2020_MOT_00075 - Voorstel tot motie van raadslid Amber Paris: Koloniale standbeelden in district Antwerpen dekoloniseren

Aan de inkom van het Stadspark langs de Rubenslei staat een grote zuil te prijken. Die obelisk is in 1911 opgetrokken ter ere van de annexatie van Belgisch-Congo. In 1885 start Leopold II met zijn kolonisatieproject Kongo-Vrijstaat. In 1908 draagt hij zijn privé-eigendom over aan de Belgische Staat. Ter herdenking van dit feit trokken stadsarchitect Emiel Van Averbeke en de beeldhouwers Jules Baetes en Jan Kerckx dit monument op. Dat is al meer dan een eeuw geleden en nog steeds staat die zuil daar zonder enige context. Zo zijn er nog een aantal standbeelden in ons district: Camille Cocquilhat - Albertpark, Auguste Lambermont – Lambermontplaats en het gedenkteken Antwerpse koloniale overledenen - campus Middelheim. Met de jaren komt hopelijk ook de wijsheid, we veroordelen de kolonisatie als maatschappij vandaag de dag. Om dat niet enkel in theorie te doen, stellen wij voor om deze monumenten van context te voorzien. Op 30 juni 2020 zal Congo bovendien zijn onafhankelijkheid voor de zestigste keer vieren. In het licht van de recente gebeurtenissen, de wereldwijde manifestaties tegen structueel racisme, is het belangrijk dat we ook op lokaal niveau onze verantwoordelijkheid nemen in deze strijd.  

Ten eerste moet er een verklarend plakkaat worden geplaats dat deze monumenten (zuil Stadspark, Camille Cocquilhat - Albertpark, Auguste Lambermont - Lambermontplaats, gedenkteken Antwerpse koloniale overledenen - campus Middelheim) contextualiseert en tegelijkertijd ook kritisch is over de kolonisatie.

Ten tweede zou het sterk zijn als we als district een kunstenaar, die daar interesse voor heeft, de mogelijkheid geven om een (tijdelijk) kunstwerk (kan ook een performance zijn bv.) op deze plek, de zuil in het Stadspark, te plaatsen dat als commentaar dient op het monument. Hierbij kan je denken aan de manier waarop het Africamuseum in Tervuren de vergulde koloniale standbeelden in de ronde marmeren zaal heeft benaderd. Vanaf de opening staat er een groot kunstwerk van kunstanaar Aimé Mpane in het midden van de rotonde, maar dat bleek niet genoeg. De, beschermde, gouden propagandistische standbeelden bleven onaangeraakt. Dan hebben ze besloten om nog verder te gaan. Kunstenaar Jean-Pierre Müller ontwierp zestien helfdoorzichtige doeken die voor de standbeelden werden gehangen. Op deze doeken staan afbeeldingen van allerhande Congolese personen en zaken. Op die manier zijn de gouden standbeelden nog zichtbaar maar wordt er een dialoog aangegaan met een ander perspectief. (meer info: https://www.vice.com/be/article/m7q5bv/africamuseum-tervuren-bezoeken-dekolonisatie-leopold-ii)

Motie:

De districtsraad Antwerpen stelt volgend voorstel tot beslissing voor aan het districtscollege Antwerpen: een verklarend plakkaat te voorzien bij de standbeelden en monumenten die verwijzen naar de koloniale periode. Voor deze plakkaten wordt er advies gevraagd aan instanties die bezig zijn met dekolonisatie zoals het Africamuseum, de Universiteit Antwerpen en de door minister Somers aangekondigde gespecialiseerde commissie. We voorzien daarbij ook de mogelijkheid om een artistieke commentaar door een kunstenaar te plaatsen in de buurt van het monument.