2021_GR_00682 - Omgevingsvergunning hogere overheid. Aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg - OMV_2021091827. District Ekeren. Fietsostrade langs Zoomse Weg - Goedkeuring

De aanvraag werd onderworpen aan 1 openbaar onderzoek. 

Ingediende bezwaarschriften en petitielijsten

Bespreking van de bezwaren met betrekking tot de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg 

1. Verdwijnen van het effect van de bufferzone: Door de aanleg van het dubbelrichting fiets- en voetpad zal er groene ruimte verdwijnen in de bufferzone tussen de woonwijken en de A12. De groene zone straalt een zekere rust uit en het asfalteren in functie van een fietspad, tast de leefbaarheid van het woongebied (woonwijk Schoonbroek) te veel aan. Ondanks de verlenging van de geluidswerende muur, die onlangs afgewerkt is, blijft de overlast van de A12 groot.
   Beoordeling: De inplanting van de fietsostrade is een afweging tussen verschillende maatschappelijke belangen die balanceren tussen het aanbieden van alternatieve vervoersmodi en het bufferen van het woongebied ten opzichte van de A12. In de bestaande situatie zijn delen van de bufferzone bebost en delen fungeren als graszone. Bij de keuze voor de inplanting is getracht om de bufferende werking van de aanwezige bomen, zowel visueel als geluidsmatig, zoveel mogelijk te behouden.
   Het bezwaar is ongegrond.
2. Strijdig met de doelstelling van het gebiedsprogramma ‘Groen Kruis’: In het kader van het gebiedsprogramma ‘Groen Kruis’ ambieert de provincie om een groene corridor te creëren die de water- en luchtkwaliteit verhoogt, dieren veiliger laat migreren en de leefbaarheid verbetert voor de bewoners. Deze bestaande groene corridor wordt gezien als deel van de groene transitverbinding tussen enerzijds natuurgebied Bospolder en anderzijds natuurbelevingspark Rozemaai en natuurgebied Oude Landen. De aanleg van een verhard fietspad midden op dit traject van het Groen Kruis zal contraproductief zijn en alle eerdere inspanningen hieromtrent teniet doen. Het aangevraagde maakt het noodzakelijk om bomen te kappen en door de verharding van de ondergrond in asfalt worden de mogelijkheid van insijpeling door regenwater beperkt. De bezwaarindiener vraagt dan ook om een volledige compensatie van alle bomen die gekapt zullen worden door de aanplanting van nieuwe bomen in de onmiddellijke omgeving van het projectgebied.
   Beoordeling: Om de fietsostrade te kunnen aanleggen worden 24 bomen gekapt die één op één gecompenseerd worden in de omgeving van het projectgebied. De zones waar de nieuwe aanplantingen zullen gebeuren staan aangeduid op de plannen. Naast het verbinden van openruimtegebieden vanuit ecologische doelstellingen, streeft het gebiedsprogramma ook naar recreatieve verbindingen. De aanleg van de fiestostrade met naastliggend voetpad komt ook aan deze doelstelling tegemoet.
   Het bezwaar is ongegrond.
3. Strijdigheid beoordelingsgrond in verleende vergunning: Bij de aanvraagprocedure voor de intussen goedkeurde omgevingsvergunning OMV 2019080306 “JOZ Zorgcampus Sint Jozef” en omgevingsvergunning OMV 2020167422 “Aanleggen van paviljoen op Zorgcampus Sint-Jozef” werd telkens een MOBER HEDER – HET SAS – DE TJALK als stavingstuk ingediend. Op pagina 36-37 wordt als milderende maatregel aangehaald om onder meer de Thomas Greshamstraat te vergroenen en in te richten als fietsstraat. De aanleg van een verhard fietspad tegen A12 en het niet als tuinstraat herinrichten van de Thomas Greshamstraat stelt de inhoud en argumentatie van dit MOBER in vraag, en bij uitbreiding de goedkeuring van bovenvermelde twee omgevingsvergunningen.
   Beoordeling: Deze maatregel wordt inderdaad gesuggereerd om potentiele negatieve mobiliteitseffecten van beide projecten te beperken. Er wordt echter bijkomend aangehaald dat door de herinrichting de straat kan fungeren als fietsverbinding naar de fietsostrade en dus niet een alternatief van het tracé van de fietsostrade. In de aangehaalde vergunning werden deze milderende maatregelen echter niet opgelegd als voorwaarde. De uitvoerbaarheid van de vergunningen komt niet in het gedrang.
   Het bezwaar is ongegrond.
4. Overlast: Verschillende bezwaarschriften halen aan dat de realisatie van het fietspad overlast (lawaai, afval, privacyhinder, onveiligheid, waardedaling van de woningen in de wijk) zal creëren.
   Beoordeling: In een randstedelijke omgeving is de ruimte beperkt en moeten verschillende ruimteclaims in elkaars nabijheid een plek vinden. Dit hoeft goed nabuurschap niet in de weg te staan. Het bezwaar omtrent overlast betreft niet aantoonbare, subjectieve elementen die niet van stedenbouwkundige aard zijn en die bijgevolg niet mee in afweging kan worden genomen bij de stedenbouwkundige beoordeling van voorliggend project.
   Het bezwaar is ongegrond.
5. Gebruik van bestaande straten: In verschillende bezwaarschriften wordt de vraag gesteld waarom bestaande straten zoals bijvoorbeeld de Thomas Greshamstraat of Schoonbroek niet kunnen aangewend worden om te functioneren als fietsostrade waardoor de overlast voor de woningen die palen aan de bufferzone kan worden beperkt?
   Beoordeling: De aanleg van een fietsostrade dient te voldoen aan de het normen en richtlijnen zoals beschreven in het Fietsvademecum Fietsvoorzieningen. Een vlotte en comfortabele doorstroming is daarbij een zeer belangrijk aandachtspunt. In een woonstraat zoals de Thomas Greshamstraat of Schoonbroek wordt de doorstroming gehypothekeerd door de opritten en toegangspaden naar de woningen. Daarom wordt gesteld dat fietsostrades best vrijliggend en afgescheiden worden aangelegd.
   Het bezwaar is ongegrond.
6. Onveilig voor spelende kinderen: Verschillende bezwaarschriften halen aan dat door de realisatie van het fietspad veilige speelmogelijkheden voor kinderen verloren gaan. De groenbuffer wordt als speelbos gebruikt. Door de aanleg van het fietspad kunnen conflicten tussen de fietsers en de spelende kinderen ontstaan met gevaarlijke situaties tot gevolg.
   Beoordeling: In een randstedelijke omgeving is de ruimte beperkt en moeten verschillende ruimteclaims in elkaars nabijheid een plek vinden. Juridisch-technisch heeft de zone waarin de fietsostrade wordt gerealiseerd een bufferfunctie tussen de A12 en de aanpalende woonwijken. Op bepaalde plekken werden een hondenweide, volkstuinen en sportvelden in de bufferzone aangelegd. Het gebruik van de bufferzone als informeel speelbos sluit aan bij de opgesomde activiteiten die een meer formele inrichting in de buffer kregen. De bufferzone fungeert dus niet monofunctioneel als een speelbos. Al deze ruimteclaims mogen elkaar niet beconcurreren en zijn eigen aan de randstedelijke omgeving. Verbinden speelt een essentiële rol om het randstedelijk weefsel goed te laten functioneren. Het fietspad met aanliggend voetpad zal de functie vervullen om de verschillende ruimteclaims met elkaar te verbinden. Elke gebruiker heeft hier de verantwoordelijkheid een goed nabuurschap tussen de verschillende functies niet in de weg te staan.
   Het bezwaar is ongegrond.
7. Nadelen wegen niet op tegen de voordelen: De logica van het fietspad ontgaat de bezwaarindiener. Het verlies van de groenzone als speelruimte voor de kinderen weegt niet op tegen de bereikbaarheid van de wijk.
   Beoordeling: De aanvraag omvat segment 3 van een fietsostrade tussen het station Noorderdokken en de Noorderlaan. Op lange termijn wordt de fietsostrade mogelijks verlengd tot in Bergen-op-Zoom. Delen zijn reeds uitgevoerd of in uitvoering. Andere delen zijn in vergunningsprocedure of in ontwerp en worden in de nabije toekomst aangelegd. Het fietspad heeft een bovenlokale functie en laat toe een verschuiving van vervoersmodi te creëren op trajecten tussen de haven en de omliggende gemeenten door een kwalitatief alternatief aan te bieden voor de fiets in plaats van de wagen. Het segment uit de aanvraag sluit in het noorden aan op de Karel VI-straat omdat segment 4 nog niet is aangelegd. Segment 4 zal aantakken op segment 3 en verder langs de A12 lopen. Om de fietsostrade niet in het luchtledige te laten eindigen werd beslist segement 3 te laten aansluiten op de Karel VI-straat. De fietsostrade draagt bij aan het maatschappelijk belang en heeft zeker een meerwaarde.
   Het bezwaar is ongegrond.
8. Vraag tot verschuiving inplanting fietspad: Ter hoogte van de Tweekronenstraat 90 ligt het fietspad veel te dicht bij het voetpad. De bezwaarindiener vraagt om het fietspad verder weg te verschuiven van het voetpad.
   Beoordeling: De keuze voor de positionering van de fiestostrade vloeit voort uit een afweging tussen het behoud waardevolle bomen, het behoud van bufferende effect van het bomenfront, bruggen met onderdoorgangen en taluds, sportvelden, hondenweides en de afstand tussen het fietspad en de woningen. Ter hoogte van de Tweekronenstraat 92 is de bufferzone op zijn smalst. Om de bufferende functie van het bomenfront te kunnen behouden is geopteerd om de fiesostrade aan te leggen binnen de zone die louter begroeid is met gras. De keuze voor de inplanting is een logische en verantwoorde keuze.
   Het bezwaar is ongegrond.
9. Fietspad verhindert waterinfiltratie: Door de aanleg van het fietspad wordt er bijkomende oppervlakte verhard wat de waterinfiltratie belemmert.
   Beoordeling: De oppervlakte die wordt ingenomen door de fietsostrade is beperkt in verhouding tot de bufferzone tussen de A12 en de aanpalende wijken. Het regenwater dat op het voet- en fietspad valt kan naast de verharding infiltreren in de bodem.
   Het bezwaar is ongegrond.
10. Enkele vragen: Bezwaarindiener vraagt zich volgende zaken af:
    1. Wat er gebeurt met de sportvelden?
    2. Waarom wordt de fietsostrade niet tussen de A12 en de hondenweide gesitueerd zodat de honden en hun baasjes de fietsostrade niet moeten overstreken?
    3. Waarom loopt de fietsostrade niet door onder de brug?
       Beoordeling: De keuze voor de positionering van de fietosstrade vloeit voort uit een afweging tussen het behoud waardevolle bomen, het behoud van bufferende effect van het bomenfront, bruggen met onderdoorgangen en taluds, sportvelden, hondenweides en de afstand tussen de fietsostrade en de woningen.
       1. De sportvelden blijven behouden. De fietsostrade wordt gesitueerd tussen de wijk en de A12 zodat de gebruikers van de sportvelden de fietsostrade niet moeten oversteken.
       2. De fietsostrade wordt gesitueerd tussen de wijk en de hondenweide. De honden en hun baasje dienen dus de fietsostrade over te steken. Deze keuze vloeit voort uit de aanwezigheid van een waardevolle bomenrand tussen de hondenweide en de A12. Er is geopteerd om de bomen te behouden en de fietsostrade aan te leggen aan kant van de wijk waardoor slechts 2 bomen zouden moeten gerooid worden.
       3. Dezelfde argumentatie geldt voor de vraag waarom de fietsostrade niet onder het voetgangersbrugje doorloopt. De aanloophelling van het brugje is niet hoog genoeg om een tunnel te maken. Vlak naast de A12 zou de fiestostrade wel onder de brug kunnen lopen maar dan dienden tal van bomen gerooid moeten worden waardoor de bufferende functie van het bomenfront grotendeels zou verdwijnen.

        Het bezwaarschrift is eerder een informatieve vraag.

 Informatievergadering
Een informatievergadering was niet vereist en werd niet gehouden.

Artikel 31 en 32 van het Omgevingsvergunningsdecreet stellen dat als de vergunningsaanvraag de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg omvat, de gemeenteraad een beslissing over de ligging, de breedte en de uitrusting van de gemeenteweg, en over de eventuele opname in het openbaar domein, neemt voor de bevoegde overheid een beslissing neemt over de aanvraag.

Er werd bij de deputatie een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend. De aanvraag wordt behandeld volgens de gewone procedure van het Omgevingsvergunningendecreet. De deputatie verzoekt het college of de gemeentelijke omgevingsambtenaar om:

• een openbaar onderzoek te houden;
• het dossier aan de gemeenteraad voor te leggen voor beslissing over de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg.

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen

Relevante voorgeschiedenis

• er werd geen relevante voorgeschiedenis teruggevonden.

Vergunde/huidige toestand

• groenstrook die dienst doet als buffer tussen de snelweg A12 en het aanpalende woongebied.

Gewenste toestand

• nieuw fiets- en voetpad:
  • dubbelrichtingsfietspad in roodbruine asfalt;
  • half verhard (porfiersteenslag) voetpad naast het fietspad;
• 24 gevelde bomen.

Inhoud van de aanvraag

• bouwen van een fiets- en voetpad:
  • bouwen van een bovenlokaal fietspad dat deel uitmaakt van de fietssnelweg F12;
  • aanleggen voetpad in halfverharding;
  • vellen van bomen.

Adviezen met betrekking tot de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg

Externe adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen met betrekking tot de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg 

Algemene bouwverordening
Voetgangersverkeer: het besluit van de Vlaamse regering van 29 april 1997 houdende de vaststelling van algemene bouwverordeningen inzake wegen voor voetgangersverkeer (verder genoemd verordening voetgangersverkeer), en de omzendbrief RO/98/2 van 23 maart 1998 betreffende de algemene bouwverordening inzake wegen voor voetgangersverkeer.
(De verordening voetgangersverkeer kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > Verordeningen)
De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van de verordening.

Toetsing aan de doelstellingen en principes van het gemeentewegendecreet

Het aangevraagde betreft het aanleggen van segment 3 van de fietssnelweg F12 tussen Antwerpen en Bergen-op-Zoom via de haven. Aanliggend aan het fietspad wordt ook een voetpad aangelegd. De aanvraag gaat gepaard met de aanleg van een gemeenteweg en bevat een rooilijnplan ‘BA_fietspad_Rooilijnplan’.

Het tracé van het fiets- en voetpad is gelegen langsheen de oostzijde van de autosnelweg A12 tussen de aansluiting van de bestaande fietssnelweg met de Leo Baekelandstraat in het zuiden en het uiteinde van de woonwijk Schoonbroek (ter hoogte van het kruispunt Tweekronenstraat – Karel VI-straat) in het noorden. 

Er is sprake van een toename van de verharde oppervlakte. Het nieuwe fietspad wordt immers aangelegd in asfalt met een roodbruine kleur, het aanliggend half verhard voetpad in porfiersteenslag. Het fietspad is 4,00 m breed en versmalt ter hoogte van aansluitingen met bestaande straten naar 2,50 m. Het voetpad is 2,00 m breed. De nieuwe verharding werd ingetekend in en naast een groenstrook die dienst doet als buffer tussen de snelweg A12 en het aanpalende woongebied. Het gebied is ingericht met boselementen, bomenrijen, grasvelden/hooilanden en spelelementen. Bij het ontwerp ervan werd er getracht zoveel mogelijk van dit buffergroen te behouden zodat er geen afbreuk wordt gedaan aan deze functie. 

De fietssnelweg bestaat uit meerdere segmenten:

• segment 1 (tussen station Noorderdokken – Ekersesteenweg): in uitvoering, door stad Antwerpen, oplevering verwacht begin november;
• segment 2 (tussen Ekersesteenweg – Leo Baekelandstraat): uitgevoerd door stad Antwerpen;
• segment 3 (tussen Leo Baekelandstraat en knoop Leugenberg): in aanvraag, door stad Antwerpen;
• segment 4 (knoop Leugenberg): in ontwerp, door het Agentschap Wegen en Verkeer, aanvraag verwacht in 2022;
• segment 5 (tussen knoop Leugenberg en voetgangersbrug over A12): in ontwerp, door provincie Antwerpen, aanvraag verwacht 2021/2022;
• segment 6 (tussen voetgangersbrug over A12 en Noorderlaan): in aanvraag, door provincie Antwerpen;
• de meer noordelijk gelegen segmenten moeten nog verder onderzocht worden. 

De fietssnelweg laat toe een verschuiving van vervoersmodi te creëren op trajecten tussen de haven en de omliggende gemeenten door een kwalitatief alternatief aan te bieden voor de fiets in plaats van de wagen. 

Het project heeft inzake mobiliteitsimpact positieve effecten op de fietsbereikbaarheid. Het opzet van dit dubbelrichting fietspad is een betere en snellere fietsontsluiting tussen Antwerpen en de gebieden ten noorden van Antwerpen. 

De ambitie is om een dubbelrichtingsfietspad aan te leggen dat het bestaande fietspad doorheen Rozemaai verder verlengt richting noorden. Ter hoogte van de knoop Leugenberg zal dit fietspad in de toekomst verder worden doorgetrokken richting de haven. 

Op vlak van mobiliteit voorzien de aangevraagde werken een optimalisatie van het regionale fietsroutenetwerk. Zo garandeert het de doorstroming van het fietsverkeer in de noord-zuidrichting (tussen Bergen-op-Zoom en Antwerpen). Tegelijkertijd worden op lokaal niveau ook de woonwijken in Ekeren, waarachter dit gedeelte van de fietssnelweg gelegen is, beter ontsloten. Hierdoor wordt ook een grote meerwaarde gecreëerd voor het lokale fietsnetwerk. De aanvraag veroorzaakt geen bijkomend gemotoriseerd verkeer. 

Aangezien het traject langsheen recreatief gebied loopt, werd er geopteerd om een voetpad naast het fietspad te voorzien. Dit om de verschillende gebieden met elkaar te verbinden en deze recreanten te scheiden van de snelle, functionele fietsers. 

De voorziene fietssnelweg doorkruist meerdere bosbestanden en omvat bijgevolg een ontbossing. De 24 bomen die geveld moeten worden in functie van de aanleg van het fiets- en voetpad, worden in de onmiddellijke omgeving gecompenseerd door inheemse soorten. 

Het fiets- en voetpad wordt gedeeltelijk aangelegd in een zone waar een bouwverbod langsheen autosnelwegen geldt. Er werden door de aanvrager afwijkingen bekomen op het bouwverbod langsheen autosnelwegen, zowel van de administrateur-generaal voor wat betreft de constructies tussen de 10 m en de 30 m, als van de minister voor wat betreft de constructies in de eerste 10 m langs de autosnelweg. 

Het rooilijnplan bevat geen berekening van de eventuele waardevermindering of waardevermeerdering van de gronden ten gevolge van de aanleg van de gemeenteweg overeenkomstig artikel 28 van het gemeentewegendecreet.