Met de goedkeuring van het klimaatplan 2030 (gemeenteraad 14 december 2020, jaarnummer 775) heeft de stad haar ambities aangescherpt rond het terugdringen van de CO2-uitstoot en het klaarmaken van de stad en haar burgers tegen de impact van de klimaatverandering. De stad streeft naar een uitstootreductie met 55% tegen 2030. Tegen 2050 wil Antwerpen klimaatneutraal en klimaatrobuust zijn. Met het Klimaatplan 2030 positioneert Antwerpen zich als voorbeeldstad op het vlak van klimaat.
Het projectvoorstel richt zich net op steden met een dergelijke ambitie en wil hen daarbij ondersteunen in de uitrol van innovatieve klimaatacties. Via de betrokkenheid bij de netwerkorganisaties ICLEI en Eurocities kan de stad zich engageren in de kennisdelingsactiviteiten met andere Europese steden, mee wegen op de verdere ontwikkeling van de Stedelijke Missie, en meedingen naar bijkomende Europese financiering, onder meer via de oproep tot stedelijke pilots die vanuit het project gelanceerd zal worden.
Vanuit de dienst Stadsontwikkeling/Energie en Milieu Antwerpen wordt dan ook aan het college gevraagd om het projectvoorstel NetZeroCities te ondersteunen via de ondertekening van de steunbrief die in bijlage gaat van dit besluit. In de brief bevestigt de stad haar streven naar klimaatneutraliteit en onderschrijft dat het projectvoorstel op een zinvolle manier innovatieve steden kan ondersteunen. Aan de ondertekening zijn verder geen concrete engagementen verbonden.
Binnen het Europese onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon2020 staat momenteel de volgende projectoproep open: LC-GD-1-2-2020: Towards Climate Neutral Cities (vrij vertaald als: ‘op weg naar klimaat neutrale steden’). Deze oproep maakt deel uit van een pakket aan projectoproepen ter ondersteuning van de Europese Green Deal agenda. De deadline voor de indiening van projectvoorstellen is 26 januari 2021. De stad is gevraagd om het projectvoorstel NetZeroCities te ondersteunen.
Met deze oproep wordt de specifieke uitdaging aangepakt om op grote (Europese) schaal aanzienlijke vooruitgang te boeken in de richting van klimaatneutraliteit door sociale innovatie in steden te bevorderen Als dusdanig vormt het project een aanzet voor de centrale doelstelling van de Stedelijke Missie die als één van de vijf transversale uitdagingen doorheen het Horizon Europe programma, de opvolger van Horizon 2020, loopt.
Het doel van deze projectoproep is om een one-stop-shop te ontwikkelen die de nodige technische, juridische, financiële en sociaaleconomische expertise biedt, en steden helpt bij het ontwikkelen en uitvoeren van hun klimaatactieplannen. Het project moet ook het wederzijds leren rond Green Deal-actiedomeinen ondersteunen tussen steden uit verschillende landen en van verschillende groottes. Op basis van bestaande onderzoeksprojecten rond sociale innovatie en digitale transformatie dient het project samen met lokale gemeenschappen oplossingen te creëren en te testen. In een tweede fase moet het consortium ook instaan voor het opzetten en beheer van een open competitieve projectoproep waarin grootschalige stedelijke pilots worden opgezet.
Bij het project kunnen onderzoeksorganisaties, de academische wereld, het bedrijfsleven, sociale ondernemers, investeerders, filantropen, ngo's, nationale en lokale autoriteiten betrokken zijn. Het platform moet de coördinatie van lopende Europese activiteiten op het gebied van klimaatneutraliteit voor steden vergemakkelijken en moet na de looptijd van de actie duurzaam, schaalbaar en zelf gefinancierd zijn.
Als twee van de voornaamste Europese koepelorganisatie voor steden in dit domein, bereiden Eurocities en ICLEI een projectvoorstel voor onder de naam NetZeroCities. Stad Antwerpen is actief lid van beide Europese stedelijke netwerkorganisaties. Daarnaast zijn onder meer Climate KIC, Energy Cities, Climate Alliance, Bankers without Boundaries, Frankfurt School of Finance, Rupprecht Consult en Fraunhofer ISE lid van het consortium.
Het college keurt de ondersteuning van het Horizon2020 projectvoorstel NetZeroCities goed en ondertekent hiertoe de steunbrief.