In het gemeenteraadsbesluit van 29 mei 2017 (jaarnummer 305) werden de bovenlokale straten en pleinen vastgelegd. Ontwikkelingen (nieuw openbaar domein) en mobiliteit en verkeersmaatregelen blijven een bevoegdheid van het college.
Artikel 56 §3, 4° van het Decreet Lokaal Bestuur bepaalt dat het college bevoegd is voor het voeren van de plaatsingsprocedure, de gunning en de uitvoering van overheidsopdrachten.
Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG VESPA goed. Artikel 6 - 4.4 bepaalt dat AG VESPA publiek domein kan (laten) realiseren. De opdracht aan AG VESPA betreft het plaatsen en uitvoeren van de overheidsopdrachten eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen. De beleidsbeslissing omtrent het realiseren van het publiek domein ligt bij de stad Antwerpen. De stad Antwerpen legt hierbij tevens het projectbudget vast.
Artikel 138 Decreet Lokaal Bestuur: naast de beslissingsbevoegdheden waarover de districtsraad beschikt op grond van dit decreet, heeft de districtsraad een algemene adviesbevoegdheid voor alle aangelegenheden die betrekking hebben op het district. De districtsraad kan bij reglement die algemene adviesbevoegdheid of delen ervan overdragen aan het districtscollege.
Het Mediaplein bevindt zich in district Antwerpen maar wordt met bovenlokale middelen gebouwd. Na de heraanleg wordt het plein bovenlokaal, de beslissing hier omtrent wordt geformaliseerd in de gemeenteraad van oktober 2020.
Kenmerken van het definitief ontwerp:
Verhoogd pleingedeelte
Bij het wedstrijdontwerp werd een verhoogd pleindeel ingetekend vanuit de wens om bomen op het plein te zetten. De verhoging is nodig om voldoende grondpakket te creëren voor het wortelen van de bomen, het Mediaplein bevindt zich namelijk bovenop een ondergrondse parking (in eigendom van NMBS). Er werd een uitgebreide studie gedaan naar de technische haalbaarheid hiervan (gewicht bomen, draagvermogen van het dak van de parking). De draagkracht van het dak is beperkt en kan maximum 10 bomen dragen.
Het verhoogde plein is langs alle zijden te betreden via de traptreden. De integrale toegankelijkheid van het verhoogde plein werd uitgewerkt door aan de zuidzijde een lange helling te voorzien. Bovenop het verhoogde plein zijn meerdere banken aanwezig. Als speelaanleiding is er in de as van het verhoogde plein een waterkanaaltje voorzien. Het waterkanaaltje is ondiep en werkt op basis van borrel punten. Het zal, naast de schaduw die de bomen op deze plek al creëren, verder bijdragen tot het verkoelend effect van deze rustplaats.
Verkeerscirculatie
Het huidige Mediaplein beschikt over een grote keerlus voor gemotoriseerd verkeer. Deze wordt nu gecomprimeerd en onder de spoorwegbrug geschoven, mét behoud van een gelijk aantal opstelplaatsen. Door deze ingreep ontstaat meer kwalitatieve verblijfsruimte in de openlucht. Er wordt op de keerlus een oplaadzuil voorzien voor elektrische taxi’s. Het gemotoriseerd verkeer zal weggehouden worden van het plein in openlucht door middel van paaltjes en het slim positioneren van banken en ander straatmeubilair.
De verplaatsingen en looplijnen van voetgangers en fietsers werden onderzocht, daarbij werd geconstateerd dat de verkeerstromen werkelijk uit alle richtingen komen. Vanuit de dienst mobiliteit kwam het advies om de bewegingen van voetgangers en fietsers te sturen in een gewenst patroon. De as Lange Kievitstraat werd als hoofdas voor functionele verplaatsingen aangeduid. De aanwezigheid van het verhoogde plein werkt als een element om deze oost-west beweging te stroomlijnen.
Verlichting
De bomen op het verhoogde pleindeel zullen voorzien worden van grondspots die de kruinen van de bomen aanlichten. Naast deze sfeerverlichting is er de functionele verlichting door middel van een centrale hoge verlichtingsmast met spots die zorgt voor het algemeen aanlichten van de omgeving.
In het overdekte deel waar de keerlus komt, was reeds verlichting aanwezig die zorgt voor een basisverlichting (een lichtopbrengst die vandaag al voldoet aan de normen). Bij de heraanleg van het plein wordt de fiets-as Lange Kievitstraat extra aangelicht, door spots die gemonteerd worden tegen de kolommen. Dit zorgt voor een verhoogd fietscomfort en meer veiligheid.
Rookuitlaatpijpen en trapconstructie
Tussen schetsontwerp en definitief ontwerp werden diverse oplossingen bedacht om de grote rookuitlaatpijpen midden op het plein te integreren in het pleinontwerp, zodanig dat ze onzichtbaar werden. Een kwalitatief omhulsel met zitbanken eromheen bleek esthetisch een mooie oplossing maar na dieper onderzoek, met bijhorende technische randvoorwaarden van de NMBS, bleek dit geen evidente ingreep. Om die reden is de aankleding van de rookuitlaatpijpen niet weerhouden kunnen worden.
Een tweede solitair element op het huidige plein is de trapconstructie die toegang geeft tot de ondergrondse parking van de NMBS. Hier werd wel een eenvoudige oplossing voor gevonden, het trapelement wordt opgenomen in de rechthoekige vorm van het verhoogde plein. De trapconstructie is daarbij op de rand van het verhoogde plein gepositioneerd. Nog slechts een lage omranding (borstwering in de vorm van een natuursteen muurtje) is daarbij nodig om een veilige afscherming te voorzien.
Materialisatie
Het Mediaplein wordt voorzien van een verharding in natuursteen. Dit is hetzelfde materiaal als elders gebruikt in de stationsomgeving en werd ook gebruikt in de voorgaande fasen van project Kievit II. Er worden granieten tegels voorzien die wisselen in formaat, gelegd in een strak patroon. Graniet is een materiaal dat als erg duurzaam wordt aanzien in een intensief gebruikte omgeving. Er zal voor gezorgd worden dat het verkeer en de voorziene pleinbelasting (onder andere evenementen van middelgrote schaal die er occasioneel zullen plaatsvinden) zonder problemen opgevangen kan worden.
Het materiaal op het verhoogde plein is een halfverharding, in een zandkleur (zoals beige dolomiet), korrelig maar in een speciale samenstelling zodat het materiaal samen blijft plakken. De specifieke samenstelling van het mengsel zal er voor zorgen dat er geen stofwolken ontstaan bij droogte en de steentjes niet worden rondgeslingerd over de lagergelegen pleindelen. De trappen rondom het verhoogde plein zijn ook in graniet, zoals de tegels van het plein eromheen. De treden worden bovenaan opgeruwd (een behandeling die werkt als antislip). Deze oppervlaktebehandeling zorgt tevens voor een kleurschakering, het contrast is gunstig voor slechtzienden.
Het ontwerp van een verhoogd pleindeel met trappen op de contour kan aanleiding geven tot skaten. Skaten op het Mediaplein zou leiden tot conflicten met voetgangers en fietsers, om die reden werd beslist om skaten te ontmoedigen. Als maatregel worden V-groefjes in de traptreden gemaakt, deze verhindert het glijden(of grinden) wat skaters doen op traptreden. Skaten is wel nog mogelijk binnen het stadsproject bovenop de Plantin Moretusbrug.
De materialisatie toegepast op de keerlus zal gelijk blijven aan de huidige materialisatie. In het rijvlak wordt asfalt voorzien. Het rijvlak en de “shared space” eromheen worden van elkaar gescheiden door boordstenen. De boordstenen zijn lager dan in de huidige vormgeving van de keerlus, wat de toegankelijkheid bevordert.
In het centrum van de keerlus is een eiland vorm gegeven, op dit midden-eiland zijn de Velo-stations gepositioneerd. Op deze locatie werd ook stalling voorzien voor deelsteps of deelscooters.
Het midden-eiland van de keerlus kan vlot betreden worden door de aanwezigheid van diverse schansen.
Op de grens tussen het overdekte pleindeel (onder de spoorwegbrug) en het pleindeel in openlucht, is op de Lange Kievitstraat een toegangshelling
voorzien. Deze lange flauwe helling
is weliswaar niet aangelegd voor gemotoriseerd vervoer, ze dient voor een vlotte toegang van fietsers die zich op de oost-west verbinding verplaatsen.
De opstelplaatsen voor automobilisten (waaronder de taxi’s) worden uitgevoerd met een kleiner tegelformaat van natuursteen. Vignetten in het bestratingsvlak van die opstelplaatsen geven (samen met verkeersborden) het bedoelde gebruik weer.
Groenaanleg
De bomen die voorzien worden op het verhoogde plein moeten binnen uitzonderlijke omstandigheden weten te gedijen. Het vergt een goed ontworpen en technische uitgewerkte boomgroeiplaats. De boomgroeiplaats wordt opgebouwd door middel van kratten waar de wortels vlot in kunnen wortelen en waar een geautomatiseerd bevloeiingssysteem in geïntegreerd zal worden.
Als boom werd de Gleditsia gekozen, het is een uitstekende boom die in ook in moeilijke omstandigheden weet te gedijen. Vanwege de standplaatseisen, de specifieke kroonarchitectuur en het lichte en transparante bladerdek werd de variant Gleditsia triacanthos ‘Skyline’ geselecteerd (kenmerkend zijn een doornloze stam en mooie opgaande groei).
De bomen zullen zorgen voor schaduw en creëren een plaats om tot rust te komen. Als laatste zorgen de bomen voor het breken van de wind die kan neerslaan op het plein.
Multifunctioneel gebruik
In de projectdefinitie van het Mediaplein werd gevraagd om ruimte te laten voor de organisatie van evenementen. Met het goedkeuren van het wedstrijdontwerp kozen we om volop in te zetten op vergroenen, wegens de stabiliteit en technische beperkingen werd dit groen ondergebracht in een verhoogd pleindeel. De niveauverschillen die hierdoor ontstaan hebben gevolgen voor het gebruik van het plein: de oppervlakte die zich voor evenementen leent (vlak terrein op maaiveldhoogte) is daarbij beperkt, evenementen zullen zich moeten schikken naar de mogelijkheden die nog op en naast het verhoogde plein bestaan. Het verhoogde plein kan gebruikt worden als tribune voor het bekijken van de inhoud van het LED-scherm (DPG Media gevel).
Uitbreiding van de projectcontour
De projectcontour voor het Mediaplein werd tijdens het ontwerptraject verder verruimd met het deel openbaar domein dat zich naast de oostgevel van het NMBS gebouw bevindt (een langgerekte toegangszone die start aan Pain Quotidien en eindigt aan de Ploegstraat, waar de logistieke toegang voor het station zich bevindt). Deze strook openbaar domein oogt de dag van vandaag weinig kwalitatief. Deze zone is wel voorzien van groenplantsoenen links en rechts, maar de materialisatie van de bestrating (halfverharding) geeft de zone een wat ongedefinieerd karakter; het eerste deel van het loopvlak is voorzien in natuursteen, het tweede deel is voorzien in rode halfverharding. Aan de groenstructuren zal niks gewijzigd worden maar de verharding dient uniform te zijn over de hele lengte. Om de gebruiksvriendelijkheid van de zone te bevorderen wordt de halfverharding verwijderd en vervangen door natuursteen. Verder worden er paaltjes toegevoegd die er voor zorgen dat de zone geen toegangspoort vormt voor gemotoriseerd verkeer, het Mediaplein (gedeelte in openlucht) moet namelijk ten allen tijde autovrij blijven.
Veiligheid
Binnen de specifieke context van het Mediaplein is veiligheid een belangrijk topic. De gebouwen rondom het Mediaplein (station, aanwezige joodse gemeenschap en de pers) worden als gevoelig (mogelijk doelwit voor terreur) beschouwd. Ook op vraag van de NMBS, brandweer en politie worden toegang beperkende maatregelen in het pleinontwerp voorzien. Obstakels, zoals straatmeubilair, paaltjes en verhogingen, werden in overleg met de betrokken stads- en veiligheidsdiensten op gepaste wijze geïntegreerd. Transparantie en een goed zicht over het hele plein en de directe omgeving is een belangrijk aandachtspunt, veiligheidscamera’s voor politioneel toezicht moeten hun zicht steeds kunnen bewaren. Aan deze voorwaarde werd met dit ontwerp voldaan, de bomen aanwezig op het verhoogde plein zullen van begin af aan hoog genoeg van kruin zijn zodat doorzicht mogelijk is.
Artikel 30, §1 van de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten bepaalt dat een overheidsopdracht die door een aanbestedende overheid aan een andere rechtspersoon wordt gegund, niet valt onder het toepassingsgebied van de wetgeving overheidsopdrachten indien volgende voorwaarden zijn vervuld:
De omgeving van het Centraal Station werd in het strategisch ruimtelijk structuurplan (s-RSA) aangeduid als strategische ruimte. Dit wil zeggen dat de stad Antwerpen in dit gebied een actieve rol wil spelen door een gericht ruimtelijk beleid te voeren. Binnen deze strategische ruimte werd Diamantwijk-Kievitwijk aangeduid als strategisch project.
Op 10 maart 2006 (jaarnummer 2612) besliste het college om in het gebied Kievit II een regierol op te nemen en een stadsontwerp ‘Kievit fase II’ op te maken.
Op 22 augustus 2008 (jaarnummer 9559) keurde het college het stedelijk en gedragen voorstel ter herziening van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan project Kievit fase II goed. Op 27 januari 2012 werd het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) Kievit II definitief vastgesteld door de Vlaamse Regering.
Het doel van het stadsproject Kievit II is het inrichten van een groene omgeving met aandacht voor spelen en verblijven, waarbij de Diamantwijk en Kievitwijk gekoppeld worden en het stationsgebouw een zuidelijke toegang met een nieuwe identiteit krijgt.
Situering en projectgrenzen Kievit II
Het stadsproject Kievit II kent als zuidelijke grens de Van de Nestlei en als noordelijke grens het NMBS stationsgebouw. De projectcontour van Kievit II zit vervat tussen de Van Immerseelsstraat en de sporen. De Van Immerseelsstraat valt buiten de projectcontour. Kievit II werd opgedeeld in drie fasen:
Uitvoering opdracht Kievit II
Op 26 oktober 2012 werd de ontwerpopdracht voor een nieuwe groene publieke ruimte in het projectgebied gegund aan het ontwerpteam Buur-Hosper.
Op 7 juni 2013 (jaarnummer 5749) werd het schetsontwerp voor het openbaar domein Kievit II goedgekeurd door het college.
Op 27 juni 2014 (jaarnummer 6717) keurde het college het definitief ontwerp voor Kievit II, Fase 1 (tussen Somersstraat en Van de Nestlei) goed.
Op 26 januari 2018 (jaarnummer 11131) keurde het college het definitief ontwerp voor Kievit II, Fase 2 (tussen Somersstraat en het Kievitplein) goed.
Op 9 maart 2018 (jaarnummer 2094) keurde het college de projectdefinitie voor Kievit II, Fase 3 (Mediaplein) goed.
Op 25 juni 2018 (jaarnummer 478) keurde de gemeenteraad de naamgeving Mediaplein voor het nieuw plein tussen de (achter)ingang Centraal Station en Van Spangenstraat goed.
Op 20 maart 2020 (jaarnummer 2629) keurde het college van burgemeester en schepenen het schetsontwerp van het Mediaplein (Kievit II, Fase 3) goed.
Op 18 mei 2020 (jaarnummer 68) werd het schetsontwerp van het Mediaplein (Kievit II, Fase 3)
ter advies voorgelegd aan de districtsraad en goedgekeurd.
Op 17 juli 2020 (jaarnummer 6159) keurde het college van burgemeester en schepenen het definitief ontwerp van het Mediaplein (Kievit II, Fase 3) goed.
In het stedelijk meerjarenplan 2020-2025 is voor het project Mediaplein, op projectnummer PA3712, een uitgavebudget voorzien van 3.600.000 euro inclusief btw op het boekingsadres: SUB_NR/INTERN/5291620000/224/2WNS020201PA3712/2SA050610.
Op de inkomstencode SUB_NR/INTERN/5291620000/150600/2WNS020201PA3712/2SA050610 werd een bedrag van 605.000 euro inclusief btw ingeschreven. Dit is de bijdrage van DPG Media in de realisatie van het Mediaplein. De ontvangst is gespreid over twee jaren: in 2020 een bedrag van 302.500 euro inclusief btw en in 2021 een bedrag van 302.500 euro inclusief btw .
De opdracht wordt door AG VESPA in eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen uitgevoerd.
Het coördinatieoverleg openbaar domein geeft gunstig advies op het definitief ontwerp op voorwaarde dat:
Het districtscollege Antwerpen neemt kennis van het definitief ontwerp voor het project Mediaplein.