2020_CBS_07274 - Omgevingsvergunning. Advies hogere overheid. Voorwaardelijk gunstig advies - OMV_2020034861. Oosterweelverbinding - Goedkeuring

Adviezen

Externe adviezen

Wegenwerken

Artikel 31 van het Omgevingsvergunningendecreet stelt dat indien de vergunningsaanvraag de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg omvat, de gemeenteraad een beslissing over de zaak van de wegen neemt, alvorens de bevoegde overheid een beslissing neemt over de vergunningsaanvraag.

De gemeenteraad moet nog een beslissing nemen over de zaak van de wegen.

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening zeehavengebied Antwerpen, goedgekeurd op 30 april 2013. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zones: gebied voor zeehaven- en watergebonden bedrijven, gebied voor spoorinfrastructuur, gebied voor waterweginfrastructuur en gebied voor verkeers- en vervoersinfrastructuur.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Gebied voor stedelijke activiteiten omgeving Sportpaleis, goedgekeurd op 21 mei 2010. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zone: gebied voor stedelijke activiteiten.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Oosterweelverbinding-Wijziging, goedgekeurd op 20 maart 2015. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zones: gebied voor dagrecreatie, natuurgebied, bufferzone, parkgebied, bosgebied, industriegebied, gebied voor zeehaven- en watergebonden bedrijven, gebied voor gemeenschaps- en openbare nutsvoorzieningen, gebied voor wegeninfrastructuur en gebied voor waterweginfrastructuur.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan PRUP Provenciaal Groendomein Rivierenhof, goedgekeurd op 25 juni 2009. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zone: parkgebied: sport.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Esmoreitpark, goedgekeurd op 31 mei 2012. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zone: artikel 1: zone voor groen - park met recreatief medegebruik (gr).

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Droogdokkeneiland, goedgekeurd op 28 november 2013. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zone: zone voor gemengde functies-art. 1-groen & centrumfuncties.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Slachthuissite, goedgekeurd op 25 februari 2019. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zones: artikel 8. zone voor wonen (wo4) - kade midden, artikel 4. zone voor centrumfuncties (ce4), artikel 14. zone voor groen (gr4) - kade noord, artikel 10. zone voor publiek domein (pu) en artikel 9. zone voor gemengde functies (ge).

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een woongebied. De woongebieden zijn bestemd voor wonen, alsmede voor handel, dienstverlening, ambacht en kleinbedrijf voor zover deze taken van bedrijf om redenen van goede ruimtelijke ordening niet in een daartoe aangewezen gebied moeten worden afgezonderd, voor groene ruimten, voor sociaal-culturele inrichtingen, voor openbare nutsvoorzieningen, voor toeristische voorzieningen, voor agrarische bedrijven. Deze bedrijven, voorzieningen en inrichtingen mogen echter maar worden toegestaan voor zover ze verenigbaar zijn met de onmiddellijke omgeving. (Artikel 5 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.)

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een woonuitbreidingsgebied. De woonuitbreidingsgebieden zijn uitsluitend bestemd voor groepswoningbouw zolang de bevoegde overheid over de ordening van het gebied niet heeft beslist, en zolang, volgens het geval, ofwel die overheid geen besluit tot vastlegging van de uitgaven voor de voorzieningen heeft genomen, ofwel omtrent deze voorzieningen geen met waarborgen omklede verbintenis is aangegaan door de promotor.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een gebied voor gemeenschapsuitrusting en openbare nutsvoorziening. Onder gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen dient te worden begrepen voorzieningen die gericht zijn op de bevordering van het algemeen belang en die ten dienste van de gemeenschap worden gesteld. De idee van dienstverlening (verzorgende sector) aan de gemeenschap is derhalve rechtstreeks aanwezig. Artikel 4.4.8.van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening schrijft voor dat in gebieden die op de gewestplannen zijn aangewezen als gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen, handelingen van algemeen belang en de daarmee verbonden activiteiten te allen tijde kunnen worden toegelaten, ongeacht het publiek of privaatrechtelijk statuut van de aanvrager of het al dan niet aanwezig zijn van enig winstoogmerk. Als gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen kunnen eveneens worden beschouwd een school, een voor het publiek toegankelijke toegangsweg tot een vergund gebouwencomplex in een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen en neveninrichtingen naast een autosnelweg. Alhoewel in een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen in principe geen gebouwen met een woonfunctie zijn toegelaten, heeft de Raad van State bovendien niettemin geoordeeld dat service-flats voor bejaarden kunnen worden vergund in dergelijk gebied. Ook een nomadenkamp werd door de Raad van State beschouwd als een gemeenschapsvoorziening en openbare nutsvoorziening. (Artikel 17 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.)

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een gebied voor dagrecreatie. De gebieden voor dagrecreatie bevatten enkel de recreatieve en toeristische accommodatie, bij uitsluiting van alle verblijfsaccommodatie. (Artikel 16 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.)

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een parkgebied. De parkgebieden moeten in hun staat bewaard worden of zijn bestemd om zodanig ingericht te worden, dat ze, in de al dan niet verstedelijkte gebieden, hun sociale functie kunnen vervullen. (Artikel 14 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.)

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een bufferzone. De bufferzones dienen in hun staat bewaard te worden of als groene ruimte ingericht te worden, om te dienen als overgangsgebied tussen gebieden waarvan de bestemmingen niet met elkaar te verenigen zijn of die ten behoeve van de goede plaatselijke ordening van elkaar moeten gescheiden worden. (Artikel 14 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.)

Het goed is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het goed ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een natuurgebied. De natuurgebieden omvatten de bossen, wouden, venen, heiden, moerassen, duinen, rotsen, aanslibbingen, stranden en andere dergelijke gebieden. In deze gebieden mogen jagers- en vissershutten worden gebouwd voor zover deze niet kunnen gebruikt worden als woonverblijf, al ware het maar tijdelijk.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een natuurgebied met wetenschappelijke waarde of natuurreservaat. Dit zijn de gebieden die in hun staat bewaard moeten worden wegens hun wetenschappelijke of pedagogische waarde. In deze gebieden zijn enkel de handelingen en werken toegestaan, die nodig zijn voor de actieve of passieve bescherming van het gebied.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in bijzonder natuurgebied (waterzuivering, afvoerleidingen).

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een industriegebied. Deze zijn bestemd voor de vestiging van industriële of ambachtelijke bedrijven. Ze omvatten een bufferzone. Voor zover zulks in verband met de veiligheid en de goede werking van het bedrijf noodzakelijk is, kunnen ze mede de huisvesting van het bewakingspersoneel omvatten. Tevens worden in deze gebieden complementaire dienstverlenende bedrijven ten behoeve van de andere industriële bedrijven toegelaten, namelijk: bankagentschappen, benzinestations, transportbedrijven, collectieve restaurants, opslagplaatsen van goederen bestemd voor nationale of internationale verkoop. (Artikel 7 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.)

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een gebied voor ambachtelijke bedrijven of gebieden voor kleine en middelgrote ondernemingen. Deze gebieden zijn mede bestemd voor kleine opslagplaatsen van goederen, gebruikte voertuigen en schroot, met uitzondering van afvalproducten van schadelijke aard. (Artikel 8 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.)

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in het gebied waterweg. Binnen het havengebied werden sommige infrastructuurwerken aangeduid op het gewestplan en andere niet. Het is vrijwel onmogelijk al deze voorzieningen binnen een dergelijk dynamisch gebied op voorhand te plannen. De aanduidingen als industriegebied voor het havengebied moet dan ook toelaten dat steeds alle waterbouwkundige, infrastructuur- en uitrustingswerken mogelijk zijn. Het was echter juridisch onmogelijk dat voor het havengebied een bijzonder planologisch voorschrift werd ingevoerd, qua bodembestemming.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een gebied voor stedelijke ontwikkeling. Dit gebied is bestemd voor industriële, ambachtelijke en agrarische activiteiten, kantoren, kleinhandel, dienstverlening, recreatie, wonen, verkeer en vervoer, openbaar nut en gemeenschapsvoorzieningen, en dit voor zover deze functies verenigbaar zijn met hun onmiddellijke multifunctionele stedelijke omgeving. De stedenbouwkundige aanleg van het gebied, de bijhorende voorschriften betreffende terreinbezetting, vloeroppervlakte, hoogte, aard en inplanting van de gebouwen met bijhorende voorzieningen, en de verkeersorganisatie in relatie met de omringende gebieden, worden vastgesteld in een bijzonder plan van aanleg vooraleer het gebied kan ontwikkeld worden. Ook het wijzigen van de functie van bestaande gebouwen kan pas na goedkeuring van een bijzonder plan van aanleg.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een groengebied. De groengebieden zijn bestemd voor het behoud, de bescherming en het herstel van het natuurlijk milieu. In de groengebieden geldt een principieel bouwverbod. In principe worden enkel de werken toegelaten die gericht zijn op of verenigbaar zijn met het behoud, de bescherming en het herstel van het natuurlijk milieu.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een gebied voor kleine- niet hinderlijke bedrijven en kantoren.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het bijzonder plan van aanleg BPA nr. 16 Stedelijk slachthuis en omgeving, goedgekeurd bij ministerieel besluit van 26 juni 2001.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het bijzonder plan van aanleg BPA nr. 43 Noordersingel, goedgekeurd bij ministerieel besluit van 3 augustus 1998. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zones: groenzone, bedrijvigheidszone, brugpoortzone en openbaar domein.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het bijzonder plan van aanleg BPA Deurne Dorp, goedgekeurd bij ministerieel besluit van 26 juni 2007. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zones: zone voor private tuinen-art. 12, zone voor openluchtrecreatie-art. 16, zone voor parkgebied-art. 15, zone voor voetwegen-art. 4.2 en zone voor wegenis-art. 4.1.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het bijzonder plan van aanleg BPA nr. 50 Het Weelke (structuurplan), goedgekeurd bij ministerieel besluit van 14 februari 1983. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zones: binnenplaatsen en tuinen, bouwvrije voortuinstroken, ontworpen voetpad, dagrecreatie, wandelweg en openbare weg.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het bijzonder plan van aanleg BPA Kwade Velden, goedgekeurd bij ministerieel besluit van 8 januari 2007. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zones: zone voor buffer-art. 7.3, zone voor parkgebied-art. 7.2, zone voor openbare wegenis-art. 4.1 en zone voor waterloop en meandering-art. 8.2.

()De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

Toetsing stedenbouwkundige voorschriften

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

De aanvraag wordt getoetst aan de stedenbouwkundige voorschriften van de geldende gewestplannen, bijzondere plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen. Daar waar er geen onverenigbaarheden met deze voorschriften zijn genoemd, is ze in overeenstemming met deze plannen.

Gewestelijk RUP Oosterweelverbinding

Het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) ‘Oosterweelverbinding’ en het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) ‘Oosterweelverbinding – wijziging’, definitief vastgesteld door de Vlaamse Regering op 20 maart 2015 en van kracht sinds 30 april 2015, zullen samen de juridische basis vormen voor de realisatie van het project Oosterweelverbinding.

0.   Algemeen

-     De plannen van de nieuwe toestand geven de situatie weer zoals gewenst. Binnen de werkstrook hebben alle zones ofwel een nieuwe invulling gekregen, ofwel een roze invulling gekregen. Enkel voor deze delen aangeduid in het roze wordt vermeld dat ze hersteld worden naar de bestaande situatie. Als voorwaarde wordt geformuleerd om de werfzones die buiten de ‘nieuwe toestand’ vallen en niet roze zijn ingekleurd (binnen de vergunningsgrens), te herstellen naar de bestaande toestand.

-     Artikel 0. Zone voor landschappelijke en functionele inpassing van wegeninfrastructuur – Artikel 0.2. Toegelaten werken, handelingen en wijzigingen

In het gebied, aangeduid met deze overdruk, zijn alle werken, handelingen en wijzigingen toegelaten voor de visuele afscherming, geluidsafscherming, landschappelijke inpassing en ingrepen in functie van de verbetering van de gezondheid. Daarnaast zijn alle werken, handelingen en wijzigingen toegelaten met het oog op realisatie van paden voor niet-gemotoriseerd verkeer en voor dienstverkeer en nooddiensten.

Men voorziet de aanleg van fietspaden in deze zone (rode paden/wegen). Het afdwingen van het gebruik van deze fietspaden door niet-gemotoriseerd verkeer (behoudens voor interventie- en dienstvoertuigen) gebeurt via de wegcode.

-     Artikel 0. Zone voor landschappelijke en functionele inpassing van wegeninfrastructuur – Artikel 0.3. Specifieke bepalingen aangaande de weginrichting
 

Wegverlichting in kwetsbare zones moet beperkt worden tot het strikt noodzakelijke in functie van veiligheid en om lichtverstrooiing en ecologische impact in de aangrenzende open ruimtegebieden te vermijden. De verlichting moet beperkte aantrekking van nachtvlinders hebben en een neerwaarts gebundelde lichtstraal. Wit licht moet vermeden worden.

Fietspaden dienen veilig te zijn. Dit houdt in dat ze voldoende verlicht moeten zijn en dat er voldoende zicht moet zijn op de omgeving net naast het fietspad. De vraag voor veilige verlichting mag ook niet in conflict komen met de richtlijnen en maatregelen uit de goedgekeurde Project-MER ter bescherming van de natuurwaarden. Als voorwaarde wordt geformuleerd dat de fietsroutes die liggen aan een (kwetsbaar) openruimtegebied worden voorzien van gedempte verlichting (tot 20%) wanneer er geen fietsers passeren.

1.   Zone Linkeroever – Scheldetunnel (deelzone 1-5)

-     Artikel 0. Zone voor landschappelijke en functionele inpassing van wegeninfrastructuur – Artikel 0.13. Ontsnipperende maatregelen en natuurbehoud 
 

Ten minste gelijktijdig aan de realisatie van de Oosterweelverbinding of ten laatste tijdens het eerste plantseizoen volgend hierop moeten onderstaande ontsnipperende maatregelen en faunapassages gerealiseerd worden:

• realisatie verbinding Middenvijver – Sint-Annabos door opbraak Charles De Costerlaan; dit houdt afschaffing van de verkeersfunctie voor gemotoriseerd verkeer met uitzondering van dienst- en onderhoudsverkeer en nooddiensten in en opbraak van de verharding sanering en natuurtechnische heraanleg Palingbeek;
• aanplant van struweel op bermen als hop-over ter hoogte van de aansluiting van de Oosterweelverbinding (Linkeroever) op de E34.

Deze werken maken deel uit van de voorliggende omgevingsvergunningsaanvraag en zullen in uitvoering van de vergunning worden gerealiseerd (cfr. Inleiding).

-     Artikel 4. Groengebied

Binnen dit groengebied zijn parkbeheer- en -ontwikkeling, landschapsbeheer en -ontwikkeling, natuurbeheer en -ontwikkeling, bosbeheer en -ontwikkeling, waterbeheer, zachte laagdynamische recreatie en socio-cultureel medegebruik nevengeschikte functies.

Een fractie van de tunnel ligt in artikel 4. ‘Groengebied’ volgens het GRUP ‘Oosterweelverbinding’ en is hier niet mee in overeenstemming.

Deze afwijking is het gevolg van de verbreding van het fietspad in de tunnel: van 4 meter naar 6 meter breedte, op vraag van de partners van het Toekomstverbond.
De overschrijding heeft een lengte van 53 meter over een breedte van maximum 1,50 meter (ca.34m²). Er werd geopteerd voor een uitbreiding in oostelijke richting, ver weg van het natuurgebied Blokkersdijk.
Principieel wordt akkoord gegaan met deze uitwerking, gezien de wens het natuurgebied Blokkersdijk optimaal te beschermen.

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §2, 3° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘de handelingen van algemeen belang’. De beperkte ruimtelijke impact wordt als volgt gemotiveerd:

• De afwijking is beperkt in breedte en oppervlakte ten opzichte van de volledige oppervlakte van de tunnel en ten opzichte van de volledige oppervlakte van de bestemmingszone artikel 4. ‘Groengebied’ volgens het GRUP. De afwijking houdt immers tegelijkertijd in dat aan de westzijde van de tunnel eenzelfde oppervlakte in artikel 2. ‘Ondergrondse infrastructuur’ en artikel 4. ‘Groengebied’ niet wordt ingenomen door infrastructuur.
• De afwijking situeert zich aan de zijde van het Sint-Annabos waar zich een veel ruimere werkstrook bevindt en herinrichting van een nieuw estuarien milieu wordt aangevraagd. De bovengrond zal dus hoe dan ook vergraven en heraangelegd worden. De afwijking bevindt zich voldoende diep onder het maaiveld zodat het nieuwe estuarien milieu ook effectief kan worden gerealiseerd. Door de tunnel zo oostelijk mogelijk te situeren blijft het natuurgebied Blokkersdijk (aan de westzijde) maximaal gevrijwaard, ook tijdens de werffase.
• Het betreft een zuiver ondergrondse afwijking. Op maaiveldniveau wordt een nieuw estuariën milieu aangelegd in overeenstemming artikel 4 van het GRUP ‘Oosterweelverbinding’. De afwijking (exploitatie) leidt op zich niet tot effecten op de biodiversiteit (geen ecotoopwijziging, geen verstoring door wijziging waterkwaliteit, geluid, licht, luchtkwaliteit of visueel, noch barrièrewerking). Er is enkel bodemverstoring buiten de zone voor wegenis, maar deze bodemwijziging zou er sowieso zijn en wordt positief beoordeeld voor de biodiversiteit (creatie estuariën milieu).
• De ligging interfereert niet met ondergrondse kabels of leidingen, of andere ondergrondse infrastructuur.
• Afhankelijk van het beschouwde punt bevindt het afwijkende constructiedeel zich 11,35 tot 14,25 meter onder het peil waarop het buitendijks gebied zal komen te liggen na voltooiing van de werken. Dit leidt tot een voldoende dik grondpakket in functie van de realisatie van de groenaanleg overeenkomstig de bestemming en de aanvraag. Er is dus geen impact op het bedoelde ruimtelijk functioneren van het gebied en de omliggende gebieden, zoals vastgesteld in de grondkleur van artikel 4. ‘Groengebied’ van het GRUP ‘Oosterweelverbinding’.

-     Artikel 5. Werfzone – Artikel 5.3. Werfzone Scheldetunnel

Bij werken in de werfzone van de Scheldetunnel moet opwerveling van slib en in slib opgeslagen nutriënten vermeden worden door gebruik van best beschikbare technieken, en door het enkel terugstorten van materiaalfracties die geen risico inhouden op opwerveling.

Bij de aanleg van de Scheldetunnel moeten maatregelen getroffen worden om significante verstoring van fauna te vermijden en moet te allen tijde een corridor voor aquatische fauna behouden blijven. Volgende maatregelen worden minstens genomen:

• het preventief wegjagen met ultrasoon geluid van visfauna in de Schelde;
• ingrepen, zoals heien, langzaam beginnen zodat de dieren onbeschadigd weg kunnen komen.

De herstelwerken aan het habitatrichtlijngebied Schelde- en Durme-estuarium als gevolg van de tijdelijke verstoring gedurende de aanleg van de tunnel dienen binnen het jaar volgend op de beëindiging van de werken aan de tunnel uitgevoerd te worden. Het herstel dient te gebeuren door de heraanleg van het schor (Weel van Farnese). De aanvraag van een stedenbouwkundige vergunning voor de aanleg van de tunnel bevat de nodige informatie over de toepassing van deze inrichtingsbepalingen.

De schorren bij de afgezonken tunnel dienen afgewerkt te worden met een bodemlaag met passend sedimenttype, hoogte en hellingsgraad die snel kolonisatie bevordert.

De nodige milderende maatregelen zoals voorzien in de goedgekeurde Project-MER (“Extra_tabel MM en aanbevelingen MER”) worden genomen om hieraan te voldoen.

2.   Zone Noordkasteel (deelzone 6-10)

Deelzone 8 Oosterweelknoop

-     Artikel 0. Zone voor landschappelijke en functionele inpassing van wegeninfrastructuur – Artikel 0.3. Specifieke bepalingen aangaande de weginrichting – Artikel 0.3.2. Geluids-, lucht- en visuele buffering en afscherming van de Oosterweelverbinding

De realisatie van de grondbestemming dient ten aanzien van het omliggend woongebied afdoende afscherming van de wegeninfrastructuur te realiseren. Significante negatieve effecten met betrekking tot de luchtkwaliteit en geluid moeten daarbij vermeden worden.
Ten opzichte van de site Noordkasteel moet geluids- en visuele buffering worden gerealiseerd bij de aanleg van de Oosterweelverbinding.

De ontworpen geluidsbuffering moet voorzien in een reductie van de bijkomende verstoring.

De nodige milderende maatregelen zoals voorzien in de goedgekeurde Project-MER (“Extra_tabel MM en aanbevelingen MER”) worden genomen om hieraan te voldoen.

-     Artikel 0. Zone voor landschappelijke en functionele inpassing van wegeninfrastructuur – Artikel 0.12. Landschappelijke en ecologische ingrepen

Bestaande ecologische corridors en stapstenen in de vorm van bomenrijen, houtkanten, rietgrachten en waterlopen moeten maximaal behouden blijven.
Bermen moeten aangelegd en beheerd worden op een wijze die gericht is op het creëren, herstellen, ontwikkelen of handhaven van de levensvoorwaarden voor de inheemse flora, fauna en hun levensgemeenschappen in hun onderlinge samenhang.
De realisatie van de Oosterweelverbinding moet gepaard gaan met de aanleg van nieuwe geleidende beplantingen op bermen en natuurlijke structuren teneinde versnippering en barrièrewerking te vermijden.
Bij de realisatie van de Oosterweelverbinding moeten maatregelen genomen worden om aanrijding van wilde dieren te beperken.
De realisatie van de Oosterweelverbinding moet gepaard gaan met:

• aanplant van bomen en struwelen als geleiding en hop-over waar mogelijk ter hoogte van het aansluitingscomplex Oosterweelknoop;

De nodige milderende maatregelen zoals voorzien in de goedgekeurde Project-MER (“Extra_tabel MM en aanbevelingen MER”) worden genomen om hieraan te voldoen.

-     Artikel 3. Natuurgebied – Artikel 3.1. Bestemming 

Het gebied is bestemd voor de instandhouding, de ontwikkeling en het herstel van de natuur, het natuurlijk milieu en de landschapswaarden.

De weginfrastructuur van het aansluitingscomplex Oosterweel (Oosterweelknoop – hoofdweg) valt voor een beperkte oppervlakte binnen artikel 3. ‘Natuurgebied’ (resulterend onder de gebiedscategorie ‘reservaat en natuur’) van het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’. Het gaat om de zuidoostelijke hoek van de als natuurgebied bestemde zone ter hoogte van de Sint-Jan-de-Doperkerk. De herbestemming van de zone als natuurgebied is een milderende maatregel voor de inname van biologisch waardevolle tot zeer waardevolle ecotopen en pleistergebied voor avifauna ter hoogte van het Noordkasteel die werd opgenomen in het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’.

Principieel wordt akkoord gegaan met deze uitwerking. Door de herconfiguratie van het aansluitingscomplex  kan de omgeving van het Noordkasteel maximaal gevrijwaard worden. Een noodzakelijk gevolg van een compactere knoop is dat de bestemmingszone ‘natuurgebied’ ten zuiden van de Sint-Jan-de Doperkerk wordt opgenomen in de wegenis.

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §2, 3° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘de handelingen van algemeen belang’. Het betreft een wijziging van een gepland op- en afrittencomplex, vastgesteld in het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’. De beperkte ruimtelijke impact wordt als volgt gemotiveerd:

• Deze noordelijke bestemmingszone (waar de afwijking zich bevindt) betreft feitelijk een braakliggend opgespoten terrein met een ruigte. Deze zone is bestemd als werfzone en ook voorzien om gebruikt te worden als werkstrook. De afwijking heeft op zich dus geen bijkomende impact op de bestaande natuurwaarden in het gebied, aangezien deze hoe dan ook door het gebruik als werkstrook zullen verdwijnen.
• Door de keuze voor het compacter ontwerp en herpositionering van het aansluitingscomplex (de zogenaamde ‘paperclip’), wordt aan de zuidzijde van de Oosterweelknoop aanzienlijk mindere oppervlakte aan biologisch waardevol gebied ingenomen dan de zone artikel 1. ‘Gebied voor weginfrastructuur’ van het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ toelaat. Concreet blijft er meer van de vijver, van de betreedbare groene ruimte en van de caponnière van het voormalig fort Noordkasteel over. Het betreft daar ook feitelijk een waardevollere vegetatie dan de bestaande en (na het gebruik als werfzone) nog te ontwikkelen vegetatie aan de noordzijde van het aansluitingscomplex. Hierdoor is de noodzakelijke oppervlakte voor mildering aan de noordzijde logischerwijze minder groot. Dit wordt bevestigd in het project-MER waarin wordt gesteld dat de vrijwaring van de waardevolle rietzone ten zuiden van de Oosterweelknoop (ten gevolge van de verschuiving van de infrastructuur in noordelijke richting) evenwaardig is, aangezien de uiteindelijke ruimtebalans voor riet klopt en dit het behoud betekend van de zuidelijke bestaande waardevolle rietzone ten opzichte van de in het GRUP vooropgestelde oppervlakte nog te ontwikkelen rietvegetatie ten noorden van de knoop. Bovendien is de te ontwikkelen zone voor rietvegetatie ten noorden van de knoop ingesloten door infrastructuur, waardoor fragmentering en versnippering leiden tot een lagere ecologische waarde. Behoud van meer rietvegetatie aan de zuidzijde is dus waardevoller, zelfs bij gelijke ruimtebalans.
• De inname van het noordelijk gelegen bestemmingszone ‘natuurgebied’ door infrastructuur bedraagt ca. 13 à 14% van de totale in het GRUP voorziene oppervlakte van dit deel van deze bestemmingszone. Het betreft dus een beperkt deel.
• De effectief als rietmoeras aangelegde zone ten noorden van de Oosterweelknoop wordt bovendien 18 à 19% groter dan de oppervlakte natuurgebied dat in het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ ten noorden van de Oosterweelknoop is vastgesteld. Het noord-zuidgerichte deel van de zone artikel 1 – tussen de Oosterweelknoop en de Noordkasteelbruggen – wordt immers niet ingenomen door wegenis, maar (deels) aangelegd als rietveld. Dit overeenkomstig artikel 1 van het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ dat bepaalt dat gronden, die niet voor de inrichting of het functioneren van de wegeninfrastructuur gebruikt worden, op een kwaliteitsvolle manier moeten geïntegreerd worden in de omgeving. De bijkomend te ontwikkelen oppervlakte natuur zal minstens zo groot zijn als de oppervlakte ingenomen door de afwijking.
• Kortom er zullen aanzienlijke bijkomende oppervlaktes aan natuur behouden blijven en ontwikkeld worden omheen de Oosterweelknoop (zowel zuidelijk als noordelijk) binnen artikel 1. ‘Zone voor weginfrastructuur’ van het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’. Deze ‘winstgebieden’ zijn een veelvoud van het gedeelte van artikel 3. ‘Natuurgebied’ dat in afwijking van de voorschriften wordt ingenomen door wegenis. De aanleg van deze oppervlakte aan natuur binnen artikel 1. ‘Zone voor infrastructuur’ van het GRUP Oosterweelverbinding – wijziging, kadert in artikel 0.6 van het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’, dat bepaalt dat de voorschriften van de naastliggende bestemming worden toegepast voor het gedeelte van het gebied voor wegeninfrastructuur dat niet werd benut.
• De wegenis blijft op ruime afstand van de als monument beschermde Sint-Jan-de-Doperkerk (min. 75m). Ook blijft het oorspronkelijke maaiveld rond de kerk behouden. Hierdoor heeft de afwijking geen impact op de erfgoedwaarden.
• Het projectontwerp voorziet dat de omgeving van de kerk beter toegankelijk wordt gemaakt dan in de huidige toestand door de incorporatie in een publiek groengebied overheen de overkapping, aansluitend op de omgeving van het Noordkasteel, met een toegang vanuit dit publiek groengebied naar het oorspronkelijke maaiveld omheen de kerk. Dit betreft de vertaling van een belangrijk uitgangspunt van het Toekomstverbond, nl. het behoud/versterken van de ruimtelijke link tussen de site van de Sint-Jan-de-Doperkerk en het Noordkasteel.

Conclusie: Het ruimtelijk bereik van de afwijking is beperkt en de afwijking heeft geen impact op het ruimtelijk functioneren van het gebied en de omliggende gebieden. Er wordt een gelijkaardige oppervlakte aan natuur behouden en ontwikkeld, met een grotere oppervlakte ten zuiden van de knoop (niet versnipperd of gefragmenteerd zoals aan de noordzijde), waardoor de draagkracht van het gebied wordt versterkt en niet wordt overschreden. De aangevraagde stedenbouwkundige handelingen liggen voor het overgrote deel in geëigende bestemmingszones en zijn (voor dat gedeelte), evenals de ingedeelde activiteiten, in overeenstemming met de stedenbouwkundige voorschriften, wat blijkt uit de overwegingen in bovenstaande motivering.

-     Artikel 0. Zone voor landschappelijke en functionele inpassing van wegeninfrastructuur

Ter realisatie van de ondergrondse weginfrastructuur worden in dit gedeelte groutankers geplaatst. Deze bevinden zich in deze zone quasi volledig (voor de gehele lengte) binnen artikel 0. ‘Zone voor landschappelijke en functionele inpassing van wegeninfrastructuur’ van het GRUP. Dit artikel staat de realisatie van ondergrondse aanhorigheden ten behoeve van de technische uitvoerbaarheid van de wegeninfrastructuur en geluids- en luchtbuffering toe.
Op twee plaatsen bevinden de uiteinden van enkele ankers zich echter buiten artikel 0, met name ter hoogte van de terreinen van TPA en ter hoogte van de Sint-Jan-de-Doperkerk. Op beide plekken vormt dit een afwijking op de voorschriften.

De ankers bevinden zich op aanzienlijke diepte en worden vanuit de tunnel/sleuf in de grond geboord. Het maaiveld wordt dus niet verstoord, noch tijdens de aanlegfase, noch na realisatie van het project. De enige mogelijke impact van de groutankers is dus redelijkerwijze een ruimtelijk beperkte impact op het huidige gebruik en de realisatiemogelijkheid van (bovenliggende) bestemmingen.

Daar waar de groutankers in afwijking zijn van het bestemmingsvoorschrift, wordt toepassing gemaakt van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO omdat de groutankers kwalificeren als een handeling conform artikel 3 §1, 4° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘handelingen van algemeen belang’. In elk geval kwalificeren deze handelingen als handeling conform artikel 3 §2, 3° c) van hetzelfde besluit, waarvan hierna wordt aangetoond dat de groutankers een beperkte impact hebben. De Oosterweelverbinding betreft een geplande verkeersweg, gelet op GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’. De beperkte ruimtelijke impact wordt als volgt gemotiveerd:

• De groutankers bevinden zich ondergronds, op aanzienlijke diepte. Ze worden vanuit de tunnel of sleuf geboord, waardoor er geen verstoring van het maaiveld optreedt door het aanbrengen van de groutankers.
• Ter hoogte van het ruimtelijk kwetsbaar gebied wordt het bovenliggende rietveld gerealiseerd als onderdeel van het Oosterweelproject. De aanwezigheid van de ankers heeft dus geen impact op het behoud en de ontwikkeling van de natuurwaarden.
• Ter hoogte van de TPA-terreinen zitten de groutankers op aanzienlijk diepte. Het gedeelte van de ankers die buiten artikel 0 vallen bevinden zich op 16m diepte of meer. Er kan in alle redelijkheid geoordeeld worden dat de ankers geen impact hebben op de realisatiemogelijkheden van bovenliggende bestemmingen (gebouwen, verhardingen).

Conclusie: Het overgrote deel van de ankers zijn in overeenstemming met de stedenbouwkundige voorschriften. De afwijkende uiteinden van enkele ankers hebben een ruimtelijk beperkte impact, wat blijkt uit de overwegingen in bovenstaande motivering. Het ruimtelijk bereik van de afwijking is zeer beperkt en door de afwijking worden de grenzen van het ruimtelijk functioneren van het gebied en de omliggende gebieden niet overschreden.

-     Artikel 5. Werfzone

Een deel van de werfzone aan Amerikadok-Zuidkaai (werfzone S.A.M.G.A.) valt buiten artikel 5. ‘Werfzone’ van het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’, en valt binnen artikel R1 van het GRUP ‘Afbakening zeehavengebied Antwerpen’. Dit gebied is bestemd voor zeehavengebonden en zeehavengerelateerde industriële en logistieke activiteiten en distributie-, opslag- en overslagactiviteiten die gebruikmaken van en aangewezen zijn op de zeehaveninfrastructuur.

De werfzone behelst strikt genomen géén zeehavengebonden en zeehavengerelateerde industriële en logistieke activiteiten en distributie-, opslag- en overslagactiviteiten die gebruikmaken van en aangewezen zijn op de zeehaveninfrastructuur. De werfzone is weliswaar voorzien voor tijdelijke opslag- en overslagactiviteiten vanuit de zeehaveninfrastructuur, maar louter voor de werfsituatie van het Oosterweelproject.

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §2, 14° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘de handelingen van algemeen belang’. Het betreft hier immers een werfzone en tijdelijke (grond)stockage in functie van een geplande openbare verkeersweg. De beperkte ruimtelijke impact wordt als volgt gemotiveerd:

• De handelingen vinden plaats ter hoogte van een leegstaand op- en overslagcomplex (S.A.M.G.A.) dat niet tijdens de werken in gebruik zal zijn (het gebouwencomplex is in beheer van Lantis).
• Het zonevreemde deel van de tijdelijke werkstrook is beperkt in omvang (482m²). Dit deel van de werkstrook zorgt voor bijkomende ruimte voor het aanmeren van schepen voor de aan- en afvoer van materiaal en materieel voor de bouw van het Oosterweelproject. Een afdoende aanmeercapaciteit is nodig om de mobiliteitsimpact van werfverkeer op een ruimer schaalniveau te beperken (via waterwegen i.p.v. wegen).
• De kade vervult op deze plaats geen rol voor andere bestaande havenbedrijven.

Conclusie: Het ruimtelijk bereik van de afwijking is beperkt en tijdelijk van aard. De afwijking heeft geen impact op het ruimtelijk functioneren van het gebied en de omliggende gebieden.

3.   Zone Groenendaal (deelzone 11, 16-17)

Deelzone 11

-     Het dienstbouwwerk Noorderlaan ligt in ‘Gebied voor ambachtelijke bedrijven en KMO’ volgens het gewestplan, deels met overdruk artikel 2 van het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’, deels met overdruk ‘Bijzonder reservatiegebied’ volgens het gewestplan. 

Het gedeelte dat binnen de overdruk artikel 2 van het GRUP ligt (215m²), is conform de stedenbouwkundige voorschriften. Volgens dit artikel geldt een verbod om gebouwen en constructies op te richten andere dan deze noodzakelijk voor de ongelijkvloerse wegeninfrastructuur. Het dienstbouwwerk geldt als een constructie noodzakelijk voor de ongelijkvloerse wegeninfrastructuur.

Het gedeelte dat niet binnen artikel 2 van het GRUP ligt (768m²), maar enkel in ‘Gebied voor ambachtelijke bedrijven en KMO’ volgens het gewestplan, ligt zonevreemd. Het is wel in overeenstemming met de overdruk van het ‘Bijzonder reservatiegebied’ volgens het gewestplan, aangezien het een nieuwbouw betreft die niet hoger is dan belendende gebouwen.

Dit bouwwerk dient om de veiligheid en werking van de ondergrondse kruising Albertkanaal en de Kanaalzonetunnels van Oosterweel te ondersteunen. Het dienstbouwwerk zit grotendeels ondergronds, in de structuur van de onderliggende tunnel. Enkel het gelijkvloerse deel blijft zichtbaar en wordt tot een minimum beperkt qua volume. Er is gekozen om de vormgeving van de bovengrondse constructies een industriële uitstraling te geven. Het dienstbouwwerk en bijhorende verhardingen liggen tussen bestaande wegenis en het talud van de Noorderlaanbruggen.

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO omdat dienstbouwwerk Noorderlaan kwalificeert als een handeling conform artikel 3 §1, 4° van het besluit van de Vlaamse regering omtrent ‘handelingen van algemeen belang’, met name als een aanhorigheid bij een lijninfrastructuur.

Gezien het een handeling betreft die wordt opgenomen onder artikel 3 §1 van het besluit ‘handelingen van algemeen belang’ impliceert dit per definitie dat de afwijking een ruimtelijk beperkte impact heeft. De beperkte ruimtelijke impact, hier als toets aan de goede ruimtelijke ordening, wordt bijkomend als volgt gemotiveerd:

• Dit dienstbouwwerk kan niet volledig voorzien worden bovenop de tunnelconstructie, aangezien dan de openbare wegenis en kade-infrastructuur op maaiveldniveau permanent onderbroken zou worden.
• Het dienstbouwwerk wordt ingeplant op restgronden tussen het talud van de Noorderlaan en de openbare wegenis. Het betreft gronden die omwille van de beperkte oppervlakte en configuratie nauwelijks tot niet geschikt zijn voor bedrijfsontwikkelingen.
• Het dienstbouwwerk heeft qua vormgeving en materiaalgebruik een industriële uitstraling die past binnen de context van een bedrijventerrein.

Conclusie: Het ruimtelijk bereik van de afwijking is beperkt en de afwijking heeft geen impact op het ruimtelijk functioneren van het gebied en de omliggende gebieden. De aangevraagde stedenbouwkundige handelingen liggen voor een deel in geëigende bestemmingszones en zijn (voor dat gedeelte), evenals de ingedeelde activiteiten, in overeenstemming met de stedenbouwkundige voorschriften, wat blijkt uit de overwegingen in bovenstaande motivering.

-     Ter hoogte van Straatsburgdok-Zuidkaai / Merantistraat (westelijk van de Straatsburgbrug) ligt de werkstrook in ‘Gebied voor ambachtelijke bedrijven en KMO’ volgens het gewestplan. Delen vallen buiten artikel 5. ‘Werfzone’ van het GRUP ‘Oosterweelverbinding - wijziging’. Het betreft delen van openbaar domein onder de Straatsburgbrug en tussen de kade en de Merantistraat, ten oosten en westen aansluitend op de in het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ bestemde werfzone. De in dit GRUP bestemde werfzone ten zuiden van de Merantistraat wordt niet opgenomen in de werkstrook. Daar is ondertussen een tramlus gerealiseerd, zodat deze ruimte niet kan gebruikt worden zonder het tramverkeer te verstoren. 

Ter hoogte van Straatsburgdok-Zuidkaai (oostelijk van de Straatsburgbrug tot Noorderlaanbrug) ligt de afgebakende werkstrook in ‘Gebied voor ambachtelijke bedrijven en KMO’ volgens het gewestplan. Delen ervan hebben een overdruk artikel 2. ‘Ongelijkvloerse wegeninfrastructuur’ van GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ en andere delen hebben de overdruk ‘Bijzonder reservatiegebied’ volgens het gewestplan. Deze werkstroken liggen op openbaar domein (kade/wegen) of restgronden tussen de kades en wegenis en onder de Noorderlaanbrug.

Aan Straatsburgdok-Noordkaai vallen de delen van de werkstrook buiten artikel 5. ‘Werfzone’ van het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ in ‘Gebied voor ambachtelijke bedrijven en KMO’s’ volgens het gewestplan en kleine delen in ‘Gebied voor zeehaven- en watergebonden bedrijven volgens het GRUP ‘Afbakening zeehavengebied Antwerpen’ of ‘Woongebied’ volgens het gewestplan. Ook hier liggen de delen buiten artikel 5. ‘Werfzone’ op openbaar domein en betreft het veelal restgronden tussen de kades en wegenis en onder bruggen. Ook delen van de openbare weg zelf vallen in de werkstrook (Straatsburgdok Noordkaai aan de westelijke en oostelijke zijde van het dok).

Ten oosten van de Noorderlaanbrug wordt het deel van de werfzone dat niet gelegen is binnen artikel 1., 2. of 5. voorzien op de Straatsburgdok Noordkaai, op het jaagpad en de kaaien van het Albertkanaal. Dit betreft ‘Woongebied’ of ‘Buffergebied’. De zone sluit aan bij werfzone die wordt voorzien op de bestaande stelplaats van De Lijn aan de Tsjalkstraat die wel binnen artikel 5 van het GRUP valt.

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §2, 14° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘de handelingen van algemeen belang’. Het betreffen hier immers werfzones en tijdelijke (grond)stockage in functie van de werken aan een geplande openbare verkeersweg. De beperkte ruimtelijke impact wordt als volgt gemotiveerd:

• De handelingen voor het overgrote deel plaats vinden op openbaar domein en op restgronden die op vandaag niet in gebruik zijn.
• Dit deel van de werkstrook zorgt voor bijkomende ruimte en voor de aan- en afvoer van materiaal en materieel voor de bouw van het Oosterweelproject via de waterweg. Een afdoende aanmeercapaciteit is nodig om de mobiliteitsimpact van werfverkeer op een ruimer schaalniveau te beperken (via waterwegen in plaats van wegen). Bovendien kunnen op deze manier grotere aaneengesloten werfzones worden gecreëerd zodat menging van werfverkeer en regulier verkeer in deze omgeving zo veel mogelijk wordt voorkomen.
• De openbare wegen die in de werkstrook vallen zullen hoe dan ook (tijdelijk) onderbroken worden omdat ze in de zone van de eigenlijke werken vallen (aanleg Kanaalzonetunnel ter hoogte van het Straatsburgdok Zuidkaai) of omdat ze aan kade-infrastructuur liggen die nodig is voor de aan- en afvoer van materiaal en materieel voor de bouw van het Oosterweelproject (westelijk en oostelijk deel van Straatbrugdok Noordkaai). Dit heeft evenwel geen impact op de ontsluiting van aanpalende functies, omdat deze via andere straten (omleidingsroutes) en ruimte op eigen terrein ontsloten kunnen blijven.
• De kades vervullen op deze plaatsen op vandaag geen rol voor bestaande aanpalende bedrijven.
• De werfzone ten oosten van de Noorderlaanbrug bevindt zich in woon- en buffergebieden die een actuele invulling kennen als jaagpad of kaai en dus niet met kwetsbare functies. De ernaast liggende gebieden binnen dezelfde bestemmingszones zijn eveneens niet ingevuld met kwetsbare functies, maar met infrastructuur of een stelplaats van De Lijn. De delen binnen deze bestemmingszones die wel effectief als buffergebied of woongebied in gebruik zijn, zijn een stuk verderop gelegen. Hun gebruik als dusdanig wordt niet in het gedrag gebracht door deze tijdelijke invulling als werfzone.

Conclusie: Het ruimtelijk bereik van de afwijking is tijdelijk en beperkt en de afwijking heeft geen impact op het ruimtelijk functioneren van het gebied en de omliggende gebieden, wat blijkt uit de overwegingen in bovenstaande motivering.

-     Ten noorden van het Albertkanaal en ten westen van de Bredabaan wordt een werfzone voorzien, deels buiten artikel 1 en 5 van het GRUP. Dit betreft een zone in afwijking op de stedenbouwkundige voorschriften, er op gelet dat dit volgens het gewestplan ‘Bufferzone’ is of tot de ‘Gebieden voor ambachtelijke bedrijven en voor kleine en middelgrote ondernemingen’ behoort. De zone in afwijking heeft een oppervlakte van ca. 3.037m², met een lengte van ca. 150m en een maximum breedte van ca. 33m (evenwel zijn meerdere delen aanzienlijk smaller).

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §2, 14° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘de handelingen van algemeen belang’. Het betreffen werfzones en tijdelijke (grond)stockage met het oog op de wijziging van een openbare verkeersweg. De beperkte ruimtelijke impact wordt als volgt gemotiveerd:

• De werfzone is optimaal gepositioneerd in functie van vervoer van materieel en materiaal via het kanaal zodat minder werfgerelateerd verkeer via de weg moet verlopen, wat voor de (ruimere) omgeving positief is.
• De voorziene functie en bestemming van deze zone – namelijk het voorzien van buffering tussen de Vaartkaai en de KMO-zone (ingevuld met een waterzuiveringsstation) – is niet benodigd tijdens de werken. De Vaartkaai zal immers plaatselijk afgesloten zijn voor de werken, er is dus geen feitelijk gebruik en buffering ten opzichte van de aanpalende RWZI is dan niet nodig. De bufferstrook heeft m.a.w. tijdens de aanlegwerken van het Oosterweelproject geen bufferende functie te vervullen.
• De aanpalende RWZI noch aanpalend kanaal zijn hindergevoelig voor een werfzone.
• De KMO-zone is ingevuld met een RWZI. Het kleine gedeelte van de bestemmingszone dat ingenomen wordt door de werfzone is niet in gebruik door het RWZI. De (tijdelijke) inname hindert de goede werking van het RWZI niet.
• De werfzone valt samen met de eigenlijke zone van de aanleg- en bouwwerkzaamheden van het project en houdt geen bijkomende (eerder minder) ruimtelijke impact in ten opzichte van die feitelijke werkzaamheden.
• De werfzone is hoe dan ook een tijdelijke functie en wordt ook als handeling van bepaalde duur aangevraagd.
• De aanvraag als werkstrook houdt op zich geen aanvraag of melding van ingedeelde activiteiten in. Voor ingedeelde activiteiten zullen, indien van toepassing, afzonderlijke omgevingsvergunning(en) worden aangevraagd door de aannemer(s) die instaat voor de uitvoeringswerken van het Oosterweelproject. De eventuele hinderlijkheid van die activiteiten kan dan op zich en op basis van concrete gegevens met betrekking tot de ingedeelde activiteiten beoordeeld worden en desgevallend aan gepaste voorwaarden worden onderworpen.

Conclusie: Het ruimtelijk bereik van de afwijking is tijdelijk en beperkt en de afwijking heeft geen impact op het ruimtelijk functioneren van het gebied en de omliggende gebieden, wat blijkt uit de overwegingen in bovenstaande motivering. Het betreft geen ruimtelijk kwetsbaar gebied.

-     Artikel 0. Zone voor landschappelijke en functionele inpassing van wegeninfrastructuur

Ter realisatie van de ondergrondse weginfrastructuur worden in dit gedeelte groutankers geplaatst. Deze bevinden zich in deze zone deels binnen artikel 0. ‘Zone voor landschappelijke en functionele inpassing van wegeninfrastructuur’ van het GRUP. Dit artikel staat de realisatie van ondergrondse aanhorigheden ten behoeve van de technische uitvoerbaarheid van de wegeninfrastructuur toe.

Op meerdere plaatsen bevinden de uiteinden van enkele ankers of de ankers als geheel zich echter buiten artikel 0 van het GRUP. Met name ter hoogte van Straatsbrugdok-Zuidkaai en de Siberiastraat. Op deze plekken vormt dit een afwijking op de voorschriften.

De ankers bevinden zich op aanzienlijke diepte en worden vanuit de tunnel/sleuf in de grond geboord. Het maaiveld wordt dus niet verstoord, noch tijdens de aanlegfase, noch na realisatie van het project. De enige mogelijke impact van de groutankers is dus redelijkerwijze een ruimtelijk beperkte impact op het huidige gebruik en de realisatiemogelijkheid van (bovenliggende) bestemmingen.

Daar waar de groutankers in afwijking zijn van het bestemmingsvoorschrift, wordt toepassing gemaakt van artikel 4.4.7 §2 VCRO omdat de groutankers kwalificeren als een handeling conform artikel 3 §1, 4° van het besluit ‘handelingen van algemeen belang’. In elk geval kwalificeren deze handelingen als handeling conform artikel 3 §2, 3° c) van hetzelfde besluit, waarvan hierna wordt aangetoond dat de groutankers een beperkte impact hebben. De Oosterweelverbinding betreft een geplande verkeersweg, gelet op GRUP ‘Oosterweelverbinding - wijziging’. De beperkte ruimtelijke impact wordt als volgt gemotiveerd:

• De groutankers bevinden zich ondergronds, op aanzienlijke diepte. Ze worden vanuit de tunnel of sleuf geboord, waardoor er geen verstoring van het maaiveld optreedt.
• De ankers bevinden zich volledig onder openbaar domein (kade en weg) ter hoogte van de Merantistraat en de Siberiastraat (G4).
• Ter hoogte van de private percelen (G5, G6, Straatsbrugdok-Zuidkaai) zitten de groutankers reeds op aanzienlijke diepte, zowel ter hoogte van de grens met artikel 0 (meer dan 4 m) en nog dieper ter hoogte van de bestaande gebouw (meer dan 10 m). Er kan in alle redelijkheid geoordeeld worden dat de ankers geen impact hebben op de realisatiemogelijkheden van bovenliggende bestemmingen (gebouwen, verhardingen).

Conclusie: Het overgrote deel van de groutankers is in overeenstemming met de stedenbouwkundige voorschriften. Het afwijkende deel heeft een ruimtelijk beperkte impact, wat blijkt uit de overwegingen in bovenstaande motivering. Het ruimtelijk bereik van de afwijking is zeer beperkt en door de afwijking worden de grenzen van het ruimtelijk functioneren van het gebied en de omliggende gebieden niet overschreden.

-     Artikel 9. Bufferzone – Artikel 9.2. Toegelaten werken, handelingen en wijzigingen

In deze zone zijn alle werken, handelingen en wijzigingen toegelaten voor de aanleg, het functioneren of aanpassing van leidingen en telecommunicatie infrastructuur toegelaten. Ook de aanleg van aanhorigheden bij weginfrastructuur is toegestaan evenals de werken, handelingen en wijzigingen voor paden voor niet-gemotoriseerd verkeer, lokale dienstwegen en interventiewegen.

Men voorziet de aanleg van fietspaden in deze zone (rode paden/wegen). Het afdwingen van het gebruik van deze fietspaden door niet-gemotoriseerd verkeer (behoudens voor interventie- en dienstvoertuigen) gebeurt via de wegcode.

-     Artikel 10. Gebied voor waterweginfrastructuur – Artikel 10.1. Bestemming

Dit gebied is bestemd voor waterweginfrastructuur en aanhorigheden.

Een deel van de hoofdweg (R1) situeert zich in deze zone. De wegenis bevindt zich deels bovengronds en deels ondergronds. Zowel ondergronds als bovengronds gaat het om langgerekte stroken me een beperkte breedte (maximum 10 meter breed bovengronds).

Gelet op de plaatselijk overschrijding van de zoneringsgrens binnen het geldende GRUP (aanleg wegenis in een zone voor waterinfrastructuur), dient geoordeeld dat de aanvraag niet in overeenstemming is met dit punt van het artikel.

De aanleiding voor deze afwijking is de wijziging van het wegenisontwerp waarbij de twee gestapelde tunnels naast elkaar worden gepositioneerd, in combinatie met de tunnelveiligheidseisen. Dit impliceert een bredere tunnel, waarbij de zone met bestemming ‘Gebied voor ongelijkvloerse weginfrastructuur’ volgens het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ plaatselijk wordt overschreden.

Een afwijking van de bestemming ‘Gebied voor waterweginfrastructuur’ volgens het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §2 van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent de ‘handelingen van algemeen belang’. De handeling heeft betrekking op ‘3° c) de wijziging of uitbreiding van bestaande of geplande verkeerswegen, met inbegrip van wijzigingen en uitbreiden van bestaande of geplande op- en afrittencomplexen’.

De beperkte ruimtelijke impact wordt voor de ondergrondse afwijking als volgt gemotiveerd:

• De afwijking is beperkt in breedte. Het breedste punt van de afwijking is 10 m, maar de breedte van de afwijking neemt geleidelijk af (tot 0 m over een lengte van 430 m). Ten opzichte van de totale oppervlakte en breedte van deze bestemmingszone artikel 4. ‘Parkgebied’ betreft het een heel beperkte afwijking.
• Het betreft een zuiver ondergrondse afwijking.
• Bovenop de delen in de zone artikel 4. ‘Parkgebied’ wordt een voldoende dik grondpakket voorzien om een parkaanleg te realiseren, overeenkomstig de bestemming en de aanvraag, behalve ter hoogte van de bovengrondse afwijking.
• De tunnel ligt onder het peil van de bodem van het Albertkanaal, waardoor de functies van het kanaal, overeenkomstig de bestemming van artikel 10. ‘Waterweginfrastructuur’, gegarandeerd blijven.

-     Artikel 17. Hoogspanningsleiding – Artikel 17.1. Toegelaten werken, handelingen en wijzigingen

In het gebied, aangeduid met deze overdruk zijn alle werken, handelingen en wijzigingen toegelaten voor de aanleg, de exploitatie en wijzigingen van een hoogspanningsleiding en haar aanhorigheden. De aanvragen voor vergunningen voor een hoogspanningsleiding en aanhorigheden worden beoordeeld rekening houdend met de in grondkleur aangegeven bestemming.

De in grondkleur aangegeven bestemming is van toepassing voor zover de aanleg, de exploitatie en wijzigingen van de bestaande hoogspanningsleiding en haar aanhorigheden niet in het gedrang worden gebracht.

Er is advies gevraagd aan Elia. De technische voorwaarden van Elia, overeenkomstig het (bijgesteld) advies, worden overgenomen in de vergunning.

Deelzone 16

-     Artikel 0. Zone voor landschappelijke en functionele inpassing van wegeninfrastructuur

Op verschillende plekken reiken de uiteinden van de ankers tot buiten artikel 0 van het GRUP. Met name ter hoogte van de verbreding van het wegenisgeheel voor de op-/afritten, net ten noorden van de Groenendaallaan, neemt de afwijking verder toe.

De ankers bevinden zich op aanzienlijke diepte en worden vanuit de tunnel/sleuf in de grond geboord. Het maaiveld wordt dus niet verstoord, noch tijdens de aanlegfase, noch na realisatie van het project. De enige mogelijke impact van de groutankers is dus redelijkerwijze een ruimtelijk beperkte impact op het huidige gebruik en de realisatiemogelijkheid van (bovenliggende) bestemmingen.

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §1, 4° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘de handelingen van algemeen belang’. In elk geval kwalificeren deze handelingen als handeling conform artikel 3 §2, 3° c) van hetzelfde besluit, waarvan hierna wordt aangetoond dat de groutankers een beperkte impact hebben. De beperkte ruimtelijke impact wordt als volgt gemotiveerd:

• De groutankers bevinden zich ondergronds, op aanzienlijke diepte. Ze worden vanuit de tunnel of sleuf geboord, waardoor er geen verstoring van het maaiveld optreedt.
• De ankers vallen aan oostzijde nagenoeg volledig binnen artikel 0 van het GRUP. De uiteinden die er buiten (over een lengte van 3-5m) vallen zitten op aanzienlijke diepte (11-14m) en verhinderen daar de realisatie van de beoogde bestemming en inrichting (bermenlandschap) niet.
• De ankers vallen aan westzijde grotendeels binnen openbaar domein en voor het overige binnen percelen behorende tot de spoorwegbedding. Ze verhinderen hier de blijvende uitbating van de spoorweg en het behoud en verdere bestendiging van de bestemming niet.
• Ter hoogte van het ruimtelijk kwetsbaar gebied wordt de bovenliggende natuurbestemming gerealiseerd. De aanwezigheid van de ankers heeft geen impact op het behoud en de ontwikkeling van de natuurwaarden.

De werfzone in afwijking bevindt zich ten oosten van de R1, ten noorden van de Groenendaallaan. De oppervlakte in afwijking bedraagt ca. 23.338m², met een lengte van ca. 1025m en een max. breedte (plaatselijk) van ca. 30m.

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §2, 14° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘de handelingen van algemeen belang’. Het betreft een werfzone en tijdelijke (grond)stockage met het oog op de wijziging van een openbare verkeersweg. De beperkte ruimtelijke impact wordt als volgt gemotiveerd:

• De werfzone is in eerste fase bedoeld in functie van de heraanleg van de Schijnkoker. De werfzone situeert zich dan tussen de werken aan de Schijnkoker en de bestaande R1. De bestaande R1 blijft gebufferd doordat de bermen ter hoogte van de werken aan de Schijnkoker tijdelijk worden verplaatst richting R1, tussen de werfzone en de aanpalende woonwijk.
• In de volgende fase zal de tijdelijke R1 aangelegd worden in de werfzone (zie afwijking tijdelijke R1). In de periode dat de tijdelijke R1 in gebruik is, is er geen sprake van een werfzone (opslag materieel en materiaal) in de beschouwde werkstrook.
• Nadat de verdiepte R1 is gerealiseerd, wordt de tijdelijke R1 afgebroken en wordt in deze zone het definitieve bermenlandschap gerealiseerd. Hierbij kan plaatselijk nog opslag van materieel en materiaal gebeuren. Dit om te voorkomen dat voortdurend materiaal en materieel via omliggende woonstraten moet aangevoerd worden vanuit andere werfzones naar de werken aan het bermenlandschap aan de oostzijde van de verdiepte R1. Het tijdelijk gebruik voor opslag van materieel en materiaal zal geen bijkomende ruimtelijke impact inhouden ten opzichte van de eigenlijke werken voor de aanleg van het definitieve bermenlandschap. Het gedeelte van het bermenlandschap dat dan reeds gerealiseerd is boven de verlegde Schijnkoker buffert bovendien zowel de werfzone als de eigenlijke aanlegwerkzaamheden ten opzichte van de aanpalende woonwijk.
• De werfzone is hoe dan ook een tijdelijke functie en wordt ook als handeling van bepaalde duur aangevraagd.
• De aanvraag als werkstrook houdt op zich geen aanvraag of melding van ingedeelde activiteiten in. Voor ingedeelde activiteiten zullen, indien van toepassing, afzonderlijke omgevingsvergunning(en) worden aangevraagd door de aannemer(s) die instaat voor de uitvoeringswerken van het Oosterweelproject. De eventuele hinderlijkheid van die activiteiten kan dan op zich en op basis van concrete gegevens met betrekking tot de ingedeelde activiteiten beoordeeld worden en desgevallend aan gepaste voorwaarden worden onderworpen.

Conclusie: Het ruimtelijk bereik van de afwijking is tijdelijk en beperkt en de afwijking heeft geen impact op het ruimtelijk functioneren van het gebied en de omliggende gebieden, wat blijkt uit de overwegingen in bovenstaande motivering.

-     Artikel 4. Parkgebied – Artikel 4.1. Bestemming

Het gebied is bestemd voor de instandhouding, het herstel en de ontwikkeling van een park. Dit gebied heeft ook een sociale functie. Binnen dit gebied zijn natuurbehoud, landschapszorg en recreatie nevengeschikte functies.

Aan de Bergen-op-Zoomlaan – ter hoogte van huisnummer 20 – wordt bovengronds een fiets- en wandelpad en ondergronds wegeninfrastructuur aangelegd. Bij de tijdelijke constructies wordt binnen het parkgebied de tijdelijke talud R1 aangelegd.

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §1 van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘de handelingen van algemeen belang’. De aanleg van het openbaar fiets- en wandelpad wordt beschouwd als een handeling van algemeen belang met een ruimtelijk beperkte impact, waarvoor een afwijking van de bestemmingsvoorschriften kan worden toegestaan. De handeling heeft betrekking op ‘1° de aanleg, wijziging of uitbreiding van openbare fiets-, ruiter- en wandelpaden, en andere paden voor de zwakke weggebruiker’. Gezien de aanleg van een openbaar fiets- en wandelpad een handeling betreft die wordt opgenomen onder artikel 3 §1 van het besluit ‘handelingen van algemeen belang’ impliceert dit per definitie dat de afwijking een ruimtelijk beperkte impact heeft.

Deelzone 16 en 17 tussen Burgemeester Jozef Masurebrug en Groenendaallaan (oostzijde)

-     Artikel 1. Gebied voor wegeninfrastructuur

4 kleine zones van de nieuwe wegenis tussen Burgemeester Jozef Masurebrug en Groenendaallaan (oostzijde) zijn gelegen buiten artikel 1 van het GRUP

1)   Het noordelijk gedeelte is gelegen ter hoogte van ‘Geertshoek’ en ‘Het Weelke’. De zone heeft de bestemming ‘Bufferzone’ volgens het gewestplan en artikel 4. ‘Plaatsen bestemd voor groene ruimte’ volgens het BPA ‘Het Weelke’. De totale oppervlakte is beperkt tot ca. 538 m². Het gaat om een lang gerekte strook van ca. 255 m en maximum ca. 3,5 m breed.

2)   Het zuidelijk gedeelte is gelegen aan de Bergen-Op-Zoomlaan, ter hoogte van de kerk. Deze zone is gelegen in ‘Parkgebied’ volgens het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’. De totale oppervlakte is beperkt tot ca. 32 m². Het gaat eveneens om een langgerekte strook, met een lengte van ca. 48 m en op het breedste punt een breedte van maximum 1 m. Parkgebied zit volgens de gebiedscategorie die vermeld is in het RUP in de categorie ‘overig groen’. Volgens de VCRO is ‘overig groen’ geen kwetsbaar gebied.

3)   Het noordwestelijke afwijkende gedeelte (3) bevindt zich bovengronds ter hoogte van de uitwijking van de geleidingsrail die aansluiting op een dienstweg mogelijk maakt. Dit is gelegen binnen artikel 9. ‘Bufferzone’ van het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’. De totale oppervlakte is ca. 111 m². De totale lengte in afwijking is er ca. 72 m en op het breedste punt is ze ca. 3 m breed. 

4)   Een vluchttrappenhuisje dat zich in dezelfde zonering bevindt als afwijking (1). Het vluchttrappenhuisje steekt een 7-tal meter uit ten opzichte van de R1, die zich hier quasi net op de grens van artikel 1 van het GRUP bevindt. Zodoende steekt het vluchttrappenhuisje net buiten artikel 1 uit, voor een oppervlakte van ca. 42 m².

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §2, 3° c) van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘de handelingen van algemeen belang’. De beperkte ruimtelijke impact wordt als volgt gemotiveerd:

• De oppervlakte van het afwijkende delen is gering (respectievelijk ca. 538 m² (1), ca. 32 m² (2), ca. 111 m² (3) en ca. 42 m² (4)) ten opzichte van de totale oppervlakte van de betreffende bufferzone respectievelijk de combinatie ‘Bufferzone’ volgens het gewestplan en ‘Parkgebied’ volgens het GRUP, met een uiterst beperkte maximale breedte (maximum ca. 3,5 m, meer veelal aanzienlijk smaller (vaak slechts ca. 1 à 2 meter of smaller), in geval van het vluchttrappenhuisje uitzonderlijk 6,9 m (weliswaar in langsrichting beperkt tot 8,1 m)) ten opzichte van de breedte van deze bufferzones. De afwijkingen bevinden zich op ruime afstand van elkaar. De impact van elk op zich is lokaal. Er is geen cumulatieve impact op de omgeving.
• De ‘bufferzones’ en ‘groene ruimte’ aangeduid op het gewestplan en het BPA hebben als doel een overgangsgebied te vormen tussen gebieden waarvan de bestemmingen niet met elkaar te verenigen zijn of die ten behoeve van de goede plaatselijke ordening van elkaar moeten gescheiden worden. De afwijkende delen (1 en 4) nemen slechts een strook van beperkte breedte in van deze buffer- of parkzones. Het resterende deel van de bufferstrook en de aanleg van bermen en schermen, zorgen er voor dat het bermenlandschap in de resterende bufferzone een afdoende bufferende werking blijft behouden.
• De zonering ‘Parkgebied’ ter hoogte van de zuidelijke afwijking (2) is in het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ vastgesteld in functie van de ontwikkeling van een nieuwe parkruimte. De weginfrastructuur bevindt zich er ondergronds. Het betreft een zuiver ondergrondse afwijking die de realisatie van het bovenliggende park overeenkomstig de bestemming en de aanvraag niet hypothekeert.
• Voor de noordwestelijk gelegen afwijking (3) geldt dat de strook waarbinnen ze is gelegen een ruimtelijke kwaliteit kent die wordt bepaald door de grootschalige infrastructuren waartussen ze is gelegen (her aan te leggen R1 en spoorweg). Hierdoor is het bufferend karakter van dit tussenliggend gebied niet prioritair. Het spoorwegtalud vormt hier de voornaamste bufferende werking tussen de R1 en Luchtbal. Deze wordt niet beïnvloed naar aanleiding van de afwijking. Verder betreft het een noodzakelijk op te nemen (van de voorschriften afwijkend) werk, er op gelet dat de interventieweg en haar aansluiting op de R1 worden voorzien op vraag van de brandweer.

-     De werfzone in afwijking bevindt zich tussen de spoorweg en de R1, ten noorden van de Groenendaallaan, in ‘Bufferzone’ volgens het gewestplan en het GRUP. Het omvat een noordelijk gebied van ca. 44.468m², met een lengte van ca. 720 à 750m en een max. breedte van ca. 122m en een zuidelijk gebied van ca. 10.994m², met een lengte van ca. 750m en een max. breedte van ca. 20m. 

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §2, 14° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘de handelingen van algemeen belang’. Het betreft een werfzone en tijdelijke (grond)stockage met het oog op de wijziging van een openbare verkeersweg. De beperkte ruimtelijke impact voor dit gedeelte, gelegen ten zuiden van de Burgemeester Jozef Masurebrug en tussen de spoorweg en de (her aan te leggen) R1 en onder de brug van de spoorwegpassage ter hoogte van de Groenendaallaan, wordt als volgt gemotiveerd:

• De strook is gelegen tussen het talud van de spoorweg en de (her aan te leggen) R1, die als grootschalige infrastructuren in belangrijke mate de ruimtelijke kwaliteit in dit gebied bepalen.
• Het bufferend karakter van dit tussenliggend gebied is niet prioritair. Het spoorwegtalud vormt een buffer ten opzichte van de woonwijk aan de westzijde. Aan de oostzijde zal zich hoe dan ook een werfactiviteit en doorgaande verbinding voor autosnelwegverkeer zijn, die geen hinder ondervinden van een werfzone.
• De werfzone valt binnen een zone waar ook aanlegwerkzaamheden zullen plaatsvinden voor de aanleg van het bermenlandschap. Het gebruik als werfzone (opslaan materiaal en materieel). De ruimtelijke impact als werfzone is beperkter dan de feitelijke werkzaamheden in dit gebied.
• De werfzone is hoe dan ook een tijdelijke functie en wordt ook als handeling van bepaalde duur aangevraagd.
• De aanvraag als werkstrook houdt op zich geen aanvraag of melding van ingedeelde activiteiten in. Voor ingedeelde activiteiten zullen, indien van toepassing, afzonderlijke omgevingsvergunning(en) worden aangevraagd door de aannemer(s) die instaat voor de uitvoeringswerken van het Oosterweelproject. De eventuele hinderlijkheid van die activiteiten kan dan op zich en op basis van concrete gegevens met betrekking tot de ingedeelde activiteiten beoordeeld worden en desgevallend aan gepaste voorwaarden worden onderworpen.

Conclusie: Het ruimtelijk bereik van de afwijking is tijdelijk en beperkt en de afwijking heeft geen impact op het ruimtelijk functioneren van het gebied en de omliggende gebieden, wat blijkt uit de overwegingen in bovenstaande motivering.

-     Bufferzones 

Volgens de toepassing van de gewestplannen en artikel 9 van het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ dienen bufferzones in hun staat bewaard te worden of als groene ruimte ingericht te worden, om te dienen als overgangsgebied tussen gebieden waarvan de bestemmingen niet met elkaar te verenigen zijn of die ten behoeve van de goede plaatselijke ordening van elkaar moeten gescheiden worden. Volgens de stedenbouwkundige voorschriften van artikel 4 van het BPA ‘Het Weelke’ is de bestemming ‘Plaatsen bestemd voor groene ruimte’ voor de strook langsheen de autosnelweg E10 te beschouwen als een bufferzone. De strook moet aangeplant worden in functie van de bestemming.

Langsheen het noordelijke deel van de R1 situeert de tijdelijke wegenis (tijdelijke R1 Noord) zich (deels) in artikel 9. ‘Bufferzone’ van het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’, ‘Bufferzone’ volgens het gewestplan en artikel 4. ‘Plaatsen bestemd voor groene ruimte’ volgens BPA ‘Het Weelke’ (met onderliggende bestemming ‘Bufferzone’ van het gewestplan).

De aanleg van de tijdelijke R1 Noord wijkt in deze zones bijgevolg af van de stedenbouwkundige voorschriften. Het gedeelte in afwijking heeft een oppervlakte van ca. 17.841m², een lengte van ca. 985m (langs de kromming gemeten) en een maximum breedte van ca. 25m.

Aanleiding voor deze afwijking is het gebrek aan ruimte om in de bestemmingszone artikel 1. ‘Gebied voor wegeninfrastructuur’ van het GRUP tegelijkertijd de nodige werken uit te voeren in functie van de realisatie van de aangepaste R1 en verkeersdoorstroming tijdens die werken te kunnen garanderen. Daarom is de aanleg van een tijdelijke omleidingsweg noodzakelijk. Ook tijdens de werken moeten er immers steeds voldoende rijstroken beschikbaar zijn voor het verkeer, om afdoende doorstroming te garanderen en te voorkomen dat het onderliggend wegennet wordt gebruikt als alternatief voor de hoofdweg. Omwille van plaatsgebrek tussen de bestaande spoorweginfrastructuur en bestaande R1, ook rekening houdend met de benodigde werkruimte in functie van de omvang en diepte van de bouwput ter hoogte van de Groenendaallaan, moet de omleidingsweg ter hoogte van de R1 Noord aan de oostzijde worden voorzien.

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §2, 3° c° en artikel 3 §2, 14° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘de handelingen van algemeen belang’. Het betreft een (tijdelijke) gedeeltelijke autosnelweg (werfsituatie) met het oog op de uitvoering van de handelingen, vermeld in punt 1° tot en met 13° van het besluit. De nieuwe (definitieve) infrastructuur kan immers maar gerealiseerd worden door de aanleg van een (tijdelijke) weg langsheen de bestaande infrastructuur. Dit kan enkel aan de oostzijde, omdat er niet voldoende ruimte is tussen het bestaande spoorwegtalud aan de westzijde en de te vergraven zone voor de definitieve, verdiept gelegen R1. De doorstroming moet immers verzekerd blijven, ook tijdens de aanlegfase. Het voorzien van voldoende doorstroming is ook als milderende maatregel vooropgesteld in de goedgekeurde project-MER. Indien niet, zou dit leiden tot onderbreking of sterk gereduceerde doorstroming op het hoofdwegennet en (bijkomend) sluipverkeer door de woonwijken, wat tot negatieve effecten inzake verkeersleefbaarheid, lucht en geluid in een ruime omgeving zou leiden. Voor een tijdelijke R1 zijn er geen realistische locatie-alternatieven beschikbaar. Vooreerst dient deze gelegen te zijn in de onmiddellijke nabijheid van de huidige R1 gezien de noodzakelijke aan- en aftakkingen op de R1 en Groenendaallaan. Bovendien is er nergens in de omgeving de vereiste ruimte beschikbaar voor een dergelijke lijninfrastructuur. De beperkte ruimtelijke impact wordt als volgt gemotiveerd:

• De tijdelijke R1 wordt zo dicht mogelijk gebundeld met de bestaande R1, zodat het ruimtelijk bereik van de afwijking zo klein mogelijk wordt gehouden. Er wordt enkel bufferzone ingenomen. Er is geen direct ruimtebeslag op andere functies, behoudens op natuurwaarden. Deze natuurwaarden zouden hoe dan ook verdwijnen door heraanleg in functie van het bermenlandschap waarin nieuwe natuurwaarden worden gecreëerd (zie afzonderlijke bijlage ‘Toelichtingsnota Natuuraspecten’).
• De aanvraag omvat ook de nodige afscherming ten opzichte van het woongebied door middel van bermen en schermen, in uitvoering van de milderende maatregelen die in de goedgekeurde project-MER vooropgesteld zijn. De bestaande bermen worden tijdelijk dichter naar de R1 heraangelegd, voorafgaand aan de werken aan de Schijnkoker en de aanleg van de tijdelijke R1. Vlak naast de tijdelijke R1 worden bovendien geluidsschermen geplaatst. De schermen zijn 4m hoog, zoals in het project-MER als milderende maatregel wordt vooropgesteld. Lokaal, op het minst brede deel, heeft de groenbuffer (van geluidsscherm tot rooilijn Bergen op Zoomlaan) nog steeds een breedte van ongeveer 20m. De tijdelijke R1 zal dus zowel visueel als qua geluid afgeschermd zijn ten opzichte van de aanpalende woonwijk.
• De omleidingsweg is tijdelijk. Na realisatie van de verdiept gelegen R1 Noord zal de omgevingskwaliteit voor de omwonenden aanzienlijk beter zijn dan in de huidige siutatie (verdiept gelegen R1, recreatief bermenlandschap, doortrekking Ringfietspad).

Conclusie: de afwijking heeft een ruimtelijke beperkte impact zoals in vorig punt is beargumenteerd. De impact is van tijdelijke aard. Gelet op de doorvertaling van de milderende maatregelen uit het project-MER in het projectontwerp, is de impact op de omgeving beperkt en worden de grenzen van het ruimtelijk functioneren van het gebied en de omliggende gebieden niet overschreden. Het betreft geen afwijking in ruimtelijk kwetsbaar gebied.

Deelzone 17 ten noorden van de Burgemeester Jozef Masurebrug

-     De werfzone bevindt zich volledig in ‘Bufferzone’ volgens het gewestplan en is dus in afwijking van de voorschriften. De bufferzones dienen in hun staat bewaard te worden of als groene ruimte ingericht te worden, om te dienen als overgangsgebied tussen gebieden waarvan de bestemmingen niet met elkaar te verenigen zijn of die ten behoeve van de goede plaatselijke ordening van elkaar moeten gescheiden worden.

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §2, 14° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘de handelingen van algemeen belang’. Het betreft een werfzone en tijdelijke (grond)stockage met het oog op de wijziging van een openbare verkeersweg. De beperkte ruimtelijke impact voor het gedeelte ten noorden van de Burgemeester Jozef Masurebrug, wordt als volgt gemotiveerd:

• Deze zone is reeds in gebruik als werfzone (terrein voor een betoncentrale inclusief opslag van grondstoffen) in opdracht van AWV, overeenkomstig een eerste vergunning in 2014 en recent (24 mei 2019) ook opnieuw vergund voor bepaalde duur (vergunning voor het verbouwen of wijzigen van infrastructuur, de nieuwbouw of aanleggen van een betoncentrale, mobiele breker, weegbrug, materiaalcontainer en burelen en nieuwbouw van een bijgebouw). De aanvraag voor bepaalde duur gebeurde met het oog op een latere vergunning voor BAM (Lantis) voor deze werfzone in functie van het Oosterweelproject.
• Het terrein is vrij geïsoleerd gelegen tussen het oprittencomplex A12 en de spoorlijn die als grootschalige infrastructuren in belangrijke mate de ruimtelijke kwaliteit in dit gebied bepalen.
• Het bufferende karakter van dit tussenliggend gebied (conform de bestemming) is niet prioritair, aangezien beide infrastructuren geen onderlinge buffering behoeven.
• De werfzone is hoe dan ook een tijdelijke functie en wordt ook als handeling van bepaalde duur aangevraagd.
• De aanvraag als werkstrook houdt op zich geen aanvraag of melding van ingedeelde activiteiten in. Voor ingedeelde activiteiten zullen, indien van toepassing, afzonderlijke omgevingsvergunning(en) worden aangevraagd door de aannemer(s) die instaat voor de uitvoeringswerken van het Oosterweelproject. De eventuele hinderlijkheid van die activiteiten kan dan op zich en op basis van concrete gegevens met betrekking tot de ingedeelde activiteiten beoordeeld worden en desgevallend aan gepaste voorwaarden worden onderworpen.

Conclusie: Het ruimtelijk bereik van de afwijking is beperkt en de afwijking heeft geen impact op het ruimtelijk functioneren van het gebied en de omliggende gebieden, wat blijkt uit de overwegingen in bovenstaande motivering.

-     Het gebied tussen de Zoomse Weg, Argentiniëlaan en Burgemeester Jozef Masurebrug wordt een tijdelijke werfzone die hersteld zal worden in bestaande toestand.

-     Om de aansluiting tussen het fietspad ten oosten van de R1 en de Wulpstraat mogelijk te kunnen maken, moet een bestaande gracht voor ca. 7m bijkomend dichtgelegd/ingebuisd worden. Hiertoe wordt de bestaande kopmuur even ver mee opgeschoven. 

Het fietspad vormt de aansluiting van het lokale wegennet op het nieuwe gedeelte van het Ringfietspad dat langs de R1 wordt gerealiseerd. Het fietspad moet ingepast worden onder de Burgemeester Jozef Masurebrug, tussen de R1 en het grondlichaam van de brug. Vanaf die onderdoorgang is een bochtstraal toegepast in functie van vlot fietsverkeer en een veilige aansluiting op het lokale wegennet. Het aanvankelijk ontwerpen traject werd na de projectvergadering aangepast zodat de strook voor hermeandering van de Brandbeek (artikel 8.2. ‘Zone voor waterloop en meandering’ volgens BPA ‘Kwade Velden’) in het BPA wordt ontweken. Om dit traject aan te kunnen leggen moet de bestaande inbuizing van de Brandbeek echter beperkt verlengd worden en moet er een nieuwe kopmuur gebouwd worden.

Binnen artikel 4.1. ‘Zone voor openbare wegenis’ van het BPA ‘Kwade Velden’ mag alles worden aangebracht wat de hedendaagse verkeerstechniek vereist, zoals parkeerruimten, beplantingen, voorzieningen voor openbaar vervoer. Het voorziene fietspad is binnen deze zone conform.

Artikel 7.3. ‘Zone voor buffer’ van het BPA dient aaneengesloten beplant te worden met streekeigen laag- en hoogstammig groen. De zone is bedoeld als buffer tussen de snelweg en de parkzone met het aanpalende woongebied. De zone voor buffergroen dient aaneengesloten beplant te worden met streekeigen laag- en hoogstammig groen. De groen-terreinindex bedraagt minimaal 0,8. Binnen de zone zijn constructies aanhorig bij de uitrusting van de aangrenzende autosnelweg (afwatering, bekabeling, leidingen, geluidsschermen, verlichting, nutsgebouwen,…) toegelaten. De nodige onderhoudswegen kunnen aangelegd worden, enkel in natuurlijke, zachte of halfverharde materialen welke in het landschap geïntegreerd moeten zijn.

Gezien de aanleg van het fietspad geen inrichting aanhorig bij de uitrusting van de aangrenzende autosnelweg betreft en het fietspad bovendien geen onderhoudsweg is, de aanleg met een doorlopende beplanting verhindert en niet aangelegd wordt in natuurlijke, zachte of halfverharde materialen, betreft de aanleg van het fietspad en het verlengen van de inbuizing van de Brandbeek (inclusief bouw van een nieuwe kopmuur) in deze zone een afwijking op de voorschriften van artikel 7.3. ‘Zone voor buffer’ van het BPA ‘Kwade Velden’ en ‘Buffergebied’ van het gewestplan.

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §1 van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘de handelingen van algemeen belang’. De aanleg van het openbaar fietspad wordt beschouwd als een handeling van algemeen belang met een ruimtelijk beperkte impact, waarvoor een afwijking van de bestemmingsvoorschriften kan worden toegestaan. De handeling heeft betrekking op ‘1° de aanleg, wijziging of uitbreiding van openbare fiets-, ruiter- en wandelpaden, en andere paden voor de zwakke weggebruiker’. Gezien de aanleg van een openbaar fietspad een handeling betreft die wordt opgenomen onder artikel 3 §1 van het besluit ‘handelingen van algemeen belang’ impliceert dit per definitie dat de afwijking een ruimtelijk beperkte impact heeft.

Voor de verlenging van de inbuizing van de Brandbeek wordt een afwijking toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §2, 3° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘de handelingen van algemeen belang’. Het betreft een constructie van

algemeen belang, met name de wijziging van een bestaande waterloop. De beperkte ruimtelijke impact wordt gemotiveerd naar analogie met de afwijking op artikel 47 van de bouwcode (zie verder):

• De bijkomend dicht te leggen/in te buizen deel van de gracht (ter realisatie van het fietspad) is beperkt in lengte (ca. 7m) en heeft geen negatieve impact op de afwateringsmogelijkheden van de waterloop.
• De bedoelde functie van de bestemmingszone waarbinnen de afwijking zich bevindt (‘buffergebied’) wordt niet geïmpacteerd door de afwijking.

Conclusie: Het ruimtelijk bereik van de afwijking is beperkt en de afwijking heeft geen impact op het ruimtelijk functioneren van het gebied en de omliggende gebieden, wat blijkt uit de overwegingen in bovenstaande motivering.

4.   Zone Lobroekdok (deelzone 11-13)

Deelzone 12 en 13

-     Artikel 4. Parkgebied

-     Artikel 9. Bufferzone

Er wordt een breder profiel naast de R1 voorzien.

De beperkte ruimtelijke impact wordt als volgt gemotiveerd:

• De oppervlakte van de afwijkende delen is gering (respectievelijk 630m² en 148m²) ten opzichte van de totale oppervlakte van de betreffende bufferzone respectievelijk de combinatie ‘Bufferzone’ volgens het gewestplan en ‘Parkgebied’ volgens het GRUP, met een uiterst beperkte maximale breedte (maximum 3,70 meter, meer veelal aanzienlijk smaller) ten opzichte van de breedte van deze bufferzones. Beide afwijkingen bevinden zich op ruime afstand van elkaar. De impact van elk op zich is lokaal. Er is geen cumulatieve impact op de omgeving.
• De ‘bufferzones’ aangeduid op het gewestplan en het BPA hebben als doel een overgangsgebied te vormen tussen gebieden waarvan de bestemmingen niet met elkaar te verenigen zijn of die ten behoeve van de goede plaatselijke ordening van elkaar moeten gescheiden worden. De afwijkende delen nemen slechts een strook van beperkte breedte in van deze bufferzone. Het resterende deel van de bufferstrook en de maatregelen die worden genomen om hinder van de tijdelijke R1 op aanpalende woonzones te milderen, zorgen er voor dat het bermenlandschap in de resterende bufferzone een afdoende bufferende werking blijft behouden.
• De zonering ‘Parkgebied’ ter hoogte van de zuidelijke afwijking is in het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ vastgesteld in functie van de ontwikkeling van een nieuwe parkruimte. De weginfrastructuur bevindt zich er ondergronds. Het betreft een zuiver ondergrondse afwijking die de realisatie van het bovenliggende park overeenkomstig de bestemming en de aanvraag niet hypothekeert.

-     Artikel 4. Parkgebied

-     Artikel 10. Gebied voor waterweginfrastructuur

De wegenis bevindt zich deels bovengronds en deels ondergronds. Zowel ondergronds als bovengronds gaat het om langgerekte stroken me een beperkte breedte (maximum 10 meter breed bovengronds).

De aanleiding voor de afwijking is de wijziging van het wegenisontwerp waarbij de twee gestapelde tunnels naast elkaar worden gepositioneerd, in combinatie met de tunnelveiligheidseisen. Dit impliceert een bredere tunnel, waarbij de zone met bestemming ‘Gebied voor ongelijkvloerse weginfrastructuur’ volgens het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ plaatselijk wordt overschreden. Er wordt principieel akkoord gegaan met deze wijziging.

Een afwijking van de bestemmingen ‘Parkgebied’ en ‘Gebied voor waterweginfrastructuur’ volgens het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO en artikel 3 §2 van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent de ‘handelingen van algemeen belang’. De handeling heeft betrekking op ‘3° c) de wijziging of uitbreiding van bestaande of geplande verkeerswegen, met inbegrip van wijzigingen en uitbreiden van bestaande of geplande op- en afrittencomplexen’.

De beperkte ruimtelijke impact wordt voor de ondergrondse afwijking als volgt gemotiveerd:

• De afwijking is beperkt in breedte. Het breedste punt van de afwijking is 10 m, maar de breedte van de afwijking neemt geleidelijk af (tot 0 m over een lengte van 430 m). Ten opzichte van de totale oppervlakte en breedte van deze bestemmingszone artikel 4. ‘Parkgebied’ betreft het een heel beperkte afwijking.
• Het betreft een zuiver ondergrondse afwijking.
• Bovenop de delen in de zone artikel 4. ‘Parkgebied’ wordt een voldoende dik grondpakket voorzien om een parkaanleg te realiseren, overeenkomstig de bestemming en de aanvraag, behalve ter hoogte van de bovengrondse afwijking.
• De tunnel ligt onder het peil van de bodem van het Albertkanaal, waardoor de functies van het kanaal, overeenkomstig de bestemming van artikel 10. ‘Waterweginfrastructuur’, gegarandeerd blijven.

De beperkte ruimtelijke impact wordt voor de bovengrondse afwijking als volgt gemotiveerd:

• De afwijking (niet-overdekt gedeelte in parkzone) is beperkt in oppervlakte (850m²) in verhouding tot de oppervlakte van de zone artikel 4. ‘Parkgebied’ dat in het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ is vastgesteld tussen het kanaal en de Groenendaallaan (ca. 33.700m²).
• Er wordt bijkomend nog een grotere parkoppervlakte gerealiseerd doordat het gedeelte ter hoogte van het aansluitingscomplex Groenendaallaan wordt aangelegd als tunnel met een parkaanleg op maaiveldniveau. Het ‘gewonnen’ deel van het park, ter hoogte van het aansluitingscomplex Groenendaallaan, betreft een oppervlakte dat een veelvoud vormt van het ‘verloren’ gedeelte dat wordt ingenomen door de in afwijking liggende wegenis. Deze oppervlakte bijkomend parkgebied compenseert ruimschoots de oppervlakte ter hoogte van de afwijking die bestemd is als ‘Parkgebied’ in het GRUP ‘Oosterweelverbinding – wijziging’ maar niet kan worden gerealiseerd. De totale in de aanvraag voorziene parkoppervlakte is hier bovendien een stuk ruimer dan de oppervlakte die een overzichtsbeeld van het te realiseren park in de toelichtingsnota bij het GRUP weergeeft, met name dankzij het gedeeltelijk overkappen van de R1, waardoor een grote parkoppervlakte bovenop de ondergrondse wegenis bijkomend kan worden gerealiseerd.
• Het bijkomend gerealiseerde park ter hoogte van het aansluitingscomplex Groenendaallaan heeft een veel grotere ruimtelijke meerwaarde ten opzichte van het aanpalende woonweefsel van Luchtbal en Merksem dan het niet te realiseren parkoppervlakte ter hoogte van de afwijking. De parkoppervlakte ter hoogte van het aansluitingscomplex Groenendaallaan realiseert de doelstelling van het leefbaarheidsproject ‘Stationsomgeving Luchtbal’, namelijk Merksem verbinden met Luchtbal via een groene overkapping ter hoogte van de Groenendaallaan en een kwaliteitsvolle groenomgeving voor een nieuw stedelijk front voor Merksem. Dit bijkomend gerealiseerd park is echter maar mogelijk op voorwaarde dat de Luchtbaltunnels ter hoogte van het aansluitingscomplex Groenendaallaan door een niet-overdekt wegsegment worden gescheiden van de tunnels van de ondergrondse kruising van het Albertkanaal.
• De afwijking heeft slechts een beperkte impact op omliggende functies: het niet te realiseren parkgedeelte situeert zich aan de zuidwestzijde in de zone artikel 4. ‘Parkgebied’, aan de zijde van het spoorwegtalud. Het woonweefsel van Merksem en potentieel te realiseren nieuw stedelijk front voor Merksem (cfr. leefbaarheidsproject ‘Stationsomgeving Luchtbal’) ligt noordelijker, waar wél een parkomgeving wordt gecreëerd. De functies in de directe omgeving van de afwijking ondervinden geen nadeel van het niet realiseren van dit deel van de parkbestemming.
• Het leefbaarheidsproject ‘De Groene Brug’ (reserveproject) wordt niet gehypothekeerd. Er blijft voldoende ruimte aan de oostzijde van het niet-overdekte wegsegment in de bestemmingszone artikel 4. ‘Parkgebied’, om de brug op het parkgebied te laten aansluiten.

5.   Zone Schijn (deelzone 13-15)

Deelzone 14

-     Artikel 0. Zone voor landschappelijke en functionele inpassing van wegeninfrastructuur – Artikel 0.3. Specifieke bepalingen aangaande de weginrichting – Artikel 0.3.2. Geluids-, lucht- en visuele buffering en afscherming van de Oosterweelverbinding

De realisatie van de grondbestemming dient ten aanzien van het omliggend woongebied afdoende afscherming van de wegeninfrastructuur te realiseren. Significante negatieve effecten met betrekking tot de luchtkwaliteit en geluid moeten daarbij vermeden worden.
Ten opzichte van het Rivierenhof en Groot Schijn moet geluids- en visuele buffering worden gerealiseerd bij de aanleg van de Oosterweelverbinding.

Ter hoogte van het Rivierenhof en Groot Schijn moet de ontworpen geluidsbuffering voorzien in een reductie van de bijkomende verstoring.

De nodige milderende maatregelen (cfr. goedgekeurde Project-MER) worden genomen om hieraan te voldoen.

-     Artikel 0. Zone voor landschappelijke en functionele inpassing van wegeninfrastructuur – Artikel 0.12. Landschappelijke en ecologische ingrepen

Bestaande ecologische corridors en stapstenen in de vorm van bomenrijen, houtkanten, rietgrachten en waterlopen moeten maximaal behouden blijven.
Bermen moeten aangelegd en beheerd worden op een wijze die gericht is op het creëren, herstellen, ontwikkelen of handhaven van de levensvoorwaarden voor de inheemse flora, fauna en hun levensgemeenschappen in hun onderlinge samenhang.
De realisatie van de Oosterweelverbinding moet gepaard gaan met de aanleg van nieuwe geleidende beplantingen op bermen en natuurlijke structuren teneinde versnippering en barrièrewerking te vermijden.
Bij de realisatie van de Oosterweelverbinding moeten maatregelen genomen worden om aanrijding van wilde dieren te beperken.
De realisatie van de Oosterweelverbinding moet gepaard gaan met:

• heraanleg van de bermen waarbij struweelzones worden gecreëerd en aanplanting van een bufferzone ten aanzien van het Rivierenhof volgens ecologische principes ter hoogte van de aansluiting van de E313 richting aansluitingscomplex Schijnpoort.

Dit is voldoende om de ecologische verbinding te garanderen.

-     Ter realisatie van de ondergrondse weginfrastructuur worden in dit gedeelte groutankers geplaatst. Deze bevinden zich in deze zone quasi volledig (voor de gehele lengte) binnen artikel 0. ‘Zone voor landschappelijke en functionele inpassing van wegeninfrastructuur’ van het GRUP. Dit artikel staat de realisatie van ondergrondse aanhorigheden ten behoeve van de technische uitvoerbaarheid van de wegeninfrastructuur toe. 

Op één locatie bevinden de uiteinden van enkele ankers zich echter buiten artikel 0. Op deze plek vormt dit een afwijking op de voorschriften.

Daar waar de groutankers in afwijking zijn van het bestemmingsvoorschrift, wordt toepassing gemaakt van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO omdat de groutankers kwalificeren als een handeling conform artikel 3 §1, 4° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘handelingen van algemeen belang’. In elk geval kwalificeren deze handelingen als handeling conform artikel 3 §2, 3° c) van hetzelfde besluit, waarvan hierna wordt aangetoond dat de groutankers ruimtelijk een beperkte impact hebben. De beperkte ruimtelijke impact wordt als volgt gemotiveerd:

• De groutankers bevinden zich ondergronds, op aanzienlijke diepte (van 9m25 tot 14m41 diepte eens buiten artikel 0). Ze worden vanuit de tunnel of sleuf geboord, waardoor er geen verstoring van het maaiveld optreedt.
• De ankers bevinden zich volledig onder openbaar domein of domein in eigendom van BAM.
• Ter hoogte van het ruimtelijk kwetsbaar gebied wordt de bovenliggende natuurbestemming gerealiseerd. De aanwezigheid van de ankers heeft geen impact op het behoud en de ontwikkeling van de natuurwaarden.
• De afwijking valt deels in ruimtelijk kwetsbaar gebied (zone voor parkgebied). Door de aard en ondergrondse ligging van de handelingen in afwijking en de beperkte oppervlakte in relatie tot de volledige oppervlakte parkgebied die wordt gerealiseerd, is de ruimtelijke impact beperkt en heeft de afwijking geen significante impact op het ruimtelijk kwetsbaar gebied.

Conclusie: Het overgrote deel van de ankers zijn in overeenstemming met de stedenbouwkundige voorschriften. De ondergrondse afwijkende uiteinden van enkele ankers hebben een ruimtelijk beperkte impact, wat blijkt uit de overwegingen in bovenstaande motivering. Het ruimtelijk bereik van de afwijking is zeer beperkt en door de afwijking worden de grenzen van het ruimtelijk functioneren van het gebied en de omliggende gebieden niet overschreden.

-     De helling aan oostzijde (als aanzet naar deze overkapping) valt binnen artikel. 15 ‘Zone voor parkgebied’ van het BPA ‘Deurne-Dorp’, maar niet binnen het GRUP. Deze zone dient ingericht te worden als park. Wandelrecreatie en bijhorende voorzieningen zijn toegelaten. Wandelpaden en onderhoudswegen mogen in het parkgebied aangelegd worden in functie van passieve recreatie of het onderhoud van de zone. Deze paden moeten aangelegd worden in natuurlijke, zachte of halfverharde waterdoorlatende materialen. Bij de aanleg moet rekening gehouden worden met natuurlijke gegevens zoals reliëf, aanwezige bomen, grachten, ….

De parkinrichting op zich is hier dus conform het BPA. De voorziene aanleg van een fietspad aan zijde Deurne echter niet.

Er op gelet dat het aangevraagde fietspad een fietspad met een verbindende functie is (het ringfietspad) en dus geen recreatief wandelpad of onderhoudsweg is en dat het niet in natuurlijke, zachte of halfverharde waterdoorlatende materialen zal worden aangelegd, betreft de aanleg een afwijking op de stedenbouwkundige voorschriften van het BPA ‘Deurne-Dorp’.

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO omdat de handeling in afwijking voldoet aan artikel 3 §1, 1° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘handelingen van algemeen belang’. Het betreft een constructie van algemeen belang, met name de aanleg van een openbaar fietspad. Gezien de aanleg van het fietspad in parkgebied een handeling betreft die wordt opgenomen onder artikel 3 §1 van het besluit ‘handelingen van algemeen belang’ impliceert dit per definitie dat de afwijking een ruimtelijk beperkte impact heeft.

-     In functie van de afwatering van de tijdelijke R1 Oost wordt een tijdelijk bufferbekken met uitstroom op het Groot Schijn aangelegd. De tijdelijke uitstroomconstructie wordt enkel gerealiseerd ten behoeve van de tijdelijke R1. Nadat deze niet langer nodig is, wordt de tijdelijke uitstroomconstructie verwijderd. De buffer- en uitstroomconstructies zijn gelegen binnen artikel 15. ‘Zone voor parkgebied’ van BPA ‘Deurne-Dorp’.

De ‘Zone voor parkgebied’ van BPA ‘Deurne-Dorp’ laat enkel de inrichting van parkgebied toe, waaronder het optrekken van vaste constructies ten behoeve van het onderhoud en ecologische en waterhuishoudkundige aspecten van het Schijn. Hoewel de lozing wel gebeurt in het Schijn, staat ze in functie van de tijdelijke R1 en niet in functie van het Schijn zelf, de constructie is dus in afwijking van de voorschriften.

Een afwijking wordt toegestaan op basis van artikel 4.4.7 §2 van de VCRO omdat de handeling in afwijking voldoet aan artikel 3 §1, 10° van het besluit van de Vlaamse Regering omtrent ‘handelingen van algemeen belang’. Het betreft een aanleg van een voorziening met het oog op de omgevingsintegratie van een geplande infrastructuur met het oog op de waterhuishouding. Gezien de aanleg van de tijdelijke uitstroomconstructie in parkgebied een handeling betreft die wordt opgenomen onder artikel 3 §1 van het besluit ‘handelingen van algemeen belang’ impliceert dit per definitie dat de afwijking een ruimtelijk beperkte impact heeft.

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen: bouwcode

De gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 28 april 2014 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 9 oktober 2014, is van toepassing op de infrastructuurwerken (INFR) en de verschillende dienstbouwwerken (DBW).

(De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)

1.   Hoewel het instrument van de bouwcode niet gemaakt is voor dergelijke infrastructuurprojecten, worden een aantal principes hieruit meegenomen bij de beoordeling van de infrastructuurwerken (INFR), zoals uitzicht en materiaalgebruik (artikel 11), behoud en heraanplanting (artikel 17), groenbescherming bij de uitvoering van werken (artikel 18), water (artikel 39 en 42), wijzigen van waterlopen (artikel 47) en gronddekking (artikel 38). 

-     Artikel 11. De primaire doelstelling van de snelwegarchitectuur is een zo compact mogelijke uitwerking van de snelweg (U-bak) in functie van het vrijwaren van groen en stedelijke ontwikkeling. Oriëntatie, rust en continuïteit voor de automobilist zijn de leidende beginselen. 

Op deze manier ontstaat het doorlopende ontwerpprincipe voor het snelwegprofiel van snelwegwand, snelwegrand, berm en scherm. Zo kan het landschap zich plooien naar de relevante stadsdelen. De wand en rand starten met een verdiepte ligging, waarbij de kleur ervan lichter wordt in de tunnels en een donkere uitwerking krijgt in de verdiepte delen. De wand krijgt een afgeronde afwerking ter hoogte van de overkapte stukken. De berm en het scherm volgen telkens en omkragen de tunnelmonden zodat een zekere gelaagdheid ontstaat. Dit principe wordt enkel onderbroken door aansluitingscomplexen, waar de rand zich naar buiten toe moet openen.

De wand krijgt een bekleding met geperforeerde aluminium panelen.

Boven de wand bevindt zich de rand die wordt uitgewerkt in beton, waarbij afhankelijk van de hoogtepositie en de mate van uitkraging, de snelwegverlichting geïntegreerd wordt.

Om de hoogte van de wand te breken wordt boven de rand een ander materiaal voorgesteld (beton met ribstructuur, zwart getint beton met basaltpatroon,…) . Ter hoogte van de Oosterweelknoop wordt het principe anders uitgevoerd in functie van voldoende fietspad. Slechts een barrière en rand in beton worden dan voorzien en de berm weggelaten.

De vluchtwegen en circulatie worden zoveel als mogelijk compact geïntegreerd in de wanden.

De vluchtdeuren krijgen een groene kleurstelling ter hoogte van de snelweg en een meer bedekte kleurstelling elders.

Het kleurverloop in de tunnelmond gebeurt meestal gradueel, over een lengte van circa 50 meter, van donker naar licht in de tunnels.

Een aantal aansluitingsonderdelen komen meer gedetailleerd aan bod: Parkbrug Groenendaal, de Oosterweelknoop, de tunnelmonden Schijnpoortweg, LO en RO, ….

Het concept van de bouwdoos ‘wand-rand-berm-scherm’ en de zorgvuldige detaillering van het randelement wordt geapprecieerd. Het principe van continuïteit wordt ondersteund waarbij eenzelfde en herkenbaar verhaal verteld wordt over het ganse tracé.

De ontwerper verantwoordt de ontwerp- en kleurkeuzes vanuit een terugkerend en coherente beeldkwaliteitsverhaal tussen de delen op LO en RO. Bovendien is de toepassing van een witte kleur op de snelweg hinderlijk wegens teveel reflectie. In de tunnels is het echter noodzakelijk om de lichtintensiteit te verbeteren. De keuze voor geperforeerde aluminium panelen wordt ingegeven door de akoestische performantie, is onderhoudsvriendelijk en bovendien makkelijk vervangbaar.

Ook de geleding door het toepassen van een ander materiaal, boven en onder de rand, bij de hoge wanden introduceert een menselijke schaal en verhoogt de veiligheid.

De bezorgdheid wordt geuit over de contrastwerking onder de rand van de snelweginfrastructuur (zwart versus wit). Als voorwaarde wordt geformuleerd om voor de wand, onder de rand van de snelweginfrastructuur, een genuanceerde, zachte toon-op-toon kleurstelling in lichtgrijze tinten te gebruiken.

Bij overgang van tunnelmond naar sleuf, ontstaat vaak confrontatie tussen de lichte tunnelwand en de donkere sleufwand. Ook het kleurverloop van donker naar licht ter plaatse van de tunnelmonden wordt sterk in vraag gesteld (flikkering bij het voorbijrijden). Er wordt aanbevolen om hier in plaats van een contrastrijke kleurstelling (verloop van zwart naar wit) naar een behandeling in lichte tinten te gaan. Als voorwaarde wordt geformuleerd om de wanden uit te voeren in een middelgrijs en deze van een reliëfstructuur te voorzien ter hoogte van de naden van de panelen (in structuurverf of afwerking in poedercoating van ‘samengesteld antraciet’). Deze kleur moet afgestemd worden op de kleur van het wegdek. Wat het gradueel kleurverloop bij de overgang van tunnelmond naar sleuf (van middelgrijs naar wit) betreft, wordt gevraagd om te kiezen voor een brede uitvoering over een dubbel aantal panelen.

Dit is onder voorbehoud van de adviezen en opmerkingen inzake tunnelveiligheid.

Hierbij aansluitend wordt tenslotte aandacht gevraagd voor de vormgeving van de (later toe te voegen) signalisaties op de wand. De stad beveelt aan om de signalisaties zo veel mogelijk te integreren en detailleren in de vormgeving van de snelwegarchitectuur. Verder moet de verlichting qua kleur en intensiteit kwalitatief afgestemd worden op de architectuur en beeldkwaliteit van de infrastructuur.

-     Artikel 17 en 18. Het project omvat het herstel en versterking van de natuurlijke en landschappelijke structuur door middel van groenaanleg en herbebossing in het bermenlandschap en de groene inrichting (park/natuur) van de overkappingen. De mogelijkheid tot aanplant kan echter niet binnen de 3 jaar na verlening van de vergunning. 

De beperkte afwijking op artikel 17 van de bouwcode wordt als volgt gemotiveerd:

Het project is van dergelijke complexiteit dat voltooiing (en de mogelijkheid tot aanplant) niet kan binnen de 3 jaar na verlening van de vergunning. De totale uitvoeringstermijn zal immers langer dan 3 jaar zijn en logischerwijs behoren de uit te voeren aanplantingen tot de laatste fases van dergelijk project. Bij het verlenen van een vergunning kan overigens een andere termijn worden opgelegd. Als voorwaarde wordt geformuleerd dat heraanplant/herbebossing binnen de vergunningsgrens zal uitgevoerd worden binnen de 2 jaar volgend op het beëindigen van de noodzakelijke werkzaamheden op de plaats waar de compenserende bebossing en aanplantingen zijn voorzien.

Immers volgens het Bosdecreet en haar uitvoeringsbesluit, artikel 8 §3, moet de houder van de omgevingsvergunning tot ontbossen die aan de compensatieplicht is onderworpen, de compenserende bebossing uitvoeren binnen een periode van twee jaar na de afgifte van de omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen in laatste administratieve aanleg of ten laatste twee jaar na het beëindigen van de voor de vergunde handeling noodzakelijke werkzaamheden op de plaats waar een compenserende bebossing werd voorzien in de gevallen als vermeld in artikel 4, vierde lid. De bosbehoudsbijdrage moet hij betalen binnen een termijn van vier maanden na de afgifte van de stedenbouwkundige vergunning in laatste administratieve aanleg.

Tenslotte dient de aanvrager steeds te voldoen aan de bepalingen rond groenbescherming bij de uitvoering van werken:
 

1.   Bij het uitvoeren van werken dienen alle mogelijke voorzorgen genomen te worden om de opgaande beplanting te beschermen, om deze in goede gezondheid te houden en om schade te voorkomen.

2.   Op bouwwerven moet de ruimte tot 2 meter van de stam van te behouden, hoogstammige bomen vrij blijven van bouwwerfverkeer, stapeling of storting van bouwmaterialen, bouwafval, vuurhaarden, bouwbarakken, schaftwagens, e.d. Deze ruimte moet worden omheind of omkast. De boomwortels moeten afdoende beschermd worden door ze te bedekken met een schokdempend materiaal. Het vastspijkeren van latten e.d. aan bomen is verboden.

Als voorwaarde wordt geformuleerd dat moet worden voldaan aan de bepalingen omtrent groenbescherming bij de uitvoering van werken, conform artikel 18 van de bouwcode. 

-     Artikel 38. Bovenop de tunneldaken wordt overal een gronddekking van minimaal 1 meter gerespecteerd, behalve een beperkte zone ten oosten van de Noorderlaanbrug.

De beperkte afwijking op artikel 38 van de bouwcode wordt als volgt gemotiveerd:

• Er kan niet aan de betreffende bepaling voldaan worden aangezien het in het bewuste gebied technisch niet mogelijk is om een tussenondersteuning, zoals wel opgenomen in de overige tunneldelen, te realiseren. Hiertoe moet het tunneldak van buitenwand naar buitenwand dragen zonder dat het halverwege ondersteund wordt. Vanuit technische haalbaarheid moet enerzijds de dakdikte worden vergroot en anderzijds de bovenliggende belasting worden verlaagd. De reductie in gronddekking van 1m naar 0,30m in deze zone wordt daarom grotendeels toegekend aan een grotere dikte voor de dakplaat van de tunnel. Gegeven de functionaliteit van het bovenliggend maaiveld, de Bredastraat, die hersteld wordt na de werken, kan deze ook bij een geringere gronddekking worden gegarandeerd.
• Daar de functionaliteit van de Bredastraat behouden blijft is er noch sprake van een verbetering, dan wel verslechtering.
• De Bredastraat wordt heraangelegd, in die zin wordt het tunneldak kwalitatief afgewerkt en wordt de geest van het voorschrift (een kwalitatieve afwerking) gerespecteerd.
• De gevraagde afwijking heeft geen invloed op de veiligheid, leefbaarheid, beeldkwaliteit en duurzaamheid zoals geboden door de overige voorschriften van de bouwcode.

-     Artikel 39 en 42. De aanvrager wordt gewezen op de verplichting volgens de bouwcode om een retourbemaling uit te voeren voor draineringen en bronbemalingen via een infiltratievoorziening of oppervlaktewater. Enkel als dit niet kan, om technische redenen of omdat de kwaliteit van het grondwater dit niet toelaat, kan lozing op de riool worden overwogen.

In dat geval moet bij lozing vanaf  >10 m³/u op de openbare riolering toelating van Aquafin verkregen worden. 

Voor de verwerking van regenwater binnen de polderconstructies wordt al het water naar de verschillende waterkelders geleid. Deze waterkelders vormen het buffervolume van het regenwater alvorens het opgepompt en geloosd wordt op het oppervlaktewater. Deze waterkelders bevinden zich ondergronds en worden beschouwd als bufferput.

Voor de dienstbouwwerken en aanpalende niet-waterdoorlatende verhardingen wordt een infiltratievoorziening geplaatst onder de vorm van infiltratieputten en –leidingen. Bij het dienstbouwwerk Energie is dit een buffervoorziening.

De overige verhardingen bij de dienstbouwwerken zijn waterdoorlatend en de paden in het bermenlandschap en de overkappingen wateren op natuurlijke wijze af naar de niet-verharde naastliggende delen van het bermenlandschap en de groendelen op de overkappingen.

Infiltratie en retourbemaling zijn volgens de aanvrager slechts in zeer beperkte mate mogelijk.

Hoewel waterkelders niet zijn opgenomen in de opsomming van de verschillende mogelijkheden van ondergrondse buffering, is volgens de voorschriften waterbuffering ook ondergronds mogelijk.

Binnen het projectgebied worden polderconstructies voorzien ten behoeve van de snelweginfrastructuur. Binnen deze polders wordt het waterpeil op een kunstmatig laag niveau gehouden. Hiertoe wordt het aanwezige water binnen de polders gedraineerd. Het betreft hier concreet lekwater dat door de polderwanden komt, hemelwater dat binnen de polders terecht komt en mogelijk bluswater ingeval van calamiteiten. Dit drainagewater wordt opgevangen in de waterkelders waarna het wordt weggepompt via de lozingspunten naar het oppervlaktewater. Voor een concrete beschrijving van de polderconstructies en de werking van de waterkelders en de lozingspunten wordt verwezen naar de ‘Vergunningstechnische Nota Water’.

Als herinfiltratie niet lukt kan het opgepompte water dan nog nuttig toegepast worden in plaats van het te lozen op oppervlaktewaters. De waterkelders zijn ontworpen als buffer om ervoor te zorgen dat onder alle omstandigheden de wegeninfrastructuur (in het bijzonder de tunnels en knooppunten) droog blijven of althans niet “onder” water komen te staan. De buffercapaciteit moet dus gevrijwaard worden waardoor de waterbekkens niet als “spaarbekkens” kunnen dienst doen in afwachting dat het gevangen water elders kan worden gebruikt. Het voor de hand liggende hergebruik is dus een vrij constante afvoer naar zones waar het water nuttig kan toegepast worden.

De aandacht van de aanvrager wordt er eveneens op gevestigd dat bronbemalingen, noodzakelijk voor de realisatie van bouwkundige werken, vergunningsplichtig zijn krachtens de Vlarem indelingslijst (rubriek 53.2).

Deze omgevingsvergunning moet worden bekomen alvorens de werf kan worden gestart. Indien het gaat om een bemaling van meer dan 30.000 m³ op jaarbasis of een bemaling dieper dan 4m–mv moet de vergunningsaanvraag een bemalingsstudie bevatten. De inhoud van deze studie wordt bepaald door VMM (Richtlijnen bemalingen ter bescherming van het milieu 2019 - zie checklist 1 en 2).

De aandacht van de aanvrager wordt er eveneens op gevestigd dat de opstart van de bemaling dient aangekondigd te worden bij aanvang.

-     Artikel 47. Het project omvat ingrepen aan waterlopen, waaronder waterlopen van 3de categorie en niet-geklasseerde waterlopen. Een beschrijving is opgenomen in hoofdstuk 8 van de ‘Vergunningstechnische nota Water’ die als afzonderlijke bijlage bij deze omgevingsvergunningsaanvraag is gevoegd. 

Aan twee waterlopen wordt afgeweken van de bepalingen van de bouwcode, namelijk aan de Tophatgracht (deelzone 4) en een (naamloos) deel van de Brandbeek (deelzone 17).

1)   De Tophatgracht is een niet geklasseerd waterloop, die bestaat uit twee delen: 

• een zuidelijk deel dat start ten noorden van de Charles de Costerlaan in het Sint-Annabos en takt aan op de Palingbeek;
• een noordelijk deel gelegen tussen de Palingbeek en de Scheldedijk.

De huidige Tophatgracht, een niet geklasseerde waterloop, wordt gedempt wat een afwijking is op artikel 47 §2 van de bouwcode. Het zuidelijk deel van de Tophatgracht zal in het kader van de aanleg van de Scheldetunnel worden omgeleid rond de te voorziene tunnelmond en een nieuwe aansluiting op de Palingbeek krijgen.

Het noordelijk deel van de Tophatgracht zal definitief worden gedempt, en grotendeels worden vervangen door een nieuw buitendijks slikken- en schorrengebied.

De beperkte afwijking op artikel 47 §2 van de bouwcode wordt als volgt gemotiveerd:

• De Tophatgracht zal worden omgelegd rondom de tunnelmond van de Scheldetunnel. Hiertoe dient het zuidelijk deel van de Tophatgracht gedempt te worden en een nieuwe waterloop rond de tunnelmond gegraven te worden. De demping dient te gebeuren in het kader van werken van algemeen belang. De afwatering van de Tophatgracht blijft, als gevolg van de aansluiting met de Palingbeek gegarandeerd en wordt enkel verlegd. De in de referentietoestand gerealiseerde ingebuisde verbinding van het Rot met de huidige Tophatgracht ter hoogte van de Charles de Costerlaan wordt opengebroken en als open waterloop heraangelegd. Het zuidelijk deel van de Tophatgracht wordt omgeleid omheen de tunnelmond om afwaarts aan te sluiten op de Palingbeek. Deze omleiding is nodig om de kruising van de waterloop over de tunnel te kunnen realiseren.
• De afwijking staat in functie van een algehele verbetering van de omgeving. De ligging en benodigde (constructie)afmetingen van de tunnel en de te realiseren aansluitingen op de bestaande toestand, maken het dat de tunnel op deze plek de gracht kruist. Ter hoogte van de tunnelmond bevindt zich een polderconstructie waarbinnen het grondwaterpeil kunstmatig laag wordt gehouden om de toerit naar de tunnel droog te kunnen houden. De omgeleide Tophatgracht dient ook buiten de polderconstructie te worden gehouden om infiltratie binnen de polderconstructie te vermijden. Bovendien dient de kruising met de tunnelconstructie voldoende noordwaarts te gebeuren, waar de tunnelconstructie voldoende diep onder het maaiveld ligt om de dwarsing mogelijk te maken.
• De omleiding van de Tophatgracht, zal de afvoer van de waterloop niet nadelig beïnvloeden ten opzichte van de referentietoestand. Bij de uitwerking van de ligging en het lengteprofiel van de nieuwe Tophatgracht, werd rekening gehouden dat de overstortleiding van het overstort van Aquafin in het Sint-Annabos, kan opgevangen en afgevoerd worden.
• De aanleg van de nieuwe Tophatgracht wordt geïntegreerd in de landschapsaanleg omheen de weginfrastructuur. Ook wordt de waterloop ecologisch en natuurtechnisch ingericht.
• De achterliggende logica van het voorschrift wordt gerespecteerd er op gelet dat de gracht wordt omgelegd en het te dempen deel wordt vervangen met een nieuw aangelegd grachtgedeelte. De verlegging van de gracht is nodig om het watersysteem in deze omgeving functioneel te houden. De demping van de bestaande delen is nodig voor de aanleg van een openbaar domein.
• De gevraagde afwijking heeft geen invloed op de veiligheid, leefbaarheid, beeldkwaliteit en duurzaamheid zoals geboden door de overige voorschriften van de Bouwcode. Sterker nog, de afwijking draagt bij tot de leefbaarheid, er op gelet dat ze in functie van de landschappelijke integratie van de werken gebeurt.

Daarnaast wordt de verlegde Tophatgracht, voor het gedeelte waar hij over de Scheldetunnel gaat, van een hydraulische afscherming naast de beek voorzien. In het kader van de algehele waterhuishouding in het gebied na aanleg van de Scheldetunnel, wordt ten oosten van de tunnel immers een broekbos aangelegd, waarin de grondwaterstand fluctueert volgens het toestromende grondwater uit het hoger gelegen Sint-Annabos. De bodem van de Tophatgracht ligt echter veel dieper dan de bodem van het broekbos. Om een drainerende werking van de Tophatgracht naar het broekbos toe te vermijden (waardoor dit laatste droog zou komen te staan), wordt de Tophatgracht hydraulisch afgesloten van het broekbos.
Boven de tunnel wordt dit gerealiseerd door middel van een gesloten kleilaag of waterdicht scherm onder de bodem en de oevers van de waterloop. Gezien de parallelle waterdichte wanden van de polderconstructie – waardoor het grondwater in deze zone toch niet van oost naar west kan stromen – heeft dit scherm niet onmiddellijk verdere invloed op de algehele waterhuishouding dan de drainerende werking van de Tophatgracht naar het broekbos toe te vermijden. Deze hydraulische afscheiding betreft geen beschoeiing en is dus geen bijkomende afwijking op artikel 47 van de bouwcode.

2)   De overwelving van de Brandbeek, een niet geklasseerde waterloop, wordt met ca. 7m verlengd richting het noorden.

De bijkomende overwelving is noodzakelijk om een publiek fietspad te kunnen aanleggen (aansluiting ringfietspad op de Wulpstraat). Het betreft het een overwelving die voor de aanleg van een openbare ruimte noodzakelijk is. Evenwel wordt de maximale lengte van 4m overschreden.

De beperkte afwijking op artikel 47 van de bouwcode wordt als volgt gemotiveerd:

• Het is de betrachting om in de omgevingsaanleg de verbinding te optimaliseren tussen Kwade Velden en Lambrechtshoeken en deze aan te sluiten op het Ringfietspad. De enige realistische optie binnen de projectcontour is een fietspad onder de brug. Aan noordzijde komt de Brandbeek echter bijna rechtstreeks uit op de op het oostelijke deel van de opening onder de brug, de enige plek waar het fietspad kan komen. Op andere plekken kan het fietspad immers de Victor Govaertslaan niet ongelijkvloers kruisen omdat de beschikbare ruimte al wordt ingenomen door de R1 of het grondlichaam waarop de weg naar de brug rust. De nog beschikbare strook onder de brug dient dus benut te worden. Om de aanleg hier toch mogelijk te maken dient een gedeelte van ca. 7m bijkomend overwelfd te worden.
• De afwijking staat in functie van de aanleg van een fietspadverbinding tussen het ringfietspad en de Wulpstraat. Dit is een verbetering voor de ruimere omgeving aangezien het de mogelijkheden tot zacht verkeer tussen Kwade Velden en Lambrechtshoeken aanzienlijk verbeterd. De overwelving is nodig om een voldoende breed fietspad met veilige en comfortabele bochtstraal te kunnen realiseren.
• De bijkomende overwelving wordt immers tot een minimum beperkt, opdat de gracht zo veel mogelijk haar waterbergend vermogen zou kunnen behouden. De bijkomende overwelving zal de afvoer van de waterloop niet nadelig beïnvloeden ten opzichte van de huidige toestand.
• De gevraagde afwijking heeft geen invloed op de veiligheid, leefbaarheid, beeldkwaliteit en duurzaamheid zoals geboden door de overige voorschriften van de Bouwcode. Sterker nog, de afwijking draagt bij tot de leefbaarheid, er op gelet dat ze in functie van een verbeterde connectiviteit tussen Kwade Velden en Lambrechtshoeken is. De aanleg van de bijkomende overwelving kadert in het landschap volgens de beeldkwaliteit van de gehele aanleg van het bermenlandschap.

2.   De dienstbouwwerken (DBW) dienen te voldoen aan de vereiste verblijfskwaliteit van de bouwcode. Meer in het bijzonder wordt ingegaan op de artikels met betrekking tot levendige plint (artikel 12), technische uitsprongen (artikel 16), minimale lichtinval en minimale luchttoevoer (artikel 24), afvalberging (artikel 26), laden en lossen (artikel 31), publiciteit (artikel 32 en 33), afvoerkanalen en uitlaten van gassen (artikel 35), groendaken (artikel 38) en septische putten (artikel 43). 

-     Artikel 12. De Dienstbouwwerken Noorderlaan (DBWN) en Lobroekpark (DBWLP) hebben geen levendige plint.

De beperkte afwijking op artikel 12 van de bouwcode wordt als volgt gemotiveerd:

• Gelet op de aard van de dienstbouwwerken zijn er slechts sporadisch personen (onderhoudspersoneel en af en toe opleidingen) aanwezig.
• Er zijn geen ruimtes die vaak gebruikt worden door mensen en waar zij ook een tijd blijven. Daarom is het creëren van een levendige plint ook niet mogelijk.
• Door de omgevingskarakteristieken (bedrijfsmatige context) en ligging (enigszins geïsoleerd ten opzichte van andere bebouwing in de omgeving door het talud van de Noorderlaan) leidt dit niet tot een aantasting van de omgevingskwaliteit waar sowieso weinig ‘levendigheid’ is.

-     Artikel 16. Het Dienstbouwwerk Scheldetunnel RO (DBWSR) omvat twee technische uitsprongen. Deze dienen voor luchtname/ventilatie van de technische ruimten in het dienstbouwwerk. De twee voorziene technische uitsprongen voldoen nagenoeg volledig aan artikel 16 van de bouwcode. Ze zijn immers slechts 145cm hoger ten opzichte van de kroonlijst (maximum 2m50 toegelaten). Eén uitsprong bevindt zich op meer dan 145cm verwijderd van alle gevelvlakken (45°-regel), de tweede niet (ten opzichte van de voorgevel). Voor het dienstbouwwerk wordt geen toegelaten bouwvolume opgegeven vanuit de stedenbouwkundige voorschriften. Voor de technische uitsprong die de 45°-regel niet respecteert (uitsprong van 145cm boven de kroonlijst op 106cm van de voorgevel), wordt een afwijking op artikel 16 van de bouwcode gevraagd.

De beperkte afwijking op artikel 16 van de bouwcode wordt als volgt gemotiveerd:

• Het zichtbare deel van de technische uitsprong betreft een geperforeerde staalplaat die omheen 6 luchtwisselaars/ koelelementen wordt geplaatst. Als dusdanig wordt er een esthetische omkasting voorzien. Hierbij wordt gevolg gegeven aan volgende toelichtende bepaling uit de bouwcode: “Voor grotere projecten worden deze technische installaties ook bij voorkeur gegroepeerd en afgewerkt in een duurzaam en visueel aantrekkelijk omhulsel.” Mocht dit omhulsel niet voorzien zijn, zou de uitsprong wel voldoen aan de afstandsregels van artikel 16 van de bouwcode. Echter werd er voor esthetische redenen gekozen wel een omhulsel te voorzien. Hierdoor wijkt de uitsprong af qua maatvoering, maar wordt wel een visueel aantrekkelijker geheel bekomen, zoals gewenst in de toelichting uit de bouwcode.
• De afwijking heeft geen invloed op de ruimere omgeving. Door de uitsprong zo dicht mogelijk bij de zuidgevel te plaatsen, staat deze zo ver mogelijk van de bedrijven in de omgeving, hetgeen (in combinatie met de inwerking van het dienstbouwwerk in taluds en het voorzien van een omhulsel) landschappelijk verbeterend werkt. Het dienstbouwwerk is grotendeels ingekapseld in het landschap, de technische uitsprong zelf is nagenoeg niet zichtbaar vanuit het landschap. In hoogte wijkt de uitsprong slechts 39cm af van hetgeen de verordening wel toe laat.
• De achterliggende logica van het voorschrift wordt gerespecteerd, er op gelet dat de gekozen inplanting een zeer geringe zichtbaarheid vanaf het openbaar domein garandeert.
• De gevraagde afwijking heeft geen invloed op de veiligheid, leefbaarheid, beeldkwaliteit en duurzaamheid zoals geboden door de overige voorschriften van de bouwcode.

-     Artikel 24. Verluchting wordt voorzien via het mechanisch ventilatiesysteem in de Dienstbouwwerken Scheldetunnel LO (DBWSL) en Scheldetunnel RO (DBWSR) (ipv. op natuurlijke wijze via een te openen gevel- of dakdeel). 

De beperkte afwijking op artikel 24 van de bouwcode wordt als volgt gemotiveerd:

• Er zijn geen opengaande ramen voorzien ter voorkoming van eventueel vandalisme.
• In het dienstbouwwerk is er immers slechts sporadisch aanwezigheid van personen (onderhoudspersoneel).
• Er wordt voldoende lichtinval voorzien in de dienstruimte voor onderhoudspersoneel, grenzend aan de buitengevel.

In het Dienstbouwwerk Lobroekpark (DBWLP) met opleidingslokaal en dienstruimte voor onderhoudspersoneel worden wel voldoende lichtinval en mogelijkheden van luchttoevoer voorzien, conform artikel 24 van de bouwcode.

-     Artikel 26. Er wordt geen afgescheiden ruimte voor afvalberging van 4m² te voorzien in de Dienstbouwwerken Scheldetunnel LO (DBWSL), Oosterweelknoop (DBWOWK), Noorderlaan (DBWN), Groenendaallaan (DBWG), Lobroekpark (DBWLP) en Schijnpoort (DBWS). Door de bestemming van het dienstbouwwerk is er een zeer geringe afvalproductie. In de dienstruimte(s) voor onderhoudspersoneel (één in elk volume) zal een sorteervuilbak voorzien worden. Gezien er enkel bezetting mogelijk is tijdens periodiek onderhoud, wordt zeer weinig tot geen afval verwacht. 

De beperkte afwijking op artikel 26 van de bouwcode wordt als volgt gemotiveerd:

• Gezien de beperkte en slechts sporadische bezetting van het dienstbouwwerk wordt er slechts een minimale afvalgeneratie verwacht, een bescheiden sorteervuilbak volstaat. Er op gelet dat vanuit de bouwcode (maar ook de andere relevante stedenbouwkundige regelgeving) een maximale integratie in de omgeving wordt gevraagd, is het dienstbouwwerk ontworpen opdat het een zo klein mogelijk (makkelijker integreerbaar) volume zou beslaan. Dit in gedachte houdend is het niet te verantwoorden 4m² aan feitelijk onnodige bijkomende ruimte te voorzien, waardoor het dienstbouwwerk groter wordt dan strikt noodzakelijk.
• De afwijking betekent een verbetering voor de omgeving. Het wel voorzien van een afvalberging houdt immers een groter dienstbouwwerk in, hetgeen een grotere impact heeft op de omgeving.
• De achterliggende logica van het voorschrift wordt gerespecteerd, gezien de voorziene sorteervuilbak voldoende de behoefte aan capaciteit voor een degelijke afvalverzameling afdekt.
• De gevraagde afwijking heeft geen invloed op de veiligheid, leefbaarheid, beeldkwaliteit en duurzaamheid zoals geboden door de overige voorschriften van de bouwcode.

-     Artikel 29, 30 en 31. Er wordt in de aanvraag per dienstbouwwerk meegegeven hoeveel parkeerplaatsen er nodig zijn in functie van het aantal personen dat tegelijk aanwezig zal zijn. Daarbovenop worden er ook laad –en loszones voorzien. Het aantal parkeerplaatsen wordt in de aanvraag als voldoende beschouwd. Dit wordt als volgt gemotiveerd:

De dienstbouwwerken worden beschouwd als een arbeidsextensieve en bezoekersextensieve functie. Hiervoor zou de parkeernormering zoals beschreven in de CROW toegepast kunnen worden. Echter zijn de dienstbouwwerken veel groter in omvang in verhouding tot bv. het standaard magazijn dat voor deze parkneernorm wordt gebruikt waardoor bij berekening volgens deze norm dit zou resulteren in een onrealistisch hoge parkeerbehoefte. Er zijn immers grote ruimtes in het gebouw waar (bijna) nooit iemand zal aanwezig zijn zoals een groot stuk van de ondergrondse verdiepingen.

Voor het dienstbouwwerk Scheldetunnel is er wel een opmerking op basis van de plannen. De parkeerplaats voor vrachtwagens is hier niet optimaal ingericht. Deze ligt tegen de parkeerplaatsen voor personenwagens waardoor manoeuvreren moeilijk wordt. Als voorwaarde wordt geformuleerd dat de parkeerplaats voor vrachtwagens en de parkeerplaatsen voor personenwagens bij het dienstbouwwerk Scheldetunnel Linkeroever los van elkaar dienen geplaatst worden. De zone parking vrachtwagen is ingetekend als 5m x 20m en omschrijft dus ruim de opstelplaats voor de vrachtwagen van 3m x 12m. Er is in de zone bijgevolg voldoende ruimte ten opzichte van de personenwagens voor het maneuvreren van de vrachtwagen. De markering kan aangebracht/aangepast worden waarbij een voldoende afstand ten opzichte van de personenwagens wordt aangehouden.

-     Artikel 35. Het Dienstbouwwerk Noorderlaan (DBWN) omvat 4 dubbelde schouwen die op de zijgevel worden geplaatst. Hierdoor wordt slechts deels voldaan aan artikel 35 van de bouwcode, er op gelet dat punt 3 van dit artikel stelt dat het aanbrengen van afvoerkanalen in de gevels verboden is. De voorziene plaatsing op de zijgevel voldoet hier niet aan.

De beperkte afwijking op artikel 35 van de bouwcode wordt als volgt gemotiveerd:

• Deze schouwen zijn verbonden met de binnen opgestelde noodstroomaggregaten en geven uit via de buitenwand. De schouwen zijn gekoppeld aan de noodstroomaggregaten. Het exacte type hiervan kennen we vandaag nog niet (vereisten worden opgenomen in het bestek van de aannemer, die op basis hiervan een concreet toestel dient aan te bieden). Maar in de meeste gevallen hebben zij per noodstroomaggregaat een ‘dubbele’ schouw (zoals voorzien). De opstelling is relatief dicht tegen de buitenwand voorzien en daarom is er gekozen om de schouw door de gevel te laten komen en dan naar boven af te buigen.
• Deze schouwen zijn geplaatst in de gevel langs de helling naar de brug en dus nauwelijks zichtbaar. Ondanks dat het type aggregaat nog niet bekend is, is de voorziene plaatsing aan de gevel technisch nodig.
• De afwijking heeft geen invloed op de ruimere omgeving. De omgeving betreft een KMO-zone met industriële constructies en bedrijfsgebouwen. Het uitzicht van het dienstbouwwerk is passend bij de omgeving. De schouwen beïnvloeden dit geenszins negatief, maar dragen bij aan het industriële karakter dat de omgeving kenmerkt.
• De achterliggende logica van het voorschrift wordt gerespecteerd, er op gelet dat afvoer van gassen conform is aan alle voorschriften van het artikel (te respecteren afstanden tot gevelopeningen, roosters, ...), behoudens plaatsing op de gevel.
• De gevraagde afwijking heeft geen invloed op de veiligheid, leefbaarheid, beeldkwaliteit en duurzaamheid zoals geboden door de overige voorschriften van de bouwcode.

-     Artikel 43. De afvalwaterriolering is niet toegankelijk vanuit de Dienstbouwwerken Scheldetunnel LO (DBWSL), Scheldetunnel RO (DBWSR), Oosterweelknoop (DBWOWK) en Schijnpoort (DBWS). Daarom is er een IBA–systeem voorzien voor de verwerking van alle afvalwater. De afvoer van de IBA wordt aangesloten op de RWA-riolering. Een controleput op deze lozing maakt het mogelijk het effluent te bemonsteren. 

Hiermee wordt niet voldaan aan de voorschriften van artikel 43 van de bouwcode. Meer bepaald werd de zone waar het dienstbouwwerk ingeplant wordt, nog niet opgenomen in het zoneringsplan, hetgeen in de bouwcode niet letterlijk vernoemd wordt als zonering waar een septische put niet dient voorzien te worden. 

De beperkte afwijking op artikel 43 van de bouwcode wordt als volgt gemotiveerd:

:

• Er wordt niet aan de bepaling voldaan omdat de VMM in haar toelichting omtrent de zoneringsplannen stelt dat voor bouwwerken die nog niet werden opgenomen in het zoneringsplan (zoals hier het geval is) dezelfde voorwaarden gelden als voor de bouwwerken die gelegen zijn in het individueel te optimaliseren buitengebied, tenzij rechtstreekse aansluiting op bestaande riolering mogelijk is. Dit houdt volgens de richtlijnen van de VMM de plaatsing van een IBA in (tenzij rechtstreekse aansluiting op bestaande riolering mogelijk is, hetgeen hier niet het geval is). Er op gelet dat de afvalwaterriolering niet toegankelijk is vanuit dit dienstbouwwerk en dat de bouwcode de plaatsing van een septische put laat vervallen in individueel te optimaliseren buitengebied, hetgeen de VMM gelijk stelt aan niet opgenomen locaties, wordt er geen septische put voorzien.
• De afwijking betekent een verbetering voor de ruime omgeving omdat het voorzien van een IBA, in plaats van een septische put, toelaat dat het afvalwater toch gezuiverd geloosd wordt. Bijkomend kan vermeld worden dat de afvalwaterproductie van het dienstbouwwerk uiterst gering zal zijn, er op gelet dat het enkel bezocht wordt voor periodiek onderhoud.
• De achterliggende logica van het voorschrift wordt gerespecteerd, gezien deze er op gericht is een kwalitatief rioleringssysteem te realiseren en dit bekomen wordt door de aanwijzingen van de VMM op te volgen.
• De gevraagde afwijking heeft geen invloed op de veiligheid, leefbaarheid, beeldkwaliteit en duurzaamheid zoals geboden door de overige voorschriften van de bouwcode.

De Dienstbouwwerken Noorderlaan (DBWN), Groenendaallaan (DBWG) en Lobroekpark (DBWLP) zijn gelegen in centraal gebied volgens de zoneringskaarten van de VMM of ligt er zodanig dicht bij dat een gebruikelijke aansluiting op de riolering mogelijk is. De VMM raadt in deze gebieden de plaatsing van een septische put af. Bovendien zal de afvalwaterproductie in het dienstbouwwerk uiterst gering zijn, er op gelet dat het enkel sporadisch bezocht wordt voor onderhoudswerkzaamheden. Daarom wordt geen septische put voorzien. Dit betreft een afwijking op de voorschriften van artikel 43 van de bouwcode.

De beperkte afwijking op artikel 43 van de bouwcode wordt als volgt gemotiveerd:

• Er wordt niet aan de bepaling voldaan omdat de productie van afvalwater in het dienstbouwwerk uiterst gering zal zijn en het dienstbouwwerk is gelegen in of nabij centraal gebied volgens de zoneringskaarten van de VMM. Plaatsing van een septische put wordt door de VMM afgeraden in deze gebieden.
• De afwijking betekent een verbetering voor de omgeving er op gelet dat onderhoudswerkzaamheden aan een eventuele septische put niet nodig zullen zijn. De bijbehorende hinder wordt zo eveneens vermeden.
• De achterliggende logica van het voorschrift wordt gerespecteerd. Er wordt een kwalitatief rioleringssysteem gerealiseerd en waarvan de aanpassing ten opzichte van de bepaling enkel gebeurt omwille van de ligging van het dienstbouwwerk en het verwacht gebruik.
• De gevraagde afwijking heeft geen invloed op de veiligheid, leefbaarheid, beeldkwaliteit en duurzaamheid zoals geboden door de overige voorschriften van de bouwcode.

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Wegontwerp, mobiliteit en (verkeers)veiligheid 

Maximaliseren comfort en (sociale) veiligheid voor fietsers

De nadruk van het advies ligt op het verbeteren van het comfort en de veiligheid (zowel sociale veiligheid als verkeersveiligheid) van de fietsers. In functie van de modal shift is één van de hoofddoelstellingen immers om verplaatsingen met de fiets zo veel mogelijk te stimuleren, zowel binnen de stad, als van en naar de stad, als het woon-werkverkeer naar de haven.

Volgende algemene richtlijnen en ambities worden hiervoor geformuleerd:

De fietspaden moeten waar het mogelijk is:

-     voldoende breed zijn, waarbij wordt verwezen naar het toepasselijke vademecum en draaiboek openbaar domein;

-     obstakelvrij zijn (vrij van bomen, paaltjes, enz.); 

-     sociaal veilig zijn, dit houdt in dat ze voldoende verlicht zijn en dat er een brede bufferstrook met voldoende zicht op de omgeving net naast het fietspad is; 

-     van camerabewaking voorzien op locaties waar geen veilige alternatieven beschikbaar zijn;

-     op gelijke hoogte worden uitgevoerd met naastliggende verharding van voetpaden en schrikstroken, om valpartijen te vermijden en de voorziene breedte optimaal te benutten;

-     van veilige oversteekplaatsen worden voorzien, conform de geldende vademecums en andere richtlijnen; 

-     vlot en veilig op omliggende fietspaden en functies aansluiten, conform de geldende vademecums en andere richtlijnen; 

-     een vlotte fietsbeweging toelaten op de hoofdroute, door het verruimen van bochtstralen en het vermijden van knikken; 

-     van fietsmarkeringen, volgens de op dat moment geldende richtlijnen van de stad, worden voorzien om dubbelrichtingsfietspaden en de voorrangsregeling aan te duiden. 

Volgende voorwaarden worden geformuleerd:

-     het fietspad in de Charles De Costerlaan (deelzone 1 en 2):

• er dient verhinderd te worden dat autoverkeer, uitgezonderd hulpdiensten, het fietspad vanaf het kruispunt Charles De Costerlaan-Halewijnlaan oprijdt door het plaatsen van een paaltje in de verharde zone tussen het fietspad en de rijweg. Op deze manier wordt ook ongewenst parkeren ter hoogte van de zone voor interventiediensten voorkomen; 
• in functie van het fietscomfort dienen de amfibieëntunnels in het fietspad zo te worden dat het bovenvlak van de tunnel op hetzelfde niveau zit als het asfalt; 
• er dient een aansluiting te worden voorzien tussen de ingang naar de voetbalclub en het fietspad;

-     de wildroosters in het fietspad dienen goed befietsbaar te zijn (uitvoering met platte openstaande latten die op maximum 5cm van mekaar staan).

-     de hoeken in het fietspad langs de Scheldelaan ter hoogte van de bushalte (deelzone 7) moeten vloeiend gemaakt worden (zoals in rood aangepast op de plannen);

-     aan de Bisschoppenhoflaan (deelzone 13) dienen ter hoogte van de verkeerslichten de fietsoversteken gemarkeerd te worden volgens de toepasselijke richtlijnen van de stad Antwerpen op het moment van de uitvoering; 

Opmerking: het fietspad aan de noordzijde van de Bisschoppenhoflaan en ten zuiden van het Raoul Gregoirplein (deelzone 13) wordt gelezen als een enkelrichtingsfietspad.

Maximaliseren comfort en (sociale) veiligheid voor voetgangers

Ook voor voetgangers zijn veilige en comfortabele voetpaden, oversteken en aansluitingen met bestaande wandelpaden en functies van belang. Hiervoor worden dezelfde algemene richtlijnen ambities toegepast op infrastructuur voor voetgangers. Ook hiervoor wordt verwezen naar de van toepassing zijnde draaiboeken (openbaar domein) en het vademecum.

Maximaliseren comfort en (sociale) veiligheid voor gebruikers van het openbaar vervoer

Volgende algemene richtlijnen en ambities worden geformuleerd om de kansen voor openbaar vervoer te maximaliseren:

-     de bedding van alle trambanen dient maximaal groen ingericht te worden; 

-     de inrichting en detaillering van de bus en tramhaltes dient conform te zijn met het draaiboek openbaar domein van de Stad Antwerpen;

Leesbaarheid en ontsluiting gemotoriseerd verkeer

Omwille van de veiligheid en de leesbaarheid voor het gemotoriseerd verkeer worden volgende voorwaarden geformuleerd:

-     de middengeleider en busstrook op de oostelijke tak van de August Vermeylenlaan (deelzone 1) dient ingekort te worden in functie van doorgang voor het verkeer tijdens het ledigen van de sorteerstraat. De middengeleider en busstrook kunnen ten vroegste aanvangen 35m na het kruispunt met de J. Vuylstekelaan; 

-     ter hoogte van het kruispunt aan de Noordkasteelbruggen (deelzone 8) dient, om te voorkomen dat verkeer een sluiproute neemt om de buffer te vermijden, de barrière verder doorgetrokken te worden; 

-     voor de kade en de aansluiting van de kade op de Bredastraat (deelzone 11) moet duidelijk zijn dat dit geen deel uitmaakt van de rijweg. De kade in Bredastraat is in kassei vanaf Asiadok-Oostkaai tot net voor de nieuwe aansluiting die in het verlengde van Steenborgerweert ligt. In ‘bestaande toestand’ is dit deel van de kade dat aansluitend ligt aan Bredastraat ook in kassei. De nieuwe toegang tot de kade in het verlengde van Steenborgerweert en de kade vanaf daar naar het oosten is in asfalt (zoals ook in huidige toestand). De aanleg in kassei wordt opgelegd voor de toegang en voor het oostelijk deel.

Materialisatie

Wat betreft de materialisatie van fietspaden, voetpaden en de ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer worden volgende voorwaarden opgesomd:

-     het meubilair dient conform de straatmeubilaris van de stad Antwerpen te zijn; 

-     voor de stadswegenis zijn enkel bestratingsmaterialen uit het standaard materialenpalet van de Stad Antwerpen toegestaan; 

-     aan het kruispunt met de Lambrechtshoekenlaan (deelzone 11) dient: 

• ter hoogte van de westelijke voetgangersoversteek de groenstrook tussen fietspad en voetpad verhard te worden met het voetpad materiaal; 
• ten zuiden van het kruispunt het voetpadmateriaal doorgetrokken te worden. Het betonnen parkpad sluit aan op dit voetpad;

-     het voetpad aansluitend op het fietspad langs de Vaartkaai (deelzone 11) moet aangelegd worden in betonstraatstenen 22x22; 

Landschapsontwerp en inpasbaarheid

Minimaliseren verharding en maximalisering vergroening

Voor het maximaal behoud van groen en het minimaliseren van verharding worden volgende algemene richtlijnen en ambities geformuleerd:

-     er dient maximaal gebruik gemaakt te worden van verhardingen die waterdoorlatend zijn; 

-     het aantal verharde parkeerplaatsen aan dienstbouwwerken moet tot een minimum beperkt worden; 

-     de verharde ruimte voorzien voor interventiediensten moet beperkt worden tot het minimum.

-     er dient gewerkt te worden met open boomvakken in de plaats van boomroosters;

Volgende voorwaarden worden geformuleerd:

-     de haakse parkeervakken aan het appartementsgebouw aan de Charles De Costerlaan 15-21 (deelzone 1) dienen in kassei in plaats van betonstraatstenen uitgevoerd te worden; 

-     de rijweg naar de waterbuffer, gelegen binnen in het knooppunt Sint-Anna Linkeroever (deelzone 3), dient, indien infiltratie mogelijk is, aangelegd te worden in waterdoorlatende verharding;

-     het basketbalveld langs het kruispunt Charles de Costerlaan – Halewijnlaan (deelzone 1) dient geschrapt te worden en groen ingezaaid te worden.

Dienstbouwwerken

Met betrekking tot de bovengronds zichtbare delen van de ondergrondse infrastructuur waaronder de dienstbouwwerken, luchthappers,… gelden volgende richtlijnen en ambities:

-     de luchthappers ter hoogte van het dienstbouwwerk Groenendaallaan en het dienstbouwwerk Schijnpoort zijn ingewerkt in het talud rond de tunnelmond. Zo ontstaat een afgesloten hoek tussen de keermuur en de luchthappers of het dienstbouwwerk. Dergelijke hoeken, waar sociale controle niet mogelijk is moeten vermeden worden. Indien dit niet mogelijk is moet dit afsluitbaar zijn.

Volgende voorwaarde wordt geformuleerd:

-     ter hoogte van de luchthappers Groenendaallaan is er een hoogteverschil van 2,75m vanaf het talud tot de toegang van de luchthappers. Dit dient afgeschermd te worden door een valbeveiliging. 

Erfgoed – archeologie

1) beschermd monument, vaststelling: 10756, Parochiekerk Sint-Jan-de-Doper, Oosterweel: https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10756 ;

2) vaststelling: 10747, Noordkasteelbruggen, Twee parallelle Straussbruggen uit 1980: https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10747 ;

3) vaststelling: 10746, Amerikadok:
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10746 ;

4) beschermd monument, vaststelling: 10754, Fort Noordkasteel en windmolen: https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10754 ;

5) beschermd monument, Hogere Zeevaartschool: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/10755

6) vaststelling: 10744, Straatsburgdok:
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10744

In vergelijking met de omvang van dit infrastructuurproject is de aantasting van waardevolle erfgoedelementen binnen het projectgebied eerder beperkt te noemen. Wat betreft de actuele omgevingsvergunningsaanvraag zijn de belangrijkste gevolgen te verwachten in de zone met de Oosterweelknoop, waar het actuele culturele landschap een grote transformatie ondergaat. Twee belangrijke historische betekenislagen worden hier doorsneden: enerzijds de verdere aantasting van de resten van het Noordkasteel en de daarop aansluitende Brialmontomwalling, anderzijds de resten van het voormalige polderdorp Oosterweel, dat bij de uitbreiding van de haven reeds moest wijken en waarvan enkel de Sint-Jan-de-Doperkerk nog een zichtbare getuige is.

Onderstaande algemene richtlijnen en ambities worden meegegeven:

-     Vanuit monumentenzorg wordt gevraagd om bij de verdere detaillering van de omgevingsaanleg zoveel mogelijk rekening te houden met erfgoedelementen. De leefbaarheidsprojecten die in het kader van de Oosterweelverbinding geïnitieerd worden geven hiertoe belangrijke kansen.

-     Vanuit monumentenzorg wordt gevraagd om bij het innemen van werfzones en andere tijdelijke ingrepen steeds de impact op de omgeving en de hier aanwezige erfgoedelementen maximaal te beperken.

De stedelijke dienst archeologie is vanuit het aspect archeologie steeds betrokken geweest bij het voorbereidend proces van het bouwproject van de Oosterweelverbinding. In dit kader werd een samenwerkingsovereenkomst tussen Lantis, het agentschap Onroerend Erfgoed en de stad Antwerpen opgemaakt dat door de gemeenteraad werd goedgekeurd (G016-GR-00766). De stadsarcheologen kregen de opdracht om voor het projectgebied de archeologienota te maken. De nota bestaat uit twee delen: een uitgebreid bureauonderzoek met de impact van de werken op archeologie, en het Programma van Maatregelen dat het geheel aan voorwaarden tot onderzoek omschrijft waaraan de bouwheer zich moet houden tijdens de uitvoering van het project. Op 29 mei 2020 werd door het agentschap Onroerend Erfgoed akte genomen van de archeologienota. De nota ‘Vooronderzoek Antwerpen Oosterweel’ opgemaakt door Jef Vansweevelt is digitaal beschikbaar op https://loket.onroerenderfgoed.be/archeologie/notas/archeologienotas/14944.

Volgende voorwaarde wordt geformuleerd:

-     de bouwheer voert het Programma van Maatregelen uit zoals opgenomen in de bekrachtigde archeologienota.

Leefbaarheid

De impact van het project op het milieu werd onderzocht in het plan-MER en project-MER Oosterweelverbinding. De stad werd bij dit proces nauw betrokken en kreeg regelmatig de kans om advies te geven op het project-MER.

Minimaliseren van de effecten tijdens aanlegfase

Het merendeel van de ingrepen noodzakelijk tijdens de uitvoering van de werf wordt nog niet aangevraagd in deze omgevingsvergunningsaanvraag. De stad heeft momenteel dus nog geen duidelijk beeld over de geplande werken en de daarbij gepaard gaande hinder.

Daarom vraagt de stad om nauw betrokken te worden bij de verdere voorbereiding van de werken om de hinder voor de omwonenden tot een minimum te beperken en de bereikbaarheid van de stad te kunnen garanderen tijdens de werken. In het verleden is er reeds een referentiefasering voor deze werken opgemaakt met alle betrokken partijen die nu verder verfijnd dient te worden.

Bovendien wenst de stad om ook tijdens de werken nauw betrokken te worden bij de opvolging ervan, zoals overeengekomen in de samenwerkingsovereenkomst (Gemeenteraadsbesluit 18 mei 2020).

Daarnaast wenst de stad reeds een aantal aandachtspunten voor de uitvoering mee te geven:

-     De stad vraagt aan Lantis om, samen met de stad, een ‘leefbare werf’ te creëren. Voor de omliggende wijken van Merksem, Luchtbal, Kronenbrug, Slachthuis en Ten Eekhove moet de lange werf van de Oosterweelverbinding aangegrepen worden om milderende maatregelen en (lokale) minder hinder om te zetten in en te combineren met structurele en duurzame verbeteringen in de wijken zelf én betere verbindingen tussen de wijken onderling. 

-     De stad vraagt aan Lantis om, samen met de stad, te onderzoeken hoe de oppervlakte van de werf beperkt kan worden en hoe de werf maximaal kan afgeschermd worden naar de woonwijken. De stad vraagt concreet om te bekijken of de geluidsschermen naast de tijdelijke R1 van 4 meter verhoogd kunnen worden naar 6 meter. 

-     Ook vraagt de stad om te onderzoeken op welke wijze de duurtijd van de tijdelijke R1 kan beperkt worden en of deze maximaal op maaiveld niveau kan worden aangelegd in plaats van verhoogd, om geluidshinder naar omwonenden te beperken. 

-     Voor bemalingen tijdens de werf dient retourbemaling te worden toegepast. Bemalingsstudies dienen te gebeuren volgens de richtlijnen van VMM (Richtlijnen bemalingen ter bescherming van het milieu 2019 – zie checklist 1 en 2). 

Water

De stad heeft regelmatig te kampen met wateroverlast, maar ook droogte is steeds vaker een probleem. De stad Antwerpen heeft haar ambities met betrekking tot water enerzijds in het Waterplan (goedgekeurd door het college in september 2019) opgenomen en anderzijds liet de stad vanuit de ambitie om van de stad een klimaatrobuuste stad te maken ook een droogtestudie uitvoeren.

In het project wordt ingezet op hergebruik en infiltratie. Er werd onderzocht waar dit binnen het project mogelijk is. Voor de hoofdwegen en polderconstructies zijn de hergebruiksmogelijkheden beperkt. Voor de andere oppervlaktes wordt er maximaal geïnfiltreerd.

Binnen de Ringparken zijn er echter mogelijkheden om water te infiltreren en hergebruiken. Lantis zal hiervoor samen met de stad Antwerpen naar win-win situaties zoeken.

Met betrekking tot het water(systeem) worden volgende algemene richtlijnen en ambities geformuleerd:

-     bemalingswater in de waterkelders dient maximaal hergebruikt te worden of indien dit niet mogelijk is, geretourneerd te worden aan de stadszijde van de polderconstructie. Enkel indien dit niet mogelijk is, kan hemelwater na buffering geloosd worden;

-     de frequentie van de grondwatermonitoring, dient verder uitgewerkt te worden nadat de uitvoeringstechnieken bekend zijn en houdt rekening met de seizoenale variatie van het grondwaterpeil en de gangbare richtlijnen voor grondwatermetingen.

Toetsing van aanvaardbaarheid van de ingedeelde inrichtingen en activiteiten op het vlak van hinder en risico's voor de mens en het milieu

Algemeen

In vergelijking met de enormiteit van de aanvraag op het vlak van mobiliteit, infrastructuurwerken en vegetatie blijft het aandeel en de impact van de ingedeelde activiteiten krachtens de indelingslijst van het Vlarem eerder beperkt. Temeer omdat de soms jarenlange werfactviteiten niet in de voorliggende aanvraag zijn opgenomen, en dus ook niet de typische hinderaspecten verbonden aan dergelijke infrastructuurwerven.

De indiener heeft ervoor gekozen de ingedeelde activiteiten die onderdeel zijn van de voorliggende aanvraag op te delen in vier aparte ingedeelde inrichtingen, de opdeling is gebaseerd op de onderlinge geografische en operationele samenhang van de verschillende activiteiten, ook werd er rekening gehouden met de keuze om de hoofdwerken in drie loten te gunnen.

Fasering

Deze loten hebben te maken met de fasering van de vergunning aangezien de uitvoering van deze 3 loten niet in tijd op elkaar aansluit, maar gelijktijdig of overlappend zal gebeuren

Lot2 omvat de Scheldetunnel, de aansluiting op LO (STLO) en de werken aan het Noordelijk insteekdok (NID). Lot 3A omvat de werken en ingedeelde activiteiten aan de Oosterweelknoop (OWK) en Lot 3B tenslotte omvat de werken en ingedeelde activiteiten binnen de kanaalzone en de R1 (KZR1).

Volgende ingedeelde inrichtingen worden aangevraagd:

IIOA STLO = IIOA Scheldetunnel en aansluiting Linkeroever

Bevat de exploitatie van de technische installaties van de Scheldetunnel en aansluiting Linkeroever (gasolietank, transformatoren, noodstroomgeneratoren, opslag blusgas, …), parkeerplaatsen voor niet-personenwagens, de exploitatie van de permanente polderconstructies, het lozen van het lekdebiet van de polderconstructies behorende bij de Scheldetunnel (na beëindiging lozing van het lekdebiet door de aannemer) en de te dempen delen van de Tophatgracht.

IIOA NID = IIOA Noordelijk Insteekdok

Bevat de tussentijdse stockage in het Noordelijk Insteekdok van uitgebaggerde specie in het kader van de aanleg van de Scheldetunnel, die nadien zoveel mogelijk gebruikt zal worden voor het aanvullen van de zinksleuf. Het NID wordt in dit subadvies verder buiten beschouwing gelaten omdat dit dok niet gelegen is op Antwerps grondgebied.

IIOA OWK = IIOA Oosterweelknoop

Bevat de technische installaties van de Oosterweelknoop (transformatoren, opslag blusgas, …), parkeerplaatsen voor niet-personenwagens, de te dempen delen van de vijvers van het Noordkasteel, de exploitatie van een polderconstructie en het lozen van de lekdebieten van de permanente polderconstructies behorende bij de Oosterweelknoop (na beëindiging lozing van het lekdebiet door de aannemer).

IIOA KZR1 = IIOA Kanaalzone en R1

Bevat de technische installaties van de Kanaalzone en R1 (gasolietank, transformatoren,

noodstroomgeneratoren, opslag blusgas,…), parkeerplaatsen voor niet-personenwagens, de te dempen zones (de grachten en bufferbekkens langs de R1 Noord en een deel van het Lobroekdok), de exploitatie van permanente polderconstructies en het lozen van de lekdebieten van de polderconstructies behorende bij de Kanaalzone en de R1 (na beëindiging lozing van het lekdebiet door de aannemer).

Beoordeling

Met uitzondering van de dempingswerken die aangevraagd worden onder rubriek 60 van de indelingslijst en lekdebieten gevraagd onder rubriek 53.4 worden de ingedeelde activiteiten ondergebracht in of nabij de diverse dienstgebouwen van de tunnelcomplexen of in de tunnels zelfs. Grotendeels gaat het om veiligheidsvoorzieningen of daarmee samenhangende technische installaties zoals blusgasinstallaties, opslag van blusadditieven, noodstroomgeneratoren en de daar bijhorende gasolieopslag, UPS-voorzieningen, transformatoren en koelinstallaties. Of er gekozen zal worden voor warmtepompen of een meer klassieke airco-installatie wordt dixit de aanvraag (OWV niet-technische samenvatting, p. 9) overgelaten aan de aannemer. Ook met betrekking tot de keuze inzake blusgassen wordt deze overgelaten aan de aan te stellen aannemer, in het dossier werd uitgegaan van de aanname dat het blusgas Inergen zal worden gebruikt. Wanneer zou gekozen worden voor een alternatief moet dit gas vergelijkbare (gevaren)eigenschappen bezitten als type-blusgas Inergen. Uit het dossier blijkt dat de aanvrager voldoende kennis heeft van de algemene en sectorale vergunningsvoorwaarden om een correcte exploitatie mogelijk te maken.

Demping waterlichamen

Op een aantal locaties worden oppervlaktewaterlichamen gedempt, het gaat om de Tophatgracht op Linkeroever die deels zal wordt verlegd om de afwaterende functie te kunnen behouden, hiertoe dient de noordoostelijke arm van de gracht gedempt te worden, het volume wordt geschat op 11.000m³.  Op Rechteroever zal een klein gedeelte van de Noordkasteelvijver worden gedempt en enkele grachten langsheen het traject van de R1, totaal volume wordt geraamd op 15.000m³. Nog op Rechteroever zal een behoorlijk deel van het Lobroekdok worden gedempt, hier gaat het om circa 150.000m³. Uit het aanvraagdossier blijkt dat de zwaar vervuilde slibbodem van het Lobroekdok werd gebaggerd in de periode 2017-2019 op basis van een kwaliteitsplan van Witteveen + Bos (dd. 13.04.2017) waarbij  het verontreinigd slib uit het Lobroekdok werd verwijderd en 17 scheepwrakken geborgen. Een sliblaag van circa 40.000m³ kon niet worden gebaggerd en blijft dus achter als restvervuiling, de monitoring van de stabiele eindtoestand is lopende. De basis van het Lobroekdok bestaat uit een kleilaag waardoor de impact van verontreiniging in het vaste deel van de bodem op het onderliggende grondwater relatief beperkt is. Het Lobroekdok is in principe hydrologisch geïsoleerd door de kleilaag op de bodem en de dokwanden aan de zijkanten. Het is aanbevelingswaardig de monitoring van de stabiliteit ook verder nauwkeurig op te volgen.

Bronbemalingen

Blijft qua ingedeelde activiteiten nog het ”oppompen” en het lozen van zogenaamd lekwater (waarmee grondwater wordt bedoeld dat in de polderconstructies kan insijpelen). Voor de zones KZR1 (614.660m³), OWK (90.155m³) en STLO (23.360m³) samen zou het volgens de aanvraag gaan om iets meer dan 750.000m³ grondwater (inclusief het aandeel hemelwater dat binnen de polderconstructie terechtkomt) per jaar. De werkelijke debieten worden echter slechts op 1/5 van deze worst-case geraamd. In de voorliggende aanvraag wordt voor het deel KZR1 het lozen van lekwater gevraagd met een maximaal uurdebiet van circa 60m³/uur, voor OWK en STLO gaat het om respectievelijk circa 24m³ en 3m³/uur. Met uitzondering van de site rond de Oosterweelknoop waar het lekwater deels zal worden geleid naar het moerasgebied naast de Noordkasteelbruggen lijken er nergens andere constructies voorzien dan waterkelders die tot doel hebben een vertraagde afvoer te garanderen. Spaarbekkens worden niet voorzien. Uit de grondwateronderzoeken van Rots kan besloten worden dat de invloed van vastgestelde  grondwatervervuilingen naar het lekwater toe zeer beperkt is. Dit grondwater lijkt met andere woorden geschikt om gebruikt te worden in de uitdaging tegen de verdroging.

Beoordeling bijstelling van de voorwaarden:

STLO

4.2.5.1.1. § 1 - controle-inrichting en bemonsteringsapparatuur in kader van lozen bedrijfsafvalwater

Motivatie: Volgens artikel 4.2.5.1.1. §1 van Vlarem II dient het bedrijfsafvalwater geloosd te worden via debietsmeet- en bemonsteringsapparatuur. In het kader van voorliggende polderconstructies en lozing van lekwater is het echter niet relevant om bemonsteringsapparatuur voor de lozing van lekwater te voorzien. De hoeveelheid lekwater die via de waterkelders wordt afgevoerd, wordt bepaald d.m.v. een meetmethode conform hoofdstuk 5.53 van Vlarem II. Deze meetmethode volstaat in voorliggende situatie voor lozing van lekwater als bedrijfsafvalwater. De hoeveelheid opgepompt lekwater, gemeten conform hoofdstuk 5.53 van Vlarem II, is immers gelijk aan de hoeveelheid water die geloosd zal worden. Om de kwaliteit van het geloosde lekwater te bepalen, kunnen er staalnames gedaan worden via de controleputten. 

AKKOORD

5.53.2.2 – plaatsen van een peilbuis:

Motivatie: Artikel 5.53.2.2 geeft aan dat er in elk boorgat een rechte, onvervormbare peilbuis van minstens 18 mm geplaatst dient te worden. Gezien het hier niet gaat om een klassieke grondwaterwinning en er geen boorgaten aanwezig zijn, is het plaatsen van peilbuizen in de boorgaten niet mogelijk. De grondwaterstand zal opgevolgd worden via het peilbuizennetwerk dat geplaatst wordt in het kader van het monitoringsplan dat aan de vergunningsaanvraag wordt toegevoegd. 

AKKOORD

5.60.2 – omschrijving van de milieuhygiënische kwaliteit van de gronden waarmee de groeve/graverij moet worden opgevuld:

Motivatie: Conform de bepalingen van artikel 5.60.2, derde lid van titel II van VLAREM wordt een afwijking aangevraagd van de waarden voor vrij gebruik van bodemmaterialen voor de te dempen zone binnen de IIOA STLO (Tophatgracht).

In toepassing van deze afwijkingsmogelijkheid en conform de conclusies van de uitgewerkte studie ontvangende groeve is het bijgevolg toegestaan dat de bodemmaterialen die gebruikt worden voor de gedeeltelijke opvulling van de Tophatgracht volgende chemische samenstelling hebben:

  • Minerale olie tot 500 mg/kg ds

• PAK's:

o Fenantreen: tot 30 mg/kg ds

o benzo(ghi)peryleen: tot 35 mg/kg ds

• de parametergroep BTEX:

o ethylbenzeen tot 5 mg/kg ds

o styreen tot 1,5 mg/kg ds

o som BTEX tot max. 6 mg/kg ds

• PCB’s tot 1 mg/kg ds

• Voor alle overige stoffen moeten de concentraties lager dan of gelijk zijn aan 80% van de bodemsaneringsnorm bestemmingstype III, zoals opgenomen in de bepalingen van bijlage IV van VLAREBO.

Voor de gedetailleerde beschrijving en motivering wordt integraal verwezen naar de studie ontvangende groeve die is bijgevoegd bij deze omgevingsvergunningsaanvraag. Meer specifiek wordt verwezen naar hoofdstuk 5.4 waarin de algemene conclusies zijn opgenomen voor de te dempen zone van de IIOA STLO.

AKKOORD

5.60.3.§3 – uren voor aanvoer van bodemmaterialen

Motivatie: Tenzij het anders bepaald is in de omgevingsvergunning voor de exploitatie van de ingedeelde inrichting of activiteit, mag de normale aanvoer van bodemmaterialen niet vóór 7 uur en na 19 uur plaatsvinden. De planning van de werken voorziet echter dat er minstens met een 2 ploegen systeem (6 - 22 uur) gewerkt kan/zal worden, maar dat er tevens ook, afhankelijk van de noodwendigheden bijvoorbeeld voor het uitvoeren van (tijds)kritische werkzaamheden en/of werkzaamheden die een impact zouden hebben op de reguliere verkeersstromen in het gebied, gedurende de nacht

gewerkt kan/zal worden. Dit impliceert ook dat de werken zo kort mogelijk gehouden kunnen worden teneinde de algemene hinder maximaal te beperken.

Rekening houdend met de ligging van de te dempen zone en dit nabij bestaand havengebied, de beperkte omvang van de te dempen zone en het tijdelijke karakter ervan, wordt er geen overmatige bijkomende hinder voor mens en omgeving verwacht, waardoor er een afwijking aangevraagd wordt voor artikel 5.60.3.§3, zodanig dat 24 op 24 uur gewerkt kan worden.

AKKOORD: in deze zone bevindt zich geen bewoning in de omgeving van de werf, waardoor de afwijking kan worden toegestaan.

5.60.3.§4 – bijhouden van een werfregister

Motivatie: Tenzij het anders bepaald is in de omgevingsvergunning voor de exploitatie van de ingedeelde inrichting of activiteit, houdt de exploitant een register bij waarin een aantal administratieve delen worden bijgehouden omtrent de aangevoerde materialen.

Rekening houdend met het feit dat de gronden die worden aangewend voor de te dempen zones maximaal afkomstig zijn uit het projectgebied zelf, het feit dat via de bestekken reeds de noodzakelijke werfregistraties worden opgezet, de grondstromen die op de werf plaatsvinden reeds via de grondverzetregeling worden opgevolgd en dat voor de projectonderdelen op Rechteroever een gesloten ketenzorgsysteem, met inbegrip van een volledig Track&Trace systeem van alle grondstroombewegingen wordt opgelegd, is het bijhouden van een specifiek en apart werfregister van de te dempen zone overbodig.

Bijgevolg wordt van artikel 5.60.3.§4 een afwijking aangevraagd aangezien al de benodigde informatie in functie van de traceerbaarheid van de grondstromen die terechtkomen in de te dempen zones in voldoende mate via de globale werfregistraties, de rondverzetregeling en meer specifiek via het Track&Trace systeem zal worden bijgehouden.

AKKOORD: het gaat om gronden binnen de werfzone, tracing van de gronden zal dus al gebeuren via de regelgeving grondverzet.

5.60.5. – (stabiliteit-)technische voorwaarden

Motivatie: Tenzij anders vermeld in de omgevingsvergunning voor de exploitatie van de ingedeelde inrichting of activiteit, zijn voor de exploitant bij een opvulling in den droge, al dan niet onder het grondwaterpeil, de volgende voorwaarden van toepassing:

1° de voet van de hellingen wordt aangezet op ongeroerde of voldoende stabiele gronden;

2° de opvulling wordt zo uitgevoerd dat er geen stagnerend water kan voorkomen op de definitieve hellingen;

3° de definitieve hellingen en opvulling worden voldoende verdicht zodat de stabiliteit ervan verzekerd is;

4° de definitieve hellingen worden binnen drie maanden na de realisatie ervan ingezaaid of aangeplant.

De te dempen zone ter hoogte van de Tophatgracht betreft een ondiepe opvulling van een waterloop dewelke wordt opgevuld tot aan het huidige maaiveld waardoor er voor deze te dempen zone geen ‘definitieve hellingen’ van toepassing zijn. Daarnaast wordt deze zone, na opvulling meteen in gebruik genomen als werfzone, waardoor gegarandeerd wordt dat deze zone tijdens de demping meteen voldoende verdicht zal worden. Tevens worden ter hoogte van de dempen zone in de eindfase deels wegenis en deels taluds voorzien waardoor het bovenvlak van de te dempen zone de facto onder het finale afgewerkte maaiveld verdwijnt en bijgevolg niet kan worden ingezaaid of aangeplant.

Bijgevolg kan er voor deze te dempen zone afgeweken worden van de voorwaarden vermeld in artikel 5.60.5.1° tot en met 4°, aangezien deze niet van toepassing zijn, met uitzondering van de voorwaarden rond de verdichting van de opvulling, dewelke meteen voldoende wordt verdicht om verdere werkzaamheden op de te dempen zone te laten plaatsvinden.

ZONDER VOORWERP: de sectorale voorwaarden demping ‘in den droge’ is niet van toepassing gezien het hier gaat om de demping van een waterloop.

OWK

4.2.5.1.1. § 1 - controle-inrichting en bemonsteringsapparatuur in kader van lozen bedrijfsafvalwater

Motivatie: Volgens artikel 4.2.5.1.1. §1 van Vlarem II dient het bedrijfsafvalwater geloosd te worden via debietsmeet- en bemonsteringsapparatuur. In het kader van voorliggende polderconstructies en lozing van lekwater is het echter niet relevant om bemonsteringsapparatuur voor de lozing van lekwater te voorzien. De hoeveelheid lekwater die via de waterkelders wordt afgevoerd, wordt bepaald d.m.v. een meetmethode conform hoofdstuk 5.53 van Vlarem II. Deze meetmethode volstaat in voorliggende situatie voor lozing van lekwater als bedrijfsafvalwater. De hoeveelheid opgepompt lekwater, gemeten conform hoofdstuk 5.53 van Vlarem II, is immers gelijk aan de hoeveelheid water die geloosd zal worden. Om de kwaliteit van het geloosde lekwater te bepalen, kunnen er staalnames gedaan worden via de controleputten. 

AKKOORD

5.53.2.2 – plaatsen van een peilbuis:

Motivatie: Artikel 5.53.2.2 geeft aan dat er in elk boorgat een rechte, onvervormbare peilbuis van minstens 18 mm geplaatst dient te worden. Gezien het hier niet gaat om een klassieke grondwaterwinning en er geen boorgaten aanwezig zijn, is het plaatsen van peilbuizen in de boorgaten niet mogelijk. De grondwaterstand zal opgevolgd worden via het peilbuizennetwerk dat geplaatst wordt in het kader van het monitoringsplan dat aan de vergunningsaanvraag wordt toegevoegd. 

AKKOORD

5.60.2 – omschrijving van de milieuhygiënische kwaliteit van de gronden waarmee de groeve/graverij moet worden opgevuld:

Motivatie: Conform de bepalingen van artikel 5.60.2, derde lid van titel II van VLAREM wordt een afwijking aangevraagd van de waarden voor vrij gebruik van bodemmaterialen voor de te dempen zone binnen de IIOA OWK (gedeelte Noordkasteelvijver).

In toepassing van deze afwijkingsmogelijkheid en conform de conclusies van de uitgewerkte studie ontvangende groeve is het bijgevolg toegestaan dat de bodemmaterialen die gebruikt worden voor de gedeeltelijke opvulling van de Noordkasteelvijver volgende chemische samenstelling hebben:

  • Minerale olie tot 500 mg/kg ds

• PAK's:

o Fenantreen: tot 30 mg/kg ds

o benzo(ghi)peryleen: tot 35 mg/kg ds

• de parametergroep BTEX:

o ethylbenzeen tot 5 mg/kg ds

o styreen tot 1,5 mg/kg ds

o som BTEX tot max. 6 mg/kg ds

• PCB’s tot 1 mg/kg ds

• Voor alle overige stoffen moeten de concentraties lager dan of gelijk zijn aan 80% van de bodemsaneringsnorm bestemmingstype III, zoals opgenomen in de bepalingen van bijlage IV van VLAREBO.

Voor de gedetailleerde beschrijving en motivering wordt integraal verwezen naar de studie ontvangende groeve die is bijgevoegd bij deze omgevingsvergunningsaanvraag. Meer specifiek wordt verwezen naar hoofdstuk 5.3 waarin de algemene conclusies zijn opgenomen voor de te dempen zones van de IIOA OWK.

AKKOORD: de afwijkingsmogelijkheid van de waarden voor vrij gebruik is voorzien in Vlarem. In de studie ontvangende groeve wordt door een erkend deskundige aangetoond dat de voorgestelde normen geen risico’s inhouden voor het grondwater en eventuele blootstelling. Neem ook in acht dat zoveel mogelijk zal gewerkt worden met gronden die vrijkomen binnen de grenzen van de werfzone.

5.60.3.§3 – uren voor aanvoer van bodemmaterialen

Motivatie: Tenzij het anders bepaald is in de omgevingsvergunning voor de exploitatie van de ingedeelde inrichting of activiteit, mag de normale aanvoer van bodemmaterialen niet vóór 7 uur en na 19 uur plaatsvinden. De planning van de werken voorziet echter dat er minstens met een 2 ploegen systeem (6 - 22 uur) gewerkt kan/zal worden, maar dat er tevens ook, afhankelijk van de noodwendigheden bijvoorbeeld voor het uitvoeren van (tijds)kritische werkzaamheden en/of werkzaamheden die een impact zouden hebben op de reguliere verkeersstromen in het gebied, gedurende de nacht gewerkt kan/zal worden. Dit impliceert ook dat de werken zo kort mogelijk gehouden kunnen worden teneinde de algemene hinder maximaal te beperken. 

Rekening houdend met de ligging van de te dempen zone en dit nabij bestaande (snel)weginfrastructuur en havengebied, de beperkte omvang van de te dempen zone en het tijdelijke karakter ervan, wordt er geen overmatige bijkomende hinder voor mens en omgeving verwacht, waardoor er een afwijking aangevraagd wordt voor artikel 5.60.3.§3, zodanig dat 24 op 24 uur gewerkt kan worden.

AKKOORD: in deze zone bevindt zich geen bewoning in de omgeving van de werf, waardoor de afwijking kan worden toegestaan.

5.60.3.§4 – bijhouden van een werfregister

Motivatie: Tenzij het anders bepaald is in de omgevingsvergunning voor de exploitatie van de ingedeelde inrichting of activiteit, houdt de exploitant een register bij waarin een aantal administratieve delen worden bijgehouden omtrent de aangevoerde materialen.

Rekening houdend met het feit dat de gronden die worden aangewend voor de te dempen zones maximaal afkomstig zijn uit het projectgebied zelf, het feit dat via de bestekken reeds de noodzakelijke werfregistraties worden opgezet, de grondstromen die op de werf plaatsvinden reeds via de grondverzetregeling worden opgevolgd en dat voor de projectonderdelen op Rechteroever een gesloten ketenzorgsysteem, met inbegrip van een volledig Track&Trace systeem van alle grondstroombewegingen wordt opgelegd, is het bijhouden van een specifiek en apart werfregister van de te dempen zone overbodig.

Bijgevolg wordt van artikel 5.60.3.§4 een afwijking aangevraagd aangezien al de benodigde informatie in functie van de traceerbaarheid van de grondstromen die terechtkomen in de te dempen zones in voldoende mate via de globale werfregistraties, de rondverzetregeling en meer specifiek via het Track&Trace systeem zal worden bijgehouden.

AKKOORD: het gaat om gronden binnen de werfzone, tracing van de gronden zal dus al gebeuren via de regelgeving grondverzet.

5.60.5. – (stabiliteit-)technische voorwaarden

Tenzij anders vermeld in de omgevingsvergunning voor de exploitatie van de ingedeelde inrichting of activiteit, zijn voor de exploitant bij een opvulling van waterplassen de volgende voorwaarden van toepassing:

2° bij een opvulling door middel van droog grondverzet:

a) de delen van de definitieve hellingen en opvulling die boven het waterpeil komen, worden voldoende verdicht zodat de stabiliteit ervan verzekerd is;

b) de delen van de definitieve hellingen die boven het waterpeil komen, worden binnen drie maanden na de realisatie ervan ingezaaid of aangeplant;

c) als er wordt opgevuld vanaf de kruin van de te realiseren helling tot op een bestaande berm onder water, wordt er voor het bepalen van de breedte van deze berm rekening gehouden met het bresprofiel, vermeld in artikel 1.1.2 onder de subtitel “definities ontginningen”. Deze berekende breedte wordt vermeerderd met een veiligheidszone die minstens even breed is als de diepte van de plas onder de berm, met een minimum van tien meter.

De te dempen zone ter hoogte van het Noordkasteel betreft een ondiepe opvulling van een waterplas zone die wordt opgevuld tot aan het huidige maaiveld waardoor er voor deze te dempen zone geen ‘definitieve hellingen’ van toepassing zijn. Daarnaast wordt deze zone, na opvulling meteen in gebruik genomen als werfzone, waardoor gegarandeerd wordt dat deze zone tijdens de demping meteen voldoende verdicht zal worden. Tevens wordt de te dempen zone in de eindfase geïntegreerd in het ringpark Noordkasteel, waardoor de te dempen zone verder wordt afgewerkt met een talud met daarbovenop een fietspad en zo de facto onder het finale afgewerkte maaiveld verdwijnt, zodanig dat het bovenvlak van de te dempen zone niet kan worden ingezaaid of aangeplant.

Bijgevolg kan er voor deze te dempen zone afgeweken worden van de voorwaarden vermeld in artikel 5.60.5.2° a) tot en met c), aangezien deze niet van toepassing zijn, met uitzondering van de voorwaarden rond de verdichting van de opvulling, dewelke meteen voldoende wordt verdicht om verdere werkzaamheden op de te dempen zone te laten plaatsvinden.

ZONDER VOORWERP: de sectorale voorwaarden demping ‘in den droge’ is niet van toepassing gezien het hier gaat om de demping van een waterplas aan het Noordkasteel.

KZR1:

4.2.5.1.1. § 1 - controle-inrichting en bemonsteringsapparatuur in kader van lozen bedrijfsafvalwater

Motivatie: Volgens artikel 4.2.5.1.1. §1 van Vlarem II dient het bedrijfsafvalwater geloosd te worden via debietsmeet- en bemonsteringsapparatuur. In het kader van voorliggende polderconstructies en lozing van lekwater is het echter niet relevant om bemonsteringsapparatuur voor de lozing van lekwater te voorzien. De hoeveelheid lekwater die via de waterkelders wordt afgevoerd, wordt bepaald d.m.v. een meetmethode conform hoofdstuk 5.53 van Vlarem II. Deze meetmethode volstaat in voorliggende situatie voor lozing van lekwater als bedrijfsafvalwater. De hoeveelheid opgepompt lekwater, gemeten conform hoofdstuk 5.53 van Vlarem II, is immers gelijk aan de hoeveelheid water die geloosd zal worden. Om de kwaliteit van het geloosde lekwater te bepalen, kunnen er staalnames gedaan worden via de controleputten. 

AKKOORD

5.53.2.2 – plaatsen van een peilbuis:

Motivatie: Artikel 5.53.2.2 geeft aan dat er in elk boorgat een rechte, onvervormbare peilbuis van minstens 18 mm geplaatst dient te worden. Gezien het hier niet gaat om een klassieke grondwaterwinning en er geen boorgaten aanwezig zijn, is het plaatsen van peilbuizen in de boorgaten niet mogelijk. De grondwaterstand zal opgevolgd worden via het peilbuizennetwerk dat geplaatst wordt in het kader van het monitoringsplan dat aan de vergunningsaanvraag wordt toegevoegd. 

AKKOORD

5.60.2 - omschrijving van de milieuhygiënische kwaliteit van de gronden waarmee de groeve/graverij moet worden opgevuld:

Motivatie: Conform de bepalingen van artikel 5.60.2, derde lid van titel II van VLAREM wordt een afwijking aangevraagd van de waarden voor vrij gebruik van bodemmaterialen voor de te dempen zones binnen de IIOA KZR1.

In toepassing van deze afwijkingsmogelijkheid en conform de conclusies van de uitgewerkte studie ontvangende groeve is het bijgevolg toegestaan dat de bodemmaterialen die gebruikt worden voor de gedeeltelijke opvulling van het Lobroekdok en voor de demping van de zones aan R1 Noord volgende chemische samenstelling hebben:

 • Minerale olie tot 500 mg/kg ds

• PAK's:

o Fenantreen: tot 30 mg/kg ds

o benzo(ghi)peryleen: tot 35 mg/kg ds

• de parametergroep BTEX:

o ethylbenzeen tot 5 mg/kg ds

o styreen tot 1,5 mg/kg ds

o som BTEX tot max. 6 mg/kg ds

• PCB’s tot 1 mg/kg ds

• Voor alle overige stoffen moeten de concentraties lager dan of gelijk zijn aan 80% van de bodemsaneringsnorm bestemmingstype III, zoals opgenomen in de bepalingen van bijlage IV van VLAREBO.

Voor de gedetailleerde beschrijving en motivering wordt integraal verwezen naar de studie ontvangende groeve die is bijgevoegd bij deze omgevingsvergunningsaanvraag. Meer specifiek wordt verwezen naar hoofdstuk 5.1 en 5.2 waarin de algemene conclusies zijn opgenomen voor de te dempen zones van de IIOA KZR1.

AKKOORD: de afwijkingsmogelijkheid van de waarden voor vrij gebruik is voorzien in Vlarem. In de studie ontvangende groeve wordt door een erkend deskundige aangetoond dat de voorgestelde normen geen risico’s inhouden voor het grondwater en eventuele blootstelling. Neem ook in acht dat zoveel mogelijk zal gewerkt worden met gronden die vrijkomen binnen de grenzen van de werfzone.

5.60.3.§3 – uren voor aanvoer van bodemmaterialen

Motivatie: Tenzij het anders bepaald is in de omgevingsvergunning voor de exploitatie van de ingedeelde inrichting of activiteit, mag de normale aanvoer van bodemmaterialen niet vóór 7 uur en na 19 uur plaatsvinden. De planning van de werken voorziet echter dat er minstens met een 2 ploegen systeem (6 - 22 uur) gewerkt kan/zal worden, maar dat er tevens ook, afhankelijk van de noodwendigheden bijvoorbeeld voor het uitvoeren van (tijds)kritische werkzaamheden en/of werkzaamheden die een impact zouden hebben op de reguliere verkeersstromen in het gebied, gedurende de nacht gewerkt kan/zal worden. Dit impliceert ook dat de werken zo kort mogelijk gehouden kunnen worden teneinde de algemene hinder maximaal te beperken. 

Rekening houdend met de nabijheid van bestaande (snel)weginfrastructuur, de beperkte omvang van de te dempen zones en het tijdelijke karakter ervan, wordt er geen overmatige bijkomende hinder voor mens en omgeving verwacht, waardoor er een afwijking aangevraagd wordt voor artikel 5.60.3.§3, zodanig dat 24 op 24 uur gewerkt kan worden.

NIET VOLLEDIG AKKOORD: Bij deze zone dient rekening gehouden te worden met de nabijheid van bewoning. Het dient vermeden te worden dat werfverkeer 24/7 doorheen wijk Dam zal plaatsvinden. Er is geen bezwaar tegen de werken op de werfzone, voor transport doorheen de woonwijk dient wel rekening gehouden te worden met een transport tussen 7-19u

5.60.3.§4 – bijhouden van een werfregister

Motivatie: Tenzij het anders bepaald is in de omgevingsvergunning voor de exploitatie van de ingedeelde inrichting of activiteit, houdt de exploitant een register bij waarin een aantal administratieve delen worden bijgehouden omtrent de aangevoerde materialen.

Rekening houdend met het feit dat de gronden die worden aangewend voor de te dempen zones maximaal afkomstig zijn uit het projectgebied zelf, het feit dat via de bestekken reeds de noodzakelijke werfregistraties worden opgezet, de grondstromen die op de werf plaatsvinden reeds via de grondverzetregeling worden opgevolgd en dat voor de projectonderdelen op Rechteroever een gesloten ketenzorgsysteem, met inbegrip van een volledig Track&Trace systeem van alle grondstroombewegingen wordt opgelegd, is het bijhouden van een specifiek en apart werfregister van de te dempen zone overbodig.

Bijgevolg wordt van artikel 5.60.3.§4 een afwijking aangevraagd aangezien al de benodigde informatie in functie van de traceerbaarheid van de grondstromen die terechtkomen in de te dempen zones in voldoende mate via de globale werfregistraties, de rondverzetregeling en meer specifiek via het Track&Trace systeem zal worden bijgehouden.

AKKOORD: het gaat om gronden binnen de werfzone, tracing van de gronden zal dus al gebeuren via de regelgeving grondverzet.

5.60.5. – (stabiliteit-)technische voorwaarden

Motivatie R1Noord: Tenzij anders vermeld in de omgevingsvergunning voor de exploitatie van de ingedeelde inrichting of activiteit, zijn voor de exploitant bij een opvulling in den droge, al dan niet onder het grondwaterpeil, de volgende voorwaarden van toepassing:

 1° de voet van de hellingen wordt aangezet op ongeroerde of voldoende stabiele gronden;

2° de opvulling wordt zo uitgevoerd dat er geen stagnerend water kan voorkomen op de definitieve hellingen;

3° de definitieve hellingen en opvulling worden voldoende verdicht zodat de stabiliteit ervan verzekerd is;

4° de definitieve hellingen worden binnen drie maanden na de realisatie ervan ingezaaid of aangeplant.

De te dempen zone ter hoogte van het R1 Noord betreft een zeer smalle en ondiepe depressie in het huidige landschap langsheen de snelweg die dienst doet als gracht/bufferbekken bij hevige regenval en staat bijgevolg meestal droog. Deze zone wordt opgevuld tot aan het huidige maaiveld waardoor er voor deze te dempen zone geen ‘definitieve hellingen’ van toepassing zijn. Daarnaast wordt deze zone, na opvulling meteen in gebruik genomen als werfzone en/of tijdelijke rijbaan, waardoor gegarandeerd wordt dat tijdens de demping van deze zone deze meteen voldoende verdicht zal worden. Tevens wordt de te dempen zone in de eindfase geïntegreerd in het ringpark Lobroekdok, waardoor de te dempen zone de facto onder het finale afgewerkte maaiveld verdwijnt en bijgevolg het bovenvlak van de te dempen zone niet kan worden ingezaaid of aangeplant.

AKKOORD

Motivatie Lobroekdok:

Tenzij anders vermeld in de omgevingsvergunning voor de exploitatie van de ingedeelde inrichting of activiteit, zijn voor de exploitant bij een opvulling van waterplassen de volgende voorwaarden van toepassing:

2° bij een opvulling door middel van droog grondverzet:

a) de delen van de definitieve hellingen en opvulling die boven het waterpeil komen, worden voldoende verdicht zodat de stabiliteit ervan verzekerd is;

b) de delen van de definitieve hellingen die boven het waterpeil komen, worden binnen drie maanden na de realisatie ervan ingezaaid of aangeplant;

c) als er wordt opgevuld vanaf de kruin van de te realiseren helling tot op een bestaande berm onder water, wordt er voor het bepalen van de breedte van deze berm rekening gehouden met het bresprofiel, vermeld in artikel 1.1.2 onder de subtitel “definities ontginningen”. Deze berekende breedte wordt vermeerderd met een veiligheidszone die minstens even breed is als de diepte van de plas onder de berm, met een minimum van tien meter.

De te dempen zone ter hoogte van het Lobroekdok bevindt zich tussen een damwand enerzijds en een polderconstructie anderzijds. Deze zone wordt opgevuld tot aan het huidige maaiveld waardoor er voor deze te dempen zone geen ‘definitieve hellingen’ van toepassing zijn. Daarnaast wordt deze zone na opvulling meteen in gebruik genomen als werfzone, waardoor gegarandeerd wordt dat deze zone tijdens de demping meteen voldoende verdicht zal worden.

Tevens wordt de te dempen zone in de eindfase geïntegreerd in het ringpark Lobroekdok, waardoor de te dempen zone de facto onder het finale afgewerkte maaiveld verdwijnt en bijgevolg het bovenvlak van de te dempen zone niet kan worden ingezaaid of aangeplant.

Bijgevolg kan er voor deze te dempen zone afgeweken worden van de voorwaarden vermeld in artikel 5.60.5.2° a) tot en met c), aangezien deze niet van toepassing zijn, met uitzondering van de voorwaarden rond de verdichting van de opvulling, dewelke meteen voldoende wordt verdicht om verdere werkzaamheden op de te dempen zone te laten plaatsvinden.

Bijgevolg kan er voor deze te dempen zone afgeweken worden van de voorwaarden vermeld in artikel 5.60.5.1° tot en met 4°, aangezien deze niet van toepassing zijn, met uitzondering van de voorwaarden rond de verdichting van de opvulling, dewelke meteen voldoende wordt verdicht om verdere werkzaamheden op de te dempen zone te laten plaatsvinden.

AKKOORD

Advies van het college

Geadviseerde stedenbouwkundige voorwaarden

De bijgevoegde brandvoorzorgsmaatregelen zijn op het moment van eerste ingebruikname/exploitatie stipt na te leven.

Volgende algemene richtlijnen en ambities worden voor het maximaliseren van comfort en (sociale) veiligheid voor fietsers geformuleerd:

De fietspaden moeten waar het mogelijk is:

-     voldoende breed zijn, waarbij wordt verwezen naar het toepasselijke vademecum en draaiboek openbaar domein;

-     obstakelvrij zijn (vrij van bomen, paaltjes, enz.); 

-     sociaal veilig zijn, dit houdt in dat ze voldoende verlicht zijn en dat er een brede bufferstrook met voldoende zicht op de omgeving net naast het fietspad is; 

-     van camerabewaking voorzien op locaties waar geen veilige alternatieven beschikbaar zijn;

-     op gelijke hoogte worden uitgevoerd met naastliggende verharding van voetpaden en schrikstroken, om valpartijen te vermijden en de voorziene breedte optimaal te benutten;

-     van veilige oversteekplaatsen worden voorzien, conform de geldende vademecums en andere richtlijnen; 

-     vlot en veilig op omliggende fietspaden en functies aansluiten, conform de geldende vademecums en andere richtlijnen; 

-     een vlotte fietsbeweging toelaten op de hoofdroute, door het verruimen van bochtstralen en het vermijden van knikken; 

-     van fietsmarkeringen, volgens de op dat moment geldende richtlijnen van de stad, worden voorzien om dubbelrichtingsfietspaden en de voorrangsregeling aan te duiden.

Volgende voorwaarden worden voor het maximaliseren van comfort en (sociale) veiligheid voor fietsers geformuleerd:

-     het fietspad in de Charles De Costerlaan (deelzone 1 en 2):

• er dient verhinderd te worden dat autoverkeer, uitgezonderd hulpdiensten, het fietspad vanaf het kruispunt Charles De Costerlaan-Halewijnlaan oprijdt door het plaatsen van een paaltje in de verharde zone tussen het fietspad en de rijweg. Op deze manier wordt ook ongewenst parkeren ter hoogte van de zone voor interventiediensten voorkomen; 
• in functie van het fietscomfort dienen de amfibieëntunnels in het fietspad zo te worden dat het bovenvlak van de tunnel op hetzelfde niveau zit als het asfalt; 
• er dient een aansluiting te worden voorzien tussen de ingang naar de voetbalclub en het fietspad;

-     de wildroosters in het fietspad dienen goed befietsbaar te zijn (uitvoering met platte openstaande latten die op maximum 5cm van mekaar staan);

-     de hoeken in het fietspad langs de Scheldelaan ter hoogte van de bushalte (deelzone 7) moeten vloeiend gemaakt worden (zoals in rood aangepast op de plannen);

-     aan de Bisschoppenhoflaan (deelzone 13) dienen ter hoogte van de verkeerslichten de fietsoversteken gemarkeerd te worden volgens de toepasselijke richtlijnen van de stad Antwerpen op het moment van de uitvoering;

-     opmerking: het fietspad aan de noordzijde van de Bisschoppenhoflaan en ten zuiden van het Raoul Gregoirplein (deelzone 13) wordt gelezen als een enkelrichtingsfietspad.

Volgende algemene richtlijnen en ambities worden voor het maximaliseren van comfort en (sociale) veiligheid voor voetgangers geformuleerd:

-     hiervoor wordt verwezen naar de van toepassing zijnde draaiboeken (openbaar domein) en het vademecum.

Volgende algemene richtlijnen en ambities worden voor het maximaliseren van comfort en (sociale) veiligheid voor gebruikers van het openbaar vervoer geformuleerd:

-     de bedding van alle trambanen dient maximaal groen ingericht te worden; 

-     de inrichting en detaillering van de bus en tramhaltes dient conform te zijn met het draaiboek openbaar domein van de Stad Antwerpen.

Omwille van de veiligheid en de leesbaarheid voor het gemotoriseerd verkeer worden volgende voorwaarden geformuleerd:

-     de middengeleider en busstrook op de oostelijke tak van de August Vermeylenlaan (deelzone 1) dient ingekort te worden in functie van doorgang voor het verkeer tijdens het ledigen van de sorteerstraat. De middengeleider en busstrook kunnen ten vroegste aanvangen 35m na het kruispunt met de J. Vuylstekelaan; 

-     ter hoogte van het kruispunt aan de Noordkasteelbruggen (deelzone 8) dient, om te voorkomen dat verkeer een sluiproute neemt om de buffer te vermijden, de barrière verder doorgetrokken te worden; 

-     voor de kade en de aansluiting van de kade op de Bredastraat (deelzone 11) moet duidelijk zijn dat dit geen deel uitmaakt van de rijweg. De kade in Bredastraat is in kassei vanaf Asiadok-Oostkaai tot net voor de nieuwe aansluiting die in het verlengde van Steenborgerweert ligt. In ‘bestaande toestand’ is dit deel van de kade dat aansluitend ligt aan Bredastraat ook in kassei. De nieuwe toegang tot de kade in het verlengde van Steenborgerweert en de kade vanaf daar naar het oosten is in asfalt (zoals ook in huidige toestand). De aanleg in kassei wordt opgelegd voor de toegang en voor het oostelijk deel.

Als voorwaarde wordt geformuleerd dat de parkeerplaats voor vrachtwagens en de parkeerplaatsen voor personenwagens bij het dienstbouwwerk Scheldetunnel Linkeroever los van elkaar dienen geplaatst worden. De zone parking vrachtwagen is ingetekend als 5m x 20m en omschrijft dus ruim de opstelplaats voor de vrachtwagen van 3m x 12m. Er is in de zone bijgevolg voldoende ruimte ten opzichte van de personenwagens voor het maneuvreren van de vrachtwagen. De markering kan aangebracht/aangepast worden waarbij een voldoende afstand ten opzichte van de personenwagens wordt aangehouden.

Wat betreft de materialisatie van fietspaden, voetpaden en de ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer worden volgende voorwaarden geformuleerd:

-     het meubilair dient conform de straatmeubilaris van de stad Antwerpen te zijn; 

-     voor de stadswegenis zijn enkel bestratingsmaterialen uit het standaard materialenpalet van de Stad Antwerpen toegestaan; 

-     aan het kruispunt met de Lambrechtshoekenlaan (deelzone 11) dient: 

• ter hoogte van de westelijke voetgangersoversteek de groenstrook tussen fietspad en voetpad verhard te worden met het voetpad materiaal; 
• ten zuiden van het kruispunt het voetpadmateriaal doorgetrokken te worden. Het betonnen parkpad sluit aan op dit voetpad;

-     het voetpad aansluitend op het fietspad langs de Vaartkaai (deelzone 11) moet aangelegd worden in betonstraatstenen 22x22; 

Voor het maximaal behoud van groen en het minimaliseren van verharding worden volgende algemene richtlijnen en ambities geformuleerd:

-     er dient maximaal gebruik gemaakt te worden van verhardingen die waterdoorlatend zijn; 

-     het aantal verharde parkeerplaatsen aan dienstbouwwerken moet tot een minimum beperkt worden; 

-     de verharde ruimte voorzien voor interventiediensten moet beperkt worden tot het minimum.

-     er dient gewerkt te worden met open boomvakken in de plaats van boomroosters;

Voor het maximaal behoud van groen en het minimaliseren van verharding worden volgende voorwaarden geformuleerd:

-     de haakse parkeervakken aan het appartementsgebouw aan de Charles De Costerlaan 15-21 (deelzone 1) dienen in kassei in plaats van betonstraatstenen uitgevoerd te worden; 

-     de rijweg naar de waterbuffer, gelegen binnen in het knooppunt Sint-Anna Linkeroever (deelzone 3), dient, indien infiltratie mogelijk is, aangelegd te worden in waterdoorlatende verharding;

-     het basketbalveld langs het kruispunt Charles de Costerlaan – Halewijnlaan (deelzone 1) dient geschrapt te worden en groen ingezaaid te worden.

Als voorwaarde wordt geformuleerd dat de fietsroutes die liggen aan een (kwetsbaar) openruimtegebied worden voorzien van gedempte verlichting (tot 20%) wanneer er geen fietsers passeren.

Als voorwaarde wordt geformuleerd dat heraanplant/herbebossing binnen de vergunningsgrens zal uitgevoerd worden binnen de 2 jaar volgend op het beëindigen van de noodzakelijke werkzaamheden op de plaats waar de compenserende bebossing en aanplantingen zijn voorzien.

Als voorwaarde wordt geformuleerd dat moet worden voldaan aan de bepalingen omtrent groenbescherming bij de uitvoering van werken, conform artikel 18 van de bouwcode.

Met betrekking tot de bovengronds zichtbare delen van de ondergrondse infrastructuur waaronder de dienstbouwwerken, luchthappers,… gelden volgende richtlijnen en ambities:

-     de luchthappers ter hoogte van het dienstbouwwerk Groenendaallaan en het dienstbouwwerk Schijnpoort zijn ingewerkt in het talud rond de tunnelmond. Zo ontstaat een afgesloten hoek tussen de keermuur en de luchthappers of het dienstbouwwerk. Dergelijke hoeken, waar sociale controle niet mogelijk is moeten vermeden worden. Indien dit niet mogelijk is moet dit afsluitbaar zijn.

Voor de dienstbouwwerken wordt volgende voorwaarde geformuleerd:

-     ter hoogte van de luchthappers Groenendaallaan is er een hoogteverschil van 2,75m vanaf het talud tot de toegang van de luchthappers. Dit dient afgeschermd te worden door een valbeveiliging. 

Voor wat betreft de zone van het Sportpaleis worden volgende voorwaarden geformuleerd:

-     de site van het Sportpaleis te allen tijde bereikbaar zijn voor de brandweer tijdens de werken en na de oplevering van het project;

-     de werking en de veiligheid van het Sportpaleis moet gegarandeerd blijven;

Voor het erfgoed worden volgende algemene richtlijnen en ambities meegegeven:

-     vanuit monumentenzorg wordt gevraagd om bij de verdere detaillering van de omgevingsaanleg zoveel mogelijk rekening te houden met erfgoedelementen. De leefbaarheidsprojecten die in het kader van de Oosterweelverbinding geïnitieerd worden geven hiertoe belangrijke kansen;

-     vanuit monumentenzorg wordt gevraagd om bij het innemen van werfzones en andere tijdelijke ingrepen steeds de impact op de omgeving en de hier aanwezige erfgoedelementen maximaal te beperken.

Voor archeologie wordt volgende voorwaarde geformuleerd:

-     de bouwheer voert het Programma van Maatregelen uit zoals opgenomen in de bekrachtigde archeologienota (https://loket.onroerenderfgoed.be/archeologie/notas/archeologienotas/14944).

Voor wat betreft uitzicht en materiaalgebruik van de infrastructuurwerken worden volgende voorwaarden geformuleerd:

-     voor de wand, onder de rand van de snelweginfrastructuur, een genuanceerde, zachte toon-op-toon kleurstelling in lichtgrijze tinten te gebruiken;

-     de wanden uit te voeren in een middelgrijs en deze van een reliëfstructuur te voorzien ter hoogte van de naden van de panelen (in structuurverf of afwerking in poedercoating van ‘samengesteld antraciet’). Deze kleur moet afgestemd worden op de kleur van het wegdek. Wat het gradueel kleurverloop bij de overgang van tunnelmond naar sleuf (van middelgrijs naar wit) betreft, wordt gevraagd om te kiezen voor een brede uitvoering over een dubbel aantal panelen.

Een aantal aandachtspunten voor het minimaliseren van de effecten tijdens aanlegfase (uitvoering) worden meegegeven:

-     De stad wenst om tijdens de werken nauw betrokken te worden bij de opvolging ervan, zoals overeengekomen in de samenwerkingsovereenkomst (Gemeenteraadsbesluit 18 mei 2020).

-     De stad vraagt aan Lantis om, samen met de stad, een ‘leefbare werf’ te creëren. Voor de omliggende wijken van Merksem, Luchtbal, Kronenbrug, Slachthuis en Ten Eekhove moet de lange werf van de Oosterweelverbinding aangegrepen worden om milderende maatregelen en (lokale) minder hinder om te zetten in en te combineren met structurele en duurzame verbeteringen in de wijken zelf én betere verbindingen tussen de wijken onderling. 

-     De stad vraagt aan Lantis om, samen met de stad, te onderzoeken hoe de oppervlakte van de werf beperkt kan worden en hoe de werf maximaal kan afgeschermd worden naar de woonwijken. De stad vraagt concreet om te bekijken of de geluidsschermen naast de tijdelijke R1 van 4 meter verhoogd kunnen worden naar 6 meter. 

-     Ook vraagt de stad om te onderzoeken op welke wijze de duurtijd van de tijdelijke R1 kan beperkt worden en of deze maximaal op maaiveld niveau kan worden aangelegd in plaats van verhoogd, om geluidshinder naar omwonenden te beperken. 

-     Voor bemalingen tijdens de werf dient retourbemaling te worden toegepast. Bemalingsstudies dienen te gebeuren volgens de richtlijnen van VMM (Richtlijnen bemalingen ter bescherming van het milieu 2019 – zie checklist 1 en 2). 

Als voorwaarde wordt geformuleerd om de werfzones die buiten de ‘nieuwe toestand’ vallen en niet roze zijn ingekleurd (binnen de vergunningsgrens), te herstellen naar de bestaande toestand.

Met betrekking tot het water(systeem) worden volgende algemene richtlijnen en ambities geformuleerd:

-     de stad Antwerpen heeft haar ambities met betrekking tot water enerzijds in het Waterplan (goedgekeurd door het college in september 2019) opgenomen en anderzijds liet de stad vanuit de ambitie om van de stad een klimaatrobuuste stad te maken ook een droogtestudie uitvoeren;

-     bemalingswater in de waterkelders dient maximaal hergebruikt te worden of indien dit niet mogelijk is, geretourneerd te worden aan de stadszijde van de polderconstructie. Enkel indien dit niet mogelijk is, kan hemelwater na buffering geloosd worden;

-     de frequentie van de grondwatermonitoring, dient verder uitgewerkt te worden nadat de uitvoeringstechnieken bekend zijn en houdt rekening met de seizoenale variatie van het grondwaterpeil en de gangbare richtlijnen voor grondwatermetingen.

Volgende aandachtspunten worden voor de bronbemalingen geformuleerd:

-     bronbemalingen, noodzakelijk voor de realisatie van bouwkundige werken, zijn vergunningsplichtig krachtens de Vlarem indelingslijst (rubriek 53.2);

-     deze omgevingsvergunning moet worden bekomen alvorens de werf kan worden gestart. Indien het gaat om een bemaling van meer dan 30.000 m³ op jaarbasis of een bemaling dieper dan 4m–mv moet de vergunningsaanvraag een bemalingsstudie bevatten. De inhoud van deze studie wordt bepaald door VMM (Richtlijnen bemalingen ter bescherming van het milieu 2019 - zie checklist 1 en 2);

-     de opstart van de bemaling dient aangekondigd te worden bij aanvang. 

De technische voorwaarden van Elia, overeenkomstig het (bijgesteld) advies, moeten worden overgenomen in de vergunning. De leidingen dienen in elk geval gevrijwaard te worden gedurende (en na) de uitvoering van het project Oosterweelverbinding.

Geadviseerde rubrieken

*Zones: Kanaalzone en R1 (KZR1), Oosterweelknoop (OWK), Scheldetunnel en aansluiting Linkeroever (STLO), Noordelijk Insteekdok (NID).

Geadviseerde bijzondere milieuvoorwaarden