Artikel 41 tweede lid 23° van het decreet lokaal bestuur bepaalt dat de gemeenteraad bevoegd is voor het vaststellen van subsidiereglementen.
Het ondersteuningsreglement voor dringende opvangplaatsen heeft tot doel kinderdagverblijven te stimuleren in het opnemen van hun sociale functie. De sociale functie van kinderopvang gaat over de bijdrage die kinderopvang kan bieden aan een sociaal rechtvaardige samenleving. Belangrijk daarbij is de toegankelijkheid en betaalbaarheid, maar ook de betrokkenheid van ouders en de buurt. Kinderopvang kan de uitsluiting van kansengroepen tegengaan en hun integratie helpen bevorderen.
De kinderopvanginitiatieven die ondersteuning krijgen in kader van dit reglement, OKiDO's, zorgen voor dringende, occasionele en flexibele kinderopvang (voor baby's en peuters van 0 tot 3 jaar) en geven voorrang aan kwetsbare gezinnen. Die nood is reëel. Het grootste deel van de dringende opvang betreft ouders die een inburgeringstraject volgen, starten met een (beroeps)opleiding, een werkervaringstraject of werk, solliciteren of die omwille van een medische of psychosociale reden dringend opvang nodig hebben. De OKiDO's zorgen voor kwalitatieve opvang, bieden kansen aan ouders en zijn zo ook een instrument in de strijd tegen kansarmoede.
De ondersteuning geldt voor kosten en minderinkomsten die het gevolg zijn van het organiseren van dringende opvangplaatsen volgens het OKiDO concept, zoals beschreven in het OKiDO-charter, goedgekeurd door de gemeenteraad op 1 maart 2021 (jaarnummer 95). Enkel inkomensgerelateerde kinderdagverblijven komen in aanmerking, omwille van de financiële drempel voor ouders.
Dringende opvangplaatsen worden ten vroegste één maand op voorhand toegewezen en werken zonder wachtlijst. Door het vrijhouden van plaatsen voor dringende opvangvragen, loopt de organisator het risico de plaats niet tijdig ingevuld te krijgen, waardoor opeenvolgende opvangplannen niet onmiddellijk aansluiten op elkaar. Daarnaast worden dringende opvangplaatsen dynamisch ingevuld met flexibele (wisselende) en tijdelijke opvangplannen, waardoor er mogelijk dagdelen niet ingevuld geraken. De organisator loopt dus inkomsten en subsidies mis door een lagere bezettings- en prestatiegraad.
De organisatie van dringende opvang vraagt bovendien extra personeelsinzet en omkadering omwille van de grotere planlast, administratie en intensievere begeleiding van de ouders.
Deze ondersteuning wil deze gederfde inkomsten en de hogere personeelskost deels opvangen.
Het gaat niet om de organisatie of oprichting van nieuwe plaatsen.
Deze ondersteuning voorziet geen werkingsmiddelen (trap 1, 2 of 3) voor kindplaatsen.
De ondersteuning bedraagt 1.000,00 euro per dringende opvangplaats per jaar.
Aanvragen worden één keer per jaar beoordeeld en tegen elkaar afgewogen nadat de indientermijn is verlopen.
Aanvragen die voldoen aan de voorwaarden van het reglement, worden tegen elkaar afgewogen onder andere op basis van motivatie, aantoonbare ervaring of huidig sociaal beleid, huidig bereik van de doelgroep en ligging. De stad beoogt een spreiding van dringende opvangplaatsen op basis van de noden.
Op 4 september 2020 (jaarnummer 7308) keurde het college de transitie naar volledig inclusieve kinderopvang goed. Het stadsbestuur zet hiermee een transitie in gang met als einddoel een zeer brede, volledig inclusieve kinderopvang die openstaat voor iedereen. Een kinderopvang moet een weerspiegeling vormen van de kinderen in de stad. Dat is de beste manier opdat kinderopvang haar sociale, pedagogische en economische functie kan waarmaken.
De stad Antwerpen wil daarom kinderdagverblijven actief betrekken en meer verantwoordelijkheid geven in het opnemen van hun sociale functie. Deze ambitie verloopt in fasen.
De eerste fase, waarin de huidige OKiDO's overgaan van occasionele opvang naar een mix occasioneel/regulier, loopt volop. Er wordt gestreefd naar een mix van maximaal 80% occasionele en minstens 20% reguliere opvangplaatsen. Om dat te bereiken werd het aantal dringende opvangplaatsen afgebouwd van 330 naar 280.
In een tweede fase zullen dringende opvangplaatsen gecreëerd worden bij de reguliere sector, in de eerste plaats bij de inkomensgerelateerde opvang (trap 2-3), zodat het oorspronkelijke niveau van 330 dringende opvangplaatsen behouden blijft. Zo hoopt de stad dat occasionele opvang (flexibel, tijdelijk en dringend) een wijdverspreid engagement wordt van alle kinderopvangorganisatoren.
Om dit mogelijk te maken, wordt een ondersteuningsreglement opgesteld voor een tegemoetkoming in de extra kosten en gederfde inkomsten bij het aanbieden en invullen van dringende opvangplaatsen in de groepsopvang. Voor de gezinsopvang bestaat er reeds een dergelijk toelagereglement, zoals goedgekeurd door de gemeenteraad op 24 april 2017 (jaarnummer 227).
Op dit moment zijn er voor de organisatie van 280 dringende opvangplaatsen afsprakennota's opgesteld met zeven organisatoren, de OKiDO's, zoals goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen op 2 april 2021 (jaarnummer 2659).
De afsprakennota's eindigen op 31 december 2021. De afsprakennota's worden niet verlengd, maar vervangen door dit reglement. Dat werkt een harmonisering met de sector in de hand.
Het reglement zal op termijn zorgen voor een uitbreiding van het aantal dringende opvangplaatsen. De groei is afhankelijk van het beschikbare budget.
Naast de creatie van dringende opvangplaatsen, wordt er in deze tweede fase ook ingezet op het ondersteunen van kinderdagverblijven die werken met doelgroepmedewerkers door middel van een ondersteuningsreglement voor de omkadering van doelgroepmedewekers. Dit reglement is het onderwerp van andere besluitvorming.
Het ondersteuningsreglement voor dringende opvangplaatsen volgens het OKiDO-concept ligt voor ter goedkeuring.
De financiering is voorzien op boekingsadres 5112600000/6496800/2HMS020102A00000/2SA040945/SUB_NR/2100.
De gemeenteraad keurt het reglement "ondersteuning voor de organisatie van dringende opvangplaatsen volgens het OKiDO-concept" dat in werking treedt op 15 juli 2021 goed.