2021_CBS_10080 - Stedelijk patrimonium. Vastgoed. Grote Markt 9-11- 13 en 15 en Spanjepandsteeg 5, 2000 Antwerpen - Haalbaarheidsstudie. Opdrachthouderschap AG Vespa en financieel kader. Correctiebestelling - Goedkeuring

Overeenkomstig artikel 56 § 3 ten 1°  van het Decreet Lokaal Bestuur is het college van burgemeester en schepenen bevoegd voor: de daden van beheer over de gemeentelijke inrichtingen en eigendommen, in voorkomend geval binnen de door de gemeenteraad vastgestelde algemene regels.

Artikel 56 §3, 4° van het Decreet Lokaal Bestuur bepaalt dat het college bevoegd is voor het voeren van de plaatsingsprocedure, de gunning en de uitvoering van overheidsopdrachten. Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019- 2024 tussen de stad Antwerpen en AG Vespa goed. Specifiek met betrekking tot realisatie van bouw- en onderhoudsprojecten van het stedelijk patrimonium zijn onder andere volgende artikels van toepassing:

• in artikel 6 §3 wordt de opdracht aan AG Vespa voor het patrimoniumbeheer van het stedelijk patrimonium omschreven. De beleidsbeslissing tot het realiseren van bouw- en onderhoudsprojecten ligt bij de stad Antwerpen. De stad legt tevens het projectbudget vast.
• artikel 6 §3.4 bepaalt dat AG Vespa instaat voor de realisatie van bouw- en onderhoudsprojecten van het stedelijk patrimonium en dat deze opdracht de beslissingsbevoegdheid inzake het plaatsen en uitvoeren van overheidsopdrachten omvat, in eigen naam en voor rekening van de stad. De stad dient hiervoor de beleidsbeslissing tot realisatie van het project te nemen en het projectbudget vast te leggen.
• in artikel 7, Lastgeving stedelijk patrimonium, verleent de stad een volmacht aan AG Vespa om in de realisatie van bouw-, onderhouds- en publieke domein projecten alle daden van beschikking en beheer te stellen in eigen naam en voor rekening van de stad voor wat betreft het stedelijk patrimonium. Onder deze lastgeving valt expliciet ook de bevoegdheid tot het nemen van alle beslissingen in het kader van overheidsopdrachten met betrekking tot het stedelijk patrimonium;
• in artikel 11 §2 staat dat in uitvoering van de beheersovereenkomst, de stad alle kosten die AG Vespa opneemt, ten laste neemt.

Dienstnota bestellen en betalen stad Antwerpen, districten en OCMW van 17 december 2018:

Met het collegebesluit van 23 november 2018 (jaarnummer 10339) werden de principes bestellen en goedkeuren voor de stad Antwerpen aangepast.
 Het college keurde onder meer goed om, met ingang van 1 januari 2019, de bevoegdheid tot het goedkeuren van correctiebestellingen en te betalen bedragen namens de stad als volgt te regelen (bedragen exclusief btw):

• uitgaven exploitatie en investering, < 5.500,00 euro: goedkeuring door de algemeen directeur na decentraal visum:
1. De algemeen directeur kan bovengenoemde bevoegdheden delegeren aan personeelsleden van de administratie van stad en OCMW Antwerpen;
2. De medewerker aan wie de bevoegdheid tot goedkeuren gedelegeerd wordt, kan ten allen tijde beslissen om een bepaalde correctiebestelling voor te leggen aan een hoger orgaan voor expliciete goedkeuring.
• uitgaven exploitatie en investering, > 5.500,00 euro: goedkeuring door het college na centraal visum.

Huidige invulling

• Het gebouwencomplex Grote Markt 9-11-13, in eigendom van de stad Antwerpen, komt in de nabije toekomst leeg te staan door uithuizing van de gebruikers. De kabinetten verhuizen naar het stadhuis en de dienst toerisme naar het Steen.
• Het gebouw Spanjepandsteeg 3-5, dat behoort tot het commercieel patrimonium van AG Vespa, werd verhuurd als kantoorruimte tot 31 oktober 2020. De voormalige huurder had zijn opzeg gegeven, zodat ook dit pand eind 2020 leeg kwam te staan.
• Het pand Grote Markt 15, in eigendom van de stad Antwerpen, staat in afwachting van een nieuwe invulling leeg. Het pand wordt wel gebruikt tijdens grote evenementen op de Grote Markt, als backstage ruimte en biedt plaats aan tijdelijke publieke toiletten.  

Bescherming / inventarisatie

• De gebouwen Grote Markt 9 en Grote Markt 11 staan sinds 17 juli 1981 op de lijst van beschermde monumenten.
• Het gebouw Spanjepandsteeg 5 is sinds 24 februari 1976 beschermd als monument en maakt deel uit van een beschermd cultuurhistorisch landschap.
• Het gebouw Grote Markt 13 is vastgesteld bouwkundig erfgoed.
• Het gebouw Grote Markt 15 (Hoekhuis Den Luipaert) is vastgesteld bouwkundig erfgoed. De kelders ervan zijn sinds 2 september 1976 beschermd als monument.

Gezien de stad Antwerpen geen stedelijke invulling heeft voor deze gebouwen en om leegstand te voorkomen, wil de stad Antwerpen deze opdracht officieel aan AG Vespa geven om een herbestemmingsonderzoek inclusief bouwhistorisch onderzoek naar toekomstige herbestemmingsmogelijkheden te voeren en het ontwikkelingspotentieel in beeld te brengen.

Dit werd reeds vermeld in het vorig collegebesluit (5 juli 2019 - jaarnummer 5162), maar werd toen niet officieel goedgekeurd. De bouwhistorische studie is intussen afgerond en het herbestemmingsonderzoek bevindt zich in een laatste fase. Dit besluit betreft dan ook een administratieve rechtzetting.

Artikel 30, §1 van de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten bepaalt met betrekking tot
inhousetoezicht volgende voorwaarden:
1° de aanbestedende overheid oefent op die rechtspersoon toezicht uit zoals op haar eigen diensten;
2° meer dan 80 % van de activiteiten van de gecontroleerde rechtspersoon behelst de uitvoering van taken die hem zijn toegewezen door de controlerende aanbestedende overheid of door andere, door diezelfde aanbestedende overheid gecontroleerde rechtspersonen; en
3° er is geen directe participatie van privékapitaal in de gecontroleerde rechtspersoon, met uitzondering van geen controle of blokkerende macht opleverende vormen van participatie van privékapitaal, vereist krachtens de nationale wetgeving, in overeenstemming met de verdragen, die geen beslissende invloed uitoefenen op de gecontroleerde rechtspersoon.

Op 26 februari 2016 (jaarnummer 1632) nam het college kennis van de tijdelijke locatie voor de gebruikers en diensten van het stadhuis tijdens de verbouwings- en restauratiewerken.

Op 26 februari 2016 (jaarnummer 01629) keurde het college het voorontwerp goed voor de restauratie en herinrichting van het stadhuis.

Op 30 mei 2016 (jaarnummer 280) besliste de gemeenteraad om de projectdefinitie en de bijhorende overeenkomst voor de aanstelling van een ontwerper voor de ontwikkeling van Het Steen, Steenplein 1 in Antwerpen, tot een toeristisch onthaal en bezoekerscentrum, goed te keuren.

Op 15 december 2017 (jaarnummer 11020) besliste het college om de vastgoedcompetenties en -beheer van groep stad Antwerpen zoveel mogelijk te centraliseren bij AG Vespa.

Op 5 juni 2019 (jaarnummer 158) adviseerde het managementteam gunstig en legde ter goedkeuring voor aan het college om een bouwhistorische studie, gekoppeld aan een haalbaarheidsstudie en een opmeting, op te starten voor de gebouwen Grote Markt 9-11-13 en Spanjepandsteeg 5 en voor de gebouwen Lange Gasthuisstraat 15-21 en Arenbergstraat 1-7 in functie van een toekomstige herinvulling en ontwikkeling van het gebouw.

Op 5 juli 2019 (jaarnummer 05162) keurde het college goed om een bouwhistorische studie, gekoppeld aan een haalbaarheidsstudie en een opmeting, op te starten voor de gebouwen Grote Markt 9-11-13, Grote Markt 15 en Spanjepandsteeg 5 in functie van toekomstige herinvulling en ontwikkeling van de gebouwen. 

In het college van 5 juli 2019 werd er een eerste financieel kader toegelicht voor de uitwerking van deze studies. Dit werd echter niet expliciet goedgekeurd.

Update Financieel kader:

• Voor de haalbaarheidsstudie (inclusief de bouwhistorische studie) wordt een budget geraamd van 30.000,00 EUR exclusief btw (36.300,00 EUR inclusief btw). Deze studie zal aan stedelijk kant verrekend worden op volgend boekingsadres: SBT11295/INTERN/2100/2200/5291620000/214/2WNS020101PA6440/2SA050610. Dit budget is nodig voor de reeds uitgevoerde bouwhistorische studie en een buffer voor eventuele aanvullende studies die op korte termijn moeten uitgevoerd worden.
• Voor een deel van de bouwhistorische studie (op de beschermde panden: Grote Markt 9-11-15 en Spanjepandsteeg 5 – kostprijs 10.000,00 EUR exclusief btw) kon een onderzoekspremie (80%, zijnde 8.000,00 EUR) aangevraagd worden. Deze werd toegekend door het Agentschap Onroerend Erfgoed Vlaanderen. Deze zal geboekt worden op SBT11295/INTERN/2200/5291620000/150300/2WNS020101PA6440/2SA050610. Het krediet zal met de volgende aanpassing van het meerjarenplan 2020-2025 van de stad Antwerpen worden ingeschreven.