De stadsdienst Ondernemen en Stadsmarketing|Werk financiert de begeleiding van de externe expert van HoGent. Hiervoor werd bestelbon 4005481080 opgemaakt voor een bedrag van 6.600,00 EUR exclusief btw op functiegebied 2LWS050401A00000, budgetplaats 5318200000_OS_Werk Werklabo, budgetpositie 6141 Werkingskosten. Deze bestelbon werd gelet op het bedrag administratief goedgekeurd.
De werkzoekendengraad in de stad Antwerpen ligt met 12,2 % (oktober 2021) ver boven het Vlaamse gemiddelde (5,9 %). Ook de werkzoekendengraad bij Antwerpse jongeren ligt met 17,7 % beduidend hoger dan de gemiddelde werkzoekendengraad van jongeren in Vlaanderen (11,5 %).
VDAB telt momenteel 3.678 werkzoekende jongeren (18-25 jaar) zonder werk in de stad Antwerpen. Het aantal jonge werkzoekenden stijgt al een tijdje niet meer maar een blijvende focus op deze groep blijft nodig omdat deze groep heel wat kortgeschoolden telt alsook heel wat jongeren van allochtone origine voor wie de zoektocht naar werk niet vanzelfsprekend is.
Daarnaast is er ook een aanzienlijke groep van NEET-jongeren (NEET staat voor ‘Not in Employment, Education or Training’. NEET-jongeren zijn personen vanaf 15 tot 24 jaar, die niet werken, geen onderwijs volgen en evenmin deelnemen aan training of opleiding) in de stad Antwerpen. Deze groep werd in december 2020 geschat op 6.730 jongeren wat overeenstemt met een NEET-indicator van 11,3%. De NEET-indicator voor Vlaanderen bedroeg in 2020 7,3% en 8% voor de provincie Antwerpen. Ook die groep is dus in de stad Antwerpen groter dan elders.
Deze trend tekent zich al enkele jaren af en daarom zet de lokale overheid reeds meerdere jaren in op deze doelgroep. Dat vertaalt zich onder meer in de beleidsdoelstelling onder Lerende en werkende stad waar een sterke focus ligt op de aanpak van de jeugdwerkloosheid in Antwerpen (2LWS0504): ‘De stad treedt op als matchmaker om met alle betrokken partners de jeugdwerkloosheid aan te pakken. De stad gaat actief op zoek naar NEET-jongeren (Not in Education, Employment or Training) die zijn uitgevallen en zorgt (opnieuw) voor aansluiting op een traject naar onderwijs of werk. Hierbij wordt gewerkt vanuit een wijkgerichte aanpak op maat van de jongeren. Verder heeft de stad aandacht voor de meest kwetsbare jongeren die met innovatieve instrumenten in een coherente aanpak op weg gezet worden naar werk. De stad faciliteert het netwerk rond jongeren, zorgt voor coherente en afgestemde trajecten die complementair zijn aan elkaar en elkaar optimaal versterken. Samen met onderwijs drijft de stad de strijd tegen ongekwalificeerde uitstroom op en helpen we Antwerpse jongeren aan een job. Er wordt ingezet op jongeren in "leren en werken" (duaal leren en deeltijds onderwijs) en jongeren worden optimaal versterkt om een vlotte transitie naar de arbeidsmarkt te realiseren'.
Ondanks verschillende samenwerkingen en initiatieven op het terrein, slagen we er onvoldoende in om deze doelgroep te bereiken en te begeleiden naar werk. De stad Antwerpen wil versterkt inzetten op de aanpak van dit maatschappelijk probleem en wil daarom onderzoeken of de markt alternatieve, innovatieve methodieken kan aanbieden die een oplossing kunnen bieden voor deze recurrente problematiek. Het alternatieve en vernieuwende karakter van deze mogelijke interventie impliceert een beperkte voorspellende waarde naar resultaat en impact. De mogelijkheid om dit project te financieren via een Social Impact Bond (SIB) wordt onderzocht. De implementatie van dit financieringsmechanisme stelt de stad Antwerpen in staat om het financiële risico van falen uit te besteden naar een privaat investeerder.
Sinds de opstart van de eerste SIB in 2010 in het Verenigd Koninkrijk zijn er wereldwijd 225 SIB's uitgerold waarvan heel wat in het domein van werkloosheid en opleiding, op heden drie in Vlaanderen; twee met betrekking tot werk in samenwerking met VDAB en één in de welzijnssector in samenwerking met het Agentschap opgroeien. De twee lopende SIB's van VDAB zijn gericht op de NEET-jongeren (opgestart in 2019) enerzijds en de langdurig zieken (opgestart in 2020) anderzijds. Het SIB project van Agentschap opgroeien is gericht op begeleiden van jongvolwassenen in een situatie van dreigende dakloosheid (opgestart in 2020).
In het bestuursakkoord “De Grote Verbinding” 2019-2024, Lerende en werkende stad, werd onder punt 342 volgende intentie opgenomen: ‘Om maatschappelijke doelstellingen te bereiken, bij uitstek op sociaal-economisch gebied, introduceren we de Social Impact Bond als instrument. Met een SIB sluit een overheidsorganisatie een contract af met een externe uitvoerder (of dienstverlener) en een financier (of private investeerder) om een concreet maatschappelijk probleem aan te pakken. In geval van succes betaalt de overheidsorganisatie de investering terug aan de financier met een rendement, voortkomend uit de besparing die het oplossen van het probleem heeft opgeleverd aan de maatschappij.’
Zoals hierboven vermeld, gaat de overheid een PPS (Publiek Private Samenwerking) aan met een sociaal investeerder en een dienstverlener om samen een maatschappelijk probleem aan te pakken waarvoor we vandaag onvoldoende of geen oplossing vinden. Het project krijgt pré-financiering van de sociaal investeerder; in geval van succes betaalt de overheid de investering terug aan de financier met een rendement. Een onafhankelijke partij oordeelt over het al dan niet slagen van het project.
Deze alternatieve financieringswijze is een manier om vernieuwende projecten voor een maatschappelijk probleem op te starten waarvan het resultaat moeilijk voorspelbaar is. De financier neemt het risico van falen op zich; de overheid betaalt enkel als het resultaat behaald wordt.
De cijfers van jeugdwerkloosheid in Antwerpen tonen aan dat er naast bestaande trajecten en samenwerkingen van stad Antwerpen, VDAB en partners nood is aan een vernieuwde aanpak om deze maatschappelijke uitdaging het hoofd te bieden. De groep NEET-jongeren wordt niettegenstaande alle inspanningen nog onvoldoende bereikt en veel jongeren dreigen op termijn aan de onderkant van de samenleving te eindigen. Tegelijk bevat deze groep – mits de juiste ondersteuning - mogelijk een sterk arbeidspotentieel. Een SIB geeft de lokale overheid de ruimte om op zoek te gaan naar een alternatieve aanpak voor deze problematiek.
Het doel is om deze jongeren te vinden en rekruteren middels een interessant aanbod waarbij ze met een zo kort mogelijk traject een (eerste) werkervaring of job kunnen vinden. Op die manier streven we naar een positieve re-integratie en participatie in de actieve bevolkingsgroep van de samenleving.
De stad Antwerpen wil via een marktverkenning (Request For Information) peilen naar het aanwezige potentieel in de stad Antwerpen om dit concept verder uit te werken. Onder welke voorwaarden is er interesse bij partners om hier op in te tekenen, welk type partners dienen zich aan en welke consortia zouden kunnen ontstaan naar aanloop van een SIB. Op deze vragen zoekt de stad Antwerpen antwoorden via een marktverkenning.
De financiële en budgettaire implicaties van een SIB worden (parallel met deze marktverkenning) intern verder onderzocht. Daarnaast wordt ook externe expertise van HoGent ingezet om mee te onderzoeken hoe een SIB in de stad Antwerpen vorm kan krijgen.
Het college keurt het plan van aanpak voor de opstart van een Social Impact Bond (SIB) in Antwerpen voor de aanpak van de jeugdwerkloosheid principieel goed.
Het college keurt de opstart van de verkenningsfase van de SIB via een request for information goed.
Het college neemt kennis van de administratieve goedkeuring om beroep te doen op de dienstverlening van HoGent als externe expert.