2020_CBS_07133 - Stedelijk patrimonium. Sociale Dienstverlening. Sint-Andrieskerk, Sint-Andriesstraat 5, 2000 Antwerpen - Fase 2. Restauratie daken, gevels, gewelven, glasramen en (optioneel) Mariakapel. Voorontwerp. Fase 3 en fase 4. Gunning opmaak vergunningsdossier/premiedossier en uitvoeringsdossier. Vastlegging krediet - Goedkeuring

Artikel 56 §3, 4° van het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017 stelt dat het college van burgemeester en schepenen bevoegd is voor het voeren van de plaatsingsprocedure, de gunning en de uitvoering van overheidsopdrachten.

Het voorontwerp werd ingediend door Steenmeijer Architecten Professionele Architectenvennootschap. Tijdens fase 2, het voorontwerp, werd vanuit het architectenbureau uitvoerig overlegd met de opdrachtgever, de gebruikers en het Agentschap Onroerend Erfgoed om het programma van eisen en het te verwachten kwaliteitsniveau op punt te stellen. Voor de opmaak van het voorontwerp werd verder gewerkt op de informatie uit het goedgekeurde schetsontwerp, het beheersplan, de rapporten en vooronderzoeken en grondige controles ter plaatse om de restauratievisie verder uit te werken.

Restauratievisie
De restauratievisie stemt overeen met de visie beschreven in het beheersplan en het schetsontwerp. In het beheersplan gaat men voor een maximaal behoud van de erfgoedelementen. Men probeert hierbij steeds het oorspronkelijk materiaalgebruik, de historische afwerkingen en de verbindingswijzen aan te houden of te hernemen, indien deze historisch relevant zijn met betrekking tot de erfgoedwaarden van het gebouw. De elementen met een hoge erfgoedwaarde zoals de glas-in-loodramen zijn eerst grondig onderzocht en op basis van dit onderzoek zijn de restauratiewerken bepaald. Minder geslaagde restauraties worden rechtgezet om de erfgoedwaarden terug te verhogen. Indien er elementen verdwenen zijn maar de vormgeving en materiaal nog gekend zijn, worden deze gereconstrueerd. Indien er geen gegevens over bestaan, zal men niets historiserend toepassen maar eerder het element integreren als nieuw. Het comfort van de kerk wordt verhoogd door middel van het plaatsen van voorzetbeglazing en de verbetering van de toegankelijkheid. Deze ingrepen raken niet aan de erfgoedwaarde maar zullen het behoud ervan garanderen. Ook zal de kerkfabriek het onderhoud van de kerk op regelmatige basis blijven uitvoeren met behulp van een onderhoudslogboek. 

Raming
Bij het schetsontwerp werd een raming vooropgesteld van 2.640.892,64 EUR exclusief btw, erelonen, indexering en vooronderzoeken. De raming van Steenmeijer Architecten bij het voorontwerp bedraagt 3.197.372,91 EUR exclusief btw, erelonen, indexering en vooronderzoeken. Deze raming is een indicatie op de te verwachten bouwkosten. De stijging van de geraamde bouwkost met 21% wordt hoofdzakelijk verklaard door de elementen zoals opgesomd in onderstaande vergelijking tussen het schetsontwerp en het voorontwerp. Verder dient ook rekening gehouden te worden dat de opmaak van een restauratiedossier een zeer complexe materie is waarbij een diepgaander onderzoek veelal nieuwe zaken/inzichten naar boven brengt zoals een slechtere bouwkundige staat van bouwelementen dan initieel ingeschat, complexere uitvoeringsmethodieken, bijkomende eisen vanuit Onroerende Erfgoed en dergelijke meer.

Vergelijking schetsontwerp – voorontwerp
Interieur toren en traptorens
Alle noodzakelijke werken in de toren en in de traptorens zoals herstel metselwerk, natuursteenherstel, schilderen binnendeuren, houtherstel…  zijn, ten opzichte van het schetsontwerp, bijkomend mee opgenomen in het voorontwerp. De werken op plaatsen waar doorgang noodzakelijk is voor onderhoud van zolders, dakstructuren en dakbedekkingen worden meegenomen in dit dossier. Het is immers wenselijk dat na uitvoering van de werken de stelselmatige controles en het onderhoud ook veilig uitgevoerd kunnen worden.

Metselwerk en gevelmetselwerk
In het schetsontwerp was de binnenzijde van de toren met het gewelf in de klokkenkamer niet meegenomen. Na verder onderzoek is het opportuun om dit mee op te nemen in het restauratiedossier omdat deze ruimtes een exterieurklimaat kennen en een ander type werken vereisen dan het interieur van de kerk.

Dakbedekking
Samen met Monumentenwacht is de toegankelijkheid van de zolders en de daken grondig bekeken. Het aantal ladderhaken, klimhaken en ankers is hierdoor gestegen. Het is opportuun om deze meervraag mee te nemen omdat een veilige toegankelijkheid van Monumentenwacht cruciaal is voor een duurzaam onderhoud.

Buitenschrijnwerk
Bij houtherstel van de luiken en de dakkapellen is de prijs verhoogd na bijkomende diagnose ter plaatse waarbij de staat van de hout in slechtere staat blijkt dan initieel ingeschat. 

Buitenbepleistering
Deze post was niet voorzien in het schetsontwerp. De post omvat het vervangen van de bepleistering van het gewelf in de klokkenkamer. Technisch gezien is dit interieur maar aangezien er hier een buitenklimaat heerst en het herstel van het metselwerk ook in het dossier wordt meegenomen, is het opportuun om deze werken mee op te nemen in het voorontwerp.

Gespecialiseerde gevelelementen
De prijs voor de restauratie van de glas-in-loodramen zijn sterk gestegen. Dit is te verklaren aan de hand van het vooronderzoek van de extern expert. De toestand van de ramen is zeer slecht. Ook is bij verder onderzoek de noodzaak tot enkele speciale uitvoeringen duidelijk geworden, zoals de ramen met gietijzeren raambruggen en het raam met roosterwerk in de toren, die complex te restaureren zijn en een gewijzigde uitvoering van de voorzetbeglazing vragen. Deze speciale uitvoeringen waren niet apart gecalculeerd in het schetsontwerp.

Binnentrappen en leuningen
Net als de toebehoren van het dak zijn ook de loopbruggen in situ verder onderzocht en grondig nagerekend, rekening houdend met de eisen van Monumentenwacht. De nieuwe loopbruggen zullen er voor zorgen dat inspecties in de toekomst makkelijker en veiliger uitgevoerd kunnen worden, wat het onderhoud en behoud van dit monument ten goede komt. 

AG VESPA adviseert om alle voorziene werken mee te nemen zodat het architectenbureau het premiedossier en het uitvoeringsdossier verder kan uitwerken en bij overschrijding van het budget faserings- of besparingsvoorstellen kan doen. Het ereloon van het architectenbureau wordt volgens de bepalingen in de architectenovereenkomst vastgeklikt op basis van de raming van het voorontwerp  en hierop zullen indexeringen worden toegepast. 

Premies
De stad Antwerpen zal een restauratiepremie aanvragen voor de restauratie van de daken en, waar nodig, gevels en gewelven, glasramen en (optioneel) Mariakapel. Met het oog op een vlot en transparant verloop van het uitvoeringstraject wordt het Agentschap Onroerend Erfgoed intensief betrokken bij de opmaak van de dossiers. Tijdens het overleg met het Agentschap Onroerend Erfgoed op 12 augustus 2020 werd het voorontwerp besproken en gunstig geadviseerd voor verdere uitwerking van het premie- en uitvoeringsdossier. Het Agentschap Onroerend Erfgoed heeft goedgekeurd dat het restauratiedossier in één fase ingediend mag worden. 

Conclusie
Rekening houdend met de opmerkingen zoals hierboven geformuleerd, adviseert AG VESPA om fase 2, het voorontwerp, voor de restauratie van de daken en, waar nodig, gevels en gewelven, glasramen en (optioneel) Mariakapel van de Sint-Andrieskerk goed te keuren en fase 3 en fase 4, het vergunningsdossier/premiedossier en het uitvoeringsdossier, van de architectenovereenkomst te gunnen aan het architectenbureau Steenmeijer Architecten Professionele Architectenvennootschap. Om deze dienstverlening te kunnen vergoeden dient een bedrag van 109.723,26 EUR inclusief btw, vastgelegd te worden in 2020 en 2021.

Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG VESPA goed. Artikel 6, 3.2. bepaalt dat AG VESPA instaat voor de realisatie van bouw- en onderhoudsprojecten van het stedelijk patrimonium. De opdracht van AG VESPA in het kader van deze bouw- en onderhoudsprojecten omvat de beslissingsbevoegdheid inzake het plaatsen en uitvoeren van de overheidsopdrachten in eigen naam en voor rekening van de stad. De beleidsbeslissing tot het realiseren van deze bouw- en onderhoudsprojecten ligt bij de stad. De stad legt hierbij tevens het projectbudget vast.

Op 27 maart 2020 (jaarnummer 2855) keurde het college het schetsontwerp van Steenmeijer Architecten Professionele Architectenvennootschap goed en heeft het college de opdracht gegeven om het voorontwerp op te maken voor de restauratie van daken en, waar nodig, gevels en gewelven, glasramen en (optioneel) Mariakapel van de Sint-Andrieskerk.

De bouwkost voor de restauratie van de daken en, waar nodig, de gevels en de gewelven, de glasramen en (optioneel) de Mariakapel  van de Sint-Andrieskerk wordt geraamd op 3.197.372,91 EUR exclusief btw en exclusief ereloon. De definitieve restauratiekost wordt vastgelegd op basis van het goedgekeurd voorontwerp. 

Het globale ereloon is vastgelegd op 8,103115%. De uitgave voor het ereloon voor deze restauratieopdracht wordt vastgeklikt  op 259.086,80 EUR + 54.408,23 EUR (21% btw) = 313.495,03 EUR inclusief btw. Deze uitgave werd berekend volgens de ereloonpercentages zoals voorzien in bestek GAC/2017/00150. Het ereloon voor fase 3 en fase 4, het vergunningsdossier/premiedossier en het uitvoeringsdossier, bedraagt 35% van het globale ereloon en wordt vastgelegd op 109.723,26 EUR inclusief btw. De geraamde uitgave voor een bedrag van 109.723,26 EUR inclusief btw, voor de betaling van het ereloon aan Steenmeijer Architecten Professionele Architectenvennootschap met ondernemingsnummer 0823.283.045, zal verrekend worden op het investeringskrediet 2020 en 2021. Er is voldoende krediet beschikbaar.

Het ereloon voor de overige fasen bedraagt 45% van het globale ereloon en wordt vastgelegd op 141.072,76 EUR inclusief btw. Deze uitgave van 141.072,76 EUR inclusief btw werd mee opgenomen in de meerjarenplan 2020-2025.

Voor deze opdracht werden volgende bestelbonnen vastgelegd: