Artikel 56 §3, 1° van het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017 bepaalt dat het college van burgemeester en schepenen de daden van beheer over gemeentelijke inrichtingen en eigendommen binnen de gemeenteraad vastgestelde algemene regels dient uit te voeren.
Aan een dergelijke meerjarenpremieovereenkomst zijn voorwaarden gekoppeld. Het voorzien in of het verzekeren van de ontsluiting van het beschermd goed, zowel tijdens als na de beheersmaatregelen, de werkzaamheden en/of de diensten, is één daarvan. Het besluit van de Vlaamse Regering van 16 mei 2014 over de uitvoering van het Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013 formuleert deze voorwaarde in artikel 11.4.2. (01 januari 2016-…) als volgt:
Om in aanmerking te komen voor een meerjarenpremieovereenkomst moet het project voldoen aan de volgende voorwaarden:
4° het project voorziet in of verbetert de ontsluiting van het beschermde goed, het erfgoedlandschap, of minstens een representatief deel ervan.’
Bij het premiedossier voegden de stad Antwerpen en Steenmeijer architecten bvba al een conceptnota over de ontsluiting toe, waarin beknopt ambities en acties voor de publieksontsluiting tijdens en na de restauratie staan beschreven. Daarnaast vraagt het agentschap Onroerend Erfgoed een beleids- en ontsluitingsplan op te maken voor de ontsluiting van het erfgoed tijdens en na de restauratie. Dit plan dient een jaar na de goedkeuring van de premie te worden ingediend bij de Vlaamse overheid. Voor het indienen van het ontsluitingsplan van de Sint-Jacobskerk werd evenwel uitstel gevraagd en bekomen op 26 maart 2019.
Voor de ontwikkeling, de opvolging en de feitelijke uitvoering van de doelstellingen van de ontsluiting tijdens de werkzaamheden 2018-2019 werd Steenmeijer architecten bvba als coördinerende en overschouwende projectleider aangesteld in augustus 2018 (collegebesluit van 31 augustus 2018, jaarnummer 7816)). Vanuit die aanstelling heeft het architectenbureau het beleids- en ontsluitingsplan opgemaakt dat in september 2019 aan de Vlaamse overheid dient te worden voorgelegd. Dat deed het architectenbureau in overleg met de projectleider van de stad Antwerpen en de stuurgroep die voor de ontsluiting van de Sint-Jacobskerk werd opgericht in april 2018.
De publieksontsluiting van de Sint-Jacobskerk situeert zich op twee sporen: de publieksontsluiting tijdens de meerjarenpremieovereenkomst enerzijds en de toekomstige permanente openstelling van de kerk voor het brede publiek anderzijds. Om die reden is de opdracht van het beleids- en ontsluitingsplan dubbel. Ze bestaat uit:
In een eerste fase (gedurende de periode 2018-2027) zal het publieks- en ontsluitingsplan dus tegemoet komen aan de ontsluiting van de Sint-Jacobskerk tijdens de werken. De acties tijdens deze fase moeten de Sint-Jacobskerk op een positieve manier onder de publieke aandacht brengen, bezoekers met haar verhaal vertrouwd maken en hen de waarde van de zorg voor dat erfgoed doen begrijpen. Zowel de kerk als de restauratie zijn het onderwerp van de publiekswerking en -ontsluiting.
Deze fase wordt ook aangegrepen als een test- en evaluatiefase voor de toekomstige ontsluiting van de kerk. Het beleids- en ontsluitingsplan is een dynamische oefening, die geleidelijk aan zal vorm geven aan de toekomstige ambities van de Sint-Jacobskerk.
Een permanente monitoring en evaluatie zal de basis vormen van de opvolgende ontsluitingsplannen tijdens de restauratie (voor de volgende 10 jaar) en het ontsluitingsplan dat in 2019 aan de Vlaamse Overheid dient te worden voorgelegd.Punt 5, 4° van de meerjarenpremieovereenkomst bepaalt dat de stad Antwerpen zich bereid verklaart om een beleids- en ontsluitingsplan verder uit te werken voor de periode tijdens en na de geplande werkzaamheden.
Op 25 mei 2018 (jaarnummer 4789) keurde het college de meerjarenpremieovereenkomst goed tussen de stad Antwerpen en de Vlaamse overheid voor de restauratie van de Sint-Jacobskerk.
In de meerjarenpremieovereenkomst, goedgekeurd binnen de Vlaamse Regering op 23 maart 2018, werd het uitwerken van een beleids- en ontsluitingsplan als één van de voorwaarden opgenomen in hoofdstuk vijf (specifieke modaliteiten). Het beleids- en ontsluitingsplan is opgemaakt en kan worden ingediend bij het Agentschap Onroerend Erfgoed.
Het college keurde op 31 augustus 2018 (jaarnummer 7816) de procedure en de gunning goed voor de aanvullende opdracht voor de publieksontsluiting tijdens de restauratie van de Sint-Jacobskerk aan Steenmeijer architecten bvba.
Het college keurt het beleids- en ontsluitingsplan goed dat kadert binnen de meerjarenpremieovereenkomst voor de Sint-Jacobskerk, goedgekeurd binnen de Vlaamse Regering op 23 maart 2018.
Het college keurt goed dat het beleids- en ontsluitingsplan voor de Sint-Jacobskerk wordt ingediend bij het Agentschap Onroerend Erfgoed.