Art. 8 van het besluit van de gemeenteraad van 25 maart 2019 (jaarnummer 154): het college is bevoegd om namens de stad Antwerpen in te tekenen op projectoproepen die worden georganiseerd door een hogere overheid en om met diezelfde overheid daarover overeenkomsten te sluiten.
Het is positief dat er voor de grootsteden Antwerpen en Gent een aparte enveloppe van 10% gereserveerd blijft. Dit laat toe om ook in de toekomst projecten van de stad Antwerpen met EFRO-middelen te financieren. Inhoudelijk zullen de projectdoelstellingen verschuiven van algemene stadsontwikkeling naar de specifiekere thema's innovatie en groen/duurzaamheid.
In het huidige programma hebben beide steden in grote mate zelf in handen welke projecten er ingediend en goedgekeurd worden. De projectindiening, selectie en beoordeling gebeurt op dit moment door de steden zelf. Er zullen wijzigingen doorgevoerd worden in de structuren en administratieve procedures van het nieuwe EFRO-programma voor 2021-2027. Het is nog niet precies duidelijk welke gevolgen dit zal hebben.
Wijzigingen in de selectieprocedure en de rol en samenstelling van de stuurgroep, die finaal adviseert over de toekenning van de EFRO-steun aan projecten, zouden kunnen betekenen dat er minder ruimte is voor de steden om zelf te bepalen aan welke projecten de EFRO-steun wordt toegekend. Thematisch worden mogelijke projectvoorstellen beperkt tot innovatie en groen/duurzaamheid. Bijkomend zou voor de GTI voor Antwerpen en Gent ook de verdeling tussen innovatie (60%) en groen/duurzaamheid (40%) kunnen opgelegd worden. Dergelijke wijzigingen beperken mogelijk de flexibiliteit en de stedelijke autonomie, die in het aflopende programma aanwezig is.
Daarom wordt er voorgesteld om samen met de stad Gent in een gezamenlijke brief het standpunt van de grootsteden over te maken. Hierin wordt gepleit voor:
Dit standpunt wordt in een collegiale brief overgemaakt aan Vlaams minister Hilde Crevits, bevoegd voor Economie, Innovatie, Werk, Sociale economie en Landbouw en aan VLAIO, met de vraag om hierover verder te kunnen overleggen.
Het huidige programma voor EFRO Vlaanderen bedraagt ongeveer 175 miljoen euro voor de periode 2014-2020. Circa 50% van deze middelen werd vooraf verdeeld in enveloppes voor enerzijds de grootsteden Antwerpen en Gent (17 miljoen euro bestemd voor prioriteit 4: duurzame stedelijke ontwikkeling), en anderzijds voor regio’s in de Kempen, West-Vlaanderen en Limburg. Voor de resterende 50% worden oproepen georganiseerd. Wat de grootstedelijke EFRO-enveloppes betreft, gaat dit voor de stad Antwerpen over 11.226.341,00 euro. De stad Gent ontvangt ongeveer de helft. Dit programma loopt ten einde, maar toegekende subsidies kunnen nog tot 2023 gerealiseerd worden.
De nieuwe Europese programma's lopen van 2021 tot 2027. Op Vlaams niveau wordt de nieuwe programmaperiode 2021-2027 van de cohesiefondsen voorbereid. Het gaat daarbij over de invulling van de inhoudelijke thema’s en doelstellingen, maar ook over de verdeling van beschikbare middelen.
Op 12 juni 2020 (jaarnummer 5005) keurde het college een collegiale brief met een standpuntbepaling voor het EFRO programma Vlaanderen 2021-2027 goed. Deze brief werd door de steden Antwerpen en Gent gezamenlijk naar de Vlaamse regering verstuurd. Hierin werd gepleit voor het behoud van een apart budget voor projecten in de grootsteden Antwerpen en Gent, dat minimaal even hoog is als in de periode 2014-2020.
Ondertussen is het duidelijk dat in het huidige voorstel voor het nieuwe programma voor EFRO Vlaanderen 2021-2027 opnieuw een enveloppe van 10% van de Vlaamse EFRO-middelen zal gereserveerd worden voor de steden Antwerpen en Gent. Hiervoor wordt gewerkt met een specifieke GTI (geïntegreerde territoriale investering) duurzame stedelijke ontwikkeling. Deze GTI krijgt een stuurgroep die onder andere zal adviseren over de toekenning van de middelen. Naast de GTI duurzame stedelijke ontwikkeling voor de grootsteden Antwerpen en Gent, zullen er ook opnieuw enveloppes toegewezen worden aan de GTI's Limburg, West-Vlaanderen en Kempen.
Verwacht wordt dat het beschikbare EFRO-budget in Antwerpen en Gent voor 2021-2027 ongeveer gelijk zal zijn aan het bedrag in 2014-2020.
Thematisch wordt er op programmaniveau ingezet op innovatie (60%) en duurzaamheid/groen (40%). Ook binnen de GTI’s zullen de middelen uitsluitend voor projecten binnen deze thema’s gebruikt kunnen worden.
Het college keurt de collegiale brief met de standpuntbepaling voor het EFRO programma Vlaanderen 2021-2027 goed.