2020_CBS_10191 - Stedelijk patrimonium. Onze-Lieve-Vrouwekathedraal. Handschoenmarkt, 2000 Antwerpen - Belforttoren. Restauratie natuursteen. Wijziging opdracht. Vastlegging krediet - Goedkeuring

Verrekening/
post

Motivatie

In min,
exclusief btw

In meer,
exclusief btw

Termijn-verlenging

VV04.3
5 november 2020

Inboetwerk of “bouchons”
Bij opmaak van het bestek werd vanuit het vooropgestelde schadebeeld gesteld dat er steeds door middel van volledige steenvervanging gewerkt zou worden. Daarom werd geen post voor plaatselijke steenvervanging, zogenaamde inboetwerk of bouchons, voorzien, met uitzondering van het maaswerk.
Na rondgang op de stelling en na reiniging van de natuursteen, kon er vastgesteld worden dat er veel meer natuursteenherstel noodzakelijk was dan initieel voorzien. Het principe om overal volledige steenvervanging toe te passen bleek enerzijds om economische redenen, maar anderzijds ook uit historisch oogpunt niet meer wenselijk. Bijgevolg is het verantwoord om kleinere, plaatselijke herstellingen uit te voeren via inboetwerk of bouchons.
Het vervaardigen van inboetstukken vraagt een grotere nauwkeurigheid: deze worden niet ingemetst maar ingelijmd. Zowel de uitsparing als het inboetstuk dienen volledig op elkaar afgestemd te worden (foutmarge +/- 0,5 mm) om een zo onzichtbaar mogelijke plaatsing/voeg te bekomen.
Een inboetstuk wordt steeds zo klein mogelijk voorzien om zoveel mogelijk de bestaande steen te bewaren, doch zonder afbreuk te doen aan een conforme verankering van het inboetstuk aan de bestaande steen. Wanneer meerdere inboetstukken in één natuursteengeheel nodig blijken, zal een financiële en technische afweging gemaakt worden tussen plaatsing meerdere inboetstukken of volledig vervangen van de steen.
Deze verrekening betreft enkel de bijkomende handelingen nodig om een inboetstuk te vervaardigen en in te lijmen. De natuursteen zelf wordt verrekend in het basisbestek onder de desbetreffende post. De opgenomen hoeveelheden betreffen enkel geleding 5, 6 en 7. Pas na plaatsing van de stelling ter hoogte van geleding 1 tot en met 4 zal het schadebeeld hier in kaart gebracht kunnen worden.
Tevens is gebleken dat het, in functie van veiligheid, noodzakelijk is om sommige stenen bijkomend te voorzien van een verankering door middel van roestvrij stalen doken.

118.099,92 EUR + 5.905,00 EUR (5% herziening en VH posten) = 124.004,92 EUR

Termijnverlenging, bijkomende werfkosten en bijkomende project- en werfleidingskosten zijn niet van toepassing voor de verschuiving van volledig natuursteenherstel naar bouchon.
Mogelijke termijnverlenging ten gevolge van overschrijding van hoeveelheden maakt voorwerp uit van een andere verrekening.

VV14.3
13 november 2020

Schoren steunbeer
Op het dak van de traptoren van de tweede galerij staat een ‘borstwering’ in maaswerk welke voorzien was om te demonteren in functie van steenherstel. Bij demontage wordt vastgesteld dat de steenlagen net onder de aanzet van het gewelf in zeer slechte staat zijn en zeker vervangen moeten worden.
Er werd één steen per laag verwijderd om de toestand binnenin te kunnen evalueren. De doken (nieten) waarmee deze stenen onderling verankerd zijn, zijn zwaar verroest met steenschade tot gevolg.
Echter staat er op deze traptoren één van de steunberen van geleding 6 waardoor deze natuursteenlagen niet zomaar gedemonteerd kunnen worden. Eerst dient de steunbeer plaatselijk ontlast te worden waarna de natuursteen gefaseerd vervangen kan worden. Deze natuursteenlagen werden bij voorgaande restauraties nooit vervangen; de complexiteit van de werken is duidelijk de oorzaak hiervan.
Deze toestand kon enkel vastgesteld worden na demontage van de borstwering en destructief onderzoek waardoor deze werken niet gekend waren bij opmaak van het bestek.
Er werd reeds een onafhankelijk controlebureau aangesteld welke, naast het studiebureau stabiliteit, de technische controle zal uitvoeren van de studies en de uitvoering van deze stabiliteitswerken.
De aannemer maakte een risicoanalyse op voor deze werken en liet zijn verzekering (ABR & BA) aanpassen. De kostprijs voor deze aanpassing werd opgenomen in de verrekening.

40.021,71 EUR

0 werkdagen

VV15.3
13 november 2020

Trekankers vijfde geleding
In het gewelf van geleding 5, boven al de beiaardklokken, bevinden zich vier dubbele trekankers welke de spatkrachten van het gewelf opvangen.
Deze zijn aan de structuur bevestigd door middel van stalen "lussen" die rond de kolommen gaan, voornamelijk weggewerkt achter natuursteen. Ter hoogte van deze lussen vertoont de natuursteen barsten.
Er werden enkele lussen vrijgemaakt om de exacte toestand van de lussen te kunnen beoordelen. Uit onderzoek is gebleken dat roestvorming, in tegenstelling tot wat initieel gedacht, niet de oorzaak van de schade is. Het probleem situeert zich eerder in thermische spanningen in de lussen en/of bewegingen van de toren.
Om te vermijden dat er na de restauratie een gelijkaardig schadepatroon optreedt, deze zone werd een goede 60 jaar geleden gerestaureerd, dienen de lussen in de stenen massieven met de bijhorende trekankers vervangen te worden door een systeem dat niet meer om de massieven grijpt. De nieuwe trekankers zullen ingeboord en chemisch verankerd worden in de massieven en bestaan uit corrosiebestendig materiaal (gegalvaniseerd staal en RVS).
Dit schadefenomeen kon enkel vastgesteld worden vanop de stelling waardoor deze werken niet gekend waren bij opmaak van het bestek.
Er werd reeds een onafhankelijk controlebureau aangesteld welke, naast het studiebureau stabiliteit, de technische controle zal uitvoeren van de studies en de uitvoering van deze stabiliteitswerken.
De aannemer maakte een risicoanalyse op voor deze werken en liet zijn verzekering (ABR en BA) aanpassen. De kostprijs voor deze aanpassing werd opgenomen in de verrekening.

177.064,52  EUR

0 werkdagen

Subtotaal

 341.091,15 EUR

 0 werkdagen

21% btw

 71.629,14 EUR