2021_RVBAGSO_00027 - Onderwijsorganisatie - Realisatie doorstroom autonome kleuterscholen De Bijtjes, De Musjes en de Gummi's/de Toverboom - Herstructurering De Bijtjes - Goedkeuring

/

De inhoudelijke afbakening van bevoegdheden binnen het AG SO bepaalt dat de raad van bestuur bevoegd is voor beslissingen met betrekking tot het aanbod, inbegrepen programmeren en rationaliseren van onderwijsinstellingen en oprichten, fusioneren en sluiten van onderwijsinstellingen.

• Het schoolteam van de Bijtjes werd meermaals bij deze beslissing betrokken en is zelf vragende partij voor de vervroegde opstart van de lagere school.
• De herstructurering van de Bijtjes wordt formeel besproken met de representatieve vakorganisaties op 23 februari 2021. 
• De herstructurering van de Bijtjes wordt besproken op de eerstvolgende schoolraad basisonderwijs (maart 2021).  
• Er loopt momenteel een participatief traject met het schoolteam van de Gummi’s en de Toverboom over de vervroegde opstart van de lagere school en het overbruggingsscenario naar de oplevering van de lagere school in de Everaertsstraat 97. 
• Er start een participatief traject met het schoolteam van de Musjes over de vervroegde opstart van de lagere school en het overbruggingsscenario naar de oplevering van het nieuwbouwproject. 

Aanbodzone “Antwerpen Noord –Borgerhout intra muros Noord” wordt gekenmerkt door een capaciteitsoverschot en hoge vertegenwoordiging van het officiële onderwijs. In de aanbodnota ‘Onderwijsaanbod voor de Antwerpenaar: een blik op de toekomst’ is de doelstelling geformuleerd om in deze zone te focussen op het optimaliseren van de structuren van de school. Hierbij wordt maximaal ingezet op het omvormen van autonome kleuterscholen tot volwaardige basisscholen met een 10-jarige structuur. De automatische doorstroom naar een lagere school verhoogt de aantrekkelijkheid van de kleuterschool en pedagogisch zorgt een 10-jarige structuur voor de beste ontwikkelingskansen van leerlingen. Bovendien gaat ook het wetgevend kader vandaag uit van een 10-jarige structuur voor nieuw op te richten scholen. 

Binnen de zone zijn er drie autonome kleuterscholen met in totaal vier vestigingsplaatsen: De Bijtjes (Offerandestraat 60), De Musjes (Pionierstraat 35) en De Gummi’s/De Toverboom (Sint-Gummarusstraat 2 & Everaertsstraat 47). Voor de drie scholen zijn er plannen voor de opstart van een lagere school, gekoppeld aan bijhorende bouwprojecten. 

Het aantal leerlingen in de drie scholen daalt de laatste jaren erg snel, mede door het gebrek aan perspectief op doorstroom. Daarom willen we zo snel mogelijk opstarten met de lagere school en de oplevering van de bouwprojecten niet afwachten. 

De Bijtjes (Offerandestraat 60)

Op 23 februari 2018 keurde de raad van bestuur het projectvoorstel goed om autonome kleuterschool De Bijtjes om te vormen van een driestroom kleuterschool tot een tweestroom basisschool. Dit bouwproject zou opgeleverd zijn in september 2023. Wegens juridische klachten uit de buurt tegen de bouwvergunning loopt dit project vertraging op en zijn de bouwwerken nog niet opgestart. Bovendien blijkt uit bijkomend patrimoniumonderzoek dat de voorwaarden die verbonden zijn aan de goedgekeurde bouwvergunning, met name het behoud van drie waardevolle bomen, de vergunning de facto onuitvoerbaar maakt. Immers, de boomwortels van deze bomen maken het realiseren van het nieuwbouwvolume op het binnengebied onmogelijk. Bovendien blijkt uit bijkomend patrimoniumonderzoek dat het niet mogelijk is op de site een tweestroom basisschool te huisvesten. Beide elementen hebben gevolgen op zowel de korte als de lange termijn.

Schoolstructuur en capaciteit op lange termijn

Het is niet mogelijk om een volledige tweestroom basisschool te huisvesten op de huidige site. Daarom wijken we af van dit uitgangspunt en leggen we de toekomstige capaciteit van de Bijtjes vast op 380 leerlingen. Hierbij zetten we in de toekomst een capaciteit open van 38 leerlingen per leeftijd en werken we met graadklassen. Deze werkwijze biedt mogelijkheden voor een aangepast en aantrekkelijk onderwijskundig project waarbij we de voordelen van een tweestroom basisschool zoveel mogelijk kunnen behouden. De school heeft bovendien een cultuur van teamteaching geïnstalleerd.

Structuur en capaciteit op korte termijn

Sinds 2015 daalt het leerlingenaantal van De Bijtjes zeer snel. Op 1 februari 2021 zijn er 111 leerlingen ingeschreven, terwijl de school een capaciteit openzet van 200.

Daarom kan niet langer gewacht worden op de oplevering van het bouwproject om  de lagere school op te starten met een eerste leerjaar vanaf september 2021 zich op. Voorafgaand aan de opstart van het bouwproject zal de uitbouw tot een volwaardige basisschool gebeuren op de huidige site binnen de bestaande gebouwen. Gezien de beperkte ruimte, zal in de lagere school slechts de capaciteit van een éénstroom openzetten waarbij de doorstroom vanuit de eigen kleuterschool gegarandeerd blijft.

Er wordt momenteel een scenario uitgewerkt voor verdere overbrugging vanaf 2022-2023 met het oog op de mogelijkheden en beperkingen tijdens de twee jaar durende bouwwerken.  Tijdens deze periode zal  de hele school moeten uitwijken naar een andere locatie. Tot de oplevering van het nieuwbouwproject, zal de opengestelde capaciteit van de kleuterschool zich tijdelijk beperken tot de huidige leerlingenaantallen of tot een éénstroom waarbij leerlingen uit de eigen school (indien nodig) in overtal kunnen worden ingeschreven.    

Verwachte openstelling CAR 2022-2023

Impact van de herstructurering op personeel

De oprichting van een nieuw onderwijsniveau is een herstructurering. Voor schooljaar 2021-2022 wordt op 1 oktober éénmalig geteld voor de hele school. De Bijtjes is onderdeel van scholengemeenschap Noord 1. De aanwervingsprocedure voor nieuw personeel gebeurt volgens de decretale bepalingen en is gebonden aan de regels van scholengemeenschap. 

De Gummi's en De Toverboom (Sint-Gummarusstraat 2 en Everaertsstraat 47)

De Gummi’s en de Toverboom zijn twee vestigingen van dezelfde autonome kleuterschool. Ze hebben elk de capaciteit van een tweestroom (200 plaatsen). Op 21 april 2017 keurde de raad van bestuur van het AGSO een projectvoorstel goed om een tweestroom lagere school te realiseren in de Everaertstraat 97, gekoppeld aan de Toverboom. Ook dit project loopt vertraging op door juridische klachten. De inschatting is  dat dit project zal opgeleverd zijn tegen september 2025.

Schoolstructuur en capaciteit op lange termijn

Op lange termijn willen we de Gummi’s en de Toverboom omvormen tot een tweestroom basisschool in de Everaertsstraat. Dit is confom de principes van de aanbodnota. De kleuterschool wordt ondergebracht in de Everaertsstraat 47 en de lagere school in de Everaertsstraat 97. Op deze manier is de afstand tussen beide vestigingen minimaal, wat de doorstroom bevordert. De vestiging in de Sint-Gummarusstraat wordt afgeschaft.

Schoolstructuur en capaciteit op korte termijn

Ook de Gummi’s en de Toverboom kennen een snelle daling in leerlingenaantal sinds 2015-2016. Deze daling doet zich voor op beide vestigingsplaatsen.

Op 1 februari 2021 zijn er in totaal 120 kleuters ingeschreven, terwijl de school een capaciteit openzet van 400 plaatsen. In de praktijk is deze school dus geen vierstroom en zelfs kleiner dan een tweestroom.

De Gummi’s en de Toverboom moeten sneller opstarten met de lagere school dan de oplevering van het bouwproject in de Everaertsstraat 97. Er wordt momenteel een scenario uitgewerkt voor de opstart van de lagere school vanaf 2022-2023 waarbij ook rekening wordt gehouden met de tijdelijke huisvesting van Omnimundo (Van Maerlantstraat 30) tussen 2022-2024. 

De Musjes (Pionierstraat 35)

De Musjes is een vierstroom autonome kleuterschool met capaciteit 420. Op 25 september 2020 keurde de raad van bestuur van het AGSO een samenwerkingsovereenkomst goed met AG Vespa, Woonhaven en stad Antwerpen over de herontwikkeling van de site Wilgenstraat. Hierin wordt ook de omvorming van de Musjes tot een school met 10-jarige structuur besproken. 

Schoolstructuur en capaciteit op lange termijn

Het is de intentie om - in de lijn met de principes van de aanbodnota - op lange termijn de Musjes omvormen tot een tweestroom basisschool in de Wilgenstraat. .

Schoolstructuur en capaciteit op korte termijn

De dalende trend in leerlingenaantallen van de autonome kleuterscholen tekent zicht ook af bij De Musjes. Op 1 februari 2021 zijn er 220 kleuters ingeschreven terwijl de school een capaciteit openzet van 420 plaatsen. In praktijk is de school dus net iets groter dan een tweestroom kleuterschool.

In lijn met de andere autonome kleuterscholen wordt voor de Musjes een scenario uitgewerkt voor de versnelde realisatie van doorstroom vanaf 2022-2023.Hierbij worden de mogelijkheden op de eigen site in de huidige gebouwen onderzocht. 

Het decreet basisonderwijs van 25 februari 1997

Het besluit van de Vlaamse regering van 17 juni 1997 betreffende de programmatie- en de rationalisatienormen in het gewoon basisonderwijs. 

Zie aanleiding en context