2020_CBS_01639 - Extern Patrimonium. Kerk Sint-Hubertus Berchem - Begeleiding en bijstand kerkraad en bisdom - Goedkeuring

Artikel 6.7 van titel 2 van de gecoördineerde beheersovereenkomst tussen de stad Antwerpen en AG VESPAbepaalt dat AG VESPA bijzondere opdrachten kan krijgen met betrekking tot het begeleiden van bijzondere vastgoed- en/of bouwprojecten voor specifieke klanten.

Artikel 56 §3, 3° van het Decreet Lokaal Bestuur bepaalt dat het college van burgemeester en schepenen bevoegd is voor het financiële beheer.

Overeenkomstig artikel 52/1, §1 van het Eredienstendecreet (decreet van 7 mei 2004 betreffende de materiële organisatie en werking van de erkende erediensten) dienen gemeentebesturen de tekorten bij te passen van de exploitatie van de kerkfabrieken en bij te dragen in de investeringen van de gebouwen van de eredienst. 

Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen stad Antwerpen en AG VESPA goed. Artikel 6.7 bepaalt dat AG VESPA bijzondere opdrachten kan krijgen met betrekking tot het begeleiden van bijzondere vastgoed- en/of bouwprojecten voor specifieke klanten.

Overeenkomstig artikel 34 van het Eredienstendecreet beslist de kerkraad over alle handelingen van beheer en beschikking van goederen en gelden die toebehoren aan de kerkfabriek of die ter beschikking zijn gesteld van de eredienst. De kerkraad bepaalt tevens de voorwaarden waaronder daden van beheer en beschikking gesteld kunnen worden.

Op 22 januari 2019 hebben de kerkraad en het bisdom aan stad Antwerpen gevraagd om hen bij te staan in hun zoektocht naar kandidaat-geïnteresseerden en een passende herbestemming alsook haar te begeleiden bij het afsluiten van een eventuele overeenkomst.

Ingevolge de goedgekeurde beheersovereenkomst, goedgekeurd door de gemeenteraad op 25 november 2019 (jaarnummer 652) werden de taken die verband houden met onroerende goederen en vastgoedbeheer gecentraliseerd bij AG VESPA. Het is dan ook aangewezen dat AG VESPA de begeleiding van de kerkraad en het bisdom op zich neemt. AG VESPA heeft in het verleden bovendien reeds Kerkraden bijgestaan in de zoektocht naar een kandidaat-erfpachter en de herbestemming van kerkgebouwen.

Opdracht AG Vespa

De opdracht van AG VESPA om de kerkraad van de parochie Sint-Hubertus Berchem en het bisdom bij te staan in hun zoektocht naar een passende herbestemming en geschikte kandidaat-erfpachter voor de Sint-Hubertus Kerk te Berchem kent volgende specificaties en beperkingen:

• de opdracht van AG VESPA omvat de volgende taken:
• begeleiding van overlegmomenten met de bedrijfseenheden Sociale Dienstverlening en Stadsbeheer, de kerkraad, en het bisdom, beleid en andere belanghebbenden;
• verwerken van verschillende offertes;
• opstellen van informatiebundels;
• publiciteit;
• organiseren van bezichtigingen en rondgangen;
• begeleiden van gesprekken met geïnteresseerde partijen en hen voorzien van de nodige documenten en informatie;
• schrijven van aanbevelingen aan het beleid;
• begeleiding bij het opstellen van de nodige college- en/of gemeenteraadsbesluiten;
• begeleiding bij het opstellen van contracten in samenspraak met de door de kerkraad aangestelde notaris;
• AG VESPA zal de inhoud van de omzendbrief KB/ABB 2019/3 dd. 3 mei 2019 in acht nemen bij het uitvoeren van haar opdracht en steeds het nodige doen om aan deze principes te voldoen;
• AG VESPA staat in voor het bepalen van een redelijke en marktconforme canon voor de erfpacht en zal dit doen op basis van een geldig schattingsverslag (overeenkomstig de omzendbrief KB/ABB 2019/3 van 3 mei 2019);
• AG VESPA zal de kerkraad op regelmatige basis informeren omtrent de stand van zaken en vorderingen van haar opdracht;
• de kerkraad zal alle geïnteresseerde kandidaten doorverwijzen naar AG VESPA;
• AG VESPA zal tijdens haar opdracht steeds rekening houden met de door de Kerkraad en het bisdom vooropgestelde principes, maar heeft de vrijheid te onderhandelen met kandidaat-erfpachters binnen de volgende voorwaarden:
• een erfpachtovereenkomst van 49 jaar;
• betaling van een eenmalige canon alsook een periodieke vergoeding;
• de volgende bestemming zal gerespecteerd moeten worden door de erfpachter: “Een kwalitatieve bestemming waarbij het gebouw of een deel ervan toegankelijk gemaakt wordt voor het publiek, zij het mits consumptie of economische besteding of via (tijdelijke) tentoonstellingen, evenementen, workshops, … De bestemming moet aansluiten bij de eigenheid van het gebouw die mede wordt bepaald door de historische, religieuze en culturele achtergrond. Elke activiteit of bedrijvigheid die er wordt uitgeoefend moet een waardige en respectvolle invulling vormen voor dit voormalig christelijk kerkgebouw en mag niet imago verlagend zijn. De bestemming mag geen grote parkeervraag, logistieke stromen en overlast zoals geluids-, geur- en lichthinder met zich meebrengen.”;
• iedere geïnteresseerde kandidaat zal in ieder geval een gemotiveerd projectvoorstel moeten indienen;
• er zal een restauratie-, renovatie- en inrichtingsverplichting worden opgelegd aan de erfpachter waarbij concrete en vooraf bepaalde termijnen (start en einde der werken) worden opgelegd;
• alle onderhoudsverplichtingen worden ten laste van de erfpachter gelegd;
• alle belastingen worden ten laste van de erfpachter gelegd;
• het opnemen van de volgende opschortende voorwaarden (1) het bekomen van een omgevingsvergunning waarbij de aanvraag gebaseerd moet zijn op het ingediende en goedgekeurde projectvoorstel, (2) het bekomen van een bisschoppelijk decreet waarbij het kerkgebouw wordt onttrokken aan de eredienst, (3) de desaffectatie van het kerkgebouw en (4) het niet uitoefenen van het schorsing- of vernietigingsrecht door de toezichthoudende overheid.
• indien AG VESPA een marktoproep lanceert, zal in onderling overleg tussen enerzijds AG VESPA en anderzijs de kerkraad en het bisdom beslist worden over de voorwaarden van de oproep (onder meer de werkwijze, uitgangspunten van de marktoproep, samenstelling van een beoordelingscommissie, beoordelingselementen van de projectvoorstellen …);
• de opdracht van AG VESPA is een inspanningsverbintenis en geen resultaatsverbintenis;
• de beslissingsbevoegdheid omtrent de uiteindelijke (her)bestemming van het kerkgebouw en de toewijzing aan de erfpachter ligt bij het bisdom en de kerkraad. AG VESPA heeft desbetreffend enkel een adviserende, doch geen beslissende rol;
• de opdracht van AG VESPA eindigt in principe van zodra een onderhandse overeenkomst ondertekend wordt met de erfpachter. Op verzoek van de Kerkraad en het bisdom kan AG Vespa hen uiteraard ook bijstaan, adviseren en/of begeleiden bij het opstellen en ondertekenen van de authentieke akte.

Vergoeding

Gezien de Sint-Hubertuskerk eigendom is van de kerkfabriek, dient een vergoeding te worden bepaald voor deze begeleiding en tussenkomst (onder meer juridische bijstand, administratieve opvolging, bezichtigingen, publiciteit …).

Het college, AG VESPA, de kerkraad en het bisdom gaan akkoord de begeleidingskost aan AG VESPA te bepalen op een forfaitaire prijs van 20.000,00 EUR exclusief btw. AG VESPA verkrijgt het recht een hogere vergoeding te vragen indien zij kan aantonen dat de werkelijk gemaakte kosten, meer dan 10% hoger liggen dan voormelde, afgesproken vergoeding van 20.000,00 EUR exclusief btw oftewel 24.200,00 EUR inclusief 21% btw. Deze begeleidingskost zal worden aangerekend aan stad Antwerpen. 

De kosten die gepaard gaan met het zoeken van een kandidaat-erfpachter, zo onder meer de kosten voor publiciteit, opvragen van documenten, eventueel uitvoeren van studies en onderzoeken, kosten voor de notaris ... worden door AG VESPA geraamd op maximum 15.000,00 EUR en zijn niet inbegrepen in voormelde begeleidingskost. Deze kosten voor de herbestemming zal AG VESPA zelf rechtstreeks factureren aan de Kerkfabriek Sint - Hubertus te Berchem, met maatschappelijke zetel te 2600 Berchem, Beernaertstraat 29 en met als ondernemingsnummer 0211.234.029. 

Op 31 juli 2015 (jaarnummer 6489) kende het college een investeringstoelage toe aan het eredienstbestuur Sint-Hubertus Berchem voor de opmaak van een haalbaarheidsstudie voor de herbestemming van het kerkgebouw. De aanbevelingen van deze studie werden opgenomen bij de opmaak van het Parochiekerkenplan.

De gemeenteraad keurde op 24 oktober 2016 (jaarnummer 672) de langetermijnvisie voor parochiekerken (Parochiekerkenplan 2016) goed. Hierin wordt de visie van de stad Antwerpen en het bisdom op de verschillende parochiekerken toegelicht en goedgekeurd.

Met betrekking tot de Sint-Hubertuskerk bepaalt het Parochiekerkenplan het volgende : “Sint-Hubertus is onderwerp van een pilootstudie over de nevenbestemming, de herbestemming en/of gedeeltelijke sloop van de kerk. Stad noch kerkbestuur zijn vragende partij om het beheer of het eigenaarschap van de volledige kerk te behouden of op te nemen. Momenteel wordt
door stad, bisdom en kerkbestuur gezocht naar haalbare scenario’s en partijen.”

Op 17 december 2018 besliste de bisschop van Antwerpen tot de samenvoeging van de parochies Sint-Willibrordus en Sint-Hubertus Berchem tot één parochie, namelijk Sint-Willibrordus Berchem.

Op 28 januari 2020 (jaarnummer 3) besliste de gemeenteraad om gunstig advies uit te brengen aan het Agentschap Binnenlands Bestuur Vlaanderen over de samenvoeging van de parochies Sint-Hubertus Berchem met de te behouden parochie Sint-Willibrordus Berchem.

De kerk wordt voorlopig nog gebruikt voor de eredienst maar het bisschoppelijk decreet waarin bepaald zal worden dat de Sint-Hubertuskerk onttrokken wordt aan de eredienst, zal weldra gefinaliseerd worden.

Het kerkgebouw Sint-Hubertus is gelegen tussen de Beernaertstraat, Maloustraat en de Ferdinand Coosemansstraat en is eigendom van de Kerkfabriek. Beslissingen omtrent de daden van beschikking dienen genomen te worden door de kerkraad van de parochie Sint-Hubertus Berchem (artikel 34 Eredienstendecreet). De kerkraad en de bisschop hebben aangegeven dat zij bijstand en begeleiding willen in het zoeken naar een passende herbestemming en geschikte kandidaat-erfpachter.

De begeleidingskost door AG VESPA bedraagt 20.000,00 EUR exclusief btw oftewel 24.200,00 EUR inclusief btw.

De kosten, zo onder meer voor publiciteit, opvragen van documenten, eventueel uitvoeren van studies en onderzoeken, kosten voor de notaris ... worden door AG VESPA geraamd op maximaal 15.000,00 EUR en zijn niet inbegrepen in voormelde begeleidingskost. Deze kosten zal AG VESPA rechtstreeks factureren aan de Kerkfabriek Sint - Hubertus te Berchem, met maatschappelijke zetel te 2600 Berchem, Beernaertstraat 29 en met als ondernemingsnummer 0211.234.029.