Met de collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges vastgelegd. Artikel 3 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor de aanleg, heraanleg en onderhoud van lokale pleinen met sportaccommodatie. Artikel 4 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor de aanleg, heraanleg en onderhoud van lokale speelterreinen. Artikel 11 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokale straten en pleinen. Artikel 12 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokale parken en groenaanplanting. In het gemeenteraadsbesluit van 31 mei 2021 (jaarnummer 309) werden de bovenlokale locaties vastgesteld.
Het projectgebied betreft lokaal en bovenlokaal openbaar domein met een bovenlokale investering in het kader van het leefbaarheidsproject Ringpark Het Schijn. De districten Deurne en Borgerhout hebben adviesbevoegdheid.
Het ontwerpteam COBE ApS - OMGEVING cvba - De Urbanisten BV maakte een voorontwerp op voor de projectcontour en een visienota voor het studiegebied.
In het voorontwerp Ringpark Het Schijn staat het concept van het waterpark centraal, waarbij de Schijnvallei opnieuw ten volle ontwikkeld wordt. De hoofdstroom wordt verlegd zodat nieuwe meanders, twee eilanden en zachte oevers toegevoegd kunnen worden aan de Schijnvallei. Ook na het pompgemaal wordt de stroom terug volledig opengelegd tot aan de Schijnpoort. Op deze manier wordt het Schijn weer prominent zichtbaar en vormt ze de identiteitsdrager van dit Ringpark met ruimte voor avontuurlijk spelen, waterbeleving en waterbuffering, alsook ruimte voor ecologie en volkstuinen.
De verlegging van de hoofdstroom is ook nodig om de kap Hof ter Lo beter te integreren in het Ringpark. Hierdoor wordt de kap beter bereikbaar voor wandelaars en fietsers met zachte hellingen. Voor bewoners van Borgerhout wordt de kap verbonden met Spoor Oost via een brug over de Noordersingel. Het programma op de kap is flexibel in te vullen naargelang de noden en de technische mogelijkheden.
Om het park beter te verbinden met Deurne worden de bestaande entreezones uitgebouwd tot buurtpleinen met - waar mogelijk - een levendige functie voor meer sociale veiligheid en een watertoevoer vanuit de wijk naar het Schijn voor waterbuffering. In het ontwerp zit de ambitie om een nieuwe entreezone te creëren in de Ten Eekhovelei. De realisatie en dimensie van deze nieuwe entree is afhankelijk van de lopende vrijwillige aankoopactie in de Ten Eekhovelei. Om de sociale veiligheid en de relatie tussen wijk en park te verbeteren is een flexibele stedenbouwkundige omvormingsstrategie 'levendige randen' ontwikkeld op maat van de verschillende bebouwde randen (visienota).
1. aanvaarden voorontwerp
De bovenbouw (Ringparken) en de onderbouw (Oosterweelverbinding) zijn onderling afhankelijk. Daarom is het van belang, op het moment dat de onderbouw wordt aangelegd, reeds een goed zicht te hebben op het gewenste ontwerp van de bovenbouw. Maar dit heeft ook als gevolg dat er een tijdssprong is tussen de uitwerking van het voorontwerp en het verdere ontwerpproces en de uitvoering van de bovenbouw. Daarom wordt er een onderscheid gemaakt tussen het kader en de invulling in het ontwerp bovenbouw. Het kader wordt vastgelegd in het voorontwerp en de invulling wordt opengelaten tot definitief ontwerp na de tijdssprong. Voor wat betreft het kader is het voorontwerp driedimensionaal en gedetailleerder dan het conceptontwerp en geeft een duidelijk beeld van de geplande werken.
Verder werd er ook een visienota gevraagd. In die visienota wordt het voorontwerp gekaderd binnen een ruimer studiegebied. Daar wordt, conform het bestek, onder andere ingegaan op de relatie van het voorontwerp van het Ringpark met de omliggende wijken, de doorkijk naar een grootschalige overkapping zoals afgesproken in het toekomstverbond, …
De documenten voor het voorontwerp van de projectcontour en de visienota werden opgeleverd door het ontwerpteam. Het 3D BIM model zal later aangeleverd worden, uiterlijk eind 2021.
Het co-creatief proces is complex, intensief en iteratief en vergt een proactieve houding van het ontwerpteam. In de opdracht is alle organisatie, voorbereiding, toelichting en desgevallend aanpassingen in functie van en ten gevolge van het co-creatieve proces, inbegrepen. Het ontwerpteam werkte het voorontwerp uit als synthese van het co-creatieve proces, maar stelt tevens een aantal openstaande onderzoeksvragen vast. Voor Ringpark Het Schijn betreft het onder meer volgende zaken die in het verder ontwerp en de (technische) afstemming tussen onder/bovenbouw verder uitgeklaard moeten worden:
De volledige en meer gedetailleerde lijst van openstaande onderzoeksvragen, zoals geformuleerd door het ontwerpteam, is terug te vinden in de visienota in bijlage.
Aanvullend kunnen overkoepelend een aantal openstaande onderzoeksvragen geformuleerd worden die voor alle of meerdere Ringparken van toepassingen zijn:
De raming van het ontwerpteam valt binnen het opgegeven taakstellend budget van 34,9 miljoen euro zoals omschreven in het bestek.
Bovenstaande wijzigingen en openstaande onderzoeksvragen vallen binnen de redelijke grenzen van wat als voorontwerp kan dienen in deze complexe context. Dit in acht genomen stelt AG Vespa voor om het voorontwerp te aanvaarden zoals opgeleverd door het ontwerpteam als resultaat van het co-creatief proces. De uitbetaling van de laatste schijf van deze fase zal gebeuren nadat het 3D BIM model en, indien van toepassing, hierboven vermelde ontbrekende opdrachtdocumenten ontvangen is/zijn, andere vorderingen mogen wel uitbetaald worden.
2. vastklikken voorontwerp
Het voorontwerp wordt goedgekeurd als resultaat van het co-creatief proces en daarmee inhoudelijk vastgeklikt. Dit wil zeggen dat er in deze fase geen wijzigingen meer aan zullen gebeuren en het als een stabiel ontwerp kan gedeeld worden met alle betrokken partners en stakeholders ter controle en advies. Het definitief ontwerp wordt met dit collegebesluit nog niet opgestart.
3. opstart advies en controle
In uitvoering van het collegebesluit van 29 oktober 2021 zal AG Vespa het voorontwerp ter advies voorleggen aan de districten en aan de leden van de stuurgroep Over de Ring die beleidsvoorbereidende adviezen maakt.
De stuurgroep Over de Ring zal vervolgens een advies formuleren omtrent:
Bovenstaand advies zal opnieuw aan het college worden voorgelegd. In navolging daarvan kan de stad Antwerpen desgevallend het definitief ontwerp opstarten voor delen van de Ringparken door voorwaardelijke gedeeltes van de geplaatste deelopdrachten te lichten. Dit zal in aparte besluiten voorgelegd worden ter goedkeuring.
Het ontwerpproces wordt in het kader van De Grote Verbinding en in samenwerking met de partner overheid Lantis en het team intendant gevoerd. Het voorontwerp is het resultaat van een co-creatief en participatief proces aan de hand van ‘werkbanken’ waarbij diverse stakeholders en actoren betrokken zijn en waar de ontwerpstappen met de diverse stakeholders worden afgestemd en naar consensus gezocht. In de Werkbanken zijn diverse stakeholders vertegenwoordigd: opdrachtgever, ontwerpteam, team intendant, partner overheid, diverse stadsdiensten, burgerbewegingen en belanghebbenden (onder andere Agentschap wegen en verkeer, Provincie, burgerbewegingen, private actoren, Aquafin, Natuurpunt, ANB, vervoersregio Antwerpen, De Lijn, woonhaven, NMBS, district Borgerhout en district Deurne).
Tijdens 4 focusgroepen en 6 werkateliers werd het ontwerp afgestemd met diverse omwonenden uit de buurt.
Tijdens de fase van het voorontwerp zijn er, naast de werkbanken, onder andere volgende bijkomende informatie- en participatiemomenten gehouden:
De Grote Verbinding
Met ‘De Grote Verbinding’ bouwt de stad Antwerpen aan haar internationale reputatie als stad en regio waar het goed is om te wonen, te werken, te ondernemen en op bezoek te komen. De Oosterweelverbinding maakt de Antwerpse Ring rond en de overkapping stuurt de auto’s onder de grond. Zo zorgen de stad Antwerpen en Vlaanderen voor een betere mobiliteit voor Vlaanderen en wordt de stad Antwerpen weer één geheel met meer groen en schonere lucht.
De afgelopen jaren hebben de stad Antwerpen, Havenbedrijf Antwerpen nv van publiek recht, de burgerbewegingen, Lantis en andere Vlaamse partners, samen met de intendant voor de Oosterweelverbinding, de plannen vormgegeven. Tijdens de uitvoering zetten zij samen zoveel mogelijk lokaal talent aan het werk.
Aanleiding
De gemeenteraad keurde op 22 november 2016 (jaarnummer 749) de overeenkomst tussen het Vlaams Gewest, BAM (Lantis), het Havenbedrijf Antwerpen nv van publiek recht en de stad Antwerpen over de heroriëntering van de Oosterweelmiddelen naar flankerende maatregelen en stedelijke leefbaarheidsprojecten goed.
Het college bekrachtigde op 29 juni 2018 (jaarnummer 6145) de selectie van 18 projecten en vier reserveprojecten als eindresultaat van het proces “Over de Ring” onder leiding van intendant Alexander D’Hooghe. Deze leefbaarheidsprojecten werden geclusterd in 7 Ringparken en een Scheldeoeververbinding. De Ringparken Noordkasteel, Groenendaal, Lobroekdok en Het Schijn zijn de noordelijke projectclusters die bovenop en naast de Oosterweelverbinding Rechteroever zullen aangelegd worden. Voor de leefbaarheidsprojecten verbonden aan de Oosterweelverbinding Rechteroever werd een taakstellend budget van 805 miljoen euro voorzien voor onder- en bovenbouw samen.
Op 17 december 2018 (jaarnummer 788) keurde de gemeenteraad de samenwerkingsovereenkomst goed die tussen de stad Antwerpen en AG Vespa werd gesloten voor 4 projectclusters in het noorden die direct gerelateerd zijn aan de Oosterweelverbinding.
Op 6 maart 2020 (jaarnummer 2227) keurde het college de afsprakennota goed tussen Lantis, de stad Antwerpen en de intendant. Hierin worden de krijtlijnen bepaald van de samenwerking tussen deze partijen voor de noordelijke Ringparken die bovenop en naast de Oosterweelverbinding zullen aangelegd worden.
Op 20 november 2020 verleende de Vlaamse overheid aan Lantis een omgevingsvergunning voor de werken op rechteroever (Oosterweelknoop, kanaaltunnels en verdiepte (en deels overkapte R1 tussen knooppunt Noord (R1/E19/A12) en knooppunt Oost/R1/E313). Deze vergunning is de ‘onderbouw’ waarop de Ringparken (‘bovenbouw’) zullen gerealiseerd worden.
Ringpark Het Schijn
Het Ringpark Het Schijn vormt één van de zeven Ringparken in relatie tot de Oosterweelverbinding en de daaraan gekoppelde leefbaarheids- en overkappingsprojecten. Het omvat volgende geselecteerde Ringprojecten:
Ringpark Het Schijn omvat het ontwerp en realisatie van een landschapspark aan de oostzijde van de R1 vanaf de Schijnpoortweg tot aan de Turnhoutsebaan en omvat een overkapping ter hoogte van Hof Ter Lo. De ruwbouw van de overkapping wordt door Lantis opgenomen in de infrastructuurwerken Oosterweelverbinding Rechteroever.
De realisatie van het project Ringpark Het Schijn is gekoppeld aan de realisatie van de Oosterweelverbinding. De onderbouw (het infrastructuurproject Oosterweelverbinding met alle aanhorigheden) en de bovenbouw (het Ringpark) dienen nog optimaal afgestemd te worden wat betreft ontwerp en uitvoeringsmodaliteiten. De afstemming gebeurt door middel van ontwerpend onderhandelen.
Het project wordt bij voorkeur uitgebreid door de verwerving van de terreinen ten westen en ten (zuid)oosten van de overkapping zodat een goede aansluiting kan gegarandeerd worden. Deze mogelijkheid van uitbreiding is voorzien in de ontwerpopdracht en in de kostenraming.
Het college keurde in zitting van 21 februari 2020 (jaarnummer 01754) de projectdefinitie, samen met de opdrachtdocumenten voor Ringpark Het Schijn in de districten Deurne en Borgerhout goed.
AG Vespa is contractpartij van de Inschrijver aan wie Perceel 4 (Ringpark Het Schijn) van de Opdracht wordt toegewezen en zal deze delen van de Opdracht in uitvoering aansturen en opvolgen. De stad Antwerpen duidde in de samenwerkingsovereenkomst aldus AG Vespa aan om in haar naam in de hoedanigheid van Aanbestedende Overheid op te treden.
Op 4 september 2020 (jaarnummer 7402) keurde het college de gunning goed van de ontwerpopdracht voor Ringpark Het Schijn aan COBE ApS - OMGEVING cvba -De Urbanisten BV.
Op 22 januari 2021 (jaarnummer 613) keurde het college de aanpak van de aankoop- en herontwikkelingsoperatie voor Ten Eekhovelei principieel goed.
Op 26 maart 2021 (jaarnummer 2453) keurde het college de verhuisstrategie voor volkstuinen in Ringpark Het Schijn principieel goed.
Het studiebureau COBE ApS - OMGEVING cvba - De Urbanisten BV heeft de projectdefinitie vertaald in een voorontwerp.
Het college keurde op 29 oktober 2021(jaarnummer 8721) de principes goed van de goedkeuringsflow voor de voorontwerpen en dat deze in twee trappen zal verlopen. De stad Antwerpen en AG Vespa zijn immers rechtstreeks opdrachtgever van de ontwerpopdrachten, maar ook de andere partners binnen het proces De Grote Verbinding (Team Intendant, de Vlaamse Overheid (onder andere Lantis, departement Mobiliteit en Openbare Werken, Agentschap Wegen en Verkeer Antwerpen) en de burgerbewegingen) nemen in deze ontwerpen een rol en verantwoordelijkheid op als co-financier, adviseur, kwaliteitsbewaker, procesbewaker, enzovoort. Daarom besliste het college om de besluitvorming omtrent de voorontwerpen in twee trappen op te nemen.
Op 19 november 2021 (jaarnummer 9149) keurde het college het voorontwerp voor het Ringpark Het Schijn goed en nam kennis van de visienota als kader voor verder onderzoek en ontwikkeling.
Hiermee zijn de voorontwerpen aanvaard en vastgeklikt en werd opdracht gegeven deze ter controle en advies voor te leggen aan de betrokken partners en districten. Er zal in eerste instantie nog geen doorstart gemaakt worden naar definitief ontwerp.
In een tweede trap zal, op basis van de verschillende adviezen, de stad Antwerpen later verdere besluiten nemen omtrent een eventuele fasering en doorstart van delen van de Ringparken.
Dit project wordt gefinancierd conform de afspraken over de financiering van het eerste pakket van leefbaarheidsprojecten ten belope van 1,25 miljard euro. Hierbij dragen de stad Antwerpen en Havenbedrijf Antwerpen samen 250 miljoen euro bij en het Vlaams Gewest 1 miljard via de Overkappingsruiter. De stad Antwerpen doet dat conform de afspraken gemaakt in de overeenkomst tussen het Vlaams Gewest, BAM (Lantis), het Havenbedrijf Antwerpen nv van publiek recht en de stad Antwerpen die werd goedgekeurd op de gemeenteraad van 22 november 2016 (jaarnummer 749) en handelt over de heroriëntering van de Oosterweelmiddelen naar flankerende maatregelen en stedelijke leefbaarheidsprojecten.
Afhankelijk van noodzaak en opportuniteiten en in functie van de voortgang van de leefbaarheidsprojecten zal de stad Antwerpen tijdig middelen vrijmaken uit haar stedelijke begroting om kredietvastleggingen te doen om zo haar engagement van 107,5 miljoen euro te vervullen. Gezien de timing zal een deel van dit engagement in de volgende legislatuur (en meerjarenplanning) opgenomen worden. De stad Antwerpen heeft in 2020 reeds 2,28 miljoen euro voldaan en deze legislatuur ruim 90 miljoen euro voorzien in haar meerjarenplanning op volgende boekingsadressen:
Het vereist budget voor het afronden van het voorontwerp van het Ringpark waarover dit besluit handelt is voorzien op SUB_NR/INTERN/5291630000/224/2LMS010102M01993/2SA020200 (Ringpark Het Schijn).
De districtsraad Deurne adviseert het voorontwerp voor Ringpark Het Schijn, gelegen in district Borgerhout en district Deurne, als synthese van het co-creatief proces.
De districtsraad Deurne neemt kennis van de visienota als kader voor verder onderzoek en ontwikkeling.