Borgerhout heeft verspreid over heel het district een aantal speelpleintjes en speeltuintjes. In de voorbije jaren werden er ook nog nieuwe aangelegd zoals bijvoorbeeld aan de Joe Englishstraat.
Wat mij opvalt is dat bij deze speeltuinen/ pleinen het nog ontbreekt aan spelprikkels voor kinderen met een beperking.
Spelen is belangrijk voor alle kinderen. Bij renovatie van een speeltuin of opening van een nieuwe speelplek moet er ook aandacht zijn voor kinderen met een beperking. Ideaal worden er speelplekken voorzien waar kinderen met beperking samen kunnen spelen met anderen kinderen en zich samen kunnen ontwikkelen.
Een inclusieve speeltuin betekent niet dat elk speeltoestel toegankelijk is voor elk kind. Het belangrijkste is dat elk kind op een speeltoestel kan spelen, niet dat elk kind op elk toestel kan spelen. Dat laatste is bijna onmogelijk gezien de onderlinge verschillen tussen kinderen.
Ik heb een aantal voorbeelden opgelijst waar eventueel rekening mee kan gehouden worden bij de heraanleg van nieuwe speelpleinen of die kunnen toegepast worden bij de bestaande speelpleinen.
Als eerst kan er gekeken worden naar de inrichting en kleuren. Wanneer het op de inrichting aankomt maken onder andere contrasterende kleuren een speeltuin toegankelijker voor kinderen met een beperking. Wanneer de inkom en de randen van de paden een felle kleur hebben zijn ze beter herkenbaar voor kinderen met een visuele beperking. Verder bieden gekleurde paden een betere oriëntatie aan kinderen met een verstandelijke of visuele beperking en geven ze de speeltuin een extra speelse dimensie.
Wanneer de speeltoestellen elk uit andere kleurpaletten bestaan, hebben kinderen met een visuele of auditieve beperking en kinderen met autisme spectrum stoornis een beter overzicht over de speeltuin. Dit geeft hen een veiliger gevoel waardoor ze de mogelijkheid krijgen om tot diepgaander spel te komen. Tenslotte hebben slechtziende kinderen er baat bij als de grijppunten van een speeltoestel in eenzelfde kleur zijn. Zo hebben ze een beter zicht op waar de grijppunten zich bevinden.
Om de spelmogelijkheden van kinderen met een fysieke beperking uit te breiden moeten we een aantal aanpassingen uitvoeren. Allereerst dienen de speeltoestellen met elkaar verbonden te worden met paden. Deze paden moeten minstens 1,5 meter breed zijn en om een draaimanoeuvre uit te voeren is er een ruimte van 1,5 meter op 1,5 meter nodig. Indien er paden worden aangelegd tussen de speeltoestellen kan
er afgewisseld worden in de ondergrond van de speeltuin.
Het is echter belangrijk dat er toegankelijke speeltoestellen geplaatst worden op een toegankelijke en valdempende ondergrond. Twee types ondergrond die er uit steken als het op toegankelijkheid aankomt zijn kunstgras en rubbertegels. Ze hebben weinig onderhoud nodig en hebben een lange levensduur. Verder zijn ze in diverse kleuren te verkrijgen waardoor ze ingezet kunnen worden als oriëntatiemiddel en extra speels element.
Omdat deze doelgroep sneller vermoeid is hebben zij behoefte aan rustpunten zoals een bank of picknicktafel. Om de bewegingsvrijheid op de paden te behouden worden deze rustpunten best buiten de paden geïnstalleerd. Daarnaast is het aangenaam voor kinderen in een rolstoel als er een ruimte is waar ze de rolstoel kunnen plaatsen terwijl ze uitrusten. Bij voorkeur zijn er zitplaatsen op verschillende hoogtes met arm-en rugleuningen zodat iedere bezoeker van de speeltuin een gepast rustpunt kan vinden. Wanneer er een picknicktafel voorhanden is, heeft een kind in een rolstoel er baat bij als er onder de tafel voldoende ruimte is voor hem om eronder te rijden. Een parkeerplaats op maximum 50 meter afstand komt de bereikbaarheid van de speeltuin ten goede.
Kinderen met een visuele of auditieve beperking hebben er voordeel bij als er een bepaalde vorm van geleiding is naar de inkom van de speeltuin. Daarnaast is het vergroten van het lettertype en het toevoegenvan pictogrammen en brailleschrift op informatieborden erg nuttig voor kinderen met een visuele, auditieve of verstandelijke beperking en kinderen met autisme spectrum stoornis. Tenslotte beantwoordt beplanting op verschillende hoogtes en het creëren van specifieke geurhoeken aan de noden van alle doelgroepen.
Een absolute voorwaarde om een speeltuin toegankelijk te maken is variatie aanbrengen in de hoogte van een speeltoestel, het materiaal waaruit het gemaakt is en de speelwijze van een speeltoestel. Dit laatste wijst op het zittend, staand of lopend spelen maar ook op het kruipen versus het wandelen. Deze variatie zorgt ervoor dat elk kind aan zijn trekken komt in de speeltuin.
Voor kinderen met een fysieke beperking is het belangrijk dat de ondergrond berijdbaar is en geen drempels heeft. Dit is niet enkel belangrijk voor kinderen zonder loopfunctie maar ook voor kinderen met een verminderd loopvermogen. Verder kunnen kinderen in een rolstoel enkel een speeltoestel bereiken wanneerde toegang bestaat uit een hellend vlak. Om de toegankelijkheid te vergroten is het aangeraden om het hellend vlak steeds te vergezellen van leuningen. Overigens heeft deze doelgroep nood aan steun voor zowel de handen als voor de voeten en de rug. Wanneer rolstoelgebonden kinderen willen spelen op een speeltoestel waarvoor ze uit hun rolstoel kunnen, willen ze graag zonder zorgen kunnen spelen. Daarom is het aangewezen om dicht bij de toegankelijke speeltoestellen een ruimte vrij te houden zodat de kinderen hun rolstoel daar kunnen plaatsen terwijl ze spelen. Daarnaast zijn grepen bij de instap of opstap van een speeltoestel raadzaam zodat kinderen met een fysieke beperking voldoende steun vinden.
Tenslotte kan er gesteld worden dat er aandacht nodig is voor alle kinderen. Elk kind geniet ervan wanneer zijn zintuigen geprikkeld worden dus visuele, auditieve, tactiele, olfactorische en bewegingselementen zijn onmisbaar in een inclusieve speeltuin. Speelwanden vormen hierin een interessant speelelement omdat ze meerdere zintuigen tegelijk kunnen prikkelen.
Het spreekt voor zich dat het onmogelijk is om dit allemaal in 1 keer uit te voeren.
Mijn vraag aan de bevoegde schepen is dan ook of hij deze inclusietoets zal onderzoeken en zal toepassen bij de aanleg van nieuwe speelruimtes en of hij bereid is de huidige speelpleintjes aan deze toets te onderwerpen en daar waar nodig de nodige aanpassingen op te nemen in een meerjarenplanning?