2021_CBS_05536 - Omgevingsvergunning. Advies hogere overheid. Voorwaardelijk gunstig advies - OMV_2021027272. Kattendijkdok-Oostkaai 22, 64-68, New Yorkkaai 65-73, Tallinnstraat 10-16. District Antwerpen - Goedkeuring

Conform artikel 24 en 42 van het Omgevingsvergunningsdecreet heeft het college of de gemeentelijke omgevingsambtenaar de bevoegdheid advies uit te brengen voor de vergunningsaanvragen op haar grondgebied waarvoor de deputatie, de Vlaamse regering of de gewestelijke omgevingsambtenaar de bevoegde overheid is, tenzij:

1. de aanvraag ingediend is door het betrokken college;
2. de aanvraag louter betrekking heeft op mobiele of verplaatsbare ingedeelde inrichtingen of activiteiten.

Het college heeft op 17 november 2017 (jaarnummer 2017_CBS_08858) beslist om de adviesbevoegdheid op te nemen.

Er werd bij de Vlaamse Regering of de gewestelijke omgevingsambtenaar een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend. De aanvraag wordt behandeld volgens de gewone procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

De gewestelijke omgevingsvergunningscommissie verzoekt het college of de gemeentelijke omgevingsambtenaar om:

- een openbaar onderzoek te houden;

- advies uit te brengen;

- het dossier aan de gemeenteraad voor te leggen voor beslissing over de zaak van de wegen.

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen

Relevante voorgeschiedenis

-          Schengenplein:

• 24/06/2015: vergunning (20151105) voor het inrichten van het Cadixplein en de heraanleg van de Napelsstraat.

-          New Yorkkaai:

• 20/12/2017: vergunning (20171857) voor het ontwikkelen van 26 appartementen en een handelsruimte als deelproject van de ontwikkeling Cadix A5;
• 15/11/2017: vergunning (20171852) voor het bouwen van een meergezinswoning (portiekwoningen) met 19 appartementen als deelproject van de ontwikkeling Cadix A5;
• 17/11/2017: vergunning (20171844) voor het bouwen van 46 assistenswoningen en een handelsruimte;
• 25/07/2017: vergunning (2017428) voor het bouwen van een appartementsgebouw 'Havengebouw' met 70 appartementen, 11 handelsruimten en ondergrondse parking met 249 staanplaatsen en aanleggen van een groene binnentuin;
• 14/04/2017: vergunning (201639) voor het verkavelen/opdelen van een grond in 7 loten voor meergezinswoningbouw (kavel 1 t/m 5), binnenplein met toegang (kavel 6) en een ondergrondse parking (kavel 7);
• 06/05/1991: vergunning (1991674) voor wederopbouw magazijnen voor opslag - 27.12.1990.

Vergunde/vergund geachte toestand

-          geen vergunde toestand aangeleverd.

Huidige toestand

-          vaststelling (ID: 10720) van Kattendijkdok als bouwkundig erfgoed;

-          bescherming (ID: 6629) van Kattendijkdok: kaaimuren als monument;

-          inrichting en bouwvolume:

• het terrein begrensd door:

-          ten noorden: loodsen langs het Kattendijkdok;

-          ten oosten: de gemeenteweg Kattendijkdok-Oostkaai, met centraal aan de overkant van Kattendijkdok-Oostkaai het Schengenplein;

-          ten zuiden: de Tallinnstraat, met verder ten zuiden de bebouwing de ontwikkeling van Cadix A5;

-          ten westen door het Kattendijkdok zelf.

• centraal het terrein de aaneengesloten bouwvolumes van:

-          ten zuiden: loodsen onder platte daken met een algemene dakrandhoogte van circa 16,2 m en uiterst ten zuiden een dakrandhoogte van circa 9,7 m;

-          ten noorden: de Zieglerloods met aaneengesloten zadeldaken als dakvorm, met nokhoogtes van circa 9,4 m.

• kasseiverharding rondom de bebouwing, met langs de kade van het Kattendijkdok oude spoorrails.

Gewenste toestand

-          inrichting en bouwvolume idem bestaande toestand met:

• centraal het terrein:

-          grotendeelse sloop van de centrale bebouwing en verhardingen;

-          centraal het Schengenplein (fase2), in het verlengde van het bestaande Schengenplein (fase1), aan de overzijde van Kattendijkdok-Oostkaai;

-          op het nieuwe Schengenplein het resterende, vrijstaande, bouwvolume van de Zieglerloods, omgeven door een combinatie van betonverhardingen en grasplantsoenen;

-          langs de westelijke zijde van de resterende Zieglerloods een glaswand als windscherm met het Kattendijkdok;

• in het verlengde (ten westen) van het nieuwe Schengenplein, in het Kattendijkdok, een pontonconstructie van circa 66 m bij 10 m, met 165 vakken van 2 m bij 2 m, variërend in hoogte;
• een combinatie van verhardingen (platines, blauwe hardsteen, gezaagde en ongezaagde herbruikkasseien) en plantvakken langsheen de kade van het Kattendijkdok;
• platines als verharding voor de dwarsverbindingen tussen de kade van het Kattendijkdok en Kattendijkdok-Oostkaai;

-          gevelafwerking:

• grijze golfplaten met groen houten poorten (recuperatie) als tijdelijke gevel van de resterende loodsen, welke geen onderdeel van huidige aanvraag uitmaken.

Inhoud van de aanvraag

-          Schengenplein fase 2:

• slopen van de bestaande loodsen;
• herinrichten van het publiek domein door:

-          het aanleggen van een plein (wijzigen van verharding);

-          het plaatsen van tijdelijke gevel;

-          het plaatsen van glaswand;

-          het plaatsen van ponton;

-          New York kaai fase 1:

• inrichten van publieke ruimte (wijzigen van verharding);
• aanleg nieuwe verharding Tallinnstraat;
• aanleggen nutsvoorziening.

Omschrijving ingedeelde inrichtingen of activiteiten

Inhoud van de aanvraag

De aanvraag betreft een tijdelijke grondwaterverlaging noodzakelijk voor de aanleg van riolering in een deel van het projectgebied.

Aangevraagde rubrieken

Aangevraagde bijstelling bijzondere milieuvoorwaarden in afwijking van algemene of sectorale voorwaarden

Adviezen

Externe adviezen

Interne adviezen

Gemeentewegen

Artikel 31 van het Omgevingsvergunningendecreet stelt dat indien de vergunningsaanvraag de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg omvat, de gemeenteraad een beslissing over de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van de gemeenteweg neemt, alvorens de bevoegde overheid een beslissing neemt over de vergunningsaanvraag.

De gemeenteraad moet nog een beslissing nemen over de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg.

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Eilandje, goedgekeurd op 1 september 2011. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zones: zone voor overdruk reca en detailhandel, zone voor wonen-art. 2-samengesteld bouwblok, zone voor publiek domein-art. 7 en zone voor water-art. 6.

(Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP's) kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/grup. Gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP's) kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘goedgekeurde BPA’s en RUP’s'.)De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van het ruimtelijk uitvoeringsplan.

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Bouwcode: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 28 april 2014 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 9 oktober 2014.
(De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de bouwcode op volgend(e) punt(en):

• artikel 20 Afsluitingen op onbebouwde percelen:

het is onduidelijk op de plannen hoe het perceel (zone Cadix A4) ten zuiden van het nieuwe Schengenplein wordt ingevuld of ingericht.

Sectorale regelgeving

-          Vlaamse codex Wonen van 2021: Gecodificeerde decreten over het Vlaamse woonbeleid, gecodificeerd op 17 juli 2020.
(De kwaliteitsnormen voor woningen, die in uitvoering van de Vlaamse codex Wonen van 2021 zijn opgemaakt, kan u raadplegen via www.wonenvlaanderen.be, zoek op “besluit Vlaamse codex wonen van 2021”)
De aanvraag valt niet onder het toepassingsgebied van de Vlaamse codex Wonen van 2021.

-          Rooilijndecreet: het decreet van 8 mei 2009 houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen
(Het Rooilijndecreet kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Decreet houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen)
Het Rooilijndecreet is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Beleidsrichtlijnen in het kader van goede ruimtelijke ordening (overeenkomstig artikel 4.3.1, §2, 2° van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening)

-          BGO Wonen: de beleidsmatig gewenste ontwikkeling woninggrootte, woningmix en beschermen van eengezinswoningen (verder genoemd BGO Wonen), goedgekeurd door de gemeenteraad in zitting van 24 juni 2019.
(De BGO Wonen kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De BGO Wonen is niet van toepassing op de aanvraag.

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Visueel-vormelijke elementen

De aanvraag voorziet in de aanleg van het openbaar domein, een plein en de kade op het Eilandje inclusief riolering en nutsvoorzieningen.

Het Schengenplein werd als geheel ontworpen in het kader van een open oproep in 2012. De eerste fase van het Schengenplein werd uitgevoerd volgens de plannen vergund in 2015.

De aanleg van de tweede fase van het plein is onderwerp van deze aanvraag. De krachtlijnen van het ontwerp van fase 2 liggen in het verlengde van fase 1.

Een tweede deel van deze aanvraag betreft fase 1 van de heraanleg van de New Yorkkaai. Deze fase omvat het deel van de New Yorkkaai ten zuiden van het Schengenplein en Tallinnstraat.

Met de geplande aanleg verbetert de beeldkwaliteit van het terrein aanzienlijk. De verblijfsruimte vergroot en er wordt meer ruimte gecreëerd voor groen.

De inrichting biedt aan omwonenden, bezoekers en fietsers een meerwaarde als verblijfsrecreatieve ruimte. Het uitzicht, de materialisatie en de inrichting zijn op schaal van de dokken en in overeenstemming met het BKP Eilandje.

De aanleg kan zorgen dat er een dynamiek ontstaat die ook een positieve impact heeft op de reeds aanwezige en toekomstige bedrijvigheid en activiteiten.

De loods die zich momenteel op de projectzone van het Schengenplein bevindt, wordt afgebroken. Slechts een deel wordt behouden en zal fungeren als ‘shelter’ op het plein. Dit wordt een publiek toegankelijke luifel / afdak en relict van het havenverleden van deze wijk. Om beschutting te bieden tegen de wind zal de zijde aan de waterzijde voorzien worden van een glazen windscherm.

Het deel van de loods ten noorden van het Schengenplein wordt nog niet afgebroken. Hierin wordt de huidige activiteit verder gezet. Op de grenslijn van het deel dat wordt gesloopt en het deel dat wordt behouden, wordt een tijdelijke afwerking voorzien. Voor de tijdelijke pleingevel wordt gebruik gemaakt van recuperatiemateriaal uit de sloop van de rest van de gebouwen, met name: 4 karaktervolle houten poorten en transparante golfplaten van lichtstraten dak als gevelbekleding. De materialen van deze nieuwe gevel zijn in overeenstemming met de context en kunnen omwille van hun tijdelijkheid gunstig beoordeeld worden.

Verder voorziet de aanvraag in een ponton om het contact met het water te vergroten.

Cultuurhistorische aspecten

Het projectgebied bevindt zich binnen een archeologisch vastgestelde zone. Het projectgebied is gelegen binnen een woon- en recreatiefgebied met een oppervlakte groter dan 300 m² (15.182 m²) en ingreep in de bodem groter dan 100 m² (15.182 m²). Volgens het Onroerenderfgoeddecreet van 2 juli 2013, artikel 5.4.1 is hiervoor een archeologienota verplicht.

De archeologienota (ID 15 741) werd ingediend door ABO nv en waarvan akte door het agentschap Onroerend Erfgoed op 26 augustus 2020. De archeologienota is opgemaakt voor de eerste fase van de heraanleg van de New Yorkkaai en Kattendijkdok-Oostkaai (daar in één fase vermeld). In de OMV wordt echter een andere terminologie gebruikt, daaruit blijkt dat de aanvraag geldt voor de aanleg van het Schengenplein (fase 2, fase 1 is reeds uitgevoerd) en New Yorkkaai (fase 1). In de aanvraag worden de werkzaamheden van beide fases vermeld. New Yorkkaai fase 2 maakt volgens de motivatienota geen onderdeel uit van deze aanvraag. De uiteindelijke ontwerpplannen maken alsnog melding van een gedeeltelijke aanleg van de kaaivlakte met een deel riolering en enkele vakken voor planten en bomen, wat dan weer deels overeenkomt met de vermelding van fase 1 in de archeologienota. Zowel dit gedeelte riolering als de toekomstige planten- en boomvakken werden opgenomen in de archeologienota. Er is sprake van verwarring naar afbakening van projectgrens en fasering. Al komt dit niet overeen met de uiteindelijke afbakening in de archeologienota, zijn de ingrepen toch afdoende afgedekt. Het bijhorende programma van maatregelen adviseert geen vervolgonderzoek (https://loket.onroerenderfgoed.be/archeologie/notas/notas/15741).

Hinderaspecten – gezondheid – gebruiksgenot – veiligheid in het algemeen

Het is onduidelijk op de plannen hoe het perceel (zone Cadix A4) ten zuiden van het nieuwe Schengenplein wordt ingevuld of ingericht in afwachting van definitieve invulling. In voorwaarde zal worden opgelegd dat dit terrein als een volwaardige groenzone dient te worden aangelegd.

Mobiliteitsimpact (onder andere toetsing parkeerbehoefte)

Het algemene principe is dat elke bouwaanvraag een parkeerbehoefte genereert. Om te vermijden dat de parkeerbehoefte (geheel of gedeeltelijk) wordt afgewenteld op het openbaar domein, is het de bedoeling om parkeren maximaal op eigen terrein te voorzien, het zogenaamde POET principe (Parkeren Op Eigen Terrein).

De parkeerparagraaf is niet van toepassing aangezien de inhoud van de aanvraag geen impact heeft op de parkeerbehoefte. Het betreft de aanleg van openbaar domein. Het project werd mee opgevolgd via COD. De dienst Mobiliteit sluit zich aan bij het advies van COD.

Toetsing van aanvaardbaarheid van de ingedeelde inrichtingen en activiteiten op het vlak van hinder en risico's voor de mens en het milieu

De ingedeelde inrichtingen of activiteiten verbonden aan het project hebben betrekking op een bemaling en het lozen van opgepompt grondwater als bedrijfsafvalwater. Een sleufbemaling van circa 540 meter is noodzakelijk voor het aanleggen van verschillende rioleringsstrengen ter hoogte van de New Yorkkaai (Kattendijkdok-Oostkaai). De vergunning voor de ingedeelde inrichtingen of activiteiten wordt gevraagd voor een periode van maximaal één jaar vanaf de melding start der werken.
Het grondwaterniveau moet maximaal teruggebracht worden tot 2,75 m-mv. Opmetingen in twee peilbuizen tonen een grondwaterstand tussen 1,21 mv en 1,92 m-mv. Het op te pompen initieel debiet voor de bemaling bedraagt maximaal 1,35 m³/dag/meter, wat neerkomt op 522 m³/dag. De initiële invloedstraal blijft beperkt tot 12,75 meter. Na de eerste vijf dagen zal de invloedstraal toenemen tot 32 meter in de stationaire fase van de bemaling. Het debiet van de sleufbemaling in deze fase zal dalen tot 0,53 m³/dag/meter of 242 m³/dag. Het totale volume van de bemaling wordt geraamd op circa 10.450 m³. Anticiperend op eventuele vertragingen bij de uitvoering van de werken, wordt bij dit theoretisch debiet 50% van het stationaire bemalingsvolume bijgeteld, zodat 13.600 m³ aangevraagd wordt.

OVAM-dossiers

Enkel OVAM-dossier 35141, ten oosten van de rioleringswerken, valt binnen de invloedstraal van de bemaling. In het beschrijvend bodemonderzoek staat dat bij de herontwikkeling van het vervuilde terrein in de periode 2013-2016, een ontgraving tot circa 5 m-mv werd uitgevoerd, een bemaling van meer dan één jaar plaatsvond en het grondverzet 44.361 m³ bedroeg. Op basis van het uitgevoerde onderzoek werd geoordeeld dat de verontreiniging volledig door het grondverzet en de bemaling verwijderd werd. Noch in het vaste deel van de aarde, noch in het grondwater werden significant verhoogde concentraties aangetroffen van tretrachlooretheen, trichlooretheen, dichlooretheen en vinylchloride.
In OVAM-dossier 2510, 35497 en 27581 werden verhoogde waardes voor de parameter arseen vastgesteld.
In dossier 12645 werden in de OBBO’s van 2011 en 2015 verhoogde waardes aan zware metalen (arseen, cadmium, lood, zink en barium) vastgesteld, evenals verhoogde waardes PAK’s.
Al de peilbuizen waarin de verontreiniging werd aangetroffen, bevinden zich buiten de invloedstraal van de bemaling.
Uit de screening van de dossiers blijkt dat er geen effecten verwacht worden op de gekende (rest)verontreinigingen. Uit de bodemdossiers en achtergrondkaarten blijkt evenwel ook dat in de ondergrond verontreinigingen historisch of van nature aanwezig zijn.

Afvalwater

Het opgepompte water wordt geloosd als bedrijfsafvalwater met gevaarlijke stoffen, waarvoor een maximum debiet van 22 m³/uur, 522 m³/dag en 13.600 m³/jaar wordt gevraagd. Het lozen vindt plaats in de afvoer voor hemelwater die uitmondt in de stadsdokken. Het exacte lozingspunt is nog niet gekend en indicatief aangeduid op het plan.
Voor de parameters arseen, nikkel, zink, lood en barium worden er veiligheidshalve lozingsnormen aangevraagd, omdat het voorkomen ervan te linken is aan een van nature verhoogde aanwezigheid in de ondergrond of aan de historisch gebruikte opvulmaterialen in de omgeving. Volgende afwijkende lozingsvoorwaarden worden gevraagd:

Gelet op het vooropgestelde debiet en de beperkte overschrijding van de indelingscriteria, is er geen bezwaar de lozingsvoorwaarden toe te staan.

Hinder

Uit de stabiliteitsstudie blijkt dat de zettingen ter hoogte van de nabijgelegen gebouwen over heel het traject beperkt blijven tot minder dan 20 mm, waardoor geen bijkomende maatregelen nodig zijn.
In droge en winderige periodes kan stofhinder ontstaan. De exploitant stelt voor het maaiveld te bevochtigen wanneer blijkt dat hinder optreedt. In het kader van het grondverzet zullen vrachtwagens op de plek van ontgraving geladen worden. Bij slecht weer dienen de wielen van de vrachtwagens voor het verlaten van de werfzone gereinigd te worden van alle modder.
De pompen gebruikt tijdens de grondwaterwinning zullen continu in werking zijn en mogelijk hinderlijk gedruis veroorzaken voor de omwonenden. De exploitant geeft aan dat gewerkt zal worden met geluidsarme pompen. Bij de opstelling van de pompen dient rekening gehouden te worden met de locatie van de woningen om het risico op geluidshinder te beperken. Eventuele hinder is tijdelijk van aard en kan mits een goede opstelling en geluidsarme pompen tot een aanvaardbaar niveau beperkt worden.
In de ochtend en avond zouden werkplekken mogelijk verlicht moeten worden om de werken veilig te kunnen uitvoeren. Het betreft lokale verlichting gericht op de werf, aangevuld met verlichting op specifieke werkplekken. Aangezien gewerkt wordt op normale werkuren en de werf tijdelijk is, zal de hinder beperkt blijven. Een oordeelkundige opstelling van de verlichting kan het risico op lichthinder sterk beperken. Bij specifieke klachten dient de opstelling van de verlichting herbekeken te worden.

Bijstelling sectorale voorwaarden

Naast de bijzondere lozingsvoorwaarden vraagt de exploitant voor het lozingspunt vrijstelling om een meetgoot te installeren, zoals voorzien in artikel 4.2.5.1.1. Het voorgestelde alternatief waarbij een staalnamekraan wordt voorzien en waarbij aan de hand van debietmeters (meetmethode conform hoofdstuk 5.53 van Vlarem II) het opgepompte en dus ook geloosde debiet bijgehouden wordt, is een evenwaardig alternatief en biedt voldoende garanties.

Conclusie

Gelet op het tijdelijke karakter van de hinder en de voorgestelde milderende maatregelen, wordt gunstig advies gegeven de vergunning voor de ingedeelde inrichtingen of activiteiten te verlenen voor de duur van één jaar vanaf de start der werken, mits naast de algemene en sectorale voorwaarden ook de voorgestelde bijzondere voorwaarden worden opgevolgd.

Advies van het college

Gunstig advies te verlenen voor de aanvraag tot omgevingsvergunning onder voorwaarden en mits het advies van de brandweer gunstig is, of uitvoerbare voorwaarden bevat.

Geadviseerde stedenbouwkundige voorwaarden

1.      De nodige afspraken over het onderhoud van de shelter (inclusief glazen wand) dienen gemaakt te worden met de betrokken stadsdiensten. SW/PR/structureel onderhoud is in principe niet verantwoordelijk voor het onderhoud van structuren zoals de shelter.

2.      De verdere uitwerking en detaillering van de balustrades en mobiele zitbanken dient voorafgaand aan de gunning afgestemd te worden met de betrokken stadsdiensten.

3.      De verdere uitwerking en detaillering van het ponton dient voorafgaand aan de gunning afgestemd te worden met de betrokken stadsdiensten.

4.      Een beplantingsplan voor het hele project dient voorafgaand aan de gunning ter goedkeuring te worden voorgelegd aan de groendienst.

5.      De inplanting en technische uitwerking van de sorteerstraat dient afgestemd te worden met de betrokken stadsdiensten.

6.      Het braakliggend terrein ten noorden van het Schengenplein moet in afwachting van de realisatie van een gebouw als volwaardige kwalitatieve groenzone worden aangelegd.

Geadviseerde rubrieken 

Geadviseerde bijzondere milieuvoorwaarden 

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing.

De aanvraag werd onderworpen aan 1 openbaar onderzoek.

Ingediende bezwaarschriften en petitielijsten

Informatievergadering

Een informatievergadering was niet vereist en werd niet gehouden.