2021_CBS_01396 - Stedelijk patrimonium. Talentontwikkeling en Vrijetijdsbeleving. Museum Vleeshuis, Vleeshouwersstraat 38-40, 2000 Antwerpen - Beheersplan. Vastlegging ereloon - Goedkeuring

Artikel 56 §3, 1° van het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017 bepaalt dat het college van burgemeester en schepenen de daden van beheer over gemeentelijke inrichtingen en eigendommen binnen de gemeenteraad vastgestelde algemene regels dient uit te voeren.

Artikel 56 §3, 4° van het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017 stelt dat het college van burgemeester en schepenen bevoegd is voor het voeren van de plaatsingsprocedure, de gunning en de uitvoering van overheidsopdrachten.

Wat in het verleden ligt, sinds de aanstelling van het architectenbureau, zijn vooronderzoeken, basisrestauratiedossiers, beheersplan, haalbaarheidsstudie en stabiliteitsstudies.

Wat nu op tafel ligt, is een beheersplan met de krijtlijnen voor de toekomst. Tijdens het hele proces is in dialoog getreden met het Agentschap Onroerend Erfgoed en ook het eindresultaat is grondig besproken met de erfgoedconsulenten van het agentschap. Het beheersplan is een door het Museum Vleeshuis I Klank van de Stad, de bedrijfseenheid Talentontwikkeling en Vrijetijdsbesteding, de diensten Vastgoed/Projectbureau bouw (nu AG Vespa/Bouwprojecten stad) en Stadsontwikkeling/Onroerend Erfgoed en het Agentschap Onroerend Erfgoed gedragen visiedocument op het behoud en beheer van het iconisch monument. De globale visie behelst het verzekeren van een duurzame toekomst voor het Vleeshuis als uniek monumentaal historisch gebouw uit de Antwerpse Gouden Eeuw in het hart van de binnenstad, met behoud van zijn erfgoedwaarden en met een betekenisvolle invulling als museum met integrale publieke ontsluiting. De beheersdoelstellingen omvatten het behoud en de restauratie, publieke ontsluiting en integrale toegankelijkheid en een herbestemming met hedendaagse technische oplossingen. De beheersmaatregelen houden terdege rekening met de bijzonder slechte actuele conditie van de buitenschil van het gebouw die nu ook de collectie bedreigt. Thans trachten noodmaatregelen de exponentiële curve van de schade enigszins te beperken, maar de urgentie van structurele ingrepen wordt steeds dwingender.

Wat als eerste beheersmaatregel beschreven staat in het beheersplan is een aangepast restauratiedossier met hierin verwerkt alle resultaten van alle onderzoeken uit het verleden. Het aangepast restauratiedossier zal bovendien inspelen op de globale visie inzake het verzekeren van een duurzame toekomst en de structurele aanpassingen die hiervoor nodig zijn. De belangrijkste voorwaarde voor het bekomen van een erfgoedpremie kadert binnen de realisatie van een maximale (publieke) toegankelijkheid van het gebouw en dit over alle verdiepingen. Het aangepast restauratiedossier omvat derhalve ook een belangrijk onderdeel architectuur waarbij er een vergunbaar restauratiedossier dient te worden uitgewerkt. 

Om de continuïteit van de dienstverlening te verzekeren, is het nodig om bijkomend ereloon vast te leggen op basis van de geactualiseerde raming van de werken. De initiële raming uit 2008-2009 was een summiere aanname om het project te starten met het plan om de raming gaandeweg te concretiseren met op onderzoek gebaseerde bedragen. Thans is het moment bereikt dat een gefundeerde raming beschikbaar is. De geactualiseerde raming voor de restauratiewerken inclusief werken ter verbetering van toegankelijkheid (ca. 400.000 EUR), brandveiligheid (ca. 400.000 EUR) en inbreng van technieken voor het museaal binnenklimaat en de duurzaamheid (ca. 1.500.000 EUR) bedraagt 15.922.863,22 EUR incl. btw. Deze actualisatie houdt rekening met de op te nemen resultaten uit beheersplan, haalbaarheidsstudie en stabiliteitsonderzoeken, met de enorm verslechterde bouwkundige conditie van het monument gedurende het laatste decennium en met de stijging van het algemene prijspeil in de economie. Het degressief ereloon volgens de ereloonberekeningstabel uit de overeenkomst op basis van de raming voor uitvoering, inclusief studies technieken en stabiliteit, bedraagt 1.575.469,46 EUR inclusief btw. Volgens overeenkomst is een percentage van 60% verschuldigd voor opmaak voorontwerp en uitvoeringsdossier. Dit komt overeen met 945.281,67 EUR inclusief btw. Hiervan werd in het verleden reeds 270.958,98 EUR inclusief btw betaald. Het bedrag dat nu, na het actualiseren van de raming en herberekening van het ereloon, dient vastgelegd te worden voor de opmaak van een aangepast restauratiedossier met hierin verwerkt alle resultaten van alle onderzoeken uit het verleden bedraagt 674.322,69 EUR inclusief btw.

Conform artikel 8 van het Onroerenderfgoedbesluit van 16 mei 2014 kan de zakelijkrechthouder van een onroerend erfgoed een beheersplan opmaken en ter goedkeuring indienen bij het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse overheid.

Startfase: aanstelling architectenbureau en opmaak restauratiedossier

Tussenfase: studie en onderzoeken

Het Vleeshuis is, als één van de belangrijkste beschermde relicten uit de Gouden Eeuw van Antwerpen, ruim 100 jaar na de laatste grote restauratiegolf door stadsbouwmeester Alexis Van Mechelen (ongeveer 1909-1914) opnieuw dringend aan restauratie toe. Hiertoe werd in 2009 het studiebureau Origin Architecture & Engineering cvba aangesteld die na tal van vooronderzoeken in 2014 de uitvoeringsdossiers voor de restauratie afwerkte en dossiers voor de restauratie van dak en gevels en voor restauratie van buitenschrijnwerk en interieur indiende bij het Agentschap Onroerend Erfgoed voor het bekomen van een restauratiepremie. Vooraleer deze restauratiedossiers ten gronde te bestuderen en de uitvoeringsmodaliteiten van de restauratie vast te leggen, oordeelde het Agentschap Onroerend Erfgoed dat het belang en de erfgoedwaarde van dit architecturaal icoon te groot zijn om niet eerst een langetermijnvisie te concretiseren in de vorm van een beheersplan.

De opmaak van een beheersplan voor het Museum Vleeshuis I Klank van de stad was dus een voorwaarde van het Agentschap Onroerend Erfgoed om later een restauratiedossier in te kunnen dienen. Het is een lang proces geweest waarbij het college reeds op 6 juli 2018 (jaarnummer 6284) een tussentijdse versie heeft goedgekeurd, maar dat op vraag van het Agentschap Onroerend Erfgoed vervolgens nog verder werd uitgediept met bijkomende vooronderzoeken in de vorm van een haalbaarheidsstudie en verschillende stabiliteitsonderzoeken om tot een voldragen beheersplan te komen.

De geraamde uitgave van 674.322,69 EUR, inclusief btw kan verrekend worden op het investeringskrediet 2021. Er is voldoende krediet.