aan deze regels aangezien het hierbij niet gaat om een publiek toegankelijke inrichting.
De zogenaamde daghotels of kortverblijven vallen niet onder de regelgeving van het decreet toeristische logies, (decreet van 5 februari 2016 houdende het toeristische logies, BS 8 maart 2016, 16277) waardoor de gemeente hiervoor regels kan uitvaardigen.
C. Vereisten
De inrichtingen zoals omschreven onder het toepassingsgebied moeten voldoen aan regels inzake:
De uitbating moet voldoen aan regels inzake moraliteit.
Wat betreft de voorschriften inzake hygiëne en (brand)veiligheid werd, omwille van de aard van de activiteiten, aansluiting gezocht bij de reglementering inzake massagesalons en raamprostitutie.
Tot slot worden nog een aantal specifieke modaliteiten opgelegd aan dit type inrichtingen. Bijvoorbeeld de verplichting om te allen tijde te verzekeren dat een (feitelijk) verantwoordelijke aanwezig is gedurende de exploitatie, om toezicht te houden dat er geen criminele activiteiten in de inrichting plaatsvinden en om een vlotte tussenkomst en controle te verzekeren door hulp- en toezichtsdiensten. Zo wordt ook verplicht om een alarmbel in een private werkruimte te voorzien. Daarnaast wordt er ook in een expliciete afwijking voorzien op de verplichting ten aanzien van publiek toegankelijke inrichtingen om inkijk vanop de openbare ruimte toe te laten of niet ernstig te bemoeilijken. Omwille van de aard van de activiteiten, dient de inkijk in dit type inrichtingen net onmogelijk te worden gemaakt om inbreuken op het strafwetboek (zoals het in openbare plaatsen aanzetten tot ontucht of openbare zedenschennis) te vermijden en de openbare rust te vrijwaren.
D. Administratieve sancties
Politiereglementen genomen in uitvoering van artikel 135 § 2 Nieuwe Gemeentewet kunnen overeenkomstig artikel 2 van de wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties gehandhaafd worden met administratieve sancties
Door deze reglementering te handhaven via administratieve sancties kan er effectief en op relatief korte tijd opgetreden worden.
Artikel 135 §2 Nieuwe Gemeentewet
De gemeenten hebben ook tot taak het voorzien, ten behoeve van de inwoners, in een goede politie, met name over de zindelijkheid, de gezondheid, de veiligheid en de rust op openbare wegen en plaatsen en in openbare gebouwen.
Meer bepaald, en voor zover de aangelegenheid niet buiten de bevoegdheid van de gemeenten is gehouden, worden de volgende zaken van politie aan de waakzaamheid en het gezag van de gemeenten toevertrouwd:
De stad Antwerpen voert een pragmatisch prostitutiebeleid dat aansluit op het gedoogbeleid van het parket. Prostitutie en ontucht hebben verschillende verschijningsvormen. Raamprostitutie is de meest zichtbare vorm die sinds 1999 wordt gereglementeerd in de Politiecodex.
Ten eerste heeft de stad een concentratiegebied afgebakend waar raamprostitutie wordt gedoogd. Binnen dit concentratiegebied kunnen pandeigenaars slechts ramen ter beschikking stellen aan sekswerkers indien vereisten inzake onder meer hygiëne, brandveiligheid en de inrichting van de ruimten worden nageleefd. Daarnaast moeten deze raamprostitutiepandeigenaars en hun beheerders zelf aan een aantal voorwaarden voldoen. Gelet op de belangrijke positie die zij innemen, is het onder meer van groot belang dat zij niet veroordeeld werden voor feiten die onder andere betrekking hebben op de exploitatie van prostitutie, mensenhandel en/of mensensmokkel. Al deze vereisten samen hebben tot doel raamprostitutie in een veilige, gezonde en gecontroleerde omgeving te laten verlopen. Dit komt zowel de sekswerkers zelf, de klanten als de omliggende buurt ten goede. Door het afbakenen van een concentratiegebied en het opleggen van vereisten inzake het verhuur van kamers, kan politie de overlast, die gepaard gaat met feiten van prostitutie, zoveel als mogelijk inperken.
Andere vormen van ontucht en prostitutie zijn ook aanwezig op het grondgebied van de stad Antwerpen maar zijn vaak minder zichtbaar. Het succesvol beleid rond raamprostitutie en de opkomst van het internet zorgden voor een verhoging, minstens een verschuiving, naar andere type branches.
Naast raamprostitutie, zijn er op het grondgebied van de stad nog andere type inrichtingen waar seksuele dienstverlening of seksuele handelingen plaatsvinden. Het gaat om een dertigtal inrichtingen, onder andere erotische massagesalons, sekscinema’s - waar meer gebeurt dan enkel het bijwonen van de vertoning- , uitzuipkroegen, fetishbars en daghotels. Deze beeldvorming vormt de tweede pijler van het pragmatische beleid. Indien de politie tijdens haar beeldvorming verzwarende omstandigheden vaststelt, zoals minderjarigheid, uitbuiting of mensenhandel, wordt er strafrechtelijk vervolgd. Indien echter feiten van overlast of andere verstoringen van de openbare orde (waaronder gezondheid, veiligheid en rust vallen) aan het licht komen, dient de stad bestuurlijk in te grijpen.
Zowel in 2016 als in 2017 en 2018 heeft de burgemeester, via maatregelen ter herstel van de openbare orde gebaseerd op de artikelen 133 en 135 van de Nieuwe Gemeentewet, meerdere keren dringend moeten ingrijpen in dergelijk type inrichtingen. Dit onder andere omdat er een gevaar bestond voor de openbare gezondheid omwille van problemen met de hygiëne, een gevaar voor de openbare veiligheid omwille van brandveiligheidsinbreuken of omdat er problemen van ordeverstoring waren ten gevolge van de negatieve moraliteit van een uitbater.
Het opvolgen van de moraliteit van exploitanten en feitelijke verantwoordelijken van dit type inrichting is noodzakelijk om de openbare orde te verzekeren. In het huidige regelgevend kader kan enkel de moraliteit van inrichtingen die vallen onder het uitbatingsreglement worden gecontroleerd, waardoor een groot aantal instellingen hieraan ontsnapt. Het risico op ordeverstoring gelinkt aan prostitutie en zedelijkheid, is inherent aan dit type inrichtingen, rekening houdend met de sector waarin zij actief zijn. Om te voorkomen dat de uitbating van dergelijke inrichtingen uitmondt in reële ordeverstoringen is een moraliteitscontrole van de personen die betrokken zijn bij de uitbating vereist.
Het college beslist om het politiereglement op de seksuitbatingen ter goedkeuring voor te leggen aan de gemeenteraad.
Het college beslist dat de gemeenteraad zal goedkeuren dat het politiereglement op de seksuitbatingen in werking zal treden op 1 september 2019.