2021_CBS_05537 - Omgevingsvergunning. Advies hogere overheid. Voorwaardelijk gunstig advies - OMV_2020131609. Grotesteenweg zonder nummer (zn). District Berchem - Goedkeuring

Conform artikel 24 en 42 van het Omgevingsvergunningsdecreet heeft het college of de gemeentelijke omgevingsambtenaar de bevoegdheid advies uit te brengen voor de vergunningsaanvragen op haar grondgebied waarvoor de deputatie, de Vlaamse regering of de gewestelijke omgevingsambtenaar de bevoegde overheid is, tenzij:

1. de aanvraag ingediend is door het betrokken college;
2. de aanvraag louter betrekking heeft op mobiele of verplaatsbare ingedeelde inrichtingen of activiteiten.

Het college heeft op 17 november 2017 (jaarnummer 2017_CBS_08858) beslist om de adviesbevoegdheid op te nemen.

Er werd bij de Vlaamse Regering of de gewestelijke omgevingsambtenaar een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend. De aanvraag wordt behandeld volgens de gewone procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

De Vlaamse Regering of de gewestelijke omgevingsambtenaar verzoekt het college of de gemeentelijke omgevingsambtenaar om:

- een openbaar onderzoek te houden;

- advies uit te brengen.

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen

Relevante voorgeschiedenis

-     geen relevante voorgeschiedenis.

Vergunde toestand/Geacht vergunde toestand

-     bouwplaats ter hoogte van de keerlus voor trams;

-     deel van het parkgebied met overwegend inheemse bomen.

Huidige toestand

-     park Brilschans gelegen aan de Singel met noordelijke grens aan het Ringfietspad en de Grotesteenweg.

Gewenste toestand

-     tractiestation van 1 bouwlaag onder plat dak met aansluitend overdekte fietsenberging in glas;

-     de totale footprint beslaat 8,10 meter x 50 meter;

-     kroonlijsthoogte van 4 meter en een totale hoogte van 4,75 meter;

-     gevels in bruinrood metselwerk en donkergrijs stalen buitenschrijnwerk.

Inhoud van de aanvraag

-     vellen van hoogstammige bomen en verwijderen van laag struikgewas;

-     bouwen van een tractiestation met overdekte fietsenberging;

-     aanleggen van verharding in lichtgrijze betonnen klinkers rondom het tractiestation en dolomiet ter hoogte van de fietsenberging;

-     aanplanten van nieuwe inheemse bomen.

Omschrijving ingedeelde inrichtingen of activiteiten

Inhoud van de aanvraag

De aanvraag omvat de bouw en exploitatie van het tractiestation TS138 aan de Grote Steenweg te Berchem. Het project maakt onderdeel uit van de Vlaamse lijst en wordt behandeld door de Vlaamse Overheid. De vergunning wordt gevraagd voor onbepaalde duur.

Aangevraagde rubrieken 

Adviezen

Externe adviezen

Interne adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een parkgebied. De parkgebieden moeten in hun staat bewaard worden of zijn bestemd om zodanig ingericht te worden, dat ze, in de al dan niet verstedelijkte gebieden, hun sociale functie kunnen vervullen. (Artikel 14 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.)

(Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP's) kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/grup. Het gewestplan kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/gewestplan.) De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

De aanvraag wijkt af van de bepalingen van het gewestplan  op volgend punt:

-     Artikel 14 4.4: De parkgebieden moeten in hun staat bewaard worden of zijn bestemd om zodanig ingericht te worden, dat ze, in de al dan niet verstedelijkte gebieden, hun sociale functie kunnen vervullen.

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen

-     Bouwcode: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 28 april 2014 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 9 oktober 2014.
(De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de bouwcode op volgende punten:

• Artikel 18 Groenbescherming bij de uitvoering van werken: Bij het uitvoeren van werken dienen alle mogelijke voorzorgen genomen te worden om de opgaande beplanting te beschermen, om deze in goede gezondheid te houden en om schade te voorkomen. Op bouwwerven moet de ruimte tot 2 meter van de stam van te behouden, hoogstammige bomen vrij blijven van bouwwerfverkeer, stapeling of storting van bouwmaterialen, bouwafval, vuurhaarden, bouwbarakken, schaftwagens, e.d. Deze ruimte moet worden omheind of omkast. De boomwortels moeten afdoende beschermd worden door ze te bedekken met een schokdempend materiaal. Het vastspijkeren van latten e.d. aan bomen is verboden.
• Artikel 27 Open ruimte: de toegang/oprit tot de fietsenberging heeft een breedte van circa 15 meter;
• Artikel 29 Fietsstalplaatsen en fietsparkeerplaatsen; vanaf 30 fietsstal- of fietsparkeerplaatsen dient er minimaal 1 elektrisch oplaadpunt aanwezig te zijn.

Sectorale regelgeving

-     Vlaamse codex Wonen van 2021: Gecodificeerde decreten over het Vlaamse woonbeleid, gecodificeerd op 17 juli 2020.
(De kwaliteitsnormen voor woningen, die in uitvoering van de Vlaamse codex Wonen van 2021 zijn opgemaakt, kan u raadplegen via www.wonenvlaanderen.be, zoek op “besluit Vlaamse codex wonen van 2021”) 
De aanvraag valt niet onder het toepassingsgebied van de Vlaamse codex Wonen van 2021.

-     Rooilijndecreet: het decreet van 8 mei 2009 houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen
(Het Rooilijndecreet kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Decreet houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen)
De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van het Rooilijndecreet.
 

Beleidsrichtlijnen in het kader van goede ruimtelijke ordening (overeenkomstig artikel 4.3.1, §2, 2° van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening)

-     BGO Wonen: de beleidsmatig gewenste ontwikkeling woninggrootte, woningmix en beschermen van eengezinswoningen (verder genoemd BGO Wonen), goedgekeurd door de gemeenteraad in zitting van 24 juni 2019.
(De BGO Wonen kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De BGO Wonen is niet van toepassing op de aanvraag.

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Beoordeling afwijkingen van de voorschriften

Er kan van de bestemmingsvoorwaarden van het gewestplan afgeweken worden voor handelingen van algemeen belang. Een keerlus voor trams en bijhorende infrastructuur, o.a. een publieke fietsenstalling, betreft handelingen van algemeen belang, de afwijking is aanvaardbaar. Op artikel 27 van de bouwcode kan eveneens een afwijking toegestaan worden. Deze ingreep maakt de ontsluiting tot de publieke fietsenstalling mogelijk en is bovendien voorzien van plantvakken voor bomen en met dolomiet als halfverharding. Een bredere toegang zal het gebruik en de veiligheid bevorderen en er werd voldoende aandacht geschonken aan ecologische invulling. Betreffende de afwijkingen op artikels 18 en 29 zullen er voorwaarden geadviseerd worden.

Schaal - ruimtegebruik - bouwdichtheid en Functionele inpasbaarheid

Voorliggende aanvraag voorziet het bouwen van een tractiestation met overdekte fietsenberging. Het voorzien van een tractiestation bij een keerlus waarbij er ook ruimte is voorzien voor de wachtende chauffeurs is aanvaardbaar. Deze functie hangt namelijk samen met de keerlus.

Op vraag van stad Antwerpen werd eveneens een publieke fietsenstalling voorzien, die zowel voor gebruikers van de nabijgelegen tramhalte, als voor parkbezoekers dienst kan doen. Betreffende de bijkomende verharding die dit creëert verwijzen we naar het punt Hinderaspecten -gezondheid – gebruiksgenot – veiligheid in het algemeen- en het advies van het autonoom gemeentebedrijf voor vastgoed en stadsprojecten.

Er is ook een vergunningsaanvraag lopende voor de heraanleg van de Grotesteenweg op deze plek, dit heeft mogelijk impact op de aansluiting van de aanvraag op de openbare weg. Daarom wordt in voorwaarden opgenomen dat de bouwheer contact dient op te nemen met het Agentschap Wegen en Verkeer om beide projecten op elkaar af te stemmen en er voor te zorgen dat het groene scherm tussen de Grotesteenweg en de keerlus maximaal bestendigd wordt.

Visueel-vormelijke elementen

De voorgestelde materialisatie voor de gevels van het tractiestation in bruinrood metselwerk met donkergrijs buitenschrijnwerk en fietsenstalling met glazen overkapping is stedenbouwkundig aanvaardbaar.

Hinderaspecten – gezondheid – gebruiksgenot – veiligheid in het algemeen

Het autonoom gemeentebedrijf voor vastgoed en stadsprojecten in Antwerpen geeft volgend advies: ‘het geplande tractiestation wordt ingepland in het Park Brialmont, waarvoor in 2017 een masterplan werd goedgekeurd. Het masterplan werkt een gedetailleerd landschapsontwerp uit binnen de nieuwe identiteit als natuur- en erfgoedpark. Het ontwerp refereert aan de oorspronkelijke Brialmont-omwalling en speelt met hoogtes en laagtes, doet voorstellen voor een duurzaam en ecologisch watersysteem, versterkt het historische karakter, werkt een heldere padenstructuur uit en creëert nieuwe verblijfsplekken.

Het tractiestation en de keerlus kunnen ruimtelijk niet los van elkaar worden bekeken in het Park Brialmont, waar ecologie een belangrijk onderdeel van de identiteit vormt. De bijkomende verhardingsdruk door de bouw van het tractiestation in het kwetsbare parkgebied dient te worden gecompenseerd door de ontharding van de bijhorende tramkeerlus. Dit door het verwijderen van de steenslag in het midden van de keerlus en tussen de tramsporen en te vervangen door gras op beide plaatsen. Centraal in de keerlus moet een boom worden voorzien om aansluiting te zoeken bij het omringende bos- en natuurgebied. De centrale middenpaal voor de elektrificatie dient hiervoor vervangen te worden door palen aan de zijkant. Hierdoor wordt de impact van het tractiestation en de keerlus op het Parkgebied Brialmont geremedieerd op ruimtelijk, ecologisch en sociaal vlak.’ 

De dienst Stadsbeheer/ Groen en Begraafplaatsen betreuren eveneens de impact op het parkgebied. Zij stellen ook vast dat de nieuw aan te planten kastanjebomen in de halfverharding niet inheems zijn in tegenstelling tot het huidige bos.

Dit standpunt wordt vanuit stedenbouwkundig oogpunt bijgetreden en de ontharding zal als voorwaarde opgenomen worden, evenals het aanplanten van inheemse bomen. Het wegnemen van de centrale middenpaal heeft mogelijks een (te) grote impact op de bestaande installatie. Het college vraagt evenwel de te ontharden keerlus minstens te voorzien van lagere beplantingen die de installatie en het gebruik ervan niet hypothekeren, maar die de invulling van deze zone beter afstemmen op het omringende parkgebied. Het college vraagt de concrete invulling verder af te stemmen met AG Vespa i.h.k. het masterplan ‘Park Brialmont’.

Mobiliteitsimpact

De stedelijke dienst mobiliteit geeft volgend advies: ‘er is afstemming nodig met het Agentschap Wegen en Verkeer in het kader van hun plannen voor de heraanleg van de Grotesteenweg alsook met AG Vespa in het kader van de aanleg Park Brialmont en Ringpark Groene vesten. Er dient een duidelijke aansluiting te komen van de fietsenstalling met het fietspad op de Grotesteenweg of met het ringfietspad.’

De aansluiting van de fietsenstalling werd aldus uitgewerkt. Zij sluit over een breedte van 15 m aan op het voet en fietspad langs de Grotesteenweg.

Toetsing van aanvaardbaarheid van de ingedeelde inrichtingen en activiteiten op het vlak van hinder en risico's voor de mens en het milieu

De installatie in een tractiestation regelt de voeding en spanning van de bovenleidingen van het tramverkeer. Het milieutechnische luik van voorliggende omgevingsvergunningsaanvraag omvat de exploitatie van vier oliegekoelde transformatoren: 

- 2 x 865 kVA;
- 1 x 100 kVA;
- 1 x 10 kVA.

In het dossier wordt verkeerdelijk klasse 2 rubriek 12.2.2 (transformatoren met een individueel nominaal vermogen van meer dan 1.000 kVA) aangevraagd voor een vermogen van 1.840 kVA. De exploitant heeft de vermogens van de transformatoren opgeteld terwijl voor deze rubriek het individuele vermogen geteld wordt. Het is dan ook klasse 3 rubriek 12.2.1 (transformatoren met een individueel nominaal vermogen van 100 kVA tot en met 1.000 kVA) die hier van toepassing is. De transformator met een vermogen van 10 kVA is niet ingedeeld.

De transformatoren worden geplaatst in een inkuiping in een gebouw met een oppervlakte van 146 m². Indien de olie afgelaten dient te worden, zal deze opgehaald worden door een erkend verwerker. De ophalingen worden geregistreerd in het afvalstoffenregister.

Er worden gepaste bouwkundige maatregelen genomen zodat de geluidsemissie van het tractiestation in overeenstemming is met de normen vastgelegd in Vlarem II en de Belgische norm NBN D 01-400-1. Zo zullen de gevelwanden conform de eisen zijn opgelegd in paragraaf 6 Buitenlawaai, het glasoppervlak blijft onder de grens van 10 m², de deuren hebben een geluidsverzwakkingsindex van 28 dB en ook de ventilatieopeningen zijn voorzien van geluidsdemping. De hoogspanningsinstallatie en de transformatoren worden bovendien omgeven door betonnen wanden en vloeren.

Het perceel is gelegen in parkgebied (natuurreservaat Wolvenberg). Voor de realisatie van het project is een ontbossing en een vegetatiewijziging nodig. De vegetatiewijziging is opgenomen in de omgevingsvergunningsaanvraag. Een voorstel tot boscompensatie werd toegevoegd als bijlage. De exploitatie van het tractiestation valt onder “handelingen van algemeen belang”.

Advies van het college

Gunstig advies te verlenen voor de aanvraag tot omgevingsvergunning onder voorwaarden.

Geadviseerde stedenbouwkundige voorwaarden

1. De steenslag in het midden van de keerlus en tussen de tramsporen moet verwijderd worden en is te vervangen door gras en lage beplanting. Voor de verdere invulling en de keuze van beplanting wordt gevraagd verder af te stemmen met AG Vespa i.h.k. het masterplan ‘Park Brialmont’.
2. De inplanting van de bomen in de halfverharding en de aansluiting op het voetpad moet afgestemd worden met de heraanleg van de Grotesteenweg door het Agentschap Wegen en Verkeer zodat het groene scherm tussen de Grotesteenweg en de keerlus bestendigd wordt.
3. De nieuw aan te planten bomen moeten inheems zijn, zoals die ook voorkomen in het park.
4. Groenbescherming bij de uitvoering van werken: Bij het uitvoeren van werken dienen alle mogelijke voorzorgen genomen te worden om de opgaande beplanting te beschermen, om deze in goede gezondheid te houden en om schade te voorkomen. Op bouwwerven moet de ruimte tot 2 meter van de stam van te behouden, hoogstammige bomen vrij blijven van bouwwerfverkeer, stapeling of storting van bouwmaterialen, bouwafval, vuurhaarden, bouwbarakken, schaftwagens, e.d. Deze ruimte moet worden omheind of omkast. De boomwortels moeten afdoende beschermd worden door ze te bedekken met een schokdempend materiaal. Het vastspijkeren van latten e.d. aan bomen is verboden.
5. Per 30 fietsstal- of fietsparkeerplaatsen dient er minimaal 1 elektrisch oplaadpunt aanwezig te zijn.
6. Eventuele brandvoorzorgsmaatregelen zijn op het moment van eerste ingebruikname/exploitatie strikt na te leven.

Mits voldaan wordt aan de algemene en sectorale vergunningsvoorwaarden, is deze aanvraag in overeenstemming met de VLAREM wetgeving. Vanuit milieutechnisch oogpunt wordt positief advies gegeven de vergunning te verlenen. 

Geadviseerde rubrieken 

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing.

De aanvraag werd onderworpen aan 1 openbaar onderzoek.

Ingediende bezwaarschriften en petitielijsten

Bespreking van de bezwaren

1. Verdwijnen van groen: de bezwaarindieners zijn allen buurtbewoners van het Brilschanspark. Ze hebben bezwaar tegen het verdwijnen van het groen en vragen om:
   1. Geen bomen te vellen;
   2. Op zoek te gaan naar een andere locatie voor het tractiestation en fietsenstalling;
   3. Het groen te compenseren en bijkomend struikgewassen te voorzien om het complex te verbergen;
   4. De nieuwe bomen voldoende groot te voorzien;
   5. Een groendak te voorzien op het tractiestation.

Beoordeling:

a)   Het klopt dat er voor de bouw van het tractiestation en de fietsenstalling over een grote oppervlakte bomen geveld dienen te worden en dat dit dus ook een visuele impact heeft. De oppervlakte en de hoogte van de nieuwe gebouwen zijn echter beperkt, in vergelijking met andere bebouwing in dit deel van de Grotesteenweg. Bovendien worden er aan de straatzijde nieuwe bomen voorzien om het groene zicht te herstellen. De overburen van de nieuwe bebouwing en de gebruikers van de Grotesteenweg zullen nog steeds zicht hebben op voldoende groen.

b)   Het is niet de taak van de vergunningverlenende overheid om te onderzoeken of een andere locatie beter geschikt is. Een aanvraag wordt beoordeeld aan de hand van de ingediende plannen en dus de ingediende inplanting.

c)   Een groene invulling rondom het tractiestation is inderdaad gewenst. Het voorzien van struikgewas en andere lage beplanting rondom een gebouw is echter vrijgesteld van vergunning en niet op te leggen in voorwaarde. Het is de taak van de aanvrager om de ingetekende groenzones voldoende groen te voorzien.

d)   De nieuwe bomen die voorzien worden zijn reeds voldoende groot.

e)   Het gebouw wordt voorzien van een groendak.

De bezorgdheden zijn terecht, het bezwaar is ongegrond.

2. Geluidsoverlast: een bezwaarindiener vreest voor geluidsoverlast van het nieuwe tractiestation.
   Beoordeling:
   De hoogspanningsinstallatie en het ventilatiesysteem veroorzaken geluid en trillingen. Door aangepaste bouwkundige maatregelen is de geluidshinder van het tractiestation in overeenstemming met de eisen van Vlarem II en de Belgische norm NBN S 01-400-1:

1. de gevelwanden zijn conform de eisen opgelegd in paragraaf 6 Buitenlawaai

2. het glasoppervlak blijft onder de grens van 10 m²

3. poorten en deuren hebben een geluidsverzwakkingsindex van 28 dB

4. de ventilatieopeningen zijn voorzien van geluidsdemping.

Gelet op deze informatie kan geoordeeld worden dat de geluidsoverlast voor omwonenden beperkt en aanvaardbaar is.
Het bezwaar is ongegrond.

Informatievergadering

Een informatievergadering was niet vereist en werd niet gehouden.