2020_CBS_05274 - Omgevingsvergunning - OMV_2020044924. Grotebeerstraat 66. District Antwerpen - Goedkeuring

Conform artikel 15 van het Omgevingsvergunningsdecreet is het college van burgemeester en schepenen voor zijn ambtsgebied in eerste administratieve aanleg bevoegd voor volgende aanvragen van:

1.      de gemeentelijke projecten;

2.      andere gevallen dan deze waarvoor de Vlaamse regering of de deputatie bevoegd is.

Er werd een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend bij het college van burgemeester en schepenen, die behandeld wordt volgens de vereenvoudigde procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen

Relevante voorgeschiedenis

-          10/02/1904: toelating (1904#237) voor het bouwen van twee huizen;

-          11/09/1908: toelating (1908#1435) voor verdieping op keuken;

-          11/02/2019: bouwovertreding (20198548) voor het vervangen van het volledige buitenschrijnwerk in de voorgevel door nieuw aluminium buitenschrijnwerk in een zwarte kleur RAL 9005.

Vergunde toestand/Geacht vergunde toestand

-          eengezinswoning van 3 bouwlagen onder zadeldak in gesloten bebouwing.

Huidige toestand

-          eengezinswoning van 3 bouwlagen onder zadeldak in gesloten bebouwing, met gewijzigd buitenschrijnwerk.

Gewenste toestand

-          gevels met zwart, aluminium buitenschrijnwerk;

-          witte, houten dakgoot.

Inhoud van de aanvraag

-          wijzigen van de voorgevel: regulariseren van het buitenschrijnwerk uitgevoerd in zwart aluminium en een nieuwe dakgoot voorzien in wit hout.

Voorafgaand aan zijn beslissing neemt het college kennis van het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar.

Het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar luidt:

Adviezen

Interne adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een woongebied met culturele, historische en/of esthetische waarde. De woongebieden zijn bestemd voor wonen, alsmede voor handel, dienstverlening, ambacht en kleinbedrijf voor zover deze taken van bedrijf om redenen van goede ruimtelijke ordening niet in een daartoe aangewezen gebied moeten worden afgezonderd, voor groene ruimten, voor sociaal-culturele inrichtingen, voor openbare nutsvoorzieningen, voor toeristische voorzieningen, voor agrarische bedrijven. Deze bedrijven, voorzieningen en inrichtingen mogen echter maar worden toegestaan voor zover ze verenigbaar zijn met de onmiddellijke omgeving. (Artikel 5 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.) In gebieden en plaatsen van culturele, historische en/of esthetische waarde wordt de wijziging van de bestaande toestand onderworpen aan bijzondere voorwaarden, gegrond op de wenselijkheid van het behoud. (Artikel 6 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.)

(Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP's) kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/grup. Het gewestplan kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/gewestplan.)

De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van het gewestplan.

Gewestelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Hemelwater: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juli 2013 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater (verder genoemd verordening hemelwater).
(De verordening hemelwater kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening hemelwater)
De verordening hemelwater is niet van toepassing op de aanvraag.

-          Toegankelijkheid: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juni 2009 tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid (verder genoemd verordening toegankelijkheid).
(De verordening toegankelijkheid kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening toegankelijkheid)
De verordening toegankelijkheid is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Algemene bouwverordeningen

-          Voetgangersverkeer: het besluit van de Vlaamse regering van 29 april 1997 houdende de vaststelling van algemene bouwverordeningen inzake wegen voor voetgangersverkeer (verder genoemd verordening voetgangersverkeer), en de omzendbrief RO/98/2 van 23 maart 1998 betreffende de algemene bouwverordening inzake wegen voor voetgangersverkeer.
(De verordening voetgangersverkeer kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > Verordeningen)
De verordening voetgangersverkeer is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Bouwcode: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 28 april 2014 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 9 oktober 2014.
(De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de bouwcode op volgend punt:

• Artikel 5 Cultuurhistorisch erfgoed: 
  In CHE-gebied wordt de wijziging van de bestaande toestand van elk gebouw of constructie onderworpen aan de wenselijkheid van het behoud. Het behoud van de elementen met historische, stedenbouwkundige, architecturale, bouwhistorische en/of esthetische waarde primeert boven de andere voorschriften. Dit geldt zowel voor het exterieur, als het interieur.
  Het schrijnwerk wordt vervangen door zwart, aluminium schrijnwerk en de dakgoot bestaat uit wit hout.
• Artikel 11 Afwerken van gevels en materiaalgebruik

Het veranderen van buitenschrijnwerk mag de historische beeldwaarde van de gevels niet verstoren door zijn materiaalgebruik, maatvoering en/of indeling.
Het schrijnwerk wordt gewijzigd in die mate dat het de historische beeldwaarde van de gevel en de straat verstoord.
 

Sectorale regelgeving

-          MER-screening: de overheid die beslist over de ontvankelijkheid en volledigheid van de vergunningsaanvraag, beslist of er een project-MER moet worden opgesteld. De betrokken overheid doet dat op het ogenblik van de beslissing over de ontvankelijk- en volledigheid van de vergunningsaanvraag of, bij gebreke daaraan, binnen 90 dagen na de datum van ontvankelijk- en volledigheid.
Rekening houdend met de kenmerken van de aanvraag en zijn omgeving wordt geoordeeld dat de mogelijke milieueffecten van het project niet aanzienlijk zijn.

-          Watertoets: overeenkomstig artikel 1.3.1.1 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid dient een vergunningsaanvraag onderworpen te worden aan de zogenaamde watertoets.
Het voorliggende project heeft een beperkte oppervlakte en ligt niet in een overstromingsgevoelig gebied, zodat in alle redelijkheid dient geoordeeld dat geen schadelijk effect wordt veroorzaakt.

-          Vlaamse Wooncode: het decreet van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode.
(De kwaliteitsnormen voor woningen, die in uitvoering van de Vlaamse Wooncode zijn opgemaakt, kan u raadplegen via www.wonenvlaanderen.be, zoek op ‘kwaliteitsbesluit’)
De aanvraag valt onder het toepassingsgebied van de Vlaamse Wooncode.

-          Rooilijndecreet: het decreet van 8 mei 2009 houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen
(Het Rooilijndecreet kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Decreet houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen)
Het Rooilijndecreet is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Beleidsrichtlijnen in het kader van goede ruimtelijke ordening (overeenkomstig artikel 4.3.1, §2, 2° van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening)

-          BGO Wonen: de beleidsmatig gewenste ontwikkeling woninggrootte, woningmix en beschermen van eengezinswoningen (verder genoemd BGO Wonen), goedgekeurd door de gemeenteraad in zitting van 24 juni 2019.
(De BGO Wonen kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De BGO Wonen is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Functionele inpasbaarheid

Voorliggende aanvraag omvat geen functiewijziging. De bestaande functie van eengezinswoning blijft behouden en is daarmee in harmonie met de kenmerkende woonfuncties in de straat.

Schaal - ruimtegebruik - bouwdichtheid

De bouwdichtheid wijzigt niet. De aanvraag handelt enkel over veranderingswerken aan de gevels. De ruimtelijke inpasbaarheid blijft bijgevolg gewaarborgd.

Visueel-vormelijke elementen en cultuurhistorische aspecten
Vermits de werken gesitueerd zijn in een zone die werd ingekleurd als een woongebied met culturele, historische en/of esthetische waarde, moet de impact van de aanvraag op de erfgoedwaarde van de in de aanvraag betrokken constructies en de omgeving beoordeeld worden en staat de wenselijkheid van behoud voorop. Dit geldt zowel voor het exterieur als het interieur. In dat kader werd een ongunstig advies verleend door de stedelijke dienst monumentenzorg:

“Het betreft het pand Grotebeerstraat 66, de rechterhelft van een eclectisch samenstel van twee gespiegelde woningen in 1904 aangevraagd door L. Koninckx uit de Belpairestraat 9. De twee woningen kregen een geel bakstenen parement en stucversiering in de boogvelden van de bovenvensters.

De bebouwing in de Grotebeerstraat is exemplarisch voor de hele wijk Zurenborg, die integraal is aangeduid als gebied met culturele, historische of esthetische waarde . Het gaat om rijwoningen van twee tot drie traveeën en twee tot drie bouwlagen, met gevels die afwisselend in neoclassicistische en in een meer kleurrijke bouwstijl zijn gerealiseerd zoals neorenaissance, eclecticisme of art nouveau. Hoewel het algemene beeld van Zurenborg eclectisch aandoet, is het merendeel van woningen in een eenvoudige neoclassicistische bouwstijl opgetrokken. Een groot deel van de woningen is reeksbouw door investeerders, al dan niet aandeelhouders van de "Société anonyme pour la construction de maisons bourgeoises", de bouwmaatschappij die in 1886 werd opgericht om de woningbouw in de wijk te organiseren. Zelf zorgde deze bouwmaatschappij ook voor de realisaties van talrijke modelprojecten op Zurenborg.

Een aantal veelkleurige begin-20ste-eeuwse gevels tussen de neoclassicistische huizenrijen bepalen het karakter van de straat, waaronder de panden Grotebeerstraat 66-68.

Het pand heeft bijgevolg een beeldbepalende waarde in de straat.

Conform art. 5§2 van de bouwcode moet de beschrijvende nota van de bouwaanvraag voldoende informatie bevatten over het cultuurhistorisch profiel van de aanwezige elementen zodat vergunningverlenende overheid deze kan afwegen. Deze informatie ontbreekt in het dossier.

Men wenst het schrijnwerk te regulariseren. Het bestaande maar onvergunde aluminium schrijnwerk werd opnieuw vervangen door aluminium schrijnwerk.

Schrijnwerk is echter een erfgoedkenmerk bij uitstek aangezien het essentieel bijdraagt tot de belevingswaarde van de voorgevel. Panden in de stijlen van rond de vorige eeuwwisseling  waren in oorsprong voorzien van houten, geprofileerd en geschilderd schrijnwerk dat de architecturale uitwerking van deze stijlen ondersteunt. De keuze voor een ander materiaal doet afbreuk aan de erfgoedwaarde, zelfs in een kwalitatieve uitvoering die qua vormgeving dicht in de buurt van het oorspronkelijk schrijnwerk komt.  Pvc of aluminium zijn atypische materialen voor de laat 19de-eeuwse vormentaal en kunnen omwille van de eigenheid van het materiaal nooit de profilering en historische detaillering van het houten schrijnwerk evenaren. De intrinsieke waarde van hout als materiaal is dan ook essentieel. De schildering van het hout geeft het schrijnwerk het verfijnde en typische uitzicht.

De stedelijke dienst monumentenzorg gaat niet mee in het voorstel om het aluminium schrijnwerk in de voorgevel te regulariseren en vraagt vervanging door houten schrijnwerk naar historisch model, dit zowel wat betreft het materiaalgebruik, de profilering, de detaillering en de afwerking. Concreet wilt dit zeggen dat er T-ramen en een (dubbele) houten paneeldeur over de volledige hoogte voorzien moeten worden.

Detailtekeningen van het nieuwe schrijnwerk dienen te worden voorgelegd aan de dienst monumentenzorg. Indien gewenst, kunnen detailtekeningen van laat 19de-eeuwse t-ramen bezorgd worden.

Vanuit stedenbouwkundig oogpunt wordt het advies van de dienst monumentenzorg integraal bijgetreden. Gezien de aard van de vergunningsaanvraag, die als onderwerp enkel de beoogde gevelwijzigingen betreft, is er voldoende grond om de aanvraag tot vergunning te weigeren.

Advies aan het college

Advies over de stedenbouwkundige handelingen

Aan het college wordt voorgesteld om voor de stedenbouwkundige handelingen de omgevingsvergunning te weigeren, omwille van onverenigbaarheden met stedenbouwkundige voorschriften en een goede ruimtelijke ordening.

Standpunt college

Het college sluit zich niet aan bij het advies van de gemeentelijke omgevingsambtenaar. De aanvraag betreft louter de regularisatie van de gewijzigde dakgoot en het gewijzigde schrijnwerk in de voorgevel van het pand. Het pand is gelegen in een gebied met culturele, historische en/of esthetische waarde. Vanuit die optiek en naar aanleiding van het advies van de stedelijke dienst monumentenzorg wordt geadviseerd om het schrijnwerk te vervangen door houten schrijnwerk naar historisch model, dit zowel voor wat betreft het materiaalgebruik, de profilering, de detaillering als de afwerking. Concreet wordt gevraagd dat er T-ramen en een (dubbele) houten paneeldeur over de volledige hoogte voorzien moeten worden.

Het college is op dit vlak evenwel een andere mening toegedaan. Het pand zelf is niet beschermd, noch opgenomen in de inventaris Onroerend Erfgoed. Het originele schrijnwerk is niet meer aanwezig. Op de eerste en tweede verdieping zijn T-ramen voorzien. Hoewel gekozen werd voor zwart aluminium als materiaal, respecteert het nieuwe schrijnwerk volgens het college voldoende het historische karakter van het pand en de beeldwaarde van de voorgevel. De uitwerking sluit ook voldoende aan bij het schrijnwerk van het linker aanpalende buurpand, dat qua architectuur een eenheid vormt met het pand in voorliggende aanvraag. Verder houdt de nieuwe dakgoot een verbetering in ten aanzien van de vorige toestand. Het is evenwel wenselijk dat de dakgoot van het linker aanpalende buurpand bij vervanging eenzelfde uitwerking krijgt.

Bijgevolg oordeelt het college dat in dit geval het aangevraagde schrijnwerk en de dakgoot voor vergunning in aanmerking komen.

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, het decreet betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid, het decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing.

Er zijn geen aanpalende eigenaars waarvan de scheidingsmuren met het project zouden worden opgericht, uitgebreid of afgebroken, die om hun standpunt gevraagd moesten worden.