Gepubliceerd op 19/10/2020

Besluit

2020_CBS_08338 - Over de Ring - Park Brialmont Fase 2. Projectdefinitie - Goedkeuring

college van burgemeester en schepenen

vr 09/10/2020 - 09:00 Hofstraat

Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Bart De Wever, burgemeester; Koen Kennis, schepen; Annick De Ridder, schepen; Claude Marinower, schepen; Nabilla Ait Daoud, schepen; Fons Duchateau, schepen; Karim Bachar, schepen; Peter Wouters, schepen; Tom Meeuws, schepen; Sven Cauwelier, algemeen directeur

Afwezig

Jinnih Beels, schepen; Glenn Verspeet, plaatsvervangend korpschef

Secretaris

Sven Cauwelier, algemeen directeur

Voorzitter

Bart De Wever, burgemeester

Motivering

Gekoppelde besluiten

Regelgeving: bevoegdheid

Artikel 56, §3, 4° van het Decreet Lokaal Bestuur bepaalt dat het college bevoegd is voor het voeren van de plaatsingsprocedure, de gunning en de uitvoering van overheidsopdrachten.
Artikel 56, §3, 5° van het Decreet Lokaal Bestuur bepaalt dat het college bevoegd is voor de vaststelling van de plaatsingsprocedure en de voorwaarden van overheidsopdrachten als het gaat om een opdracht die past binnen het begrip `dagelijks bestuur'.

Met collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges gecoördineerd. Artikel 11 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor openbaar domein. In het gemeenteraadsbesluit van 29 mei 2017 (jaarnummer 305) werd de lijst met bovenlokale locaties goedgekeurd. Park Brialmont betreft lokaal en bovenlokaal openbaar domein met lokale en bovenlokale investeringen.

Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG VESPA goed. Artikel 6 - 4.4 bepaalt dat AG VESPA publiek domein kan (laten) realiseren. De opdracht aan AG VESPA betreft het plaatsen en uitvoeren van de overheidsopdrachten in eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen. De beleidsbeslissing omtrent het realiseren van het publiek domein ligt bij de stad Antwerpen. De stad Antwerpen legt hierbij tevens het projectbudget vast.

Argumentatie

Situering

Het Masterplan Park Brialmont werkt een gezamenlijke toekomstvisie uit voor drie parken in het district Berchem, zijnde De Villegas, Wolvenberg en Brilschans. De ambitie van het Masterplan is om een verenigd park te ontwikkelen in het hart van Berchem, dat bovendien deel uitmaakt van het Bosschagelandschap langsheen de ringzone. Om de samenhang van de drie parkentiteiten te versterken wordt een identiteit naar voor geschoven, gebaseerd op de bestaande sterktes, namelijk erfgoed en natuur. Het Masterplan deelt het park onder in 8 deelzones.

In 2017-2018 werden de ontwerpen voor de deelzones Wolvenberg Bis en Entree Grotesteenweg goedgekeurd. Hiermee kon de realisatie van het Masterplan van start gaan. Deze werken werden opgeleverd in het voorjaar van 2020.

Projectdefinitie

De projectdefinitie omschrijft het projectgebied, de ontwerpopdracht en de timing voor de verdere uitwerking van de realisatie van Park Brialmont Fase 2.

Projectgebied

Het projectgebied bestaat uit een projectcontour uitgebreid met een zoekzone en een visiegebied. De projectcontour omvat de resterende deelzones van het Brilschanspark en Wolvenberg. De grenzen van de projectcontour dienen in overleg met het ontwerpteam van Ringpark Groene Vesten verder gedetailleerd en vastgelegd te worden. Het ontwerpteam maakt een gebiedsdekkend ontwerp voor de afgestemde projectcontour. In de zoekzone op Wolvenberg gaat het ontwerpteam op zoek naar een geschikte locatie voor de inplanting van een educatief centrum voor erfgoed en natuur. Het ontwerpteam maakt geen ontwerp voor de gehele zoekzone, maar enkel voor de landschappelijke inpassing. Voor het visiegebied werkt het ontwerpteam geen ontwerp uit, maar wel een visie die de relatie tussen park en wijk moet verbeteren bij toekomstige ontwikkelingen.

Ontwerpopdracht

De ontwerpopdracht bestaat uit de verdere uitwerking van het Masterplan in de overeenkomstige deelzones. Het ontwerpteam geeft duidelijk aan hoe de ambitie bereikt worden, de identiteit geïntegreerd wordt en de ruimtelijke principes gebruikt worden in het ontwerp. Accenten, aanvulling of wijzigingen op het Masterplan worden via onderzoeks- en ontwerpopdrachten vastgelegd in de ontwerpopdracht. In totaal werden er 25 onderzoeksopdrachten geformuleerd, waarvan negen voor het gehele projectgebied, elf voor Brilschans en vijf voor Wolvenberg.

Algemene onderzoeksopdrachten:

verenigd park zonder stadsduct op korte termijn;
afstemmen met het Ringpark Groene Vesten;
afstemmen met de Ringstudie Water en Energie;
aansluiten op het ontwerp Fase 1;
incorporeren van erfgoed;
incorporeren van natuur;
uitstippelen van een educatief parcours;
aanleggen van een looproute;
natuurcompensatie.

Onderzoeksopdrachten voor Brilschans:

benadrukken van het historisch reliëf;
ecologisch inrichten van de vijver;
afbakening speelzone en inrichting schans;
afbakenen van de eventzone
ontsluiten van de Berchembrug;
aanleggen van fiets- en voetpadenstructuur;
versterken van de parkrand;
toegang Henri Prost;
waarborgen van het lokale draagvlak;
afstemmen met wijkprojecten in Nieuw-Berchem;
inplanten van het horecapaviljoen.

Onderzoeksopdrachten voor Wolvenberg:

opstellen van een natuurbeheerplan;
aanpassen van de padenstructuur;
natuurvriendelijk en ecologisch inrichten;
inrichten van de omgeving onder de Berchembrug;
inplanten van het Brialmonthuis.

Omwille van de aanwezigheid van waardevolle natuur en cultureel erfgoed binnen het projectgebied wordt een multidisciplinair ontwerpteam gezocht dat beschikt over voldoende ecologische en cultuurhistorische expertise. Een natuurinventarisatie en een archeologische voorstudie worden in de zomer van 2020 reeds opgestart om het ontwerp te ondersteunen.

Timing

In de voorgestelde timing wordt in het najaar van 2020 een ontwerpteam aangesteld. Het ontwerpteam werkt tussen het najaar van 2020 en het voorjaar van 2022 aan de ontwerpopdracht (schetsontwerp, voorontwerp en definitief ontwerp). De werken vinden vervolgens plaats in 2023.

Aanstelling ontwerpteam

Voor de gunning van de opdracht Park Brialmont Fase 2 kan gebruik gemaakt worden van het ontwerpteam voor het Ringpark Groene Vesten:

Park Brialmont maakt met het projectgebied integraal deel uit van het projectgebied van het Ringpark Groene Vesten;
beide projecten hebben, zowel tijdens de ontwerp- als later tijdens de werffases, een grote nood aan afstemming op elkaar. De maatregelen die genomen worden binnen de ambities van het Ringpark Groene Vesten, moeten aansluiten op de ontwerpen van Park Brialmont Fase 2 en omgekeerd. Beide projecten hebben een hoge mate van complexiteit;
de opdracht voor visievorming tot en met uitvoering is voor ‘Park Brialmont Fase 2’ conform het bestek Ringpark Groene Vesten. De projectdefinitie voor Park Brialmont Fase 2, stelt bijkomende en verdiepende onderzoeksvragen.

In het bestek van de deelopdracht 'Ringpark Groene Vesten' is de mogelijkheid ingebouwd om een project - met een financiering extern aan de voorziene leefbaarheidsmiddelen - te lichten als een ‘Wenselijk deelproject’. De opdracht Ringpark Groene Vesten wordt tot en met de vaste gedeelten in uitvoering aangestuurd door AG VESPA als gedelegeerd bouwheer van de stad Antwerpen, met volledige doorfacturatie aan de stad. Voor de ‘Voorwaardelijke Gedeelten’ wordt tijdens de uitvoering van de opdracht door het college beslist welke deelprojecten best door welke stadsdiensten of verzelfstandigde entiteiten opgenomen worden. Het bestek heeft deze mogelijkheid ingebouwd. Voor de uitvoering van ‘Park Brialmont Fase 2’ wordt aan het college gevraagd de mogelijkheid te bieden om het ontwerpteam door AG VESPA rechtstreeks aan te stellen binnen het bestek 'Ringpark Groene Vesten', conform de bepalingen van een ‘Wenselijk deelproject’ en ‘Bijkomend onderzoek en ondersteuning’.

Juridische grond

Artikel 30 §1 van de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten bepaalt dat een overheidsopdracht die door een aanbestedende overheid aan een andere rechtspersoon wordt gegund, niet valt onder het toepassingsgebied van de wetgeving overheidsopdrachten indien volgende voorwaarden zijn vervuld:

de aanbestedende overheid oefent toezicht uit op de rechtspersoon zoals op haar eigen diensten;
meer dan 80% van de activiteiten van de gecontroleerde rechtspersoon wordt uitgeoefend in de vorm van taken die hem zijn toegewezen door de controlerende aanbestedende overheid of door andere, door diezelfde aanbestedende overheid gecontroleerde rechtspersonen;
er is geen directe participatie van privékapitaal in de gecontroleerde rechtspersoon, met uitzondering van geen controle of blokkerende macht opleverende vormen van participatie van privékapitaal, vereist krachtens de nationale regelgeving, in overeenstemming met de verdragen, die geen beslissende invloed uitoefenen op de gecontroleerde rechtspersoon.

Aanleiding en context

Datum	Orgaan	Jaarnummer	Omschrijving
4 september 2009	college	12519	Het stedelijk college keurt de synthesenota Groene Singel goed.
10 maart 2017	college	1716	Het stedelijk college keurt het Masterplan Park Brialmont goed.
8 december 2017	college	10622	Het stedelijk college keurt het definitief ontwerp voor de deelzone 'Entree Grotesteenweg' goed.
23 februari 2018	college	1594	Het stedelijk college keurt het definitief ontwerp voor de deelzone 'Wolvenberg Bis' goed.
3 april 2020	college	3084	Het stedelijk college keurt de opdracht en het budget voor de realisatie van Park Brialmont Fase 2 goed, zodoende treedt AG VESPA op als gedelegeerd bouwheer.
4 april 2020	college	3629	Het stedelijk college keurt goed dat AG VESPA, als gedelegeerd bouwheer van de stad, het 'Voorwaardelijk Gedeelte 15. Bijkomend onderzoek en ondersteuning’ van de deelopdracht 'Ringpark Groene Vesten' kan lichten tijdens de aansturing van de vaste gedeelten en binnen het toegekende taakstellend budget en dat AG VESPA tevens bevoegd is om in uitvoering van het 'Voorwaardelijke Gedeelte 15' alle nodige handelingen te stellen binnen het toegekende taakstellend budget.
30 april 2020	college	3820	Het stedelijk college keurt het krediet 2020 voor het project Park Brialmont fase 2 op naam van AG VESPA goed.
17 augustus 2020	districtscollege Berchem	167	Het districtscollege Berchem keurt de projectdefinitie voor de realisatie van Park Brialmont Fase 2 goed.

Algemene financiële opmerkingen

De realisatie van Park Brialmont Fase 2 is een samenwerking tussen de stad Antwerpen en het district Berchem met een financiële verdeling tussen beide partijen.

Het projectbudget voor Park Brialmont Fase 2 bedraagt 4.601.488,20 euro inclusief btw, waarvan 3.701.488,20 euro inclusief btw afkomstig is van de stad Antwerpen en 900.000,00 euro inclusief btw afkomstig is van het district Berchem. Deze middelen zijn in het meerjarenplan 2020-2025 voorzien onder respectievelijk SUB_NR/INTERN/5291630000/220/2WNS020201PA3711/2SA050610 en SUB_NR/INTERN/5014000000/220/2BER010501A00000/2BE090680 .

AG VESPA voert de opdracht uit in eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen en het district Berchem. De uitgaven worden door gefactureerd aan de stad Antwerpen en het district Berchem à rato van hun financiële inbreng. Het krediet 2020 voor het project Park Brialmont fase 2 werd voor een bedrag van 125.488,20 euro vastgelegd met bestelbon 4005397133, goedgekeurd door het college op 30 april 2020 (jaarnummer 3820).

Adviezen

districtsraad Berchem Gunstig onder voorwaarden

De ecologische meerwaarde van dit park moet op alle fronten doordacht zijn ( klimaatrobuustheid, opvang en zuivering van water, hittestress, biodiversiteit, bomen die fijn stof capteren, …), en op al deze fronten moet een antwoord terug te vinden zijn in het ontwerp;
Het ontwerp gericht is op de verre toekomst, rekening houdende met het gegeven dat Park Brialmont een groen hart moet zijn voor een verstedelijkte regio die te lijden heeft onder hittestress. Dit groen hart moet de leefbaarheid van de buurt enorm verhogen en dit rekening houdende met de klimaatuitdagingen waarmee onze buurten rekening moeten houden in de volgende jaren;
Er ten volle ingezet wordt op water in dit concept. Dit om ecologische redenen, maar ook om het geluid te verminderen. De districtsraad steunt het experiment met de grindfilters voor het zuiveren van vervuild water afkomstig van de Singel en van wegen in Oud Berchem, maar dringt aan op een nauwgezette monitoring van de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater in het park, zodat er nooit gevaar kan ontstaan voor de gezondheid van de bezoekers of voor de natuur;
Er een aanleg van geluidswallen binnen het project Groene Vesten komt. Dit idee is immers ook ontsproten uit Masterplan Park Brialmont. Ook voor het Brialmontpark moet verder onderzocht worden hoe de geluidsoverlast van omliggende wegen zoveel mogelijk kan gereduceerd worden. Er moet echter niet enkel onderzoek gedaan worden naar geluidsreductie, maar ook naar geluidsmaskerende maatregelen, zoals bijvoorbeeld water;
Er sterke ingangen gecreëerd worden. De ingang aan de Stanislas Leclefstraat en eventuele andere ingangen moeten hetzelfde karakter krijgen als deze aan de Grotesteenweg, zodat het concept herhaald wordt en duidelijk leesbaar wordt;
Er onderzocht wordt of, en zo ja, hoe de connectie tussen de Stanislas Leclefstraat en het park kan worden versterkt. Dit punt is immers de natuurlijk ingang van het park. Ter hoogte van de andere zijstraten zal een verkeersplateau liggen en ter hoogte van de Stanislas leclefstraat niet;
De horecavoorziening kleinschalig is en past in de identiteit van Park Brialmont. Mogelijks kan gestart worden met een tijdelijke voorziening als eventuele opstap naar een blijvende voorziening, zo dit wenselijk zou blijken voor buurt en uitbater. De plek voor deze zaak dient dusdanig ingeplant te worden (vb. met taluds rondom rond) zodat er geen geluidshinder voor de buurt ontstaat;
Er van de plannen om werk te maken van de ontwikkeling van een hoge natuurkwaliteit o.m. via de realisatie van een bosschagelandschap opgenomen worden. Toch vraagt de districtsraad om niet nodeloos bomen te kappen en te kiezen voor het verplanten van bomen waar nodig. De dreef van bomen aan de kant van Brilschans, evenwijdig met het water en de Marcel Auburtinlaan moet zo veel mogelijk behouden blijven. Er is geen reden dat deze dreef niet in het concept kan ingepast worden, bijvoorbeeld als wandelweg in het park;
Er onderzocht wordt om te onderzoeken of de fietspaden-en voetpaden niet best gescheiden worden, waarbij het fietspad dan naar de rand van het park gebracht kan worden ter hoogte van de Marcel Auburtinlaan, zodat een gescheiden voet- en fietsverkeer ontstaat met het oog op het vermijden van conflictsituaties;
De harde randen tussen de wegenis rondom het park en het park zelf weggewerkt worden, zodat het park een aanzuigeffect creëert vanuit de buurten en het groen tot in de straten komt.

coördinatieoverleg openbaar domein Gunstig onder voorwaarden

districtscollege Berchem Gunstig onder voorwaarden

De ecologische meerwaarde van dit park moet op alle fronten doordacht zijn ( klimaatrobuustheid, water, hittestress, biodiversiteit,…), en op alle fronten moet een antwoord terug te vinden zijn in het ontwerp dat tevens gericht moet zijn op de verre toekomst rekening houdende met het gegeven dat Park Brialmont een groen hart moet zijn voor een verstedelijkte regio die te lijden heeft onder hittestress. Dit groen hart moet de leefbaarheid van de buurt enorm verhogen en dit rekening houdende met de klimaatuitdagingen waarmee onze buurten rekening moeten houden in de volgende jaren.
Er moet ten volle ingezet worden op water in dit concept. Dit om ecologische redenen, alsook om geluidsmaskerende redenen.
Het college noteert dat geluidswallen zullen aangelegd worden binnen het project Groene Vesten. Er moet echter ook onderzocht worden of er ook kan geëxperimenteerd worden met andere geluidsmaskerende elementen, zoals bijvoorbeeld muziek in het park, dat tevens kan gebruikt worden om de leefbaarheid in het park te verhogen.
Er moeten sterke ingangen gecreëerd worden. De ingang aan de Stanislas Leclefstraat en eventuele andere ingangen moeten hetzelfde karakter krijgen als deze aan de Grotesteenweg, zodat het concept herhaald wordt en duidelijk leesbaar wordt.
Onderzoeken of, en zo ja, hoe de connectie tussen de Stanislas Leclefstraat en het park kan worden versterkt. Dit punt is immers de natuurlijk ingang van het park. Ter hoogte van de andere zijstraten zal een verkeersplateau liggen en ter hoogte van de Stanislas leclefstraat niet.
De horecavoorziening dient kleinschalig te zijn en passend in de identiteit van Park Brialmont. Mogelijks kan gestart worden met een tijdelijke voorziening als eventuele opstap naar een blijvende voorziening, zo dit wenselijk zou blijken voor uitbater en buurt. De plek voor deze zaak dient dusdanig ingeplant te worden (vb. met taluds rondom rond) zodat er geen geluidshinder voor de buurt ontstaat.
De dreef van bomen aan de kant van Brilschans, evenwijdig met het water en de Marcel Auburtinlaan moet volledig of minstens gedeeltelijk behouden blijven. Er is geen reden dat deze dreef niet in het concept kan ingepast worden, bijvoorbeeld als wandelweg in het park.
Onderzoeken of de fietspaden-en voetpaden niet best gescheiden worden, waarbij het fietspad dan naar de rand van het park gebracht kan worden ter hoogte van de Marcel Auburtinlaan, zodat een gescheiden voet-en fietsverkeer ontstaat met het oog op het vermijden van conflictsituaties.
De harde randen tussen wegenis rondom het park en park wegwerken, zodat het park een aanzuigeffect creëert vanuit de buurten en het groen tot in de straten komt.

Beleidsdoelstellingen

5 - Woonstad

2WNS02 - Stadsontwikkeling

2WNS0202 - Projectwerking

2WNS020201 - Projecten opvolgen tot voltooiing

2WNS020201PA3711 - Park Brialmont fase 2

Besluit

Het college van burgemeester en schepenen beslist:

Artikel 1

Het college keurt de projectdefinitie voor Park Brialmont Fase 2 goed.

Artikel 2

Het college keurt goed dat AG VESPA, als gedelegeerd bouwheer van de stad Antwerpen, de ‘Voorwaardelijke Gedeelten 9, 10, 11, 12, 13 en 14’ met betrekking tot de ‘Wenselijke Deelprojecten’ en het 'Voorwaardelijk Gedeelte 15. Bijkomend onderzoek en ondersteuning’ van de deelopdracht 'Ringpark Groene Vesten' kan lichten voor de aansturing van de opdracht ‘Park Brialmont Fase 2’. AG VESPA is tevens bevoegd om in uitvoering van het 'Voorwaardelijke Gedeelte 9 tot en met 15' alle nodige handelingen te stellen binnen het toegekende taakstellend budget voor ‘Park Brialmont Fase 2’.

Artikel 3

Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.

Bijlagen

projectdefinitie Park Brialmont Fase 2