2021_CBS_05294 - Grootschalige clubs ten behoeve van het nachtleven - Locatieonderzoek. Resultaten - Goedkeuring

Het bestuursakkoord stad Antwerpen 2019 – 2024 brengt het belang van de horecasector, en meer specifiek het nachtleven, voor de stad Antwerpen naar voren. Bewoners, studenten en bezoekers moeten op dit vlak hun gading kunnen vinden in het brede aanbod van de stad.

Op 13 maart 2020 (jaarnummer 2434) keurde het college van burgemeester en schepenen de startnota  rond nachtleven goed. Volgende visie rond nachtleven wordt voorgesteld:

Antwerpen is een bruisende stad waar het leefbaar is voor de bewoners en waar een positief klimaat heerst rond het nachtleven. De stad Antwerpen wil organisatoren en ondernemers in de stad op de hoogte brengen van hun rechten en plichten. De stad wil ook dat ondernemers zich ondersteund voelen door de stad. Bezoekers van de nacht kunnen op een veilige en verantwoorde manier deelnemen aan het nachtleven in de stad Antwerpen. Er wordt gewerkt aan een goede samenwerking tussen de stad en alle actoren uit het nachtleven voor de uitvoering van een positief nachtbeleid.

Een bruisend nachtleven heeft nood aan een duidelijk beleid om het leefbaar te houden voor alle bewoners van de stad waarbij veiligheid voorop staat en de overlast wordt beperkt.  

Een structurele oplossing om de soms tegenstrijdige doelstellingen van een aantrekkelijke woonstad voor gezinnen en een bruisend uitgaansleven te verzoenen, drong zich op. Met name in wijken waar het uitgaansleven zich historisch heeft verankerd maar tegelijk een residentieel karakter ontstaat.

Het college van burgemeester en schepenen keurde op 23 augustus 2019 (jaarnummer 6900) de opdracht een locatieonderzoek op te starten goed. Dit wegens de nood naar één of meerdere locaties waar grootschalige clubs zich op lange termijn kunnen vestigen zonder de potentiële conflicten en beperkingen, eigen aan een woonbuurt. Uiteraard moeten deze locaties commercieel leefbaar zijn en bereikbaar voor het doelpubliek. Dit locatieonderzoek creëert eveneens een opportuniteit voor nieuwe of bestaande ondernemers uit het nachtleven.

Ook voor het omgevingsvergunningenbeleid is er nood aan een afwegingskader voor (permanente) vestigingen voor nieuwe of verhuizende grootschalige clubs ten behoeve van het Antwerpse nachtleven. Het is aangewezen om zowel op stedenbouwkundig als op milieutechnisch vlak een aantal locaties vooraf te screenen of principes te formuleren, die een verdere toetsing aan de goede ruimtelijke ordening en de sectorale regelgeving meenemen.

Stadsontwikkeling/Ruimtelijke planning  levert, in samenwerking met de Werkgroep Nachtleven een lijst af. Deze lijst bevat zoekzones & typologieën (gebouwen) voor nightlife, en specifiek voor nightlife-ondernemers die op zoek zijn naar een grootschalige nightlife-locatie.

De stad zal meewerken aan het vinden van een constructieve permanente oplossing voor een locatie voor verhuizende grootschalige nightlife dit via onder andere een beleidstechnisch overleg.

De stad zal deze lijst ter beschikking stellen bij eventuele toekomstige aanvragen voor extra grootschalige nightlife in Antwerpen.  

De stad stelt deze lijst ook ter beschikking bij eventuele toekomstige aanvragen voor niet-grootschalige nightlife. Niet-grootschalige nightlife wordt bestendigd op bestaande locaties en kunnen ook nog steeds op andere locaties in de stad Antwerpen verweven worden.

De stad is niet gebonden aan deze lijst. Locaties die nu niet in de lijst staan, kunnen met behulp van de afwegingsmatrix geschikt bevonden worden. Locaties die nu op de lijst staan, kunnen in de toekomst ongeschikt bevonden worden als gevolg van wijzigingen in de afwegingsmatrix.

Locatieonderzoek

Locaties voor nightlife in kader van dit locatieonderzoek voldoen aan volgende uitsluitingscriteria :

• Binnen het grondgebied van de stad Antwerpen;
• Type terrein: op een locatie waar al verharding of bebouwing aanwezig is of was. De locatie komt in aanmerking voor bebouwing;
• Terreinen met volgende kenmerken komen niet in aanmerking als nieuwe locatie:
1. havengebied en veiligheidscontouren, indien de veiligheidsvereisten de specifieke schaal van nachtleven niet toelaten;
2. feitelijk park- en groengebied, tenzij de schaal van nachtleven te verenigen is met de bestaande visie op het park;
3. terreinen met als planologische bestemming ‘ruimtelijk kwetsbaar gebied’. Ruimtelijk kwetsbaar gebied wordt omschreven in de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening Art. 1.1.2. 10°.
   
   

De locaties voor grootschalige nightlife werden bijgevolg besproken op basis van volgende afwegingscriteria:

• nabijheid Seveso: mogelijke restricties vanuit Seveso-regelgeving werden onderzocht. Echter dit geeft enkel inzicht in aantal locaties, maar nog geen uitsluitsel. Elke locatie zal getoetst dienen te worden aan Seveso-regelgeving via het omgevingsvergunningstraject. Het door de Stad Antwerpen gevoerde onderzoek geeft geen garanties omtrent vrijstellingen en inhoud  Seveso-veiligheidsrapportages (doorslaggevend criterium);
• ligging: met name afstand tot bewoning (relatief criterium);
• draagkracht van de buurt, met name geluidsoverlast, parkeerdruk, evenementen, bovenlokale functies, bevolkingsdichtheid, wijkranking (doorslaggevend criterium);
• bereikbaarheid met openbaar vervoer: 5 minuten stappen van openbaar vervoer-halte (relatief criterium);
• bereikbaarheid met wagen: P+R en rotatieparkings (relatief criterium);
• parkeergelegenheid: parkeerplaatsen beschikbaar en synergie mogelijk met andere parking (doorslaggevend criterium);
• bereikbaarheid met fiets: 15 minuten fietsen van centrum of horeca-kern (relatief criterium);
• sociale veiligheid: verwevenheid woonomgeving, subjectieve veiligheidsbeleving, aangepast openbaar domein, verlichting, sociale controle (doorslaggevend criterium);
• horeca in de buurt: 400 m van reca (relatief criterium);
• bestemming: juridische bestemming (relatief criterium);
• toekomstvisie: compatibel met toekomstvisie van het gebied (doorslaggevend criterium);
• overlast ten gevolge van milieutechnische beperkingen van het gebouw: onderzoek naar een gebouw op vlak van onder andere akoestische kwaliteiten, voortplanting van geluid en  trillingen naar nabije gebouwen, mate van geluidsisolatie,... werd binnen de scope van dit locatieonderzoek niet onderzocht voor de verschillende locaties. Dit blijft wel een doorslaggevend aandachtspunt bij de vergunningverlening.
  
  

Op basis van de bespreking van deze criteria werd er voor elke locatie een afwegingsmatrix gemaakt.

Dit is de lijst van zoekzones en typologieën:

Lijst zoekzones:

• Straatsburgdok (incl. Metropolissite);  
• August Leyweg;
• Posthofbrug; 
• Cultuurpark Expo;
• Droogdokken – Mexico – Kempeneiland;

Lijst typologieën:

• Station Berchem;
• Ondergrondse P Kievit;
• -1 Century Center;
• -1 Belgacomsite;
• A-tower;
  
  

Nightlife-ondernemers kunnen het onderzoek naar deze locaties op basis van deze afwegingscriteria op afspraak inzien en daarbij een toelichting ontvangen. In dit onderzoek gebeurde er een eerste screening van de locaties. Via een beleidstechnisch overleg kan de nightlife-ondernemer meer inzicht verwerven in de aandachtspunten en mogelijkheden van de verschillende locaties.  

Nightlife op bedrijventerreinen

‘Nightlife’ op bedrijventerreinen is een bijzonder aandachtspunt. Het is de intentie van de stad Antwerpen om maximaal bedrijventerreinen te vrijwaren voor KMO’s, productieactiviteiten en andere ondersteunende diensten. Echter daarnaast is er een noodzaak om Nightlife op bedrijventerreinen uitzonderlijk beperkt en nevengeschikt toe te laten en dit enkel in de zoekzones uit het locatieonderzoek. De stad Antwerpen wenst dus de mogelijkheid te creëren om op een beperkt aantal bedrijventerreinen nightlife te verweven. Deze uitzonderlijke verweving wordt mogelijk gemaakt door een visie op inpasbaarheid.

Voordat we deze visie op inpasbaarheid omschrijven,  is het eerst nodig enkele verwevingprincipes voor nightlife binnen bedrijventerreinen te bepalen:

• Verwevingsprincipe 1: In een gebouw binnen een bedrijventerrein kan nightlife voorzien worden. Er zijn geen verdere beperkingen op vlak van tijdelijkheid & inname. Nightlife en aanverwante functies dient zo verweven mogelijk ontwikkeld te worden binnen het bedrijventerrein.
• Verwevingsprincipe 2: In een gebouw met een zone-eigen activiteit binnen een bedrijventerrein: Nightlife mogelijk in kelderverdiepingen en etages die niet het gelijkvloers zijn.
• Verwevingssprincipe 3:  Medegebruik van een ruimte die:
• Zone-eigen gebruikt wordt op andere momenten. Bvb. overdag & op weekdagen door een andere functie. Als Nightlife complementair is aan deze dominante bedrijvigheidsfunctie, is dit ook mogelijk op het gelijkvloers;
• Tijdelijk gebruikt wordt (Dit kan interessant zijn voor bepaalde Nightlife-ondernemers).
• De visie op inpasbaarheid van nightlife binnen bedrijventerreinen op basis van bovenstaande principes is dat het mogelijk is om op een tweetal locaties in bedrijventerreinen extra bijkomende grootschalige nightlife te bestendigen op langere termijn. Waarbij deze grootschalige nightlife, minstens voldoet aan het verwevingsprincipe 1 van nevengeschiktheid op niveau van het bedrijventerrein. Dit omwille van de druk op het openbaar domein, draagkracht van buurt, tekort aan bedrijvensites.
• Het is mogelijk om in zoekzones in bedrijventerreinen nightlife (grootschalig & niet-grootschalig) toe te laten. Waarbij deze nightlife, voldoet aan het verwevingsprincipe 2 of 3 van nevengeschiktheid.
• In alle geval dient er voor de parking een oplossing gezocht te worden op plekken die doorheen de week ook reeds zone-eigen in gebruik zijn.
• Bij voorkeur levert deze nightlife-locatie dan ook een ondersteunende dienst in het bedrijventerrein. De inpasbaarheid binnen een bedrijventerrein dient afgetoetst & uitgewerkt te worden via een beleidstechnisch overleg.
  
  

Flankerend beleid & communicatie “Agent of Change”

In functie van rechtszekerheid en continuïteit wil de stad meewerken aan het principe ‘Agent of Change’. Dit principe houdt in dat de bestaande vergunde toestand het uitgangspunt is voor nieuwe ontwikkelingen. Actoren die nieuwe ontwikkelingen wensen worden verondersteld om op de hoogte te zijn van en rekening te houden met de bestaande vergunde toestand en beslist beleid. Zij dienen zelf flankerend te investeren en te communiceren om hun ontwikkeling leefbaar te maken en de combinatie met de huidige toestand te garanderen, ook indien een milieuvergunning dient te worden verlengd. 

Stel dat men bijvoorbeeld woningen wenst te realiseren in een  gebied waar al nightlife aanwezig is, moeten toekomstige bewoners en investeerders voldoende worden geïnformeerd over die bestaande, vergunde toestand om klachten te vermijden . Dit principe zou toegepast kunnen worden bij het ontwikkelen van een nieuwe nightlife locatie, zodat er bij mogelijke latere stadsontwikkeling en stadsuitbreiding rekening mee kan gehouden worden.