Op 4 mei 2018 (jaarnummer 4039) keurde het college de ondersteuning goed van het project SAFIR (“Safe and flexible integration of initial U-Space services in a real airspace environment”). U-Space is de benaming van de strategie van de Europese Commissie om in de nabije toekomst grote aantallen bestuurde en automatische drones op veilige manier te laten integreren met de bemande luchtvaart. Zo wil de Europese Commissie op gereglementeerde wijze nieuwe business models en nieuwe vormen van dienstverlening via het luchtruim faciliteren. SAFIR wordt gecoördineerd door het Antwerpse bedrijf Unifly, gespecialiseerd in software voor verkeersleiding van drones. De andere projectpartners zijn Belgocontrol, Haven van Antwerpen, Droneport Sint-Truiden, Vodafone, Proximus, Here Global (3D-mapping stedelijk gebied), Amazon Prime Air (Amerikaans bedrijf - pakketleverancier), Flytrex (Israelisch bedrijf – pakketleverancier), Helicus (Belgisch bedrijf – medische dronetransporten), SABCA, Elia, High Eye (Nederlandse dronefabrikant), C-Astral (Sloveense dronefabrikant), Tekever (Portugese dronefabrikant), Volocopter (Duitse fabrikant van de air taxie-Volo). De vluchtuitvoeringen binnen het project vinden plaats in de Haven van Antwerpen en boven de stad Antwerpen tijdens de week van 23-27 september 2019. Helicus en Amazon Prime Air zijn de enige partijen die een vlucht uitvoeren boven de stad.
Op 7 september 2018 (jaarnummer 8012) keurde het college de deelname aan het European Innovation Partnership on Smart Cities and Communities – Urban Air Mobility (EIP-SCC-UAM) goed. EIP-SCC is een platform dat werd opgericht door de Europese Commissie om innoverende steden en regio's te verbinden met bedrijven, kennisinstellingen en andere stakeholders. Het EIP-SCC wil de ontwikkeling en implementatie van innovatieve oplossingen door de industrie voor stedelijke uitdagingen versnellen. Het programma bestaat uit verschillende actieclusters. De actiecluster rond Sustainable Urban Mobility brengt steden en andere smart city belanghebbenden samen rond innovatieve mobiliteitsoplossingen. Eén van de acties binnen deze cluster is Urban Air Mobility', dat moet leiden tot demonstratieprojecten die bijdragen aan de volgende generatie mobiliteitsoplossingen via het luchtruim. De focus ligt hierbij op de inzet van drones in stedelijk gebied. De deelnemende steden en regio’s wisselen met elkaar kennis en ervaring uit met betrekking tot hun demonstratieprojecten, onder andere rond regelgevende, juridische of technologische thema’s. Ook de publieke aanvaarding komt aan bod. Dit moet leiden tot schaalbare mobiliteitsoplossingen. Aan partnersteden in EIP-SCC-UAM wordt gevraagd om een Memorandum of Understanding af te sluiten met leveranciers van technologische oplossingen die de demonstratieprojecten uitvoeren.
Stad Antwerpen nam in het EIP-SCC-UAM het engagement op om lokale demonstratieprojecten rond automatische drones voor hulpverlening te organiseren. Naast de stad Antwerpen, Lokale Politie Antwerpen en Brandweer Zone Antwerpen hebben de volgende partners hun steun hebben toegezegd: luchtverkeersleiders skeyes en Eurocontrol, het Federaal Ministerie voor Mobiliteit, de Europese Commissie (Directoraat-Generaal Move), het Europees Agentschap voor de Veiligheid van de Luchtvaart (EASA) en de Europese en nationale coördinatoren van het EIP-SCC-UAM Airbus, Streamovations en Drone Think Do.
In dit kader gunde Digipolis op 24 april 2019, in samenwerking met Lokale Politie Antwerpen en Brandweer Zone Antwerpen, de opdracht Drones4Antwerp aan leverancier Dronematrix. Samen met Dronematrix worden demonstratievluchten georganiseerd die de meerwaarde en technologische haalbaarheid van het inzetten van drones in een hulpverleningscontext en een politionele context aantonen. De dienst Strategische Coördinatie volgt van dichtbij de resultaten van dit demonstratieproject op. Op 20 september 2019 beslist het politiecollege om in het kader van EIP-SCC-UAM een overeenkomst te ondertekenen met de Brandweer Zone Antwerpen en het bedrijf Dronematrix, waarin afspraken worden vastgelegd omtrent de inhoud van de samenwerking, verplichtingen van de opdrachtnemer en opdrachtgevers, vergoeding en inbreng, duurtijd en aansprakelijkheid.
Het potentieel van automatische drones ligt ook in medische transporten. Drones bieden een innovatief alternatief voor het dringend transport van menselijk weefsel en medicijnen dat vandaag plaatsvindt over de weg en dus onderhevig is aan vertragingen door files. Doordat ziekenhuizen meer en meer samenwerken in netwerken, zijn sommige gespecialiseerde diensten bovendien niet meer beschikbaar in elk ziekenhuis, wat de vraag naar innovatief transport doet toenemen.
Het Helicus Aero Initiative is een samenwerkingsverband van luchtverkeersleiders, ziekenhuizen en andere organisaties actief in de medische gezondheidszorg, telecom, universiteiten, hardware- en software leveranciers, industriële partners en verzekeraars. Helicus combineert gezondheidszorg en luchtvaart in een doorgedreven IT-omgeving. Dit ecosysteem met Antwerpse roots organiseert demonstraties van transportvluchten van medicijnen, biologische stalen of menselijk weefsel met automatische drones tussen Antwerpse en Limburgse ziekenhuizen. Partners zijn skeyes (vluchtautorisatie), SABCA (drone), Baloise (verzekeringsproducten), NSX (softwareplatform), Unifly (softwareplatform voor management van onbemande luchtvaart), Orange (connectiviteit), Helicus en de ziekenhuisgroepen GZA, UZA, ZNA, AZ Monica, AZ Rivierenland, AZ Klina en Jessa. De onderzoeksgroepen IDLab (imec, Universiteit Antwerpen) COSIC (KU Leuven) ondersteunen met fundamentele inzichten. Samen met de ziekenhuizen wordt een drone-gebaseerd medisch transport ontwikkeld, een logistieke oplossing die voldoet aan de transportbehoeften van de gezondheidszorg. Het doel van Helicus is om deze medische transportdienst op te schalen van Vlaanderen naar het internationaal toneel.
Stad Antwerpen is verbonden aan het initiatief van Helicus via ZNA, dat haar ziekenhuislocaties ter beschikking stelt. De hoofdzetel en het commandocentrum van Helicus zijn gevestigd in The Beacon, de Antwerpse technologiehub voor het Internet of Things en artificiële intelligentie.
Dit soort transport is uniek in de wereld door het niveau van integratie met het luchtverkeer en de door de ziekenhuizen verleende medewerking. Helicus heeft het potentieel om de organisatie van de dringende medische zorg fundamenteel te verbeteren. Het zekerstellen van dringende medische transporten via tussen ziekenhuizen via drones laat een efficiënter gebruik van medische middelen toe, versnelt de levering en ontwijkt het risico van het blokkeren van een urgent medisch transport in een file.
In het kader van het EIP-SCC-UAM wordt aan de deelnemende partnersteden gevraagd om een Memorandum of Understanding af te sluiten met de ontwikkelaar van de demonstratievluchten. Deze overeenkomst hernieuwt het stedelijk engagement dat werd aangegaan bij het afsluiten van het manifesto Urban Air Mobility. Het laat toe om de meerwaarde van dit Antwerps project te onderstrepen. De resultaten van de testvluchten door Helicus krijgen zo een internationaal klankbord.
Door het Helicus-ecosysteem werden reeds drie projecten gezamenlijk opgestart met vluchten boven Antwerpen: SAFIR (Europees), Medrona (federaal) en HAI-SCS (regionaal). Helicus zorgt zelf voor de financiering van alle uitgevoerde projecten. Op een later tijdstip kunnen mer projecten worden aangekondigd.
Helicus heeft ook een MOU ondertekend met EIP-SCC-UAM-partnerstad Ingolstadt. De MOU is een licht document dat bepalingen vastlegt tussen stad Antwerpen en Helicus omtrent doel van de overeenkomst, praktische afspraken en aansprakelijkheid.
De gemeenteraad keurt eenparig het volgende besluit goed.
De gemeenteraad keurt het Memorandum of Understanding met Helicus in het kader van het European Innovation Partnership - Smart Cities and Communities - Urban Air Mobility goed.