Inleiding
Het projectgebied omvat de Gaston Berghmansdreef in het Bouckenborghpark, vanaf de Bredabaan tot aan de brug. De dreef wordt aan de noordoostzijde begrensd door voetbalvelden en een evenementenzone en aan de zuidwestzijde door de school Sint-Eduardus.
Planningscontext
De werken kaderen in het beheerplan voor het Bouckenborghpark.
Analyse
Op basis van de ingewonnen adviezen van de deskundigen werd de bestaande toestand grondig geanalyseerd en werden de knelpunten en potenties in beeld gebracht.
- Karakter:
De dreef vormt de belangrijkste toegang van het park. Het voormalige historische hekwerk langs de Bredabaan is quasi volledig verdwenen en de inkomzone ligt er onverzorgd bij: er zijn versleten fietsenstallingen, het gras is verdwenen, er zijn verzakkingen in het wegdek, de inkomzone is op regendagen een modderpoel,…
Het dense bladerdek van de bomen zorgt ervoor dat de dreef eerder een donkere indruk geeft. - Groen:
In de dreef waren oorspronkelijk aan beide kanten drie rijen bomen aanwezig (paardenkastanjes en acacia’s). Een groot deel van de bomen is ziek, waardoor er jaarlijks meerdere afsterven en moeten worden gerooid. De buitenste rij kastanjes is aan één kant bijna volledig verdwenen, aan de andere kant is er nog een halve rij.
Het zicht op het kasteel wordt aan de gracht belemmerd door opschot van bomen die naar elkaar zijn toegegroeid.
In het beheerplan wordt dan ook gesteld dat de bestaande bomen best worden gerooid en er een nieuwe bomendreef wordt aangeplant. - Mobiliteit:
De dreef wordt vooral gebruikt door voetgangers en fietsers en in functie van leveringen voor het kasteel en voor vuilnisophaling/hulpdiensten.
Af en toe wordt er geparkeerd tussen de bomen of voor de toegang van de school, doch dit is niet toegestaan. - Gebruik:
De dreef wordt voornamelijk gebruikt door bezoekers van het park en het kasteel, maar ook als doorgang richting Schoten (wandelaars en fietsers).
De school heeft er twee toegangen:
- een poort aan het begin van de dreef, als toegang voor de kleuter- en lagere school
- een poort in het midden van de dreef, als toegang en nooduitgang, en als snelle doorgang naar de voetbalvelden en de dreef (parkspeeltijden, sportlessen,…)
Langs de voetbalvelden ligt een betonpad dat de dreef verbindt met de parking in de Oudebareellei. Er is ook een pad in
halfverharding richting scoutslokalen.
In het park worden vaak evenementen georganiseerd. Zo is er onder andere de jaarlijkse wielerwedstrijd Schaal Sels, waarbij gebruikt wordt gemaakt van de inkomzone aan de Bredabaan.
- Techniek:
Het historische hekwerk werd vernieuwd en zal worden gerestaureerd en teruggeplaatst (apart project).
De verlichting werd een aantal jaren geleden vernieuwd en kan dus grotendeels behouden blijven.
De afwatering van de verhardingen gebeurt momenteel via infiltratie in de ondergrond of de naastliggende groenzones.
Algemene randvoorwaarden
Het ontwerp dient met volgende zaken rekening te houden:
- het Bouckenborghpark als beschermd landschap: afstemming Agentschap Onroerend Erfgoed
- beheerplan
- voorgeschiedenis: heraanleg Bredabaan en ontwerpend onderzoek dat in het kader van deze werken werd uitgevoerd voor de inkomzone
- de nieuwe bomendreef bestaat uit 2x2 rijen bomen met dezelfde tussenafstand, de binnenste rijen uitgelijnd op de remises van het kasteel
- evenement Schaal Sels
- aansluiting op bestaande paden
- mobiliteit:
- C3 bord zijde Bredabaan behouden
- rekening houden met veilig circuleren van dienstvoertuigen tot aan functies
- rekening houden met fietscomfort: bij behoud van de kasseiweg comfortstroken te voorzien
Ambitie
De Gaston Berghmansdreef krijgt een mooie inkomzone en wordt een groene dreef met nieuwe dubbele bomenrijen en gazon, met nieuwe comfortabele verharding en aansluiting op de bestaande paden en omliggende faciliteiten, rekening houdend met het historische beeld en zicht op het kasteel.
Concept
Na ontwerpend onderzoek werd een concept weerhouden waarbij de ambitie maximaal wordt gerealiseerd, rekening houdend met de randvoorwaarden. De krachtlijnen van het concept worden hier opgesomd:
- Inkomzone:
Het historische hekwerk aan de Bredabaan wordt gerestaureerd en teruggeplaatst (apart project).
De nieuwe doorgang in het hekwerk:
- is voldoende breed (8m90) in functie van brandweer en leveringen;
- is symmetrisch ten opzichte van de zichtas op het kasteel.
Het materiaal van het nieuwe, rechthoekige inkompleintje is natuursteen, dit legt de link met de Bredabaan waar ook de voetpaden aangelegd zijn in natuursteen. Er wordt een aantal grote standaard zitbanken geplaatst en een afvalbak type ‘Big Belly’ (hergebruik). Op de hoeken van het pleintje zorgen twee rondstralers voor voldoende verlichting.
Een combinatie van neerklappalen en verdwijnpalen zorgt voor de toegangsregeling van voertuigen in het park en verhinderen ongewenst gebruik van de dreef door gemotoriseerd verkeer. - Dreef:
De bomen in de dreef worden vervangen door twee volwaardige dubbele rijen lindebomen, waarvan de binnenste rij wordt uitgelijnd op de remises van het kasteel. Lindes zorgen voor een luchtiger bladerdak, waardoor er meer licht door kan schijnen. Ze zijn ook minder onderhevig aan ziektes.
Aan de gracht worden enkele bomen gerooid die het zicht op het kasteel belemmeren. Ter hoogte van de school, achteraan de dreef, blijven een aantal grote bomen behouden. Aan de zijde van de Bredabaan worden de nieuwe bomen niet volledig tot tegen het hekwerk aangeplant, zodat hier nog voldoende open ruimte overblijft (in functie van de aankomstzone Schaal Sels).
Om het historische karakter te behouden maar eveneens het comfort voor voetgangers en fietsers te garanderen, wordt het nieuwe pad aangelegd in een centrale strook van 2m gezaagde kasseien met aan weerszijden een strook van 1m gewone kasseien. De strook in gezaagde kasseien plaatst de voetganger en fietser centraal; zij zijn de hoofdgebruikers van het pad. Eventueel gemotoriseerd verkeer is ondergeschikt. Er worden wel twee uitwijkzones voorzien voor passerende voertuigen. Dit om te vermijden dat er over het gras wordt gereden.
Op twee plaatsen naast de dreef komen verblijfszones met telkens twee banken en verlichting. De recent vernieuwde verlichting blijft grotendeels behouden: 3 palen schuiven een beetje op, 6 palen kunnen blijven staan.
Er wordt nieuw gras gezaaid over de hele lengte en breedte van de dreef. Hierin worden stroken met extensief maaibeheer en een bloemenmengsel of bloembollen voorzien. Dit zal de dreef opnieuw een mooi groen uitzicht geven en hierdoor wordt parkeren in de dreef ook ontmoedigd. - Aansluiting op paden en faciliteiten:
School: naar de toegangen wordt telkens een pad van 3m breed voorzien en een inkompleintje in porfier, met een hoge boordsteen om het gebruik van het pad te stimuleren.
Evenementenzone en voetbalvelden: het bestaande betonpad wordt verlengd tot aan de dreef. Op de hoeken komt versterkt gras om indraaien van bijvoorbeeld brandweer te kunnen faciliteren.
Zijpaden naar park en scouts: worden aangelegd in porfier met aan de hoeken versterkt gras.
- Algemeen materialen:
Zoveel mogelijk uniformiteit in materialen en zoveel als mogelijk standaard materialen:- Kasseien: dreef
- Porfier: zijpaden
- Beton: verbindingspad parking/evenementenzone/voetbalvelden
- Natuursteen: inkomplein
Parkeerbalans
In het park mag niet worden geparkeerd, dit blijft zo.
Bomenbalans
Het concept resulteert in een positieve bomenbalans: 109 te rooien bomen, 153 nieuwe bomen (verschil is +44 bomen).
Hemelwaterplan
Op 19 januari 2018 (jaarnummer 501) keurde het college het hemelwaterplan goed.
De Vlaamse wetgeving en het hemelwaterplan van de stad Antwerpen stellen dat maximaal moet worden gestreefd naar bronmaatregelen om hemelwater op te vangen en te verwerken.
De afwatering van de nieuwe verharding zal gebeuren naar de naastliggende groenzones, er wordt geen rechtstreekse aansluiting voorzien op de riolering.