2020_CBS_08386 - Business en innovatie - Participatie Plug & Play. Principebeslissing - Goedkeuring

Drie innovatieclusters

Het economisch beleid van de stad Antwerpen focust voor een groot deel op de groei van drie innovatieclusters: creatieve, digitale en circulaire economie. Deze drie groeiclusters zijn gedistilleerd uit een studie die Idea Consult in 2015 heeft gemaakt voor WNE, de regie vzw Werk en Economie (de voorloper van Business & Innovatie, dat nu deel uitmaakt van Ondernemen en Stadsmarketing). De laatste jaren zijn er in dit kader heel wat economische innovatieprojecten in de stad Antwerpen opgestart. De stad Antwerpen positioneert zich daardoor meer en meer als een innovatieve business stad en haven.

Creatieve economie

Binnen de creatieve economie staat de stad Antwerpen vooral sterk in de B2B design services en productontwikkeling. In samenwerking met de Provincie Antwerpen heeft de stad Antwerpen met Antwerp. Powered by Creatives. een sterke community gecreëerd van creatieve ondernemers, met initiatieven ter versterking van hun ondernemerschap.

Digitale economie

De voornaamste strategie binnen de digitale economie is om startups te doen doorgroeien naar scaleups. De stad Antwerpen is uitgegroeid tot een hotspot van digitale innovatie. Het aantal startups en scaleups is volgens een studie van AMS en Sirris op zes jaar tijd (van 2012 tot 2018) meer dan verdubbeld. In 2025 wil de stad Antwerpen een plaats innemen in de Europese top 10 scaleup steden. Om dit te realiseren werkt de stad Antwerpen op vier pijlers: talent, kapitaal, klanten (Buy from startups) en internationalisering.

Naast die algemene ambitie zijn er twee specifieke projecten. In eerste instantie The Beacon. Dit initiatief van zes partners, waaronder de stad Antwerpen en het Havenbedrijf, richt zich op de toepassing van Internet of Things en Artificiële Intelligentie in drie domeinen: haven/logistiek, industrie en smart city (deelfocus op mobiliteit en building/infrastructure). The Beacon brengt in het gebouw én in de bredere community corporates, startups, scaleups, kennisinstellingen en overheid samen.

Een tweede specifieke focus is er met BlueHealth Innovation Center (BHIC). BHIC is een organisatie die zich richt op de ontwikkeling van ehealth startups en scaleups. BHIC is actief in Gent, Antwerpen en Genk. In Antwerpen heeft BHIC, naast de stad Antwerpen en Universiteit Antwerpen, quasi alle ziekenhuizen en ook het Zorgbedrijf als partner. BHIC heeft zijn Antwerpse zetel in StartupVillage. In de stad Antwerpen focust BHIC op smart health, wat meteen een link legt naar de smart city werking van de stad Antwerpen.

Circulaire economie

De circulaire economie focust op de transitie naar een duurzame economie en industrie. De grote projecten waarin de stad Antwerpen partner is, zijn Blue Gate Antwerp en BlueChem. Op de site van Blue Gate Antwerp wordt een circulair bedrijventerrein ontwikkeld met ruimte voor slimme logistiek en duurzame, innovatieve bedrijven. BlueChem is de incubator voor duurzame chemie, met als hoofdaandeelhouder chemiefederatie essenscia. De stad Antwerpen is aandeelhouder, het Havenbedrijf is een strategische partner. BlueChem helpt beloftevolle startups en ambitieuze groeibedrijven uit binnen- en buitenland om duurzame innovaties voor de chemie van de toekomst te laten doorgroeien tot op industriële schaal. BlueChem geeft innovatie-impulsen aan de volledige chemische cluster door innovaties van startups en scaleups te koppelen aan de bestaande sterke industriële productie in Antwerpen.

In het kader van duurzame economie en industrie, is voor het Havenbedrijf de energietransitie een prioriteit, met onder meer het project ‘Power-to-methanol’ en deelname aan de CO₂-opvang coalitie. De haven wil zich ook ontwikkelen tot een multifuel port, met waterstof en elektrisch als hernieuwbare energieën. Op NextGen District (de voormalige Churchill Industrial Zone) is een circulaire proeftuin voorzien die experimenten toelaat. Deze focus op waterstof en andere duurzame energiebronnen ligt in lijn met de federale en Europese ambities op dit vlak. 

Plug & Play Antwerp

Scheepvaartmaatschappij CMB neemt momenteel het initiatief om Plug & Play, de Amerikaans internationaal gerenommeerde accelerator, naar de stad Antwerpen te halen (https://www.plugandplaytechcenter.com/).

Plug & Play is opgericht in 2006 door Saeed Amidi (vandaag nog steeds CEO). Amidi is een serial entrepreneur en ook general partner in een kapitaalfonds dat participaties heeft in meer dan 1000 bedrijven, waaronder PayPal en DropBox.

Plug & Play wordt beschouwd als één van de beste acceleratoren ter wereld. Plug & Play heeft zijn hoofdkwartier in Silicon Valley (VS) en is actief op meer dan 50 plaatsen wereldwijd. In Europa heeft het programma’s lopen in onder andere Parijs, Berlijn, Hamburg, Stuttgart, Milaan, Amsterdam. Er is nog geen aanwezigheid van Plug & Play in België.

In 2019 organiseerde Plug & Play wereldwijd meer dan 1400 events, accelereerde het 1450 startups en haalde de bedrijven in de portfolio 7,5 miljard dollar kapitaal op.

Elk programma heeft een specifieke focus. In de stad Antwerpen zou dat maritiem en haven zijn. Plug & Play heeft drie activiteiten: acceleratie van startups, corporate innovatie (+300 bedrijven) en venturing (in +220 bedrijven). Plug & Play zou dus internationale startups en scaleups met als focus innovatie binnen de maritieme sector en haven naar de stad Antwerpen halen en de innovatie ingang doen vinden bij de grote corporates. Thema’s zoals clean shipping komen daarbij aan bod.

Plug & Play zet zich als taak om in samenwerking met de partners de startups te laten ontwikkelen. Via een internationaal beproefd systeem van detectie, pitching, events, begeleiding en financiering garandeert Plug & Play de opstart en acceleratie (het doorgroeien van startup naar scaleup) van 20 tot 40 startups per jaar. Plug & Play zet daarvoor een lokaal team op van vier à vijf mensen. De komst van Plug & Play naar de stad Antwerpen zal een ongekende impuls betekenen voor het startup landschap in de stad Antwerpen.

CMB vraagt aan de stad Antwerpen om als founding partner toe te treden tot dit initiatief. Plug & Play zet enkel een regionale hub op indien vijf founding partners zich voor een periode van drie jaar binden (onder de naam Plug & Play Antwerp). De prijs hiervoor bedraagt 250.000,00 EUR (exclusief btw) in jaar één (dat loopt van 1 november 2020 tot 31 december 2021), 275.000,00 EUR in jaar twee (2022) en 300.000,00 EUR in jaar drie (2023).

CMB als initiatiefnemer wordt uiteraard founding partner. Er lopen gesprekken met een aantal andere potentiële private en publieke founding partners. Aan de stad Antwerpen is gevraagd om op te treden als founding partner. Voorwaarde voor deelname van de stad Antwerpen, is de participatie van sterke private partners die het Europese ambitieniveau van Plug & Play mee kunnen schragen. 

Het zwaartepunt van de financiering ligt bij de private partners. De stad Antwerpen staat in voor één vijfde van het totale bedrag. Dat betekent dan voor de stad Antwerpen (inclusief 21% btw) 302.500,00 EUR (opgesplitst in twee gelijke delen van 151.250,00 EUR over 2020 en 2021), 332.750,00 EUR in 2022 en 363.000,00 EUR in 2023.

In ruil voor deze bijdrage krijgt de stad Antwerpen een zetel in de raad van bestuur van Plug & Play Antwerp en kan daardoor mee de thema’s, de ontwikkeling van de startups, de events, enzovoort mee aansturen. De stad Antwerpen wordt ook meegenomen in de branding van Plug & Play Antwerp, die internationale visibiliteit krijgt. Hierdoor kan de stad Antwerpen ook linken leggen vanuit Plug & Play naar de andere groeiclusters en projecten zoals BlueChem en The Beacon.

Deelname aan Plug & Play past volledig binnen de ambities van de circulaire én digitale groeicluster. Innovatie in de scheepvaart betreft onder andere meer duurzaamheid, door onder andere een energietransitie met inzet van energiebronnen zoals waterstof, en inzet van digitale technologie, bijvoorbeeld onbemande scheepvaart.

Plug & Play Antwerp zal voor de maritieme sector zijn wat BlueChem is voor de chemische sector en The Beacon voor de digitale economie, en een positieve innovatie-impact hebben op de volledige sector.

Participatie aan Plug & Play draagt bij tot de realisatie van de beleidsdoelstellingen economie. Deelname van de stad Antwerpen versterkt het initiatief én de meerwaarde ervan voor de stedelijke economie. De stad Antwerpen als partner garandeert een bredere matchmaking tussen de door Plug & Play aangereikte initiatieven, startups en scaleups en de reeds gevestigde bedrijven in de stad Antwerpen zodat de innovatie-impulsen een impact hebben op de volledige Antwerpse innovatieve sector. Als partner bepaalt de stad Antwerpen mee de thema’s, organisatie van events,… waardoor de relevantie voor het economisch beleid van de stad Antwerpen bewaakt wordt en de impact van Plug & Play maximaal ten goede komt aan het brede economische draagvlak. De stad Antwerpen zal hiervoor afstemmen met het Havenbedrijf Antwerpen.

Daarenboven kan Plug & Play de acquisitieaanpak van de stad Antwerpen versterken aangezien zij proactief en met een internationale scope startups en scaleups rekruteren en naar de stad Antwerpen halen, en hen ondersteunen in hun doorgroei. Het project zal expertise van internationale startups aantrekken die zorgen voor duurzame economische investeringen en meerwaarde in de stad Antwerpen. Plug & Play genereert tevens bijkomende tewerkstelling in de stad Antwerpen. Om tot maximale resultaten te komen, is afstemming met de experten acquisitie van de stad Antwerpen/Business & Innovatie vereist. Indien de stad Antwerpen participeert als founding partner is die afstemming gegarandeerd. Dat resulteert in meer toekomstbestendige bedrijven in de stad Antwerpen. Een sterke economie is noodzakelijk voor de algemene welvaart van de stad Antwerpen.

Door de participatie in Plug & Play Antwerp versterkt de stad Antwerpen haar maritieme cluster, legt het verbanden met BlueChem en The Beacon en versterkt het de internationale positionering van de stad Antwerpen als een innovatieve business stad.

Het voordeel van deze formule is ook dat gewerkt wordt met een gesloten financieringsenveloppe. Er zijn geen verdoken kosten of toekomstige engagementen die hiermee worden genomen.

Een partnerschap met private partners in functie van Plug & Play, staat evenwel los van andere projecten van de private partners en kan geenszins een voorafname zijn op ruimtelijke dossiers.

De gemeenteraad keurde op 18 mei 2020 (jaarnummer 288) de eerste aanpassing van het meerjarenplan 2020-2025 goed. Binnen de beleidsdoelstelling Economie is de groei van de innovatieclusters creatieve, digitale en circulaire economie opgenomen als actieplan.

Scheepvaartmaatschappij CMB neemt het initiatief om de accelerator Plug & Play naar de stad Antwerpen te halen. CMB vraagt aan de stad Antwerpen om in te stappen als founding partner.

Het contract met Plug & Play zal later aan het college voorgelegd worden. 

Het totale benodigde budget voor de stad Antwerpen om als partner te participeren in Plug & Play tussen 2020 en 2023 bedraagt 998.250,00 EUR (inclusief 21% btw). 

Hiervan is 499.125,00 EUR beschikbaar binnen het programma Economie & Industrie voor de jaren 2020, 2021 en (een deel van) 2022 en 2023. Onder andere het budget van het SuperNova-festival (250.000,00 EUR), dat werd geannuleerd omwille van Covid-19, zal hiervoor aangewend worden.

De overige 499.125,00 EUR werd op het college van 2 oktober 2020 (jaarnummer 8260) goedgekeurd als ongecompenseerde meervraag.