2022_CBS_00045 - Omgevingsvergunning. Advies hogere overheid. Voorwaardelijk gunstig advies - OMV_2021114074. Harmoniestraat 68. District Antwerpen - Goedkeuring

Conform artikel 24 en 42 van het Omgevingsvergunningsdecreet heeft het college of de gemeentelijke omgevingsambtenaar de bevoegdheid advies uit te brengen voor de vergunningsaanvragen op haar grondgebied waarvoor de deputatie, de Vlaamse regering of de gewestelijke omgevingsambtenaar de bevoegde overheid is, tenzij:

1. de aanvraag ingediend is door het betrokken college;
2. de aanvraag louter betrekking heeft op mobiele of verplaatsbare ingedeelde inrichtingen of activiteiten.

Het college heeft op 17 november 2017 (jaarnummer 2017_CBS_08858) beslist om de adviesbevoegdheid op te nemen.

Er werd bij de deputatie een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend. De aanvraag wordt behandeld volgens de gewone procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

De deputatie verzoekt het college of de gemeentelijke omgevingsambtenaar om:

- een openbaar onderzoek te houden;

- advies uit te brengen.

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen

Relevante voorgeschiedenis

-          29/10/2020: voorwaardelijke vergunning (OMV_2020005127) voor het afbreken van klooster, bouwen nieuwe vleugel aan ziekenhuis AZ Monica en de uitbreiding van transformatoren en koelinstallaties;

-          25/02/2005: vergunning (197#20040259) voor het slopen van de bestaande bebouwing en uitbreiden bestaande kliniek en ondergrondse parking;

-          10/10/1969: vergunning (18#52440) voor een klooster.

Vergunde/vergund geachte toestand

-          vernieuwde ziekenhuisvleugel op terrein van oude vleugel met ondergrondse parking, operatieruimtes, cafetaria en aula;

-          1 ondergrondse en 4 bovengrondse bouwlagen onder plat dak;

-          gevelbekleding in hout met buitenschrijnwerk in witkleurig aluminium;

-          heringericht, groen binnengebied en groendaken.

Huidige toestand

-          vaststelling (ID: 6851) van Eeuwfeestkliniek als bouwkundig erfgoed;

-          project OMV_2020005127 in uitvoering.

Gewenste toestand

-          bouwvolume:

• een luifel met groendak ter hoogte van Harmoniestraat 76-78;
• verdieping 0/1: bouwvolume cafetaria en boven gelegen vide in 3 knikken tegenover gebogen vorm volgens OMV_2020005127;
• verdieping 2: bouwvolume gevel in segmenten in plaats van gebogen gevel volgens OMV_2020005127;
• supprimeren dakterras en inrichten plat dak (met schuin geplaatste houten latten als blindering) ter hoogte van Harmoniestraat 76-78;

-          inrichting:

• gewijzigde verharding tegenover OMV_2020005127;
• bouwvolume liftschacht meer westelijk verplaatst tegenover OMV_2020005127;
• verplaatsen constructies van persluchtgroep en noodstroom van bovendaks (ter hoogte van Harmoniestraat 76-78) naar centrale binnenpatio tegenover OMV_2020005127.

Inhoud van de aanvraag

-          het bouwen van een luifel, doorvoeren van enkele stedenbouwkundige wijzigingen tegenover OMV_2020005127:

• aanpassingen verhardingen;
• bouwen van een luifel met groendak;
• wijzigen cafetaria (bouwvolume) en inkomsas;
• verplaatsen liftschacht;
• wijzigen bouwvolume door gevel in segmenten in plaats van gebogen gevel;
• wijzigen van dakterras naar plat dak (ter hoogte van Harmoniestraat 76-78);
• verplaatsen constructies van persluchtgroep en noodstroom van bovendaks (ter hoogte van Harmoniestraat 76-78) naar centrale binnenpatio;
• het inrichten en wijzigen van de fiets- en autostalplaatsen.

-          enkel bovenstaande handelingen en degene aangeduid in het blauw op de plannen van de nieuwe toestand maken deel uit van de aanvraag.

Omschrijving ingedeelde inrichtingen of activiteiten

Voorgeschiedenis

Op 6 april 2006 werd aan het AZ Monica door de deputatie een vergunning verleend om het ziekenhuis verder te exploiteren, te veranderen door toevoeging, uit te breiden en te wijzigen (MLAV1/05-454). Nadien werd er aan een deel van de campus een andere invulling gegeven en een wijziging en uitbreiding doorgevoerd (MLAV1/09-277). Op 16 maart 2017 werd door de deputatie akte genomen van een kleinere aanpassing aan de vergunning (MLVER/2016-0143). Op 29 oktober 2020 werd een omgevingsvergunning verleend voor onder andere een uitbreiding van de airco's, koelinstallaties en transformatoren. De basisvergunning voor de ingedeelde inrichtingen of activiteiten is geldig tot 6 april 2026.

Inhoud van de aanvraag

De projectaanvraag omvat de verplaatsing van reeds vergunde technische installaties.

Aangevraagde rubrieken

Adviezen

Externe adviezen

Interne adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een woongebied in de binnenstad van Antwerpen, dit is het gedeelte van de stad gelegen tussen de Leien en de Kleine Ring.

De woongebieden zijn bestemd voor wonen, alsmede voor handel, dienstverlening, ambacht en kleinbedrijf voor zover deze taken van bedrijf om redenen van goede ruimtelijke ordening niet in een daartoe aangewezen gebied moeten worden afgezonderd, voor groene ruimten, voor sociaal-culturele inrichtingen, voor openbare nutsvoorzieningen, voor toeristische voorzieningen, voor agrarische bedrijven. Deze bedrijven, voorzieningen en inrichtingen mogen echter maar worden toegestaan voor zover ze verenigbaar zijn met de onmiddellijke omgeving, (Artikel 5 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen).

In dit gebied wordt de maximale bouwhoogte afgestemd op de volgende criteria:

- de in de onmiddellijke omgeving aanwezige bouwhoogten;

- de eigen aard van het betrokken gebied;

- de breedte van het voor het gebouw gelegen openbaar domein.

(Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP's) kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/grup. Het gewestplan kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/gewestplan.)

De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van het gewestplan.

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Bouwcode: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 28 april 2014 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 9 oktober 2014.
(De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de bouwcode op volgend(e) punt(en):

• artikel 21 Minimale hoogte van ruimten:

§1. Bij nieuwbouw, herbouw, functiewijziging of voor elke nieuwe ruimte bij volume-uitbreiding, dienen verblijfsruimten een minimale vrije hoogte te hebben van 2,60 m.

De vrije hoogte ter hoogte van het nieuwe inkomsas voldoet niet aan de bepalingen van dit artikel;

• artikel 24 Minimale lichtinval en minimale luchttoevoer:

§1. Elke verblijfsruimte dient openingen te hebben voor de toetreding van daglicht en zicht.

Enkele ruimten centraal op de 1ste verdieping voldoen niet aan de bepalingen van dit artikel.
 

Sectorale regelgeving

-          Vlaamse codex Wonen van 2021: Gecodificeerde decreten over het Vlaamse woonbeleid, gecodificeerd op 17 juli 2020.
(De kwaliteitsnormen voor woningen, die in uitvoering van de Vlaamse codex Wonen van 2021 zijn opgemaakt, kan u raadplegen via www.wonenvlaanderen.be, zoek op “besluit Vlaamse codex wonen van 2021”)
De aanvraag valt niet onder het toepassingsgebied van de Vlaamse codex Wonen van 2021.

-          Rooilijndecreet: het decreet van 8 mei 2009 houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen
(Het Rooilijndecreet kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Decreet houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen)
Het Rooilijndecreet is niet van toepassing op de aanvraag.

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Functionele inpasbaarheid

De aanvraag betreft een uitbreiding van het bestaande ziekenhuisfunctie waardoor de functionele inpasbaarheid gegarandeerd blijft.

Schaal - ruimtegebruik - bouwdichtheid

De aanvraag betreft een beperkte aanpassing ten opzichte van de verleende vergunning uit 2020. Aangezien de vergunning nog niet volledig werd uitgevoerd, werd de aanvraag in zijn geheel opnieuw ingediend. Ze voorziet een vervangende nieuwbouw van 4 bouwlagen in de vorm van een halve cirkel na de reeds vergunde en uitgevoerde sloop van de bestaande gebouwen.

De nieuwe bebouwing sluit aan op het hoofdgebouw langs de Harmoniestraat en volgt hierbij ook de vloerpassen van het bestaande hoofdgebouw. De derde bouwlaag kraagt uit en wordt ondersteund door schuine penanten die landen op het maaiveld en op het gelijkvloers de contour vormen van het nieuwe onthaal en de cafetaria. De vierde bouwlaag is een beperkte teruggetrokken, technische verdieping.

Als wijziging ten opzichte van het vergunde volume wordt er aan de linkerperceelsgrens een bijkomende luifel voorzien ter hoogte van de laad- en loszone, grenzend aan tuin van de linkerbuur. Verder worden kleine wijzigingen voorzien die een beperkte impact hebben en kaderen in een beter intern ruimtegebruik.

De geplande uitbreidingswerken sluiten harmonieus aan op het bestaande gebouw en passen zich in, in het binnengebied. Het volume is niet storend voor de omgeving. Er kan gesteld worden dat de werken in overeenstemming zijn met de goede ruimtelijke ordening van de plaats.

Visueel-vormelijke elementen en cultuurhistorische aspecten

Het gebouw is uitgewerkt met een dubbelhoge, beglaasde plint met daarboven een uitkragende verdieping in houten lattenwerk. Op de platte daken wordt een groendak voorzien. Het paviljoen vormt een harmonieus volume in hout wat een verbetering zal betekenen inzake de beeldkwaliteit van het binnengebied. De keuze voor de natuurlijke materialen verzacht de schaal van het volume en sluit aan bij het groene karakter van het binnengebied, zoals het zal worden heraangelegd.

Ten opzichte van de vorige vergunning worden bijkomende daken aangelegd als groendak en wordt de materialisatie doorgetrokken naar de nieuwe luifel boven de laad-en loszone.

Het project werd voorgelegd aan de welstandscommissie op 11 oktober 2019 en werd voorwaardelijk gunstig geadviseerd. Het ingediend ontwerp komt tegemoet aan de geformuleerde aandachtspunten.

In het kader van de vergunningsaanvraag werd ook advies gevraagd aan de stedelijke dienst Monumentenzorg. Dit advies is gunstig aangezien de voorliggende wijzigen op de in 2020 verleende vergunning geen afbreuk doen aan de erfgoedwaarde van de site.

Het projectgebied bevindt zich buiten een archeologisch vastgestelde zone. Het projectgebied is gelegen binnen woon- en recreatiegebied met een oppervlakte boven 3.000 m² (7.750 m²) en ingreep in de bodem boven 1.000 m² (gelijk aan projectgebied). Volgens het Onroerenderfgoeddecreet van 2 juli 2013, artikel 5.4.1 is hiervoor een archeologienota verplicht.

De archeologienota werd ingediend waarvan door het agentschap Onroerend Erfgoed op 26 december 2019 akte werd genomen. Het bijhorende programma van maatregelen beveelt geen verder onderzoek (https://loket.onroerenderfgoed.be/archeologie/notas/archeologienotas/13268). De nieuwbouw zal vermoedelijk echter een zone van circa 700 m² ongeroerde grond verstoren. Gezien de landschappelijke archeologisch interessante ligging, legt de dienst Archeologie extra voorwaarden op.

De bouwheer is verplicht om eventuele vondsten en restanten waarvan hij redelijkerwijs vermoedt dat het archeologische waarde heeft, te melden onder de vondstmeldingsplicht (Onroerenderfgoeddecreet van 2 juli 2013, artikel 5.1.4). De dienst Archeologie kan de waarde hiervan steeds komen inschatten.

Dit wordt als voorwaarde opgenomen in de vergunning.

Hinderaspecten – gezondheid – gebruiksgenot – veiligheid in het algemeen

De vrije hoogte van een deel van de gelijkvloerse onthaalfunctie en cafetaria, de gelijkvloerse burelen, de aula op de eerste verdieping  en de gang die op het gelijkvloers de verbinding vormt met het bestaande gebouw beperkt zich tot minder dan 2,60 m. Dit is niet conform artikel 21 van de bouwcode dat een minimale vrije hoogte voor verblijfsruimtes oplegt van 2,60 m.

Het gaat hier echter om een beperkt deel van de onthaalfunctie waarbij ter compensatie het voorste publieke gedeelte is uitgevoerd als een dubbelhoge ruimte met uitzonderlijk grote glaspartijen. Daarnaast moet rekening gehouden worden met de bestaande vloerpassen van het hoofdgebouw waarop aangesloten moest worden. Vanuit de specifieke noden van de hospitaalfunctie waarbij het transport van bedden vlot en veilig dient te verlopen, is het gebruik van hellende vlakken hierbij niet aangeraden. Op basis van bovenstaande argumentatie kan een afwijking worden toegestaan met toepassing van artikel 3 van de bouwcode.
 

De kantoren, de doktersruimten en de koffieruimte op de tweede verdieping hebben geen te openen gevel- of dakdelen ter ventilatie van de ruimte en zijn zo niet in overeenstemming met artikel 24 van de bouwcode. Gezien de hygiënische, technische en veiligheidsvoorschriften die voortkomen uit de complexe programmavereisten van een operatiekwartier, kan hier uitzonderlijk een afwijking op worden toegestaan binnen het kader van artikel 3 van de bouwcode. Andere wetgeving en richtlijnen die van toepassing zijn op voorliggend programma, vormen voldoende garantie dat de ruimten voldoende geventileerd zullen worden.

De stedelijke dienst Mobiliteit stelt in haar advies dat de inkomzone herbekeken dient te worden zodat er geen conflicten kunnen ontstaan tussen voetgangers, fietsers en het verkeer naar de parkings. Dit wordt als voorwaarde opgenomen.

Omdat er 3 grote bomen gerooid worden, is advies gevraagd aan de stedelijk dienst Stadsbeheer/Groen en Begraafplaatsen:

"Door het vellen van drie bomen gaat er een groot groenvolume verloren in dit binnengebied.

De drie heraangeplante bomen zijn in huidig ontwerp te dicht bij elkaar, één boom zou je kunnen verhuizen naar de technische ruimte en de bestaande tuinmuur. Ter hoogte van de nieuwe bomen is ook een RWA ingetekend, leidingen onder bomen zijn te vermijden.

Voor de halfverharding aan de fietsenstalling verkiezen we porfier in plaats van dolomiet aangezien porfier een recuperatiemateriaal is dat minder onderhoud vergt aangezien hier minder onkruid op groeit. Zeker bij fietsenstallingen wordt onkruid wieden bemoeilijkt door de eeuwige aanwezigheid van fietsen.”

Dit advies wordt vanuit stedenbouwkundig oogpunt gevolgd. In voorwaarde wordt opgelegd dat de gevelde bomen lokaal terug aangeplant worden met een boomsoort klasse 1A.

Tot slot wordt opgemerkt dat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de bestaande vergunning een positieve impact hebben op akoestisch vlak. Hierdoor wordt de hinder naar de omgeving nog verder beperkt. De aanvraag kan positief geadviseerd worden.

Mobiliteitsimpact (onder andere toetsing parkeerbehoefte)

Het algemene principe is dat een bouwaanvraag in vele gevallen een parkeerbehoefte genereert. Om te vermijden dat de parkeerbehoefte (geheel of gedeeltelijk) wordt afgewenteld op het openbaar domein, dient het parkeren maximaal op eigen terrein te worden voorzien, het zogenaamde POET principe (Parkeren Op Eigen Terrein).

De parkeernormen uit de bouwcode artikel 30 (tabel) goedgekeurd door het college op 25 oktober 2014 en herzien op 1 maart 2018 vormen de facto de algemene beleidslijn voor bouwen, verbouwen, vermeerderen van wooneenheden en functiewijzigingen. Wie niet op eigen terrein voorziet in de werkelijke parkeerbehoefte, dient hiervoor een compensatie te betalen.

Fietsvoorzieningen

Er worden 24 extra fietsstalplaatsen voorzien. In het totaal zijn er 91 fietsstalplaatsen. Dit aantal wordt voldoende geacht.

Toetsing van aanvaardbaarheid van de ingedeelde inrichtingen en activiteiten op het vlak van hinder en risico's voor de mens en het milieu

Ten gevolge van een overeengekomen dading tussen een buurtbewoner en de exploitant over onder andere de akoestische afscherming wordt een verandering aangevraagd van de ingedeelde inrichting of activiteit. Milieutechnisch komt dit uitsluitend neer op het verplaatsen van de noodstroomaggregaat (geplaatst in een container) en een persluchtcontainer. De containers worden nu voorzien op verdieping 2 van de te bouwen patio (technische buitenruimte). Daarnaast worden enkele airco's en koelinstallaties verplaatst naar een andere locatie, weliswaar op hetzelfde niveau.

Conclusie

Er wordt verwacht dat de voorziene aanpassingen een gunstig effect zullen hebben op het algemene geluidsklimaat en de potentiële hinder van de technische installaties naar de omgeving. Te allen tijde zal voldaan moeten worden aan de milieukwaliteitsnormen voor geluid opgenomen in bijlage 2.2.1 van Vlarem II. Er wordt gunstig advies verleend de vergunning aan te passen.

Advies van het college

Er wordt voorwaardelijk gunstig advies gegeven de vergunning te verlenen.

Geadviseerde stedenbouwkundige voorwaarden

1.     de brandvoorzorgsmaatregelen zijn op het moment van 1e ingebruikname/exploitatie strikt na te leven;

2.      indoordekking voorzien wordt in zowel het nieuwe bouwvolume als in de ondergrondse parking;

3.      de inkomzone dient zo georganiseerd te worden dat er geen conflicten kunnen ontstaan tussen voetgangers, fietsers en het verkeer naar de parkings;

4.      het lozen van afvalwater dient te gebeuren conform artikel 44 van de bouwcode;

5.      de halfverharding aan de fietsenstalling in porfier aan te leggen in plaats van dolomiet;

6.      de gevelde bomen lokaal terug aan te planten met een boomsoort klasse 1A;

7.      de bouwheer meldt 2 weken voor aanvang de start van de werken aan de stedelijke dienst Archeologie (archeologie@antwerpen.be);

8.      de bouwheer laat werfcontroles toe door stadsarcheologen;

9.      de bouwheer nodigt de dienst Archeologie uit voor een startvergadering;

10.    de bouwheer is verplicht om eventuele vondsten en restanten waarvan hij redelijkerwijs vermoedt dat het archeologische waarde heeft, te melden onder de vondstmeldingsplicht (Onroerenderfgoeddecreet van 2 juli 2013, artikel 5.1.4).

Geadviseerde rubrieken

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing.

De aanvraag werd onderworpen aan 1 openbaar onderzoek.

Ingediende bezwaarschriften en petitielijsten

Bespreking van de bezwaren

1. Geluidsoverlast technische installaties: het bezwaar dat de technische installaties die voorzien worden op het dak van de nieuwbouw voor geluidsoverlast zullen zorgen.
   Beoordeling: Volgens Vlarem II hoofdstuk 4.5 is de exploitant wettelijk verplicht om de nodige maatregelen te nemen om geluidsproductie aan de bron en geluidsoverdracht naar de omgeving te beperken. Verschillende van deze maatregelen worden in de aanvraag omschreven (geluidswerende wanden, plaatsing in containers of afgesloten ruimtes,…). Daarnaast vormt deze nieuwe aanvraag nog een verdere verbetering qua akoestische maatregelen ten opzichte van de vergunning uit 2020.
   Het bezwaar is ongegrond.
2. Inrichting parkeerplaatsen: het bezwaar dat de parking niet voldoet aan de regelgeving zoals opgenomen in de bouwcode betreffende het aantal parkeerplaatsen en de inrichting van de parkeerplaatsen.
   Beoordeling: In het kader van de vergunningaanvraag werd advies gevraagd aan de stedelijke dienst Mobiliteit. De inrichting van de parkeerplaatsen werd afgetoetst door deze dienst en gunstig geadviseerd. De nieuwbouw voorziet geen bijkomende patiëntenkamers en de geplande werken zullen niet leiden tot een verhoging van het aantal personeelsleden. Bijgevolg is er geen wijziging in de parkeerbehoefte. Desondanks worden er bijkomende parkeerplaatsen voorzien. De bijkomende parkeerplaatsen zorgen ervoor dat de parkeerdruk op de omgeving zal verlagen, wat gunstig wordt beoordeeld. Het bezwaar is ongegrond.

Informatievergadering

Een informatievergadering was niet vereist en werd niet gehouden.