2020_CBS_04442 - Omgevingsvergunning. Advies hogere overheid. Voorwaardelijk gunstig advies - OMV_2020005127. Harmoniestraat 68. District Antwerpen - Goedkeuring

Conform artikel 24 en 42 van het Omgevingsvergunningsdecreet heeft het college of de gemeentelijke omgevingsambtenaar de bevoegdheid advies uit te brengen voor de vergunningsaanvragen op haar grondgebied waarvoor de deputatie, de Vlaamse regering of de gewestelijke omgevingsambtenaar de bevoegde overheid is, tenzij:

1.      de aanvraag ingediend is door het betrokken college;

2.      de aanvraag louter betrekking heeft op mobiele of verplaatsbare ingedeelde inrichtingen of activiteiten.

Het college heeft op 17 november 2017 (jaarnummer 2017_CBS_08858) beslist om de adviesbevoegdheid op te nemen.

Er werd bij de deputatie een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend. De aanvraag wordt behandeld volgens de gewone procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

De deputatie verzoekt het college of de gemeentelijke omgevingsambtenaar om:

- een openbaar onderzoek te houden;

- advies uit te brengen.

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen

Relevante voorgeschiedenis

-          25/02/2005: vergunning (197#20040259) voor het slopen van de bestaande bebouwing en uitbreiden bestaande kliniek en ondergrondse parking;

-          10/10/1969: vergunning (18#52440) voor een klooster.

Vergunde/vergund geachte toestand

-          ziekenhuis met kapel en cafetaria;

-          variërend aantal bouwlagen onder plat dak;

-          bakstenen gevel in verschillende kleuren.

Huidige toestand

-          ziekenhuis met kapel en cafetaria;

-          variërend aantal bouwlagen onder plat dak;

-          bakstenen gevel in verschillende kleuren;

-          vaststelling (ID: 6851) van Eeuwfeestkliniek  als bouwkundig erfgoed.

Gewenste toestand

-          vernieuwde ziekenhuisvleugel op terrein van oude vleugel met ondergrondse parking, operatieruimtes, cafetaria en aula;

-          1 ondergrondse en 4 bovengrondse bouwlaag onder plat dak;

-          gevelbekleding in hout met buitenschrijnwerk in witkleurig aluminium;

-          heringericht, groen binnengebied en groendaken.

Inhoud van de aanvraag

-          slopen:

• bestaand klooster met kapel;
• cafetaria personeel;
• verharding;
• fietsenstalling;

-          vellen van bomen;

-          volumeuitbreiding:

• nieuwe vleugel aan ziekenhuis met ondergrondse parking, cafetaria en operatiekwartier;
• nieuwe verharding;
• verplaatsen fietsenstalling.

Omschrijving ingedeelde inrichtingen of activiteiten

Voorgeschiedenis

Op 6 april 2006 werd aan het AZ Monica door de deputatie een vergunning verleend om het ziekenhuis verder te exploiteren, te veranderen door toevoeging, uit te breiden en te wijzigen (MLAV1/05-454). Nadien werd er aan een deel van de campus een andere invulling gegeven en een wijziging en uitbreiding doorgevoerd (MLAV1/09-277). Tenslotte werd er nog akte genomen van een mededeling kleine verandering (MLVER/2016-0143). De basisvergunning is geldig tot 6 april 2026.

Inhoud van de aanvraag

De aanvraag betreft de afbraak van een klooster met kapel en de bouw van een nieuwe vleugel met ondergrondse parking.

Aangevraagde rubrieken

Adviezen

Externe adviezen

Interne adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een woongebied. De woongebieden zijn bestemd voor wonen, alsmede voor handel, dienstverlening, ambacht en kleinbedrijf voor zover deze taken van bedrijf om redenen van goede ruimtelijke ordening niet in een daartoe aangewezen gebied moeten worden afgezonderd, voor groene ruimten, voor sociaal-culturele inrichtingen, voor openbare nutsvoorzieningen, voor toeristische voorzieningen, voor agrarische bedrijven. Deze bedrijven, voorzieningen en inrichtingen mogen echter maar worden toegestaan voor zover ze verenigbaar zijn met de onmiddellijke omgeving. (Artikel 5 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.)

(Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP's) kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/grup.  Het gewestplan kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/gewestplan.)De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van het gewestplan.

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Bouwcode: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 28 april 2014 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 9 oktober 2014.
(De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de bouwcode op volgende punten:

• artikel 21 Minimale hoogte van ruimten:

verblijfsruimtes dienen een minimale vrije hoogte te hebben van 2,60 m.
Een deel van de onthaalzone en cafetaria hebben een vrije hoogte van 2,30 m; De gelijkvloerse burelen hebben een vrije hoogte van minimum 2,30 m. De gang die het nieuwe gebouw verbindt met het bestaande, heeft op het laagste punt een vrije hoogte van 2,30 m. De aula op de eerste verdieping heeft een vrije hoogte van 2,40 m. De ondergrondse parking heeft een hoogte van 2,10 m;

• artikel 24 Minimale lichtinval en minimale luchttoevoer:

elke verblijfsruimte dient minimaal één te openen gevel- of dakdeel te hebben zodat de ruimte op natuurlijke wijze geventileerd kan worden. De opening dient direct uit te monden in de open lucht.
Dit is niet het geval voor onder andere de kantoren, dokters- en koffieruimte op de 2de verdieping;

• artikel 44 Vetafscheiders en olieafscheiders:

horeca-inrichtingen en andere bedrijven en instellingen waar voedsel wordt verwerkt en/of waar warme maaltijden ter plekke worden geconsumeerd, zijn verplicht hun afvalwater via vetafscheiders te lozen.

Het afvalwater van de cafetaria wordt niet afgevoerd via een vetscheider.

Sectorale regelgeving

-          Vlaamse Wooncode: het decreet van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode.
(De kwaliteitsnormen voor woningen, die in uitvoering van de Vlaamse Wooncode zijn opgemaakt, kan u raadplegen via www.wonenvlaanderen.be, zoek op ‘kwaliteitsbesluit’)
De aanvraag valt niet onder het toepassingsgebied van de Vlaamse Wooncode.

-          Rooilijndecreet: het decreet van 8 mei 2009 houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen
(Het Rooilijndecreet kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Decreet houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen)
Het Rooilijndecreet is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Beleidsrichtlijnen in het kader van goede ruimtelijke ordening (overeenkomstig artikel 4.3.1, §2, 2° van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening)

-          BGO Wonen: de beleidsmatig gewenste ontwikkeling woninggrootte, woningmix en beschermen van eengezinswoningen (verder genoemd BGO Wonen), goedgekeurd door de gemeenteraad in zitting van 24 juni 2019.
(De BGO Wonen kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De BGO Wonen is niet van toepassing op de aanvraag.

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Functionele inpasbaarheid

De aanvraag betreft een uitbreiding van het bestaande ziekenhuisfunctie waardoor de functionele inpasbaarheid gegarandeerd blijft.

Schaal - ruimtegebruik - bouwdichtheid

De aanvraag voorziet de sloop van de huidige bebouwing in het binnengebied, ten behoeve van een vervangende nieuwbouw van vier bouwlagen in de vorm van een halve cirkel. De nieuwe bebouwing sluit aan op het hoofdgebouw langs de Harmoniestraat en volgt hierbij ook de vloerpassen van het bestaande hoofdgebouw. De derde bouwlaag kraagt uit en wordt ondersteund door schuine penanten die landen op het maaiveld en op het gelijkvloers de contour vormen van het nieuwe onthaal en de cafetaria. De vierde bouwlaag is een beperkte teruggetrokken, technische verdieping.
 

De geplande uitbreidingswerken sluiten harmonieus aan op het bestaande gebouw en passen zich in, in het binnengebied. Het volume is niet storend voor de omgeving. Er kan gesteld worden dat de werken in overeenstemming zijn met de goede ruimtelijke ordening van de plaats.

Visueel-vormelijke elementen en cultuurhistorische aspecten

Het gebouw is uitgewerkt met een dubbelhoge, transparante plint in glas met daarboven een uitkragende verdieping in houten lattenwerk. Op de platte daken wordt een groendak voorzien. Het paviljoen vormt een harmonieus volume in hout wat een verbetering zal betekenen inzake de beeldkwaliteit van het binnengebied. De keuze voor de natuurlijke materialen verzacht de schaal van het volume en sluit aan bij het groene karakter van het binnengebied, zoals het zal worden heraangelegd.

Het project werd voorgelegd aan de welstandscommissie op 11 oktober 2019 en werd voorwaardelijk gunstig geadviseerd. Het ingediend ontwerp komt tegemoet aan de geformuleerde aandachtspunten.

Het projectgebied bevindt zich buiten een archeologisch vastgestelde zone. Het projectgebied is gelegen binnen woon- en recreatiefgebied met een oppervlakte boven 3000 m² (7 750 m²) en ingreep in de bodem boven 1000 m² (gelijk aan projectgebied). Volgens het Onroerenderfgoeddecreet van 2 juli 2013, artikel 5.4.1 is hiervoor een archeologienota verplicht.

De archeologienota werd ingediend waarvan door het agentschap Onroerend Erfgoed op 26/12/2019 akte werd genomen. Het bijhorende programma van maatregelen beveelt geen verder onderzoek (https://loket.onroerenderfgoed.be/archeologie/notas/archeologienotas/13268). De nieuwbouw zal vermoedelijk echter een zone van ca. 700 m² ongeroerde grond verstoren. Gezien de landschappelijke archeologisch interessante ligging, legt de dienst archeologie extra voorwaarden op.

De bouwheer is verplicht om eventuele vondsten en restanten waarvan hij redelijkerwijs vermoedt dat het archeologische waarde heeft, te melden onder de vondstmeldingsplicht (Onroerenderfgoeddecreet van 2 juli 2013, artikel 5.1.4). De dienst archeologie kan de waarde hiervan steeds komen inschatten.

Dit wordt als voorwaarde opgenomen in de vergunning.

Hinderaspecten – gezondheid – gebruiksgenot – veiligheid in het algemeen

De vrije hoogte van een deel van de gelijkvloerse onthaalfunctie en cafetaria, de gelijkvloerse burelen, de aula op de eerste verdieping  en de gang die op het gelijkvloers de verbinding vormt met het bestaande gebouw beperkt zich tot minder dan 2,60 m. Dit is niet conform artikel 21 van de bouwcode dat een minimale vrije hoogte voor verblijfsruimtes oplegt van 2,60 m.

Het gaat hier echter om een beperkt deel van de onthaalfunctie waarbij ter compensatie het voorste publieke gedeelte is uitgevoerd als een dubbelhoge ruimte met uitzonderlijk grote glaspartijen. Daarnaast moet rekening gehouden worden met de bestaande vloerpassen van het hoofdgebouw waar op aangesloten moest worden. Vanuit de specifieke noden van de hospitaalfunctie waarbij het transport van bedden vlot en veilig dient te verlopen, is het gebruik van hellende vlakken hierbij niet aangeraden. Op basis van bovenstaande argumentatie kan een afwijking worden toegestaan met toepassing van artikel 3 van de bouwcode.
 

De kantoren, de doktersruimten en de koffieruimte op de tweede verdieping hebben geen te openen gevel- of dakdelen ter ventilatie van de ruimte en zijn zo niet in overeenstemming met artikel 24 van de bouwcode. Gezien de hygiënische, technische en veiligheidsvoorschriften die voortkomen uit de complexe programmavereisten van een operatiekwartier, kan hier uitzonderlijk een afwijking op worden toegestaan binnen het kader van artikel 3 van de bouwcode. Andere wetgeving en richtlijnen die van toepassing zijn op voorliggend programma, vormen voldoende garantie dat de ruimten voldoende geventileerd zullen worden.

Het afvalwater van de cafetaria wordt niet afgevoerd via een vetscheider. Artikel 44 van de bouwcode stelt dat horeca-inrichtingen en andere bedrijven en instellingen waar voedsel wordt verwerkt en/of waar warme maaltijden ter plekke worden geconsumeerd, zijn verplicht zijn hun afvalwater via vetafscheiders te lozen. In voorwaarde wordt opgenomen het afvalwater te lozen conform artikel 44.

De stedelijke dienst mobiliteit stelt in haar advies dat de inkomzone herbekeken dient te worden zodat er geen conflicten kunnen ontstaan tussen voetgangers, fietsers en het verkeer naar de parkings. Dit wordt als voorwaarde opgenomen.

Omdat er 3 grote bomen gerooid worden, is advies gevraagd aan de stedelijk dienst stadsbeheer/groen en begraafplaatsen:

"Door het vellen van drie bomen gaat er een groot groenvolume verloren in dit binnen gebied.

De drie heraangeplante bomen zijn in huidig ontwerp te dicht bij elkaar, één boom zou je kunnen verhuizen naar de technische ruimte en de bestaande tuinmuur. Ter hoogte van de nieuwe bomen is ook een RWA ingetekend, leidingen onder bomen zijn te vermijden.

De halfverharding aan de fietsenstalling verkiezen we porfier ipv dolomiet aangezien profier een recupuratiemateriaal is dat minder onderhoud vergt aangezien hier minder onderkruid op groeit. Zeker bij fietsenstallingen is onkruid wieden bemoeilijkt door de eeuwige aanwezigheid van fietsen.”

Dit advies wordt vanuit stedenbouwkundig oogpunt gevolgd. In voorwaarde wordt opgelegd dat de gevelde bomen lokaal terug aangeplant worden met een boomsoort klasse 1A.

Mobiliteitsimpact (onder andere toetsing parkeerbehoefte)

Het algemene principe is dat een bouwaanvraag in vele gevallen een parkeerbehoefte genereert. Om te vermijden dat de parkeerbehoefte (geheel of gedeeltelijk) wordt afgewenteld op het openbaar domein, dient het parkeren maximaal op eigen terrein te worden voorzien, het zogenaamde POET principe (Parkeren Op Eigen Terrein).

De parkeernormen uit de bouwcode artikel 30 (tabel) goedgekeurd door het college op 25 oktober 2014 en herzien op 1 maart 2018 vormen de facto de algemene beleidslijn voor bouwen, verbouwen, vermeerderen van wooneenheden en functiewijzigingen. Wie niet op eigen terrein voorziet in de werkelijke parkeerbehoefte, dient hiervoor een compensatie te betalen.

Fietsvoorzieningen

Er worden 24 extra fietsstalplaatsen voorzien. In het totaal zijn er 91 fietsstalplaatsen. Dit aantal wordt voldoende geacht.

Toetsing van aanvaardbaarheid van de ingedeelde inrichtingen en activiteiten op het vlak van hinder en risico's voor de mens en het milieu

Het AZ Monica is gelegen ter hoogte van de Harmoniestraat, de Valkenburgstraat en de Schulstraat in het zuiden van het district Antwerpen. Ter hoogte van het projectgebied zullen er verschillende gebouwen afgebroken worden waaronder het klooster en kapel, de cafetaria en aanhorige gebouwen. In het binnengebied zal een nieuwe vleugel opgericht worden met een ondergrondse parking.

Overeenkomstig Vlarem II hoofdstuk 6.12 dient de uitvoerder van de sloopwerken de nodige maatregelen te nemen om stofemissies tijdens de afbraak zo veel mogelijk te beperken. Er werd een sloop- en asbestinventaris aan het dossier toegevoegd. De aanbevelingen vermeld in de inventaris dienen door de uitvoerder van de sloopwerken gevolgd te worden.

Vanuit milieutechnisch oogpunt zijn de veranderingen eerder beperkt. Er zal een uitbreiding zijn van het vermogen van de transformatoren (+ 340 kVA) en van de koelinstallaties (+ 159,32 kW). Twee kleine stookinstallaties van elk 25 kW worden uit dienst genomen. Tenslotte gaat men de medische gassen (zuurstof, lachgas en CO2), de zuurstoftank, de dieseltank en het noodstroomaggregaat verplaatsen.

Er wordt niet verwacht dat deze wijzigingen en uitbreidingen een significante impact zullen veroorzaken op mens, milieu of omgeving.

Advies van het college

Mits voldaan wordt aan de voorgestelde vergunningsvoorwaarden, is deze aanvraag in overeenstemming met de VLAREM wetgeving. Vanuit milieutechnisch oogpunt wordt positief advies gegeven de vergunning te verlenen met als eindtermijn 6 april 2026.

Mits voldaan wordt aan de voorgestelde voorwaarden kan op stedenbouwkundig vlak een gunstig advies verleend worden. 

Geadviseerde stedenbouwkundige voorwaarden

1.      de brandvoorzorgsmaatregelen zijn op het moment van 1e ingebruikname/exploitatie strikt na te leven;

2.      indoordekking voorzien wordt in zowel het nieuwe bouwvolume als in de ondergrondse parking;

3.      de inkomzone dient zo georganiseerd te worden dat er geen conflicten kunnen ontstaan tussen voetgangers, fietsers en het verkeer  naar de parkings;

4.      het lozen van afvalwater dient te gebeuren conform artikel 44 van de bouwcode;

5.   de halfverharding aan de fietsenstalling in porfier aan te leggen in plaats van dolomiet;

6.   de gevelde bomen lokaal terug aan te planten met een boomsoort klasse 1A;

7.   de bouwheer meldt 2 weken voor aanvang de start van de werken aan de stedelijke dienst archeologie (archeologie@stad.antwerpen.be);

8.   de bouwheer laat werfcontroles toe door stadsarcheologen;

9.   de bouwheer nodigt de dienst archeologie uit voor de startvergadering;

10. de bouwheer is verplicht om eventuele vondsten en restanten waarvan hij redelijkerwijs vermoedt dat het archeologische waarde heeft, te melden onder de vondstmeldingsplicht (Onroerenderfgoeddecreet van 2 juli 2013, artikel 5.1.4).

Geadviseerde rubrieken

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing.

De aanvraag werd onderworpen aan 2 openbare onderzoeken.

Ingediende bezwaarschriften en petitielijsten

*De Vlaamse regering heeft op 24 maart 2020 via het noodbesluit omgevingsvergunning beslist om de openbare onderzoeken voor omgevingsvergunningen op te schorten. Daarom kon het geplande openbaar onderzoek niet tijdig afgerond worden. Het hierbij geformuleerde advies is opgemaakt onder voorbehoud van relevante opmerkingen/bezwaren/standpunten tijdens het openbaar onderzoek.

Informatievergadering

Een informatievergadering was niet vereist en werd niet gehouden.