Artikel 41 Decreet Lokaal Bestuur bepaalt in artikel 41 tweede lid, 11° dat de gemeenteraad bevoegd is voor het stellen van daden van beschikking met betrekking tot onroerende goederen, behoudens voor zover de verrichting nominatief in het vastgestelde budget is opgenomen of behoudens de bepaling van artikel 56, § 3, 8°, b).
Artikel 6, §3.2 en artikel 7 van de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG VESPA zoals goedgekeurd door de gemeenteraad op 25 november 2019 (jaarnummer 652) bepaalt dat AG VESPA instaat voor de uitvoering en afhandeling van alle in- en uitgaande overdrachten van zakelijke rechten met betrekking tot het stedelijk patrimonium. De beleidsbeslissing hiertoe ligt bij de stad. Een gemeenteraadsbeslissing is vereist voor elke beslissing tot verwerving of vervreemding van zakelijke rechten op stedelijk patrimonium en een stedelijke beslissing tot verwerving van stedelijk patrimonium omvat steeds een beslissing over de aanwending ervan.
Artikel 5 van de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG VESPA zoals goedgekeurd door de gemeenteraad op 25 november 2019 (jaarnummer 652) bepaalt dat AG VESPA instaat voor het rentabiliseren en valoriseren van vastgoed door zakelijke rechten toe te kennen, huurovereenkomsten af te sluiten of andere vormen van terbeschikkingstelling te realiseren aan marktconforme voorwaarden.
1. Eigendomsoverdracht Havenbedrijf aan stad Antwerpen
Kempeneiland betreft een grond met gebouwen gelegen in Antwerpen tussen het Kempischdok-Zuidkaai, Asiadok en Kempisch Dok, kadastraal gekend als Antwerpen, 7de Afdeling, Sectie G, nummers 171/5a, 171/6b, 171/6c, 171/9, 161/10f, 161/20h, 161/26b, 161/20f, 161/20k, 167/23c, deel van perceel 161/26a & deel van openbaar domein, zoals omschreven als lot 6 in het proces-verbaal van opmeting van beëdigd landmeter Wouter De Maegt op 17 december 2018 (dossiernummer 2018.21166) met een oppervlakte van circa 53.469 m². Deze gronden en percelen worden aan de dokzijde begrenst tot aan de blauwe steen. De blauw steen behoort toe aan de respectieve dokken en maken dan ook geen onderdeel uit van deze overdracht.
Asiadok Oostkaai betreft een grond met gebouwen gelegen in Antwerpen tussen het Kempischdok-Zuidkaai, Asiadok en Asiadok Oostkaai, kadastraal gekend als Antwerpen, 7de Afdeling, Sectie G, nummer 167/19c, 167/19d, 167/22c,167/24a, 171/4a2, 171/4b2, 171/4f2, 171/4h2, 171/4n, 171/4x, 171/4y, 171/4z, deel van percelen 1320b4, 1320c4 en 2403g & deel van openbaar domein, zoals omschreven als lot 5 in het proces-verbaal van opmeting van beëdigd landmeter Wouter De Maegt op 17 december 2018 (dossiernummer 2018.21166) met een oppervlakte 30.497 m². Deze gronden en percelen worden aan de dokzijde begrenst tot aan de blauwe steen. De blauw steen behoort toe aan de respectieve dokken en maken dan ook geen onderdeel uit van deze overdracht.
Deze eigendomsoverdrachten zullen plaatsvinden conform de principes opgenomen in de overeenkomst van 18 mei 2020, met name:
2. Erfpachtovereenkomst van stad Antwerpen aan AG VESPA in kader van de Innovatieve Stadshaven
Zowel Kempeneiland als Asiadok-Oostkaai zullen worden ingezet in kader van de Innovatieve Stadshaven. Het college heeft hierbij aan AG VESPA de opdracht gegeven om de tweede ontwikkelingsfase voor het Eilandje, zijnde Kempeneiland, Mexico-eiland en Asiadok-Oostkaai, onder de noemer “Innovatieve Stadshaven” verder uit te werken en te concretiseren. De uitwerking en concretisering van deze Innovatieve Stadshaven kan worden omschreven als een complex en heterogeen vastgoedproject. Dit betekent dat verschillende vastgoedprojecten (KMO-activiteiten, ateliers, kantoorachtigen,...) zullen worden gerealiseerd op verschillende tijdstippen en op verschillende locaties. Het is hierbij van belang dat de organisatie van dit complex en heterogeen vastgoedproject maatwerk oplevert en over de juiste rechtsfiguur beschikt in functie van de bestemming, investering, termijn, zekerheid, enzovoort.
Dit kan inhouden dat de samenwerking met derden kan ressorteren onder een erfpacht, opstal, concessie, handelshuur, gemene huur,.... Om de vastgoedregie blijvend en duurzaam te kunnen aansturen, is het in dit soort van vastgoedprojecten aangewezen om de grondpositie alleszins te behouden en deze projectgronden niet te vervreemden.
AG VESPA heeft de opdracht om de Innovatieve Stadshaven vorm te geven en blijvend aan te sturen. AG VESPA dient hiertoe dan ook te beschikken over de nodige zakelijke rechten om de passende samenwerkingen op lange termijn te sluiten met derden waaronder erfpacht, opstal, concessie, handelshuur, gemene huur,... .
Het is hierbij aangewezen dat de stad Antwerpen de gronden en gebouwen op het Kempeneiland en Asiadok Oostkaai in kader van de realisatie van de Innovatieve Stadshaven, aansluitend op de verwerving ervan vanwege het Havenbedrijf in erfpacht verleent aan AG VESPA onder de volgende voorwaarden:
De regeling inzake het onderhoud en beheer van het openbaar domein in de over te dragen eigendommen zal voorwerp uitmaken van aparte besluitvorming.
Bij gemeenteraadsbesluiten van 24 juni 1996 (jaarnummer 1211) en 9 september 1996 (jaarnummer 1556) werd het Autonoom Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen (heden: Havenbedrijf Antwerpen nv van publiek recht, verder genoemd "Havenbedrijf") opgericht en werden de statuten respectievelijk goedgekeurd en gewijzigd. De artikelen 49 en 50 van de voormelde statuten regelden de overdracht van de goederen van de stad Antwerpen aan het Havenbedrijf. Deze overdracht had betrekking op alle goederen, roerende en onroerende, inclusief het openbaar domein, goederen van infrastructurele en suprastructurele aard, alsook de intellectuele rechten en erfdienstbaarheden. De overdracht van de goederen van de stad Antwerpen aan het Havenbedrijf werd verder geformaliseerd door middel van een authentieke akte, houdende opgave van de beschrijving en van de eigendomstitels van de onroerende goederen, verleden voor het aankoopcomité Antwerpen op 10 juli 1998 en verbeterd bij akte van 12 december 2003, eveneens verleden voor het Aankoopcomité Antwerpen.
In de daaropvolgende jaren werden diverse beleidsmatige stappen gezet met betrekking tot de ontwikkeling van het Eilandje.
Het samenwerkingsprotocol tussen de stad Antwerpen en het Havenbedrijf (hierna "het Protocol") werd in zitting van 16 februari 2009 (jaarnummer 197) door de gemeenteraad goedgekeurd. In dit protocol worden tussen de stad Antwerpen en het Havenbedrijf nieuwe afspraken gemaakt over de gebiedsafbakening van het Eilandje, over de herbestemming en ontwikkeling van het gebied, over de aansturing van de ontwikkeling, over de wijze en de timing dat de overdracht van het gebied zal geschieden, over het concessiebeleid op het gebied, over de baten en lasten die met de overdracht en de herontwikkeling gepaard gaan en tenslotte over de overdracht en het beheer van de dokken en de bijbehorende infrastructuur.
In de dienstverleningsovereenkomst tussen stad Antwerpen en Havenbedrijf, goedgekeurd door de gemeenteraad op 27 juni 2016 (jaarnummer 449), engageerde de stad Antwerpen zich ertoe om de beheerstaken op zich te nemen van onder meer de kaaimuren, dokken en toebehoren. Dit gebeurde in afwachting van de definitieve eigendomsoverdracht. Tegelijkertijd kreeg de stad Antwerpen het gebruiksrecht over de watervlakken en kaaimuren.
Op 2 december 2016 beslist het college (jaarnummer 9962) om het toekomstscenario voor het Eilandje fase 2 verder uit te werken als Innovatieve Stadshaven. Het college besliste in dit zelfde besluit aan AG VESPA de opdracht te geven om de tweede ontwikkelingsfase voor het Eilandje, zijnde Kempeneiland, Mexico-eiland en Asiadok-Oostkaai, onder de noemer “Innovatieve Stadshaven” verder uit te werken en te concretiseren door een studieopdracht uit te schrijven voor de opmaak van een masterplan. AG VESPA kreeg hierin ook opdracht om de onderhandeling met het Havenbedrijf over de gefaseerde overdracht van het grondgebied met bijbehorende concessies op te starten, zodat er een actieve grondregie kan worden opgezet om de gewenste profilering van het gebied te kunnen realiseren.
In de collegiale brief, goedgekeurd door het college op 1 december 2017 (jaarnummer 10339) werd vooropgesteld dat op basis van voorafgaande besprekingen tussen de stad Antwerpen, het Havenbedrijf en AG VESPA, het Havenbedrijf een onderhandelingsvoorstel overmaakt aan de stad Antwerpen. Dat omvatte de overdracht van dokken (kaaimuren en watervlakken) na realisatie van de afgesproken renovatiewerken, een overdracht van de bestaande kunstwerken aanwezig op het Eilandje (al dan niet in gebruik) en een gefaseerde overdracht van de gronden. Het voorstel van het Havenbedrijf omvatte verschillende onderdelen, met uiteenlopende implicaties. Hierdoor kon moeilijk meteen eenduidig op het voorstel geantwoord worden en beantwoordde het college het voorstel van het Havenbedrijf voor de verschillende onderdelen afzonderlijk. Op basis hiervan en verdere visievorming voor Eilandje fase 2 werden de gesprekken het afgelopen jaar verder gezet, wat resulteerde in de overeenkomst die met huidig besluit ter goedkeuring wordt voorgelegd.
Op 6 juli 2018 (jaarnummer 6286) keurde het college de studie "Innovatieve Stadshaven" goed als toekomstperspectief en als beleidskader voor de ontwikkeling van Eilandje fase 2 en Steenborgerweert.
Op 7 september 2018 (jaarnummer 8116) besliste het college de "Open oproep - Pilootprojecten Stedelijke logistiek via Binnenvaart Projectlocatie Kempeneiland" goed te keuren.
De overdracht van het gebied Eilandje dient zo snel mogelijk gerealiseerd te worden, maar houdt wel rekening met lopende concessies, met nog aanwezige havenactiviteiten, met eventuele nieuwe stedelijke ontwikkelingen, met de mogelijkheden tot subsidiëring van bepaalde werken, met de bodemproblematiek, het bekomen van noodzakelijke OVAM-attesten en met andere factoren die een rol kunnen spelen bij de timing van een herontwikkeling. De overdracht zal daardoor in fasen uitgevoerd worden, in stappen van logisch afgebakende ‘deelgebieden’ namelijk Oude Dokken, Montevideowijk, Cadixwijk, het Droogdokkeneiland, het Mexico-eiland, het Kempeneiland en het gebied Noorderlaan.
In de afgelopen jaren werden, in het kader van deze samenwerkingsovereenkomst, de volgende deelgebieden overgedragen: Oude Dokken, Montevideowijk, Cadixwijk, delen van het Droogdokkeneiland, Kempenstraat (Kop Spoor Noord).
De volgende stap was een overeenkomst tussen de stad Antwerpen en het Havenbedrijf houdende een regeling inzake de modaliteiten, lasten en voorwaarden van de overdracht van het gebied “Kempeneiland, Asiadok-Oostkaai, Kempischdok, Asiadok, Kattendijkdok, Houtdok zuidzijde, Bonapartedok en aanhorigheden” te regelen.
Op 18 mei 2020 (jaarnummer 323) keurde de gemeenteraad deze overeenkomst goed.
Hierbij pasten de stad Antwerpen en het Havenbedrijf opnieuw de principes van het protocol toe, zoals onder meer de principes inzake bodem- en grondwatersanering, zijnde:
Het patrimonium van het Havenbedrijf Antwerpen dat zich binnen het projectgebied “Eilandje, fase 2” bevindt, zal kosteloos en ‘vrij van lasten’ volledig aan de stad Antwerpen worden overgedragen en aansluitend in erfpacht worden verleend aan AG VESPA.
De gemeenteraad keurt de kosteloze overdracht goed van het Havenbedrijf aan de stad Antwerpen van alle kadastrale percelen, niet-kadastrale percelen en gebouwen, zoals in huidig besluit omschreven als Kempeneiland en Asiadok-Oostkaai, aangeduid als loten 5 en 6 op het proces-verbaal van opmeting van 17 december 2018 met een respectieve oppervlakte van circa 53.469 m² en 30.497 m². Het betreft volgende eigendommen van het Havenbedrijf: kadastraal omschreven als Antwerpen, 7de afdeling , Sectie G, nummers 171/5a, 171/6b, 171/6c, 171/9, 161/10f, 161/20h, 161/26b, 161/20f, 161/20k, 167/23c, deel van perceel 161/26a & deel van openbaar domein, en nummer 167/19c, 167/19d, 167/22c,167/24a, 171/4a2, 171/4b2, 171/4f2, 171/4h2, 171/4n, 171/4x, 171/4y, 171/4z, deel van percelen 1320b4, 1320c4 en 2403g & deel van openbaar domein. De overdracht gebeurt onder de voorwaarden opgenomen in rubriek "Argumentatie".
De gemeenteraad keurt de erfpacht tussen de stad Antwerpen en AG VESPA van alle kadastrale percelen, niet-kadastrale percelen en gebouwen, zoals in huidig besluit omschreven als Kempeneiland en Asiadok-Oostkaai, aangeduid als loten 5 en 6 op het proces-verbaal van opmeting van 17 december 2018 met een respectieve oppervlakte van circa 53.469 m² en 30.497 m². Het betreft volgende eigendommen van het Havenbedrijf: kadastraal omschreven als Antwerpen, 7de afdeling , Sectie G, nummers 171/5a, 171/6b, 171/6c, 171/9, 161/10f, 161/20h, 161/26b, 161/20f, 161/20k, 167/23c, deel van perceel 161/26a & deel van openbaar domein, en nummer 167/19c, 167/19d, 167/22e,167/24a, 171/4a2, 171/4b2, 171/4f2, 171/4h2, 171/4n, 171/4x, 171/4y, 171/4z, deel van percelen 1320b4, 1320c4 en 2403g & deel van openbaar domein. De erfpacht gebeurt onder de voorwaarden opgenomen in rubriek "Argumentatie".
Het college geeft opdracht aan:
Dienst | Taak |
FI/Boekhouding/Vastactief | De verworven grond toevoegen aan Objectcode: 0000029004' Kempeneiland (lot 6) met vastgoednummer: 00000
00029002 op vastgoedklasse 220.000 voor een bedrag van 534.690 euro.
De verworven gebouwen toevoegen aan de entiteiten 27527, 27529, 27530, 27532, 27533 op vastgoedklasse 221.000 voor de respectieve bedragen van 205.065,00 euro, 36.850,00 euro, 50.505,00 euro, 130.935,00 euro en 5.145,00 euro.
De verworven grond toevoegen aan Objectcode: 0000029003 Asiadok Oostkaai (lot 5) met vastgoednummer: 00029001 op vastgoedklasse 220.000 voor een bedrag van 304.970,00 euro. De verworven gebouwen toevoegen aan de entiteiten 0000029316 ('Spitsenstraat gebouw') en 0000029308 (Asiadok 28 elektriciteitscabine) op vastgoedklasse 221.000 voor de respectieve bedragen van 12.500,00 euro en 35.500,00 euro. |
AG VESPA | De gronden en percelen aan het Kempeneiland en Asiadok-Oostkaai op te nemen in het ontwerp en realisatie van de Innovatieve Stadshaven. |
De financieel directeur verleent zijn visum en regelt de financiële aspecten als volgt:
Omschrijving | Bedrag | Boekingsadres | Bestelbon |
Erelonen en aktekosten Boeykens & Guldemont, geassocieerde notarissen bvba Ondernemingsnummer: NBE0724614051 | 14.000,00 euro | budgetplaats: 5291500000 | 4505115298 |
De financieel directeur regelt de financiële aspecten als volgt:
Omschrijving | Bedrag | Boekingsadres | Bestelbon |
Ontvangst van eenmalige erfpachtvergoeding AG VESPA Ondernemingsnummer: BE0267.402.076 | 1,00 euro | budgetplaats: 5321000000 budgetpositie: 746 functiegebied: 2SBS070202A00000 subsidie: SUB_NR fonds: INTERN begrotingsprogramma: 2SA080119 budgetperiode: 2000 | nvt |