Terug
Gepubliceerd op 18/06/2021

2021_CBS_04329 - Politiezone Antwerpen - Cameratoezicht. Gebruik mobiele camera's door middel van een drone of RPAS in het kader van politieopdrachten. Toestemmingsaanvraag korpschef gebruik - Goedkeuring

college van burgemeester en schepenen
vr 04/06/2021 - 09:00 Hofstraat
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Bart De Wever, burgemeester; Koen Kennis, schepen; Jinnih Beels, schepen; Annick De Ridder, schepen; Claude Marinower, schepen; Nabilla Ait Daoud, schepen; Karim Bachar, schepen; Peter Wouters, schepen; Elisabeth van Doesburg, schepen; Tom Meeuws, schepen; Serge Muyters, korpschef; Sven Cauwelier, algemeen directeur

Secretaris

Sven Cauwelier, algemeen directeur

Voorzitter

Bart De Wever, burgemeester
2021_CBS_04329 - Politiezone Antwerpen - Cameratoezicht. Gebruik mobiele camera's door middel van een drone of RPAS in het kader van politieopdrachten. Toestemmingsaanvraag korpschef gebruik - Goedkeuring 2021_CBS_04329 - Politiezone Antwerpen - Cameratoezicht. Gebruik mobiele camera's door middel van een drone of RPAS in het kader van politieopdrachten. Toestemmingsaanvraag korpschef gebruik - Goedkeuring

Motivering

Gekoppelde besluiten

Regelgeving: bevoegdheid

 Artikel 25/3 Wet op het politieambt voorziet dat de politiediensten in het kader van hun opdrachten camera’s die in voorkomend geval intelligent zijn, op zichtbare wijze kunnen gebruiken op het grondgebied van de politiezone.
 Artikel 25/4 Wet op het politieambt bepaalt dat een politiedienst camera's kan gebruiken overeenkomstig artikel 25/3 na voorafgaande principiële toestemming van de gemeenteraad, wanneer het gaat om een politiezone. De korpschef vraagt toestemming aan de gemeenteraad.

Argumentatie

De korpschef wenst, alhoewel deze  sinds 24 september 2018 over een toestemming van de gemeenteraad beschikt om een drone met mobiele camera zichtbaar in te zetten op het grondgebied, gezien deze nieuwe analyse en aangezien inmiddels de functionaliteiten en gebruikte type drone gekend zijn, een verfijnde principiële toestemming te bekomen van de gemeenteraad voor het gebruik van een drone  voorzien van een mobiele camera, binnen een duidelijk gebruikskader. 

In de aanvraag wordt het type camera, de doeleinden waarvoor de camera’s zullen worden geïnstalleerd of gebruikt en de voorziene gebruiksmodaliteiten nader gepreciseerd. De toestemmingsaanvraag bevat zoals wettelijk omschreven  een impact- en risicoanalyse op het vlak van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (DPIA). De aanvraag is specifiek gericht op het dronegebruik dat Politiezone Antwerpen effectief zal toepassen en preciseert het exacte type, het inzetkader, de gebruiksmodaliteiten en de gegevensbeschermingsmaatregelen. Een hernieuwde aanvraag sluit ook aan bij de visie van het Controleorgaan op de Politionele Informatie (COC), die stelt dat gemeenteraadsleden met de nodige kennis van zaken een oordeel moeten kunnen vormen rond het gebruik van drones in hun gemeente.

De camera zal beelden opnemen, er is geen geluidsopname. De mobiele camera aan boord combineert een gewone camera en een thermische camera (warmtebeelden). De Wet op het Politieambt voorziet dat politiediensten camera’s kunnen gebruiken in kader opdrachten van bestuurlijke en gerechtelijke politie. Het gebruik moet een duidelijke operationele meerwaarde hebben. De drone zal in principe niet ingezet worden voor grootschalige korpsacties op een groot grondgebied en ook niet bij achtervolgingen.

De inzet betreft:

opdrachten van bestuurlijke politie:

  • toezicht bij ordediensten en evenementen (voetbalwedstrijden, loopwedstrijden, manifestaties, betogingen…), met oog op crowd management en openbare handhaving;
  • operationele ondersteuning bij politionele hulpverlening of tussenkomst, zolang de interventie duurt;
  • beeldvorming bij rampen (steeds in overleg met andere disciplines);
  • beeldvorming bij acties criminaliteit en overlast. Gelet op het feit dat er steeds een voorverkenning nodig is met de drone vanuit veiligheidsoverwegingen, blijft deze inzet beperkt; 
  • doorzoekingen van terreinen (bijvoorbeeld in het kader van een verdwijning). 

opdrachten van gerechtelijke politie:

  • verkenning bij de voorbereiding van gerechtelijke operaties. Dit kunnen discrete opdrachten zijn. Indien dit wordt gecategoriseerd als niet-zichtbaar cameragebruik, zullen de wettelijke voorwaarden van de WPA ter zake worden toegepast. In opdracht van het parket kan ook een inzet in het kader van bijzondere opsporingsmethodes worden overwogen;
  • beelden als bewijsmateriaal bij een plaats delict of verkeersongevallen. ·

opleidingsdoelen: de camera en de drone kunnen ook ingezet worden om beelden te maken voor educatieve doeleinden zoals het gebruik van de drone en de camera om trainingsoefeningen in beeld te brengen.

Er wordt beoogd om de drone, voorzien van een mobiele camera in te zetten over het ganse grondgebied van de politiezone, op de plaatsen zoals omschreven in de Wet op het politieambt. De RPAS met camera wordt in hoofdzaak ingezet op openbare of op voor het publiek toegankelijke besloten plaatsen. De camera wordt daarbij principieel gericht op de openbare weg (openbare ruimte) of plaatsen met een openbaar karakter.

Politiezone Antwerpen zal geen preventief toezicht uitvoeren in de niet voor publieke toegankelijke besloten plaatsen. Een operationele ondersteuning bij een politionele hulpverlening of tussenkomst kan eventueel tijdens de duur van de interventie en indien de inzet een meerwaarde biedt. Een drone wordt in principe enkel ingezet in de niet voor het publiek toegankelijke besloten plaats op vordering van het openbaar ministerie of de onderzoeksrechter. Zonder machtiging van de bevoegde magistraat wordt niet actief gespeurd naar vaststellingen in woningen of aanhorigheden (tuinen). Het inzetten van de drone, voorzien van een mobiele camera, zal gebeuren met maximaal respect voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de betrokkenen personen. De drone kan enkel worden gebruikt op beslissing en onder verantwoordelijkheid van een leidinggevende die waakt over de naleving van de proportionaliteits- en subsidiariteitsbeginselen. Er wordt maximaal voorzien dat voldoende garanties worden ingebouwd om de privacy van zowel de burgers die het voorwerp kunnen uitmaken van een beeldopname, als van de personeelsleden die er gebruik van maken, te garanderen. De inzet draagt niet alleen bij tot het handhaven van de openbare orde en veiligheid, maar verhoogt de pakkans van daders, en verbetert derhalve de politionele heterdaadkracht. Dergelijke finaliteit bereiken door alleen maar verhoogd preventief en repressief toezicht te houden op het terrein, is materieel veel zwaarder en heeft waarschijnlijk minder gewenste resultaten. Door het verhogen van de pakkans kunnen misdrijven ook worden voorkomen. Gerichte opsporingen dragen ten slotte bij aan een betere bewijsvoering. Evenementen met verhoogd risico kunnen doeltreffend opgevolgd worden.

Aan de gemeenteraad wordt gevraagd gunstig advies te verlenen gelet op het feit dat

  • evenementen en manifestaties kunnen worden opgevolgd (crowdmanagement en openbare handhaving voetbal, betogingen, rampen, calamiteiten,...);
  • luchtbeelden en -opnames kunnen dienen ter operationele ondersteuning ('situational awareness' en 'common operational picture');
  • politieploegen kunnen efficiënter worden aangestuurd;
  • beelden kunnen dienen als bewijs;
  • de mobiele camera enkel wordt ingezet op basis van vooraf vastgesteld inzetkader, conform het geldend wetgevend kader, volgens strikte procedures met respect voor het gegevensbeschermingsrecht.


Juridische grond

  • Verordening van 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens (AVG of GDPR);
  • Wet van 5 augustus 1992 op het politieambt en latere wijzigingen;
  • Wet van 21 maart 2018 
    • tot wijziging van de wet op het politieambt om het gebruik van camera’s door de politiediensten te regelen
    • tot wijziging van de wet van 21 maart 2007 tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera’s, 
    • tot wijziging van de wet van 30 november 1998 houdende regeling van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten en 
    • tot wijziging van de wet van 2 oktober 2017 tot regeling van de private en bijzondere veiligheid.
  • Wet van 30 juli 2018 betreffende de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens (Kaderwet).

Aanleiding en context

De Wet op het politieambt legt sinds 25 mei 2018 het kader vast voor de plaatsing en het gebruik van camera’s door de politiediensten. Een politiezone kan camera’s gebruiken op zichtbare wijze op het grondgebied dat onder zijn bevoegdheid valt in het kader van opdrachten van bestuurlijke en gerechtelijke politie na principiële toestemming van de gemeenteraad.

De afgelopen jaren heeft Politiezone Antwerpen sterk ingezet op een verbeterde en meer innovatieve aanpak van criminaliteit en onveiligheid. Een coherent geïntegreerd camerabeleid is een onderdeel van deze aanpak en is een prioriteit uit het bestuursakkoord. Als onderdeel van dit camerabeleid wenst Politiezone Antwerpen ook een drone of RPAS (Remotely Piloted Aircraft System) die voorzien is van een mobiele camera, in te schakelen.

 De gemeenteraad verleende op  24 september 2018 reeds toestemming aan de korpschef om onder andere een drone met mobiele camera zichtbaar in te zetten op het grondgebied dat onder zijn bevoegdheid valt (jaarnummer 564).

Politiezone Antwerpen hecht als politiedienst zeer veel belang aan transparantie, respect voor de persoonlijke levenssfeer en proportioneel gebruik van middelen. Daarom werd  recent een vergelijkende en voorbereidende analyse rond dronegebruik afgerond, onder meer met betrekking tot het inzetkader, de beeldregistratie en beelddoorstroming naar eenheden op het terrein.

Beleidsdoelstellingen

3 - Veilige stad
2VGS01 - Veiligheid
2VGS0107 - Veiligheid door technologie
2VGS010701 - Versterkt en intelligent gebruik van camera s en innovatieve technologiën

Besluit

Het college van burgemeester en schepenen legt het volgende voor aan de gemeenteraad:

Artikel 1

De gemeenteraad verleent principiële toestemming aan de korpschef van de Politiezone Antwerpen voor het gebruik van een mobiele camera door middel van een drone of RPAS op het grondgebied dat onder zijn bevoegdheid valt. Het gebruik van dit middel moet een duidelijke operationele meerwaarde hebben.


Artikel 2

Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.