2020_GR_00467 - Masterplan 2020. Oosterweelverbinding. Archeologisch onderzoek - Lantis en agentschap Onroerend Erfgoed. Overeenkomst - Bekrachtiging

Lantis zal in totaal 3.586.116,25 euro overmaken aan de stad volgens het betalingsschema dat als bijlage 5 opgenomen is in de overeenkomst. De financiële gevolgen zullen bij de volgende budgetwijziging opgenomen worden in het meerjarenbudget, evenals de opsplitsing van de technische werkingsmiddelen volgens de verschillende budgetposities die van toepassing zullen zijn.

Op 28 mei 2014, jaarnummer 5738, keurde het college de overeenkomst tussen de stad, de Bestuursmaatschappij Antwerpen Mobiel en het agentschap Onroerend Erfgoed goed met betrekking tot de archeologische begeleiding van de voorbereiding bij het project Masterplan 2020 - Oosterweelverbinding. Dit besluit werd op 23 juni 2014, jaarnummer 540, door de gemeenteraad goedgekeurd.

Op 18 november 2016, jaarnummer 10048, keurde het college een actualisatie van deze overeenkomst goed. Dit besluit werd op 19 december 2016, jaarnummer 766, door de gemeenteraad goedgekeurd.

De bovenvermelde overeenkomst is ondertussen beëindigd en voor de archeologische begeleiding van de realisatie van het Masterplan 2020 - Oosterweelverbinding wordt een nieuwe overeenkomst tussen stad, Lantis nv en het agentschap Onroerend Erfgoed opgesteld.

Voorgeschiedenis

Bij de voorbereiding van het project Masterplan 2020 - Oosterweelverbinding werd reeds in 2014 een overeenkomst afgesloten tussen de stad Antwerpen, de Bestuursmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM) en het agentschap Onroerend Erfgoed aangaande de archeologische aspecten van het project. Met deze overeenkomst werd de archeologische begeleiding bij de voorbereiding van dit project geregeld. In 2016 werd de overeenkomst geactualiseerd, naar aanleiding van gewijzigde regelgeving en werden een aantal voorbereidende werken opgenomen, waaronder de heraanleg van de IJzerlaan en de voorbereidende werken voor de Oosterweelverbinding. Deze overeenkomst is ondertussen beëindigd. Voor de archeologische begeleiding van de geplande werken wordt daarom door dezelfde partijen een nieuwe overeenkomst afgesloten, waarin de wederzijdse engagementen voor deze begeleiding worden opgenomen.

Masterplan 2020 - Oosterweelverbinding

In april 2020 diende Lantis de omgevingsvergunningsaanvraag in voor de realisatie van de Oosterweelverbinding. Deze aanvraag heeft betrekking op de realisatie van een Scheldetunnel, de Oosterweelknoop, Het project omvat een nieuwe Scheldetunnel, een nieuw op- en afrittencomplex (aansluitingscomplex) op Rechteroever ter hoogte van het voormalige dorp Oosterweel en twee tunnelverbindingen tussen dit nieuwe aansluitingscomplex en de R1. Deze tunnels sluiten aan op de R1 ter hoogte van het  aansluitingscomplex Groenendaallaan en van de noordelijke kop van het Lobroekdok. Het project omvat tevens de vernieuwing van de R1 tussen de aansluiting met E34/E313 en de Burgemeester Jozef Masurebrug in Merksem. Het viaduct van Merksem wordt afgebroken en de autosnelweg zal er verdiept worden aangelegd. Ter hoogte van Hof Ter Lo, het Schijnpoort, de noordelijke kop van het Lobroekdok en de omgeving Groenendaallaan wordt de Ring overkapt. De kruising met het Albertkanaal is eveneens voorzien als een tunnel. De aanvraag sluit aan op het reeds vergunde project “Infrastructuurwerken Linkeroever” en kadert als geheel in het Masterplan 2020.

Archeologische begeleiding

De ingrijpende werken met grootschalig grondverzet zullen een belangrijke impact hebben op het in de bodem aanwezige archeologisch patrimonium. Binnen het projectgebied liggen verschillende archeologisch relevante zones die bij de werken zullen aangesneden worden. Het gaat onder meer over de historische Scheldedijken, fort Piémentel, het Noordkasteel en de Brialmontomwalling. De dienst Stadsontwikkeling/Onroerend Erfgoed/Archeologie beheert en onderzoekt het archeologisch patrimonium op het grondgebied van de stad Antwerpen, en is om die reden best geplaatst om het begeleidend onderzoek uit te voeren.

Voor de aanvraag van een omgevingsvergunning werd, zoals voorzien in de vorige overeenkomst, de verplichte archeologienota opgemaakt door de stad. Van deze archeologienota (zie bijlage 1 en 2 aan de bijgevoegde overeenkomst) werd op 5 juni 2020 akte genomen door de Vlaamse overheid, in casu het agentschap Onroerend Erfgoed. Bij de uitvoering van het project zal men bijgevolg rekening dienen te houden met het programma van maatregelen dat in deze archeologienota voorzien wordt. Op basis van deze nota werd voor de archeologische begeleiding van de werken een nieuwe overeenkomst opgemaakt tussen de Stad, Lantis en het agentschap Onroerend Erfgoed.

Overeenkomst

De modaliteiten en de financiering van de archeologische begeleiding van de werken Oosterweelverbinding vormen het onderwerp van deze overeenkomst. De archeologische begeleiding bestaat uit: de administratieve voorbereiding en opvolging, de archeologische werfbegeleiding, de coördinatie en uitvoering van het archeologisch onderzoek, de verwerking en de rapportage. Daarnaast voorziet Lantis, via de opdrachtnemer in de aannemingscontracten voor de eigenlijke realisatie van de infrastructuur, in technische ondersteuning door de betrokken aannemers tijdens het archeologisch onderzoek. De modaliteiten voor deze technische ondersteuning worden opgenomen in de opdrachtdocumenten en maken geen deel uit van onderhavige overeenkomst. De overeenkomst werd op 19 juni 2020 reeds door de raad van bestuur van Lantis goedgekeurd.

Financiering

Voor de afspraken rond de financiële middelen wordt een onderscheid gemaakt tussen de basisopdracht enerzijds en uitzonderlijke opdrachten en uitzonderlijke vondsten anderzijds. Om de basisopdracht te kunnen uitvoeren stelt Lantis 3.586.116,25 euro ter beschikking van de stad. Deze basiskost wordt gedetailleerd in bijlage 4 aan de overeenkomst. Het betalingsschema, gespreid over de komende zeven jaar is opgenomen in bijlage 5 bij de overeenkomst. Uitzonderlijke opdrachten zijn opdrachten die niet vooraf ingeschat kunnen worden op basis van archeologisch bureauonderzoek en de uitgevoerde vooronderzoeken met ingreep in de bodem. Dergelijk opdrachten zijn afhankelijk van de uitvoeringsmethodieken van de opdrachtnemer en de daaraan gekoppelde uitvoeringstermijnen. Uitzonderlijke vondsten zijn grote vondsten die niet vooraf kunnen ingeschat worden op basis van het archeologisch bureauonderzoek en alle uitgevoerde vooronderzoeken met ingreep in de bodem. Zowel uitzonderlijke opdrachten als uitzonderlijke vondsten zullen op basis van een plan van aanpak uitgevoerd worden en vallen niet binnen de hierboven aangegeven financiële middelen.

Het onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013