Art. 8 van het besluit van de gemeenteraad van 25 maart 2019 (jaarnummer 154): het college is bevoegd om namens de stad Antwerpen in te tekenen op projectoproepen die worden georganiseerd door een hogere overheid en om met diezelfde overheid daarover overeenkomsten te sluiten.
Met de goedkeuring van het klimaatplan 2030 (gemeenteraad 14 december 2020, jaarnummer 775) heeft de stad haar ambities aangescherpt rond het terugdringen van de CO2-uitstoot en het klaarmaken van de stad en haar burgers tegen de impact van de klimaatverandering. De stad streeft naar een uitstootreductie met 55% tegen 2030 via een pakket aan maatregelen gericht op energiezuinig wonen, een modal split 50/50, energiebesparing in diensten en industrie, en een toename in hernieuwbare energieproductie en gebruik van restwarmte. Adaptatiemaatregelen moeten de stad klimaatveilig en leefbaar maken. Burgerparticipatie, een goede informatiedoorstroming naar de burger en vertrouwen van de burger in de meerwaarde en de doeltreffendheid van de maatregelen, zijn cruciaal om deze ambities te realiseren. Bestaande participatie-instrumenten zoals het Ecohuis, Slim Naar Antwerpen, Antwerpen morgen en de innovatieruimte Stadslab2050 worden gecomplementeerd met een digitaal klimaatplatform. Daarmee kunnen burgers zich informeren inzake het stedelijk klimaatbeleid, advies en financiering, en kan de stad gerichte communicatieacties of maatregelen een podium geven. Het klimaatplatform ondersteunt de nog op te richten governance structuur (college van 24 april 2020, jaarnummer 2751) ter uitvoering van het klimaatplan, en wordt een verbindend instrument voor alle stakeholders die bij het klimaatbeleid moeten worden betrokken zoals burgers, bedrijven, scholen, verenigingen.
Met het participatietraject voor de Grote Verbinding heeft de stad zich binnen dit domein als een toonaangevende stad op Europees niveau geprofileerd. Deelname aan het projectvoorstel biedt de opportuniteit om met Europese middelen bijkomend in te zetten op de communicatie vanuit het klimaatplatform en zo de impact van de initiatieven te vergroten.
Binnen het ‘Fifty Shades of Green’ voorstel zal vanuit de stad geëxperimenteerd worden met verschillende participatiestrategieën om het bereik van de oproepen die via het klimaatplatform gelanceerd worden te maximaliseren. Vanuit de ervaringen uit het 'Over de Ring' participatietraject is gebleken dat intermediaire organisaties een belangrijke rol kunnen spelen in het bereiken van groepen die via de traditionele stedelijke communicatiekanalen niet bereikt worden. In het kader van het klimaatplatform zal daarom onderzocht worden in welke mate organisaties zoals sociale huisvestingsmaatschappijen, scholen, vrijetijdsorganisaties voor het uitdragen van specifieke oproepen vanuit het klimaatplatform betrokken kunnen worden. Ook de wisselwerking tussen online en offline communicatie is hierbij een belangrijk aandachtspunt, zoals ook blijkt tijdens de lopende participatietrajecten in de COVID periode. De concrete strategie en verder invulling van de acties binnen het project wordt in deze fase nog open gelaten aangezien dit ook het voorwerp is van de werkzaamheden van de klimaatregisseur en de klimaatraad.
Binnen de stad zal het project gecoördineerd worden vanuit de dienst Stadsontwikkeling/Communicatie en Participatie en de dienst Stadsontwikkeling/Energie en Milieu Antwerpen. De stedelijke Eurodesk begeleidt de voorbereiding van het projectvoorstel.
Indien het projectvoorstel wordt goedgekeurd door de subsidiegever zal deelname opnieuw worden voorgelegd aan het college met een verder uitgewerkte beschrijving van de actiedomeinen en definitief projectbudget.
Binnen het Europese onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon 2020 staat momenteel de volgende projectoproep open: LC-GD-10-1-2020 European capacities for citizen deliberation and participation for the Green Deal (vrij vertaald als ‘Europese capaciteiten voor burgeroverleg en deelname aan de Green Deal)’. Deze oproep maakt deel uit van een pakket aan projectoproepen ter ondersteuning van de Europese Green Deal agenda, die is opgedeeld in acht thematische en twee horizontale gebieden. De deadline voor de indiening van projectvoorstellen is 26 januari 2021. De stad wil deelnemen aan het projectvoorstel ‘Fifty Shades of Green’ .
De Europese projectoproep vertrekt van de vaststelling dat de transitie in alle domeinen van de Green Deal (energie, mobiliteit, renovatie,…) actieve steun en deelname van burgers veronderstelt. In de aankomende horizontale ‘Stedelijke Missie’ binnen het Horizon Europe programma zal de klemtoon ook sterk worden gelegd op de bijdrage van burgerbetrokkenheid. De afgelopen jaren is er in deze domeinen reeds een brede waaier aan vormen van burgerparticipatie ontwikkeld, zeer uiteenlopend in functie van de beoogde uitkomsten en doelstellingen. Succesvolle voorbeelden zijn te vinden op het Europese, nationale en lokale niveau. Binnen deze projectoproep moeten de goede praktijken in de verschillende domeinen van de Green Deal in kaart gebracht worden en daarbij ook een netwerk van experten tot stand brengen. Daarnaast dienen er ook, rekening houdende met een gelijkmatige geografische spreiding over Europa, deliberatieve processen binnen de domeinen van de Green Deal opgezet en getest worden. Daarbij moet ingehaakt worden op lopende processen op nationaal en lokaal niveau.
Binnen het ‘Fifty Shades of Green’ voorstel wordt de klemtoon gelegd op het bereiken van groepen binnen de samenleving aan wie de stedelijke dienstverlening rond klimaat en participatie aan klimaatmaatregelen meestal voorbij gaat, zoals energetisch renoveren, initiatieven binnen circulaire economie, deelmobiliteit, etc. De onderzoekspartners binnen het consortium zullen goede praktijken op vlak van burgerbetrokkenheid in beeld brengen en een netwerk van experten oprichten dat de Horizon Stedelijke Missie kan adviseren in dit domein. Aan de hand van actieonderzoek (Social Labs methodologie) zal binnen verschillende steden geëxperimenteerd worden met methodes om betrokkenheid van moeilijk te bereiken groepen te verkrijgen bij de lokale uitrol van maatregelen binnen de Green Deal thema’s.
Het project wordt geleid door AMOR (Austrian Mobility Research) uit Oostenrijk. Andere projectpartners zijn ICLEI (Europese koepelorganisatie), Institute for advanced studies Sciences (Oostenrijk), European Integrated Project (Roemenië), Vectos (Duitsland), Fondation Nationale des Sciences Politiques (Frankrijk), Universiteit van Tartu (Estland), Universiteit van Coruña (Spanje), Agence Grand Public (Frankrijk), TamaT Centro Studi Formazione e Ricerca (Italië). Pilootsteden zijn, naast Antwerpen, Cluj (Roemenië), San Giustino (Italië), Lviv (Oekraïne), Tartu (Estland) en Parijs (Frankrijk).
Het maximum projectbudget bedraagt 3 tot 5 miljoen euro. Het stedelijke projectbudget wordt geraamd op 185.933,00 euro. Dit budget bestaat voornamelijk uit personeelsmiddelen (125.146,00 euro), budget voorzien voor reiskosten en andere directe kosten (23.600,00 euro) en de hierop berekende overhead van 25% euro (37.187,00 euro).
Het subsidiepercentage binnen het Horizon 2020 programma is 100%, en aldus is er geen nood aan stedelijke cofinanciering. Indien het project wordt goedgekeurd, zal het projectbudget met behulp van de subsidiefiche worden ingeschreven.
Het college keurt deelname aan het Horizon 2020-projectvoorstel 'Fifty Shades of Green' goed.