2020_CBS_05863 - Omgevingsvergunning - OMV_2019160857. Kloosterstraat 15-17. District Antwerpen - Goedkeuring

Conform artikel 15 van het Omgevingsvergunningsdecreet is het college van burgemeester en schepenen voor zijn ambtsgebied in eerste administratieve aanleg bevoegd voor volgende aanvragen van:

1.      de gemeentelijke projecten;

2.      andere gevallen dan deze waarvoor de Vlaamse regering of de deputatie bevoegd is.

Er werd een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend bij het college van burgemeester en schepenen, die behandeld wordt volgens de gewone procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen

Relevante voorgeschiedenis

-          08/02/1946: bescherming (ID: 6198) van het Mercator-Orteliushuis als monument;

-          29/03/2019: vaststelling (ID: 5227) van het Mercator-Orteliushuis als bouwkundig erfgoed.

Vergund geachte toestand

-          functie dagrecreatie (museum) met hoofdingang langs zijde Kloosterstraat;

-          bouwvolume:

• pand in gesloten bebouwing twee bouwlagen onder schilddak;
• bebouwing rond centrale binnentuin;
• maximale bouwhoogte ca. 15,85 m;
• bouwdiepte ca. 37,00 m;

-          gevelafwerking:

• voorgevel in kalkzandsteen met deuromlijsting in blauwe hardsteen. Overige gevels afgewerkt in baksteenmetselwerk met detaillering in kalkzandsteen;
• eikenhouten buitenschrijnwerk;
• invulling ramen in glad in lood;
• detaillering in zink, lood en koper;
• natuurleien dak.

Huidige toestand

-          functie benedenverdieping ingericht als handelsruimte, de eerste verdieping werd voorzien van een kantoorfunctie;

-          bouwvolume en gevelafwerking conform vergund geachte toestand.

Gewenste toestand

-          handelsruimte met achterliggende recafunctie op de benedenverdieping (en in beperkte mate de zolderverdieping), kantoorfunctie op de eerste verdieping;

-          afwerking achtergevel (tuinzijde):

• combinatie van kalkverf en pleisterwerk in kalkmortel;
• eikenhouten buitenschrijnwerk;
• invulling ramen in effen hedendaagse beglazing;

-          bouwvolume en gevelafwerking overige gevels conform vergund geachte toestand.

Inhoud van de aanvraag

-          wijzigen van de functie van dagrecreatie naar een combinatie tussen handel en reca op de benedenverdieping en kantoor op de eerste verdieping;

-          voorzien van ramen in het dakvolume in het kader van het inrichten van personeelsruimten op de zolderverdieping;

-          doorvoeren van interne constructieve werken;

-          gedeeltelijk wijzigingen aan de verticale circulatie;

-          intern isoleren van het dak;

-          wijzigen van de achtergevel (tuinzijde):

• bepleisteren/kalken van de stenen muren en detaillering;
• vervangen van het glas in lood door een hedendaagse effen beglazing;

-          deels aanpassen van het schrijnwerk op de gelijkvloerse verdieping in kader van de toegankelijkheid van de handelsruimten en de kantoorfunctie;

-          inrichten van de tuin.

Voorafgaand aan zijn beslissing neemt het college kennis van het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar.

Het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar luidt:

Adviezen

Externe adviezen

Interne adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Binnenstad, goedgekeurd op 26 april 2012. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zones: zone voor overdruk - detailhandel - dh, artikel  5:   zone voor centrumfuncties - publieksgerichte gebouwen (ce5) en artikel  7:   zone voor groen - (gr).

(Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP's) kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/grup. Gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP's) kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘goedgekeurde BPA’s en RUP’s'.)

De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

De aanvraag wijkt af van de bepalingen van het ruimtelijk uitvoeringsplan op volgend punt:

-          artikel 5: Zone voor centrumfuncties – Publieksgerichte gebouwen (Ce5)
5.1 Bestemmingsvoorschriften: de recafunctie, die enkel toegestaan wordt op de gelijkvloerse verdieping, wordt ook voorzien op de zolderverdieping (keuken).
 

Gewestelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Hemelwater: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juli 2013 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater (verder genoemd verordening hemelwater).
(De verordening hemelwater kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > Verordeningen > Hemelwater)

De verordening hemelwater is niet van toepassing op de aanvraag.

-          Toegankelijkheid: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juni 2009 tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid (verder genoemd verordening toegankelijkheid).
(De verordening toegankelijkheid kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > Verordeningen > Toegankelijkheid publieke gebouwen)

De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de verordening toegankelijkheid op volgende punten:

• artikel 18:
  het niveauverschil tussen de binnentuin en het openbaar domein bedraagt ca. 45 cm en wordt enkel overbrugd met een helling;
• artikel 19:
  de helling aan de zijde van de Kloosterstraat (richting binnentuin) en de helling aanwezig in winkel unit 2 overschrijden het maximaal toegelaten hellingspercentage van 8,3%;
• artikel 20:
  de trap op de eerste verdieping ter verbinding van unit 4.B en unit 5 werd vervangen. De nieuwe trap is echter onvoldoende breed en beschikt niet over een trapleuning conform de voorschriften van dit artikel;
• artikel 24:
  de nieuwe toegangsdeur tot het sanitair op de gelijkvloerse verdieping ligt te diep in de muur waardoor de draaicirkel het deurblad niet raakt;
• artikel 25:
  er werd geen zijdelingse opstelruimte voorzien naast de krukzijde van de nieuwe toegangsdeur tot het sanitair (benedenverdieping).

Algemene bouwverordeningen

-          Voetgangersverkeer: het besluit van de Vlaamse regering van 29 april 1997 houdende de vaststelling van algemene bouwverordeningen inzake wegen voor voetgangersverkeer (verder genoemd verordening voetgangersverkeer), en de omzendbrief RO/98/2 van 23 maart 1998 betreffende de algemene bouwverordening inzake wegen voor voetgangersverkeer.
(De verordening voetgangersverkeer kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > Verordeningen)

De verordening voetgangersverkeer is niet van toepassing op de aanvraag.

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Bouwcode: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 28 april 2014 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 9 oktober 2014.
(De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)

De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de bouwcode op volgende punten:

• artikel 21 Minimale hoogte van ruimten:
  de plafondhoogte in de kelder is onvoldoende hoog om deze in te richten als bergruimte;
• artikel 29 Fietsstalplaatsen en fietsparkeerplaatsen:
  er worden geen fietsstalplaatsen voorzien;
• artikel 30 Autostalplaatsen en autoparkeerplaatsen:
  er worden geen parkeerplaatsen voorzien;
• artikel 44 Vetafscheiders en olieafscheiders:
  het afvalwater van de keuken dient via vetafscheiders geloosd te worden.

Sectorale regelgeving

-          MER-screening: de overheid die beslist over de ontvankelijkheid en volledigheid van de vergunningsaanvraag, beslist of er een project-MER moet worden opgesteld. De betrokken overheid doet dat op het ogenblik van de beslissing over de ontvankelijk- en volledigheid van de vergunningsaanvraag of, bij gebreke daaraan, binnen 90 dagen na de datum van ontvankelijk- en volledigheid.

Rekening houdend met de kenmerken van de aanvraag en zijn omgeving wordt geoordeeld dat de mogelijke milieueffecten van het project niet aanzienlijk zijn.

-          Watertoets: overeenkomstig artikel 1.3.1.1 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid dient een vergunningsaanvraag onderworpen te worden aan de zogenaamde watertoets.

Het voorliggende project heeft een beperkte oppervlakte en ligt niet in een overstromingsgevoelig gebied, zodat in alle redelijkheid dient geoordeeld dat geen schadelijk effect wordt veroorzaakt.

-          Vlaamse Wooncode: het decreet van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode.
(De kwaliteitsnormen voor woningen, die in uitvoering van de Vlaamse Wooncode zijn opgemaakt, kan u raadplegen via www.wonenvlaanderen.be, zoek op ‘kwaliteitsbesluit’)

De aanvraag valt niet onder het toepassingsgebied van de Vlaamse Wooncode.

-          Rooilijndecreet: het decreet van 8 mei 2009 houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen.
(Het Rooilijndecreet kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > OVERIGE REGELGEVING)

Het Rooilijndecreet is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Beleidsrichtlijnen in het kader van goede ruimtelijke ordening (overeenkomstig artikel 4.3.1, §2, 2° van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening)

-          BGO Wonen: de beleidsmatig gewenste ontwikkeling woninggrootte, woningmix en beschermen van eengezinswoningen (verder genoemd BGO Wonen), goedgekeurd door de gemeenteraad in zitting van 24 juni 2019.
(De BGO Wonen kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)

De BGO Wonen is niet van toepassing op de aanvraag.

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Functionele inpasbaarheid

De aanvraag betreft het herinrichten van het gelijkvloers van het Mercator Orteliushuis, dat oorspronkelijk een museumfunctie kende maar al geruime tijd ingevuld is met diverse tijdelijke projecten, waaronder ook enkele handelszaken. De voorliggende vergunningsaanvraag voorziet een gelijkvloerse mix van handel en reca met bovenliggend kantoren. Het pand is gelegen in het afgebakende kernwinkelgbied Centrum Antwerpen waar de clustering en versterking van een gelijkvloerse mix van handel, reca en diensten wordt gestimuleerd.

De aanvraag wordt door de stedelijke dienst ondernemen en stadsmarketing gunstig geadviseerd.

De aanvraag wijkt af van de inrichtingsvoorschriften van het RUP Binnenstad, dat stelt dat de recafunctie enkel op het gelijkvloers wordt toegelaten. De keuken wordt daarbij voorzien op de zolderverdieping. De keuken maakt echter geen deel uit van de verbruiksruimte en staat enkel in dienst ervan. Door deze invulling wordt de volledige benedenverdieping gevrijwaard van storende wanden en technische installaties wat de beleving van het historische pand ten goede komt.

Schaal – ruimtegebruik – bouwdichtheid

Het volume van het beschermd pand blijft behouden, waardoor ook de schaal niet gewijzigd wordt.

Visueel-vormelijke elementen en cultuurhistorische aspecten

De aanvraag houdt rekening met de erfgoedwaarde van het pand. Gezien het een beschermd monument betreft werd het advies van het Agentschap Onroerend Erfgoed opgevraagd. Dit advies is gunstig en houdt ook de toelating in om de werken uit te voeren:

“Het betreft de restauratie en herbestemming van het gebouw. Deze handelingen krijgen een gunstig advies omdat ze geen afbreuk doen aan de bescherming: deze werken werden reeds goedgekeurd  middels ons gunstig advies bij de aanvraag van een restauratiepremie dossier met referentie  4.003/11002/214.1-6884 en na update van dat dossier in overleg met onze diensten.

In ons advies voor vergunningsplichtige werken aan publiek toegankelijke gebouwen maken we altijd  een afweging tussen het behoud van de erfgoedwaarden en de toegankelijkheid. In dit dossier komen  de werken voor toegankelijkheid voldoende overeen met de erfgoedwaarden (art.35 Besluit Vlaamse Regering van 5 juni 2009 over toegankelijkheid tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid).”

Ook het advies van de stedelijke dienst monumentenzorg is gunstig:

“Het pand is beschermd als monument.

De aanvraag werd in detail voorbereid in samenspraak met het agentschap onroerend erfgoed.

De stedelijke dienst monumentenzorg sluit zich aan bij het advies van het agentschap en adviseert gunstig.”

Bodemreliëf

Er worden graafwerken uitgevoerd voor de plaatsing van een hemelwaterput en aansluiting op de riolering. Voor de aanvang van deze of andere graafwerken dient contact te worden opgenomen met de stedelijke dienst archeologie.

Veiligheid in het algemeen

Het advies van de brandweer is voorwaardelijk gunstig en moet strikt worden nageleefd.

Toegankelijkheid

De aanvraag voldoet niet geheel aan de bepalingen van de verordening toegankelijkheid. Er werd wel degelijk gestreefd naar een evenwicht tussen de erfgoedwaarden en het zo toegankelijk mogelijk maken van het gebouw. De afwijkende hellingen zijn niet compleet onoverbrugbaar en kunnen verantwoord worden door de bestaande structuur en erfgoedwaarde van het gebouw.

Om te voldoen aan artikel 20 van de verordening toegankelijkheid wordt opgelegd dat het trapje tussen unit 4.B en unit 5 op de eerste verdieping even breed moet worden gemaakt als het bestaande en voorzien wordt van een leuning.

Voor de toegankelijkheid van het sanitair moet de toegangsdeur voldoen aan artikels 24 en 25 van de verordening. Dit kan eventueel bereikt worden door de deur te voorzien van een automatische opening, bediend door een sensor of een drukknop.

Hinderaspecten – gezondheid – gebruiksgenot

De aanvraag wijkt af op volgende punten van de bouwcode:

Artikel 21: de plafondhoogte van de kelderberging is te laag. Het betreft een beschermd pand en de hoogte heeft geen invloed op de bruikbaarheid van de berging.

Artikel 44: het afvalwater van de keuken moet via vetafscheiders geloosd worden, dit wordt als voorwaarde opgelegd.

Mobiliteitsimpact

Parkeerbehoefte

Het algemene principe is dat een bouwaanvraag in vele gevallen een parkeerbehoefte genereert. Om te vermijden dat de parkeerbehoefte (geheel of gedeeltelijk) wordt afgewenteld op het openbaar domein, dient het parkeren maximaal op eigen terrein te worden voorzien, het zogenaamde POET principe (Parkeren Op Eigen Terrein).

De parkeernormen uit de bouwcode artikel 30 (tabel) goedgekeurd door het college op 25 oktober 2014 en herzien op 1 maart 2018 vormen het beoordelingskader voor bouwen, verbouwen, vermeerderen van wooneenheden en functiewijzigingen. Wie niet op eigen terrein voorziet in de werkelijke parkeerbehoefte, dient hiervoor een compensatie te betalen.

Fietsstalplaatsen

Volgens artikel 29 van de bouwcode moeten er voor het kantoor van 409m2 5 fietsstalplaatsen voorzien worden. Voor de handelsfunctie van 152m2 moet er 1 fietsstalplaats voorzien worden en voor de horecafuncties moeten er 2 fietsstalplaatsen voorzien worden voor het personeel.

In het totaal zijn er 8 (5 + 1 + 2) fietsstalplaatsen nodig.

Dit wordt als voorwaarde opgelegd.

Advies aan het college

Advies over de stedenbouwkundige handelingen

Aan het college wordt voorgesteld om voor de stedenbouwkundige handelingen de omgevingsvergunning te verlenen onder voorwaarden.

Geadviseerde stedenbouwkundige voorwaarden

1.      de bijgevoegde brandvoorzorgsmaatregelen zijn op het moment van 1e ingebruikname/exploitatie strikt na te leven;

2.      het advies van Aquafin moet strikt worden nageleefd;

3.      voor aanvang van de graafwerken of andere bodemingrepen moet de bouwheer contact op te nemen met de stedelijke dienst archeologie;

4.      het trapje tussen unit B.4 en unit 5 op de eerste verdieping moet even breed worden uitgevoerd als het bestaande en voorzien van een leuning conform artikel 20 van de verordening toegankelijkheid;

5.      de toegangsdeur van het sanitair op het gelijkvloers moet voldoen aan artikels 24 en 25 van de verordening toegankelijkheid;

6.      het afvalwater van de keuken moet via vetafscheiders geloosd worden, conform artikel 44 van de bouwcode;

7.      er moeten 8 fietsstalplaatsen worden aangelegd, conform artikel 29 van de bouwcode.

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, het decreet betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid, het decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing.

Wijzigingslus

De aanvrager heeft een of meerdere verzoeken ingediend om zijn oorspronkelijke dossier te wijzigen.

Minstens een van die verzoeken werd aanvaard, waardoor de aanvaarde wijzigingen mee beoordeeld worden.

De aanvraag werd onderworpen aan 1 openbaar onderzoek.

Ingediende bezwaarschriften en petitielijsten