Het project kan rekenen op een bijzonder breed netwerk. Er werden al steunbrieven ontvangen van overheden (o.a. Mechelen, Brugge, provincie Vlaams Brabant, provincie Limburg), andere overheidsinstellingen en projecten (o.a. Vlaams Energie Agentschap en BeReel), financiële instellingen (o.a. Belfius, KBC), en andere organisaties (o.a. VOKA, VBO, Agoria, Flux50).
De bedrijfseenheid Stadsontwikkeling afdeling Energie en Milieu Antwerpen (SW/EMA) bevestigt de synergie van het projectvoorstel met de ambities in het bestuursakkoord inzake mitigatie en in het aankomende Klimaatplan 2030, en met het Interreg project BeReel, waarin de stad zich engageert tot de renovatie van 750 woningen, en tot investeringen in energie-efficiëntie (zie gemeenteraadsbesluit van 26 februari 2018, jaarnummer 149). Het projectvoorstel sluit ook aan bij het Horizon 2020 project FALCO rond de financiering van klimaatambities, waarin stad Antwerpen partner is (gemeenteraadsbesluit van 24 april 2017, jaarnummer 231).
SW/EMA adviseert het college daarom de steunbrief te ondertekenen en om deel te nemen aan de adviesraad van het project. De bedrijfseenheid Stadsontwikkeling, afdeling EMA stelt ook voor om het “split incentive” probleem tussen huurder en verhuurder bij de financiering van energetische renovaties als thema naar voor te brengen. Dit thema staat hoog op de agenda in de stedelijke ambities inzake klimaatmitigatie en gaat over de schijnbaar tegengestelde belangen tussen huurders en verhuurders van huurwoningen. De verhuurder heeft geen directe drijfveer om te investeren in de panden, omdat de winsten van een lagere energiefactuur voor de huurder zijn. De huurder beschikt niet over de nodige investeringsmiddelen en heeft te weinig zekerheid dat hij de woning een voldoende lange tijd kan betrekken om de investering terug te verdienen. Anderzijds is de verhuurder wel gebaat bij een kwalitatief betere huurwoning, want de waarde van het pand verhoogt. En de huurder heeft na een investering meer comfort en een lagere energiefactuur.
Een groot aantal woningen in Antwerpen zijn huurwoningen, die energetisch vaak ondermaats presteren. Een systeem van derde betaler en een koppeling van de investering op het pand zou in theorie moeten toelaten dit dilemma te omzeilen en toch de nodige energetische investeringen te doen. Een maandelijkse betaling zou rechtstreeks via de meter verrekend kunnen worden. Dit onderwerp zal door stad Antwerpen op tafel worden gelegd van het multilateraal overlegplatform.
Indien het projectvoorstel wordt goedgekeurd, zal de deelname aan de adviesraad, aan het discussieplatform en aan het uitwerken van concrete financieringsopportuniteiten worden opgenomen door SW/EMA.
Horizon 2020 is het onderzoeks- en innovatieprogramma van de Europese Unie. Tot en met 10 september 2020 loopt de subsidieoproep LC-SC3-B4E-12-2020 “National roundtables to implement the Smart Finance for Smart Buildings initiative” (vrij vertaald: nationale rondetafels om het ‘Slimme Financiering voor Slimme Gebouwen’ initiatief te implementeren). De oproep kadert in het onderdeel “building a low-carbon, climate resilient future” (vrij vertaald: bouwen aan een koolstofarme, klimaatbestendige toekomst).
Toegang krijgen tot particuliere financiering voor investeringen in energie-efficiëntie en geïntegreerde hernieuwbare energiebronnen is geen evidentie. Een belangrijk obstakel is het gebrek aan een gemeenschappelijke benadering van het onderwerp door de overheid, de publieke sector, de particuliere sector en de financiële sector. De Europese Commissie promoot sinds 2016 een alomvattende aanpak gebaseerd op een effectiever gebruik van overheidsmiddelen, bundeling en hulp bij projectontwikkeling, en risicovermindering. Deze aanpak moet echter nog worden uitgerold en met alle belanghebbenden op nationaal niveau worden gedeeld. De focus van de hoger vermelde oproep ligt in dit kader op partnerschappen die een nationaal discussieplatform opzetten rond financieringsthema’s met alle relevante stakeholders, zoals lokale en regionale overheden, de financiële sector, ESCO’s (energy service company), huiseigenaars, de industriële sector, de bouwsector, en KMO’s. Deze discussieplatforms zullen bestaande lokale, nationale en Europese oplossingen opschalen, investeringsstrategieën uitwerken, actieplannen voortbrengen of beleidsvoorstellen formuleren en ook na afloop van de projectsubsidie operationeel blijven.
De Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten (VVSG) is betrokken bij de uitwerking van het projectvoorstel “FRISBEE”. FRISBEE staat voor ‘Finance Roundtable in Support of Belgian Energy Efficiency’ Het consortium bestaat verder uit het studiebureau SuMa Consulting, het studiebureau Kenter, Febelfin en de Belgische ESCO Wattson (3E). VVSG vertegenwoordigt als hoofdpartner de Vlaamse steden en gemeenten en zal de werking van dit discussieplatform en verspreiding van de resultaten ervan verankeren in haar kenniscentrum. Het consortium wordt nog uitgebreid met vertegenwoordigers uit het Franstalig landsgedeelte. Gesprekken met onder andere de Waalse tegenhanger van de VVSG (het UVCW) zijn nog lopende.
Febelfin verzorgt betrokkenheid van de financiële sector en de disseminatie van resultaten naar de financiële sector.
De VVSG vraagt de stad Antwerpen om het project te ondersteunen en hiertoe de bijgesloten steunbrief te willen ondertekenen.
Het projectvoorstel beoogt het opzetten van een nationaal multilateraal discussieplatform voor innovatieve financiering van energie-efficiëntie en andere klimaatmaatregelen. De stakeholders in dit multilateraal uitwisselingsplatform zijn de Belgische steden en gemeenten, distributienetbeheerders, energieleveranciers en de financiële sector. De bedoeling is om via multilateraal overleg te komen tot concrete financieringsmechanismen, samenwerkingsopportuniteiten en investeringen in innovatieve energie-efficiënte maatregelen door:
Het studiebureau Kenter uit Oelegem is verantwoordelijk voor het schrijven van het projectvoorstel. De VVSG vraagt de stad Antwerpen om samen met Gent, Leuven en Oostende tussen te komen in de kosten hiervan. De bijdrage per hierboven vermelde stad bedraagt 5.000,00 euro. Als tegenprestatie voor deze bijdrage kan stad Antwerpen, samen met de andere steden:
Het project heeft een looptijd van 3 jaar, met een voorziene opstart in het voorjaar 2021. De goedkeuring van de subsidieverlener wordt verwacht eind 2020.
De betaling van de bijdrage van 5.000,00 euro wordt verrekend op het reguliere exploitatiebudget, beschikbaar op 2LMS020101A00000/ 5152500000/2000.
Het college keurt de steunbrief in bijlage en deelname in de adviesraad van het Horizon 2020-projectvoorstel FRISBEE goed en ondertekent daartoe de steunbrief.