Artikel 138 van het Decreet lokaal bestuur bepaalt dat de districtsraad een algemene adviesbevoegdheid heeft voor alle aangelegenheden die betrekking hebben op het district.
Het college besliste op 26 augustus 2016 (jaarnummer 7526) om het BPA ‘Pelikaanstraat’ te vervangen door het RUP ‘Pelikaanstraat’.
De doelstelling van het RUP is om de bestemmingen te verruimen en om bepaalde aspecten van het BPA bij te sturen ten behoeve van het creëren van nieuwe kansen voor duurzame ontwikkeling, zoals de densiteit, het aandeel open ruimte, de relatie tot de omgeving, de verbindingen met de omgeving, de woonkwaliteit, de duurzaamheid en maatregelen inzake klimaatadaptatie, leefbaarheid en levendigheid.
De afbakening van het plangebied voor RUP Pelikaanstraat is identiek aan dat van het BPA. Het plangebied maakt deel uit van de diamantwijk, en wordt begrensd door de Rijfstraat in het noorden, de Vestingstraat en de Pelikaanstraat in het oosten, de Lange Kievitstraat in het zuiden en de Lange Herentalsestraat, Schupstraat en Hoveniersstraat in het westen.
Het plangebied wordt gekenmerkt door een hoge bebouwingsdichtheid. Deze wordt niet als dusdanig ervaren vanuit de omliggende straten, omdat de grootste bouwvolumes achter de straatwanden werden gerealiseerd.
Inzake bestemmingen legt het vigerende BPA ‘Pelikaanstraat’ beperkingen op. Het voorziet in een mix van enerzijds kantoren als hoofdbestemming én anderzijds wonen of andere functies als nevenbestemming. Vandaag is de vraag naar kantoren eerder laag, waardoor mogelijks de vernieuwing van bestaande gebouwen en/of het bebouwen van braakliggende percelen niet op gang komt.
Nochtans heeft deze omgeving nood aan vernieuwing. Vele gebouwen zijn onderhevig aan veroudering.
Het RUP verruimt daarom de bestemming naar een gebied voor stedelijke activiteiten. Er wordt ruimte voorzien voor onder meer handel, wonen en zorg-wonen, kantoren, handel, gemeenschapsvoorzieningen en diensten.
Daarnaast zal het RUP ook focussen op het creëren van nieuwe kansen voor duurzame ontwikkeling.
Om de vernieuwing van het plangebied te stimuleren, wordt de nodige flexibiliteit ingebouwd zowel naar bestemming als naar bouwmogelijkheden. De ruimtelijke kwaliteit, duurzame ontwikkeling, levendigheid en leefbaarheid worden bewaakt door duidelijke spelregels enerzijds, en door een nabije opvolging van de architecturale uitwerking anderzijds.
Op 19 mei 2017 (jaarnummer 4683) keurde het college de proces- en richtnota voor het RUP goed.
Op 31 oktober 2018 (jaarnummer 9750) werd een eerste voorontwerp voorgelegd aan het college. Onder andere omwille van het ontbreken van een (ontwerp) plan-MER en een HoogBouwRapport, werd door verschillende adviesinstanties niet of negatief geadviseerd. Daarom wordt een aangepast voorontwerp opgemaakt.
Gelet op de wijzigingen in bestemming en in morfologie wordt een plan-MER opgemaakt. Dit verloopt parallel aan de opmaakprocedure van het RUP. Op 25 januari 2019 (jaarnummer 724) nam het college kennis van de ontwerptekst voor het plan-MER, deze werd besproken met de betrokken diensten op 28 maart 2019. Op basis van deze bespreking werd het definitieve rapport afgewerkt. Dit rapport werd op 22 mei 2019 ingediend ter goedkeuring bij de dienst MER (Vlaanderen).
Het voorliggende voorontwerp neemt de relevante maatregelen en aanbevelingen op.
Voor het projectgebied werd een hoogbouwrapport opgemaakt en op 18 februari 2019 voorgelegd aan de administratie en op 3 april 2019 aan GECORO. De resultaten van de verschillende onderzoeken op dat moment boden echter onvoldoende inzicht, laat staan garanties, op een kwalitatieve uitwerking van hoogbouw binnen het plangebied. Daarom werd op vraag van GECORO en in overleg met betrokken administraties bijkomend onderzoeksmateriaal aangeleverd. De conclusies uit de hoogbouwstudie worden in de toelichtingsnota van het RUP beschreven.
Op 14 juni 2019 (jaarnummer 4589) keurde het college het tweede voorontwerp-RUP goed en nam kennis van het definitief plan-MER.
Het huidig voorliggende voorontwerp volgt de decretaal vastgelegde procedure voor ruimtelijke uitvoeringsplannen. Het voorontwerp omvat een grafisch plan, stedenbouwkundige voorschriften, een plan van de bestaande juridische toestand en een toelichtingsnota.
Deze nota beschrijft naast de afbakening van het RUP, de juridische context en de ruimtelijke analyse, het ontwerpend onderzoek dat ten grondslag ligt aan het voorontwerp.
De milderende maatregelen en aanbevelingen van het plan-MER (op basis van de ontwerptekstbespreking) werden verwerkt in het voorliggende voorontwerp.
De volgende flankerende maatregelen en aanbevelingen vallen echter buiten de scope van het RUP:
Gelet op de bijzondere situatie van de zogenaamde Pelikaansite: een braakliggend terrein, gelegen in de zuidelijke helft van het bouwblok, vergt dit RUP een afdoende kwaliteitsbewaking voor de architecturale kwaliteit. Het gaat voor deze stedelijke context om een uitzonderlijk groot perceel (meer dan 15.000m²) waarvan de ontwikkeling een zeer directe en hoge impact heeft op de beleving en de kwaliteit van de omliggende publieke ruimten.
De voorschriften die het RUP voorziet, garanderen voldoende globale kwaliteit en waken over algemeen geldende principes zoals gelijkwaardigheid en rechtszekerheid. Tegelijkertijd biedt het RUP de nodige flexibiliteit om een kwalitatieve architecturale uitwerking niet te hypothekeren.
De schaal van de mogelijke ontwikkeling maakt dat de stedelijke en publieke beleving zeer nauw verbonden is aan de kwaliteit van de architecturale uitwerking. Het slagen van deze ontwikkeling staat of valt met de kwaliteit van de architectuur.
Daarom wordt in dit besluit opdracht gegeven aan de Stadsbouwmeester tot het sluiten van een stedenbouwkundige overeenkomst met betrekking tot de opvolging en bewaking van de architecturale kwaliteit bij de ontwikkeling van de Pelikaansite.
Gelet op de schaal van de mogelijke ontwikkelingen op de private percelen van het plangebied, staat de publieke ruimte rond en in de onmiddellijke omgeving van het plangebied voor een sprong. Vergelijkbaar met de transformatie aan oostkant van het spoorweglichaam (omgeving RUP Kievit fase II) is een herdefinitie van het publiek domein een noodzakelijk tegenwicht voor de mogelijkheden van nieuwe bebouwing. Samen met de ontwikkelingen rond het Mediaplein en de Van Immerseelstraat, vormt de publieke ruimte rond het plangebied “de tweede voorkant van het station Antwerpen Centraal”.
De bestaande publieke ruimte beantwoordt niet aan de huidige en toekomstige gebruiksvoorwaarden (toegankelijkheid voor voetgangers en verkeersafwikkeling voor fietsers, openbaar vervoer en personenwagens). Het is ook niet in overeenstemming met dit potentiële elan of uitstraling van zo’n volwaardige en kwalitatieve stationsomgeving.
Gelet op de kansen die in het RUP gecreëerd worden om zowel private parkeervoorzieningen als openbare, buurtparkeerplaatsen te optimaliseren, biedt een vernieuwing van het openbaar domein de kans om zowel tegemoet te komen aan de bovenvermelde optimalisatie, als aan een hogere comfort en veiligheid voor privaat en buurtparkeren voor het plangebied en onmiddellijke omgeving.
Gelet op de hoge bebouwingsdichtheid enerzijds en verhardingsgraad en densiteit van ondergrondse constructies en infrastructuur onder publieke en private open ruimten anderzijds, zijn er in het plangebied en onmiddellijke omgeving bijzondere kansen inzake waterbeheersing. Gelet op de problematiek van het waterpeil in de stadsvijver dient onderzocht of het hemelwater kan afgekoppeld worden met gravitaire afvoer naar het Stadspark.
Art. 2.2.13 en volgende van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) die de procedure vastleggen voor de opmaak van de gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP).
De districtsraad Antwerpen keurt met 16 stemmen voor en 14 stemmen tegen volgend besluit goed.
Voor: Gulhan Sah, Poppe Anne, Paris Amber, Verstraeten Regina, Touré Anna, Talhaoui Fauzaya, Verreet Simon, Darmach Farid, Ramachi Morad, Vrelust Marie, Meeusen Femke, Luyckx Sascha, Detiège Maya, Dogan Ebubekir, Van den Borne Tom, Peeters Nadine
Tegen: Dewinter Veroniek, Delmas Laura, Steyaert Bart, Boeckmans Edith, Bogaert Tannicka, Cordy Paul, Van Leuffel Charlie, Demeyer Annemie, Wuyts Marita, Vansummeren Stella, Markowitz Samuel, Cornelissen Cedric, Braeckmans Jan, Thoelen Annelies
De districtsraad adviseert het voorontwerp-RUP Pelikaanstraat, district Antwerpen, negatief want:
De districtsraad neemt kennis van het definitief plan-MER RUP Pelikaanstraat.